Εθιά Ηρακλείου
Συντεταγμένες: 35°0′48″N 25°10′17″E / 35.01333°N 25.17139°E
Η Εθιά[1] ή Ιτέα ή Ιτιά[2] είναι χωριό και ιστορική έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Αρχανών-Αστερουσίων[3] στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Μονοφατσίου.
| Εθιά | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ηρακλείου |
| Δήμος | Αρχανών-Αστερουσίων |
| Δημοτική Ενότητα | Αστερουσίων |
| Δημοτική Κοινότητα | Εθιάς |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ηρακλείου |
| Υψόμετρο | 680 |
Γεωγραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Η Εθιά βρίσκεται στα Αστερούσια Όρη, σε υψόμετρο 740 μέτρων[1] και τις νοτιοδυτικές υπώρειες του υψώματος Ασφεντηλιάς, όπου στεγάζεται κέντρο εκπομπής. Απέχει περίπου 55 νότια από το Ηράκλειο. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία αλλά και τη γεωργία. Κύρια προϊόντα είναι τα παράγωγα της εκτροφής προβάτων και αιγών (κρέας, γάλα και τυροκομικά προϊόντα) το λάδι και η σταφίδα, όπως επίσης και τα κτηνοτροφικά φυτά.
Στην Εθιά βρίσκονται οι εκκλησίες του Προφήτη Ηλία, (1874) η διμάρτυρη εκκλησία της Παναγίας (γεννέσιον της Θεοτόκου) και των Ταξιαρχών (1907). Υπάρχουν επίσης τα εξωκλήσια της Αναλήψεως, του Αγίου Σώζοντα του Αγίου Νικολάου, και του Αγίου Αντύπα. Εδώ γίνεται κάθε χρόνο μεγάλο πανηγύρι προς τιμή[4] του Προφήτη Ηλία, προστάτη του χωριού. Σύμφωνα με την παράδοση, η εκκλησία του Προφήτη Ηλία χτίστηκε μέσα σε μια μόνο μέρα. Στο κέντρο του χωριού χτίστηκε και εγκαινιάστηκε το 2007 ξενώνας προς τιμήν του Γέροντα Ευμενίου Σαριδάκη( νυν Άγιος Ευμένιος ο νέος, αγιοκατατάχτηκε στις 14 Απριλίου του 2022), εφημέριου στο Νοσοκομείο Λοιμωδών στην Αγία Βαρβάρα Αθηνών και που ο τάφος του (κατόπιν επιθυμίας του) βρίσκεται πίσω από το ιερό της Παναγίας.
Στο χωριό φιλοξενούνται εκτός των άλλων και πολλές εκδηλώσεις πάντα με την βοήθεια και συμβολή των φιλόξενων κατοίκων του.
Για την Εθιά έχει γυριστεί ντοκιμαντέρ με τίτλο «Το Παλατάκι των Αορίων» του Βασίλη Παναγιωτακόπουλου.
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Η ονομασία του χωριού είναι φυτωνύμιο, από το Ιτιά<Εθιά. Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά [5] το 1577 από τον Barozzi ως Etea, και από τον Καστροφύλακα ως Ettea (K 98) με 46 κατοίκους το 1583. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, καταγράφεται ως Ethia με 10 οικογένειες Χριστιανών και 5 Τούρκων. Το 1881 οι Χριστιανοί ήταν 127. Όταν η Εθιά έγινε κοινότητα, σε αυτήν υπήχθη και ο οικισμός Ροτάσι.
Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Μεσοχωρίου. Το 1926 και μέχρι το 1951 με το ΦΕΚ 38Α - 11/03/1927 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας.[6] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς Αγία Άννα και Ροτάσι αποτελούν την κοινότητα Εθιάς που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Αστερουσίων του Δήμου Αρχανών - Αστερουσίων και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 19 κατοίκους[7].
Δείτε Κοινότητα Εθιάς
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 30, τομ. 11.
- ↑ «HOME - Αρχάνες». www.archanes-asterousia.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2017.
- ↑ «HOME - Αρχάνες». www.archanes-asterousia.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Agrotravel.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2007.
- ↑ από το Αγροτοτουρισμός in.gr[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2017-11-24 στο Wayback Machine.», σελ. 10858 (σελ. 384 του pdf)