Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών

Η λεγόμενη Δήλωση ή Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών ήταν η έγγραφη δήλωση ή διακήρυξη, που συμφωνήθηκε στις 1 Ιανουαρίου 1942 κατά τη διάρκεια της Διάσκεψης της Αρκάντια από 26 κυβερνήσεις, ισάριθμων εμπόλεμων εθνών με τις χώρες του Άξονα, που συνήλθε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ουάσιγκτον, εξ ου και η παράλληλη ονομασία Σύμφωνο της Ουάσιγκτον (1942).
Βασικό στοιχείο του συμφώνου αυτού ήταν ότι οι συμβαλλόμενοι αναλάμβαναν την υποχρέωση να μη κλείσουν χωριστή συνθήκη ειρήνης με τον Άξονα, θυμίζοντας κάτι αντίστοιχο των χωρών της Αντάντ με τις τότε Κεντρικές Δυνάμεις στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Δήλωση - Διακήρυξη αυτή απετέλεσε την ιστορική συνέχεια του Χάρτη του Ατλαντικού και τη βάση της δημιουργίας του ΟΗΕ, εξ ου και η επικρατούσα ονομασία της.

Η αφίσα με τις σημαίες των χωρών που συμβλήθηκαν στη Δήλωση των Ηνωμένων Εθνών (1942)

Γενικά

Κατά τη νέα συνάντηση που είχαν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούζβελτ και ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ουίνστον Τσώρτσιλ, στον Λευκό Οίκο στην Ουάσιγκτον στις 29 Δεκεμβρίου 1941 εξετάσθηκε η άμεση δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας οργάνωσης στη θέση της Κοινωνίας των Εθνών που αποτελούσε πλέον επιτακτική ανάγκη για τον από κοινού συντονισμό όλων των εμπολέμων χωρών κατά του Άξονα, βασιζόμενη σ' ένα σχέδιο του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ του 1939. Το τελικό κείμενο του συμφώνου φέρεται να συντάχθηκε από τους Ρούζβελτ, Τσώρτσιλ και τον Χ. Χόπκινς λαμβάνοντας υπόψη και κάποιες προτάσεις της Σοβιετικής Ένωσης με τον χαρακτηριστικό όρο προσδιορισμού των συμμάχων «Ηνωμένα Έθνη» αντί του όρου «Συνεργαζόμενες Δυνάμεις».

Ουσιαστικά το κείμενο του συμφώνου επιβεβαίωνε την προοπτική των συμβαλλομένων χωρών «ότι η πλήρης νίκη επί των εχθρών τους είναι απαραίτητη για την υπεράσπιση της ζωής, της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της θρησκευτικής ελευθερίας, καθώς και για τη διατήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δικαιοσύνης στη δική τους χώρα, καθώς και σε άλλες χώρες, και ότι έχουν εμπλακεί τώρα σε έναν κοινό αγώνα ενάντια άγριων ​​και βάναυσων δυνάμεων που επιδιώκουν να υποτάξουν τον κόσμο» με πρωταρχικό στόχο την «ολοκληρωτική νίκη» και την «άνευ όρων παράδοση» των στρατιωτικών καθεστώτων των δυνάμεων του Άξονα.
Στις 1 και 2 Ιανουαρίου 1942 είκοσι-έξι κυβερνήσεις προσυπέγραψαν το εν λόγω σύμφωνο, ενώ μέχρι την Άνοιξη του 1945 είχαν προσυπογράψει 21 ακόμα άλλα κράτη.

Συμβαλλόμενα κράτη

Το εν λόγω σύμφωνο συνυπέγραψαν αρχικά οι κυβερνήσεις των ακόλουθων 26 χωρών: ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Σοβιετική Ένωση και Κίνα, καλούμενες οι «Μεγάλοι Τέσσερις» καθώς και οι ακόλουθες (κατ' αλφαβητική σειρά): Αϊτή, Βέλγιο, Γιουγκοσλαβία, Γουατεμάλα, Δομινικανή Δημοκρατία, Ελλάδα, Ελ Σαλβαδόρ, Κόστα-Ρίκα, Κούβα, Λουξεμβούργο, Νικαράγουα, Νορβηγία, Ολλανδία, Ονδούρα, Παναμάς, Πολωνία, Τσεχοσλοβακία καθώς και οι χώρες της Βρετανικής κοινοπολιτείας: Αυστραλία, Καναδάς, Ινδία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Αφρική.

Πηγές

• "Τα Υπέρ και τα Κατά - "Ρούζβελτ" (τομ. 11ος) Φάκελλοι Mondadori 1972 Ιταλία, ελληνική έκδοση Φυτράκης 1972 Αθήναι