Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας[6][7] ή απλά Γήπεδο Νίκαιας[8][9] είναι ποδοσφαιρικό γήπεδο στη Νίκαια και συνορεύει με τον Κορυδαλλό. Λόγω της γειτνίασης του γηπέδου με τον Κορυδαλλό, είναι γνωστό από το παρελθόν και με την ανεπίσημη ονομασία «γήπεδο Νίκαιας-Κορυδαλλού» που προσδιορίζει την τοποθεσία του.[10][11] Ανήκει στη δικαιοδοσία του Δήμου Νίκαιας και νυν Καλλικρατικού Δήμου Νίκαιας - Αγ. Ιωάννη Ρέντη, η ανέγερσή του χρονολογείται το 1939 και η χωρητικότητά του είναι 4.361 θέσεων.[12][13]

Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας
Γήπεδο Νίκαιας-Κορυδαλλού
Γήπεδο Προοδευτικής
Πλήρες όνομαΔημοτικό Γήπεδο Νίκαιας
Προηγούμενα ονόματαΕθνικό Γυμναστήριο Νίκαιας[1], Δημοτικό Γυμναστήριο Νίκαιας[2]
ΙδιοκτήτηςΔήμος Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη
Είδοςαθλητικός χώρος και γήπεδο ποδοσφαίρου
Χωρητικότητα4.361[3] θεατές
Διαστάσεις αγωνιστικού χώρου98x66[4]
ΕπιφάνειαΣυνθετικός χλοοτάπητας
Κατασκευή
Ολοκλήρωση1939
Εγκαίνια1937
Ανακαίνιση1993, 1997, 2000, 2009
Τοποθεσία
Χάρτης
ΔιεύθυνσηΧρυσοστόμου Σμύρνης 45, Νίκαια Αττικής[5]
Νίκαια Αττικής
Ελλάδα
Φορείς εκμετάλλευσης
Α.Ο. Προοδευτική Νεολαία Νικαίας-Κορυδαλλού, Σύλλογος Βετεράνων Ποδοσφαιριστών Προοδευτικής, Ε.Π.Σ. Πειραιά

Αξιοσημείωτο είναι πως αποτελεί ένα από τα παλαιότερα γήπεδα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, που λειτουργούν έως και σήμερα.[14] Αποτελεί τη μόνιμη έδρα της Προοδευτικής και για αυτόν τον λόγο είναι επίσης γνωστό, με την ονομασία «γήπεδο Προοδευτικής». Εκτός από έδρα της Προοδευτικής, από το παρελθόν εδρεύουν και άλλα ποδοσφαιρικά σωματεία του Πειραιά εξυπηρετώντας τους αγώνες των πρωταθλημάτων της Ε.Π.Σ. Πειραιά.[15] Υψηλότερη προσέλευση θεατών βάσει εισιτηρίων, είναι 6.200 εισιτήρια το 1972 (23/4/1972), σε αγώνα Προοδευτική - Ατρόμητος Αθηνών 1-0 για τη Β' Εθνική κατηγορία.[16][17][18][19][20]

Εκτός από το ποδόσφαιρο στο γήπεδο φιλοξενείται επίσης το άθλημα του ράγκμπι και διεξάγονται αγώνες ράγκμπι λιγκ, 1 εκ των 2 μορφών του αθλήματος, των επίσημων πρωταθλημάτων της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ράγκμπυ Λιγκ.[21] Αποτελεί έδρα του γειτονικού και ιστορικού σωματείου ράγκμπι λιγκ της περιοχής, Α.Ο. Προμηθέας Νίκαιας-Ρέντη-Κορυδαλλού Αττικής.[22]

Τοποθεσία και προσβασιμότητα Επεξεργασία

Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας βρίσκεται στη συνοικία Άσπρα Χώματα της Νίκαιας και στα διοικητικά όρια του Δήμου Νίκαιας, συνορεύοντας με τον Δήμο Κορυδαλλού.[23] Πιο συγκεκριμένα, βρίσκεται επί της οδού Χρυσοστόμου Σμύρνης και στο ύψος της διασταύρωσης αυτής, με την κεντρική λεωφόρο Γρηγορίου Λαμπράκη.[24]

Παράλληλα του γηπέδου βρίσκεται η Πλατεία Άρεως και η κεντρική λεωφόρος Γρηγορίου Λαμπράκη, πρώην λεωφόρος Αθηνών και επίσης, πλησίον του γηπέδου βρίσκονται το Γ' Νεκροταφείο Αθηνών και το Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας. Βρίσκεται 2 χιλιόμετρα ανατολικά από το Δημοτικό Γήπεδο Νεάπολης Νίκαιας, έδρας της τοπικής αντιπάλου ομάδας της Προοδευτικής, Ιωνικού και συνδέονται με τη λεωφόρο Γρηγορίου Λαμπράκη, επί της οποίας και βρίσκονται.

Η πρόσβαση στο γήπεδο της Νίκαιας από το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά, εξυπηρετείται από τις λεωφορειακές γραμμές του ΟΑΣΑ και από τον σταθμό Κορυδαλλού του μετρό, ενώ οδικώς από κεντρικούς οδικούς άξονες όπως η Λεωφόρος Πέτρου Ράλλη, η Λεωφόρος Γρηγορίου Λαμπράκη και η Λεωφόρος Θηβών.

Ιστορικό Επεξεργασία

 
Εξωτερική όψη του γηπέδου, το 2017.
 
Άποψη του γηπέδου, κατά το έτος 1997.

Το γήπεδο της Νίκαιας θεμελιώθηκε στις αρχές του έτους 1939 και επί δημαρχίας τότε Κωνσταντίνου Θεοφανίδη.[25] Τα έργα κατασκευής του ολοκληρώθηκαν στις αρχές του έτους 1940 και τέθηκε αμέσως σε διαθεσιμότητα ώστε να διευκολύνει τις ανάγκες των αγώνων πρωταθλημάτων της Ε.Π.Σ. Πειραιά.[26] Τα επίσημα εγκαίνια του γηπέδου έγιναν επί δημαρχείας Ιωάννη Μήλιου στις 28 Απριλίου 1940, Κυριακή του Πάσχα και κατά την ημέρα των επίσημων εγκαινίων του ορίσθηκε να γίνει και ο αναβληθείς αγώνας Άρης Πειραιώς - Εθνικός Πειραιώς για το πρωτάθλημα Πειραιά.[27] Το γήπεδο της προσφυγικής Νέας Κοκκινιάς, η οποία τον Σεπτέμβριο του 1940 μετονομάστηκε σε Νίκαια, ήταν πλέον διαθέσιμο και για τους αγώνες πρωταθλήματος της νέας σεζόν 1940-41, το οποίο όμως διεκόπη στα τέλη του Οκτώβρη με την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου. Συγκεκριμένα για το Πειραϊκό πρωτάθλημα πριν αυτό διακοπεί διεξήχθησαν οι αγώνες: Προοδευτική - Εθνικός Πειραιώς 2-2 την Κυριακή 6 Οκτωβρίου 1940,[28][29] Άρης Πειραιώς - Κεραμεικός Καμινίων 2-2 την Κυριακή 13 Οκτωβρίου 1940,[30][31] Εθνικός Πειραιώς - Άρης Πειραιώς 5-1 την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1940[32][33] αλλά και ο αγώνας Φίλαθλοι Πειραιώς - Α.Γ.Ο. Παλαιάς Κοκκινιάς 2-1 την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1940 για το Κύπελλο Ελλάδας,[34][35] που ήταν και οι επόμενοι 4 επίσημοι αγώνες που διεξήχθησαν στο γήπεδο.

Στα τέλη της δεκαετίας του '60 το γήπεδο της Νίκαιας απέκτησε τη σημερινή του μορφή, όποτε και ολοκληρώθηκαν όλες οι κερκίδες τις οποίες διαθέτει μέχρι σήμερα. Μέχρι και τις αρχές αυτής της δεκαετίας, το γήπεδο διέθετε μόνο μια κεντρική κερκίδα, τη σημερινή κεντρική κερκίδα των θυρών 4 και 5, η επέκταση της οποίας ξεκίνησε το 1951[36][37] και επεκτάθηκε εκ νέου το 1953[38] και σε διάφορα ακολούθως χρονικά διαστήματα, μέχρι και την τελική μορφή της. Το 1965 θεμελιώθηκε επίσης μία νέα κερκίδα, η σημερινή κερκίδα της θύρας 1 που έκτοτε φιλοξενεί τις εσωτερικές εγκαταστάσεις και τα αποδυτήρια του γηπέδου,[39][40] ενώ το 1968 θεμελιώθηκε νέα κερκίδα και τρίτη συνολικά του γηπέδου,[41][42] η σημερινή κερκίδα των θυρών 2 και 3, δίνοντας έκτοτε την τελική μορφή του γηπέδου την οποία διατηρεί μέχρι σήμερα, με τη μόνη διαφορά πως από τη θεμελίωση του και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '90 διέθετε χωμάτινο αγωνιστικό χώρο.

Τη δεκαετία του '90 πραγματοποιήθηκαν νέες ανακαινίσεις και προσθήκες, με πρωτοβουλίες της τότε ΠΑΕ Προοδευτικής. Αρχικά, από το καλοκαίρι του 1992 ξεκίνησαν οι εργασίες για την αντικατάσταση του χωμάτινου αγωνιστικού χώρου με φυσικό χλοοτάπητα, ενώ υπήρξε και ιδέα για γκρέμισμα του μαντρότοιχου και πεζοδρόμηση της οδού Γυμναστηρίου πίσω από αυτόν, με σκοπό την επέκταση του γηπέδου,[43][44] κάτι που τελικά δεν πραγματοποιήθηκε. Τα έργα της εγκατάστασης του φυσικού χλοοτάπητα ολοκληρώθηκαν στα τέλη του Οκτωβρίου του 1993,[45][46][47] και ο πρώτος επίσημος αγώνας στο γήπεδο με φυσικό χλοοτάπητα, έγινε αξιοσημείωτα στις 31 Οκτωβρίου 1993 σε ντέρμπι Προοδευτική - Ιωνικός για την 4η αγωνιστική του πρωταθλήματος Β' Εθνικής κατηγορίας.[48] Στη συνέχεια, με την άνοδο της Προοδευτικής στην Α' Εθνική κατηγορία το 1997, τοποθετήθηκαν προβολείς φωτισμού και δημοσιογραφικό θεωρείο στην κερκίδα των θυρών 2-3 και το 2000, προστέθηκαν πλαστικά καθίσματα σε όλες τις κερκίδες, επιπλέον 2 δημοσιογραφικά θεωρεία και νέοι προβολείς φωτισμού, ενώ η χωρητικότητά του μειώθηκε σε 4.361 θέσεις καθήμενων. Το 2001 η εποπτεία του γηπέδου πέρασε στο Δήμο Νίκαιας από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, που είχε έως τότε τη διαχείριση και τον έλεγχο του γηπέδου, έπειτα από πρόταση που κατέθεσε η δημοτική αρχή της Νίκαιας.[49] Το 2009 με πρωτοβουλία του Δήμου Νίκαιας και εφόσον η Προοδευτική αγωνιζόταν πλέον στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα της Δ' Εθνικής, τοποθετήθηκε συνθετικός χλοοτάπητας,[50] αντικαθιστώντας τον φυσικό χλοοτάπητα. Το 2018 ο Δήμος Νίκαιας-Αγ. Ιωάννη Ρέντη διακήρυξε την τοποθέτηση νέου συνθετικού χλοοτάπητα, αντικαθιστώντας τον ήδη υπάρχοντα.

Το γήπεδο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε αγώνες εθνικού πρωταθλήματος από τους Ατρόμητο Πειραιώς[51][52][53][54] και Αργοναύτη Πειραιώς[55][56][57] την περίοδο 1962-63 στο πρώτο επίσημο πρωτάθλημα της τότε νεοσύστατης Β' Εθνικής. Ο πρώτος αγώνας για το πρωτάθλημα της Α' Εθνικής κατηγορίας στο γήπεδο της Νίκαιας διεξήχθη στις 31 Αυγούστου 1997 σε αγώνα Προοδευτική - Αθηναϊκός 3-0 για την πρεμιέρα του πρωταθλήματος την περίοδο 1997-98,[58][59] ενώ στο πρωτάθλημα της Α' Εθνικής εκτός της Προοδευτικής έχει αποτελέσει έδρα του γειτονικού Α.Ο. Αιγάλεω την περίοδο 2001-02,[60][61][62][63][64][65][66][67][68] λόγω εκτέλεσης έργων στην έδρα του, το Δημοτικό Στάδιο του Αιγάλεω. Στις χαμηλότερες εθνικές κατηγορίες εκτός των παραπάνω, πιο πρόσφατα αποτέλεσε προσωρινή έδρα του Εθνικού Πειραιώς στην Γ' Εθνική τις χρονιές 2004-05 και 2005-06.[69][70] Επίσης εχει αποτελέσει έδρα πολλών ποδοσφαιρικών σωματείων του Πειραιά, καθώς από τη θεμελίωση του μέχρι και σήμερα εξυπηρετεί τη διεξαγωγή των αγώνων των διοργανώσεων της Ε.Π.Σ. Πειραιά και αξιοσημείωτα, μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του '50 και μαζί με το γήπεδο Γ. Καραϊσκάκης στο Νέο Φάληρο αποτέλεσαν τους μοναδικούς αγωνιστικούς χώρους του Πειραιά για τη διεξαγωγή των αγώνων των επίσημων Πειραϊκών πρωταθλημάτων όλων των κατηγοριών της Ε.Π.Σ. Πειραιά.[71][72][73][74][75][76][77]

Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα ενεργά ποδοσφαιρικά γήπεδα σε όλη την Ελληνική επικράτεια και χαρακτηριστικό της ανθεκτικότητας του γηπέδου στη μακρόχρονη ιστορία του, από την ανέγερση του τα προπολεμικά χρόνια μέχρι και σήμερα, είναι πως έμεινε αλώβητο από το πέρασμα των ετών και των παραγόντων αυτού, αλλά και άλλων φαινομένων όπως μεταξύ άλλων των μεγάλων σεισμών του 1981 και του Σεπτεμβρίου του 1999. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί στις αρχές τις δεκαετίας του '80, όποτε και τον Δεκέμβριο του 1980 σε αγώνα Προοδευτικής - Παναιτωλικού για τη Β' Εθνική, κατέρρευσε τμήμα της κερκίδας των Θυρών 2-3 πάνω από τους πάγκους των ομάδων με αποτέλεσμα τον τραυματισμό μικρού αριθμού θεατών.[78] Οι βασικές ελλείψεις του γηπέδου μέχρι και σήμερα είναι η απουσία μιας νέας εξέδρας περίπου 1.000-1.500 θεατών πίσω από το τέρμα στη θέση του μαντρότοιχου και η απουσία σκέπαστρων.[79]

Διάφορες αθλητικές διοργανώσεις Επεξεργασία

Ποδοσφαιρικές διοργανώσεις Επεξεργασία

Στο γήπεδο της Νίκαιας λάμβανε χώρο κάθε Μεγάλη Παρασκευή για 52 χρόνια από το 1961 μέχρι και το 2013, ο φιλικός αγώνας βετεράνων Βραδυποριακός - Ταλαιπωριακός μεταξύ των ομάδων βετεράνων του Ολυμπιακού και της Προοδευτικής αντίστοιχα, με εξαίρεση το 1967 που ο αγώνας αναβλήθηκε και τις χρονιές 1968, 1993 και 2008 που διεξήχθη στο γειτονικό γήπεδο Νεάπολης. Στο γήπεδο έχουν διεξαχθεί πλήθος αγώνων διαβαθμίσεων για τα πρωταθλήματα της Ε.Π.Σ. Πειραιά και έχει φιλοξενήσει 9 φορές τον τελικό του Κυπέλλου της Ε.Π.Σ. Πειραιά[80][81] και 2 φορές τον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας Ερασιτεχνών της Ε.Π.Ο..[82][83]

Αναλυτικός πίνακας με τους τελικούς που διεξήχθησαν:

Διοργάνωση Σεζόν Ημερομηνία
τελικού
Κυπελλούχος Σκορ Φιναλίστ Θεατές Παρ.
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1971-72 1 Μαρτίου 1972 Α.Σ. Ποντίων Δραπετσώνας 1-1, (5-4 π.) Περαμαϊκός 2.500 [84]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1972-73 14 Μαρτίου 1973 Αμφιάλη 0-0, (1-0 παρ.) Θύελλα Κορυδαλλού - [85]
Κύπελλο Ελλάδας ερασιτεχνών 1972-73 30 Ιουνίου 1973 Δάφνη Ερυθρών 4-3 Πέλοπας Κιάτου 3.000 [86][87]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1975-76 6 Μαρτίου 1976 Σπίθα Νίκαιας 3-0 Ηρακλής Νίκαιας 1.000 [88]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1977-78 9 Μαρτίου 1978 Πανασπροπυργιακός 1-0 Νέοι Δραπετσώνας 2.000 [89]
Κύπελλο Ελλάδας ερασιτεχνών 1978-79 24 Ιουνίου 1979 Α.Π.Ο. Χίος 2-2 κ.δ. 3-3 παρ., (8-7 π.) Πανδραμαϊκός - [90][91]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1979-80 19 Μαρτίου 1980 Α.Ο. Νεάπολης 2-2 κ.δ., 3-3 παρ., (6-4 π.) Νίκη Ρέντη 3.000 [92]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1980-81 15 Απριλίου 1981 Α.Ο. Νίκαιας 3-1 Α.Ο. Νεάπολης 3.000 [93]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1981-82 3 Μαρτίου 1982 Ιωνικός Νίκαιας 1-1 κ.δ., 2-2 παρ., (7-6 π.) Νίκη Ρέντη 3.000 [94]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1983-84 3 Μαΐου 1984 Άρης Νίκαιας 2-1 Αίας Σαλαμίνας 1.090 [95]
Κύπελλο Ε.Π.Σ. Πειραιά 1984-85 4 Μαΐου 1985 Άρης Νίκαιας 1-1, (5-4 π.) Αργοναύτης Πειραιά 3.000 [96]

Άλλες αθλητικές διοργανώσεις Επεξεργασία

Από το παρελθόν χρησιμοποιείται για τη διεξαγωγή αθλητικών εκδηλώσεων διαφόρων δημοτικών και περιφερειακών οργανισμών όπως του Δήμου Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη και της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά.[97][98] Το καλοκαίρι του 2023 και με την ευκαιρία της επετείου των 100 χρόνων από την ίδρυση της πόλης της Νίκαιας, διοργανώθηκε Πανελλαδικός Αγώνας Τοξοβολίας με συνδιοργανωτές τον Αθλητικό Σύλλογο Τοξοβολίας «Άβαρις», την Ελληνική Ομοσπονδία Τοξοβολίας και το Δήμο Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη, αποτελώντας τον πρώτο αγώνα τοξοβολίας που διεξήχθη στην πόλη.[99]

Επίσης, το γήπεδο της Νίκαιας έχει χρησιμοποιηθεί για τη διεξαγωγή αγώνων ράγκμπι. Πιο συγκεκριμένα, έχει αποτελέσει προπονητικός χώρος για διάφορα σωματεία ράγκμπι του Πειραιά και έχει χρησιμοποιηθεί σε Τελικούς Κυπέλλου Ελλάδας Athens Rugby League 9's Cup[100][101] και σε Τελικούς Παναττικού πρωταθλήματος Rugby League 9's,[102] ενώ φιλοξένησε την Εθνική Ελλάδας Rugby League, σε ευρωπαϊκό αγώνα για την κατηγορία 3C του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος Rugby League, με αντίπαλο την αντίστοιχη Εθνική Ισπανίας.[103]

Αξιοσημείωτα, κατά τις δεκαετίες του '70 και του '80 στο γήπεδο διεξήχθησαν αγώνες κατς, το οποίο είχε μεγάλη απήχηση την εποχή αυτή και αγωνίστηκαν ονόματα όπως Γιώργος Τρομάρας, Απόστολος Σουγκλάκος κ.α.[104][105][106][107][108]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Επίσημη ονομασία γηπέδου από τη ΓΓΑ, epspeir.gr
  2. ΤΑ ΓΗΠΕΔΑ - Δημ. Γυμναστήριο Νικαίας, epspeiraia.com
  3. εφ. SPORTIME, 12/8/2003, σελ. 33
  4. εφ. SPORTIME, 12/8/2003, σελ. 33
  5. Αθλητικοί χώροι nikaia-rentis.gov.gr[νεκρός σύνδεσμος]
  6. Γήπεδα Πειραιά | ΠΕΙΡΑΪΚΗ ΔΙΑΙΤΗΣΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ, peiraikidiaitisia.wordpress.com
  7. Επίσημη ιστοσελίδα Ε.Π.Ο.
  8. Ε.Π.Σ. Πειραιά: Γήπεδο ΝΙΚΑΙΑΣ Αρχειοθετήθηκε 2018-07-06 στο Wayback Machine., epspeir.gr
  9. Παρουσίαση εγκαταστάσεων Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Νικαίας, Κυριακή 3 Ιουλίου 2005 rizospastis.gr
  10. Επίσημη ιστοσελίδα Ε.Π.Ο.
  11. «Βετεράνοι Προοδευτικής: Σπουδαίο φιλικό τη Δευτέρα 15/10 με τον Παναιτωλικό vivasports.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2019. 
  12. Δημοτικό Γυμναστήριο Νίκαιας (-Κορυδαλλού) stadia.gr
  13. εφ. SPORTIME, 12/8/2003, σελ. 33
  14. Το ΟΑΚΑ και οι φτωχοί συγγενείς του, 12 Σεπτεμβρίου 1999 tovima.gr
  15. Ε.Π.Σ. Πειραιά: Γήπεδο ΝΙΚΑΙΑΣ Αρχειοθετήθηκε 2018-07-06 στο Wayback Machine., epspeir.gr
  16. εφ. Αθλητική Ηχώ, 24/4/1972, σελ. 10
  17. εφ. Αθλητική Ηχώ, 15/9/1982, σελ. 6
  18. "Τα ρεκόρ των γηπέδων", εφ. Αθλητική Ηχώ, 12/9/1985, σελ. 3
  19. εφ. Αθλητική Ηχώ, 20/9/1992, σελ. 7
  20. "ΤΑ ΓΗΠΕΔΑ... ΚΟΒΟΥΝ ΚΑΙ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 18/9/1994, σελ. 7
  21. Επίσημος ιστότοπος Ελληνικής Ομοσπονδίας Ράγκμπυ Λιγκ
  22. Επίσημη ιστοσελίδα Α.Ο. Προμηθέας Νίκαιας-Ρέντη-Κορυδαλλού Αττικής
  23. Συγκριτική Πολεοδομική Ανάλυση Δήμων Νίκαιας και Κορυδαλλού και Προτάσεις για Ανάπλασή τους, ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ, Οργάνωση - Λειτουργία Συνοικιών, Συνοικία IV (Άσπρα Χώματα), σελ. 27-28 Αρχειοθετήθηκε 2017-03-22 στο Wayback Machine., dspace.lib.ntua.gr
  24. Συγκριτική Πολεοδομική Ανάλυση Δήμων Νίκαιας και Κορυδαλλού και Προτάσεις για Ανάπλασή τους, ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ, Οργάνωση - Λειτουργία Συνοικιών, Συνοικία IV (Άσπρα Χώματα), σελ.27-28 Αρχειοθετήθηκε 2017-03-22 στο Wayback Machine., dspace.lib.ntua.gr
  25. "Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ κ.ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΟΜΙΛΕΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΘΛΗΤΙΚΗΝ ΚΟΚΚΙΝΙΑΝ. ΤΟ ΜΕΓΑ ΣΤΑΔΙΟΝ ΤΗΣ ΕΝΤΟΣ ΕΤΟΥΣ Θ'ΑΝΟΙΞΗ ΤΑΣ ΠΥΛΑΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΗΠΕΔΟΝ ΤΗΣ ΕΙΝΕ ΠΛΕΟΝ ΓΕΓΟΝΟΣ", συνέντευξη δημάρχου Θεοφανίδη, εφ. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, 13/02/1939, σελ. 1,2
  26. «"Από την ερχόμενην Κυριακήν στο νέον γήπεδον της Νέας Κοκκινιάς άρχονται αι ποδοσφαιρικαί συναντήσεις για το πρωτάθλημα β΄ και γ΄ κατηγορίας. Εις το γήπεδον αυτό ίσως γίνει η συνάντησις Αμύνης-Νεαπόλεως.", εφ. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, 09/02/1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 39)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουνίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Μαΐου 2019. 
  27. "Μεθαύριον Κυριακήν, ημέραν του Πάσχα, το απόγευμα θα γίνουν μετά πάσης επισημότητος και παρουσία των Διοικητικών και αθλητικών αρχών της πόλεως τα εγκαίνια του νέου γυμναστηρίου της Νέας Κοκκινιάς. Επ' ευκαιρία θα γίνει ο αναβληθείς αγών πρωταθλήματος Πειραιώς μεταξύ των ομάδων Εθνικού - Άρεως. Τον αγώνα εκτός των άλλων θα παρακολουθήση και ο φίλαθλος Δήμαρχος Ν. Κοκκινιάς κ. Μήλιος". εφ. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ, 26/04/1940
  28. εφ. "Ακρόπολις", Κυριακή 6 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 407)
  29. "Η ΠΡΟΧΘΕΣΙΝΗ ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ", εφ. "Ακρόπολις", Τρίτη 8 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 415)
  30. εφ. "Ακρόπολις", Κυριακή 13 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 435)
  31. εφ. "Ακρόπολις", Τρίτη 15 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 443)
  32. εφ. "Ακρόπολις", Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 463)
  33. εφ. "Ακρόπολις", Τρίτη 22 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 471)
  34. εφ. "Ακρόπολις", Κυριακή 20 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 463)
  35. εφ. "Ακρόπολις", Τρίτη 22 Οκτωβρίου 1940, σελ. 2 (ψηφ. σελ. 471)
  36. "ΤΟ ΓΗΠΕΔΟΝ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ ΘΑ ΓΙΝΗ ΑΓΝΩΡΙΣΤΟ ΣΕ ΛΙΓΟ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙ ΕΞΕΔΡΑ 6 ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΠΟΙΑΙ ΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ 200.000 ΦΙΛΑΘΛΟ ΠΛΥΘΗΣΜΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 13/10/1950
  37. "ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ Η ΕΞΕΔΡΑ - ΣΚΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΒΑΛΒΙΔΕΣ - ΧΩΡΟΙ ΑΘΛΟΠΑΙΔΙΩΝ - ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΕΝΑ ΑΠΟΔΥΤΗΡΙΑ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 22/2/1951
  38. "ΤΟ ΓΗΠΕΔΟΝ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟΚΤΑ ΗΔΗ ΝΕΑΝ ΕΞΕΔΡΑΝ 75 ΜΕΤΡΩΝ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 10/9/1953
  39. "ΕΘΕΜΕΛΙΩΘΗ Η ΝΕΑ ΕΞΕΔΡΑ ΤΟΥ ΓΗΠΕΔΟΥ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 6/11/1965
  40. "Η Κοκκινιά απέκτησε πια γήπεδο", εφ. Αθλητική Ηχώ, 3/11/1966, σελ. 5
  41. εφ. Αθλητική Ηχώ, 28/2/1968
  42. "ΝΕΑ ΕΞΕΔΡΑ ΘΑ ΓΙΝΗ ΣΤΟ ΓΗΠΕΔΟ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 29/4/1968
  43. "Μέσα στις κατασκευές που θα γίνουν περιλαμβάνεται και το γκρέμισμα του τοίχου που βρίσκεται πίσω από τη μία εστία. Το γήπεδο θα επεκταθεί κατά ένα μέτρο, ενώ το στενό πίσω από το γήπεδο θα γίνει πεζόδρομος.", εφ. Αθλητική Ηχώ, 20/6/1992, σελ. 4
  44. "Στα πλαίσια των έργων στη Νίκαια περιλαμβάνεται και η επέκταση του γηπέδου. Σύμφωνα με τη μελέτη θα γκρεμιστεί ο τοίχος που βρίσκεται πίσω από τη μία εστία και θα μεγαλώσει το γήπεδο. Επίσης ο δρόμος που βρίσκεται πίσω από το γήπεδο θα μετατραπεί σε πεζόδρομο.", εφ. Αθλητική Ηχώ, 30/7/1992, σελ. 3
  45. "Λύνεται το γηπεδικό της Προοδευτικής", εφ. Αθλητική Ηχώ, 21/10/1993
  46. εφ. Αθλητική Ηχώ, 22/10/1993, σελ. 8
  47. "Έτοιμο το γήπεδο της Νίκαιας για το γειτονικό ντέρμπυ", εφ. Αθλητική Ηχώ, 28/10/1993
  48. εφ. Αθλητική Ηχώ, 01/11/1993
  49. "Στο δήμο το γήπεδο της Νίκαιας" ΣΤΑ χέρια του δήμου Νίκαιας πρόκειται να περάσει σύντομα το γήπεδο που χρησιμοποιεί ως έδρα η Προοδευτική. Το αίτημα της δημοτικής αρχής έγινε δεκτό από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, η οποία είχε έως τώρα τη διαχείριση και τον έλεγχο του γηπέδου, κι έτσι σύντομα το θέμα θα λήξει. Μάλιστα ήδη έχουν γίνει οι ανάλογες επαφές με τον δήμαρχο Νίκαιας, Βασίλη Τράπαλη, ο οποίος δήλωσε ότι θα γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες άθλησης στο γήπεδο και να αλλάξει -προς το καλύτερο- η εικόνα του., εφ. Αθλητική Ηχώ, 8/3/2001, σελ. 24
  50. Έργο: "ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΧΛΟΟΤΑΠΗΤΑ ΣΕ ΓΗΠΕΔΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ" Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine., odeysh.gr
  51. "ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 2/12/1962, σελ. 10
  52. "ΠΛΗΡΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΟΣ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 9/12/1962, σελ. 10
  53. "ΑΙ ΣΗΜΕΡΙΝΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 30/12/1962, σελ. 14
  54. "ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΑΓΩΝΕΣ ΔΙΑ ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 13/1/1963, σελ. 10
  55. "ΛΗΓΕΙ ΣΗΜΕΡΟΝ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΓΥΡΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΩΝ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 20/1/1963, σελ. 10
  56. "ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΗΣ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 10/3/1963, σελ. 10
  57. "ΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΚΟΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΤΗΣ Β΄ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ", εφ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ", 17/3/1963, σελ. 10
  58. 19Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ Ποδοσφαιρική... βαβέλ rizospastis.gr
  59. Άρχισαν με «Λόρδους» 1 Σεπτεμβρίου 1997 tanea.gr
  60. ΑΙΓΑΛΕΩ: ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ «Χ» ΣΤΗ ΝΙΚΑΙΑ tanea.gr
  61. ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: ΣΤΑΘΗΚΕ ΟΡΘΙΟΣ ΣΤΟΝ ΒΑΛΤΟ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΕ ΕΝΑ ΜΑΧΗΤΙΚΟ ΑΙΓΑΛΕΩ tanea.gr
  62. ΑΙΓΑΛΕΩ - ΙΩΝΙΚΟΣ: Έμειναν στο «Χ», Αιγάλεω - Ιωνικός 2-2, tanea.gr
  63. Αιγάλεω - Πανιώνιος 0-1, 3 Δεκεμβρίου 2001 tanea.gr
  64. Έκανε και πάλι την ανατροπή ο ΠΑΟΚ, νίκες για Ξάνθη και Αιγάλεω in.gr
  65. Σωτηρία για Αιγάλεω, απογοήτευση για ΠΑΟΚ, 10 Μαρτίου 2002 in.gr
  66. ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ: Νίκησε 3-0 το Αιγάλεω στη Νίκαια, 17 Ιανουαρίου 2002 tanea.gr
  67. ΑΙΓΑΛΕΩ: ΠΗΡΕ «ΧΡΥΣΟΥΣ» ΒΑΘΜΟΥΣ, Αιγάλεω - Ηρακλής 2-1, 25 Φεβρουαρίου 2002 tanea.gr
  68. Νίκη… γοήτρου για το Αιγάλεω, 1-0 τη Ξάνθη, 30 Μαρτίου 2002 in.gr
  69. «Αγώνες περιόδου 2004-05 ethnikos.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019. 
  70. «Αγώνες περιόδου 2005-06 ethnikos.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Απριλίου 2019. 
  71. "ΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΧΟΥΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΕΙΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΑ", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 24/10/1946, σελ. 2
  72. "ΤΟ ΠΕΙΡΑΙΚΟΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΦΟΥΤ ΜΠΩΛ", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 2/2/1947, σελ. 3
  73. "Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 22/2/1948, σελ. 2
  74. "Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 6/2/1949, σελ. 2
  75. "Η σημερινή αγωνιστική κίνησις", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 7/10/1951, σελ. 2
  76. "Με τέσσαρα μάτς συνεχίζεται αύριον το απόγευμα και το πειραϊκό πρωτάθλημα Α΄ κατηγορίας. Ο Ολυμπιακός θ' αντιμετωπίση την Προοδευτικήν, ο Εθνικός την Α.Ε.Ν. εις την Ελευσίνα και ο Άρης την Δόξαν εις την Νίκαια. Εις το γήπεδον Νικαίας θα διεξαχθεί και ο αγώνας Ατρομήτου - Πανελευσινιακού αλλά στις 10 π.μ.", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 8/10/1955, σελ. 13
  77. "ΤΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ", εφ. "ΕΜΠΡΟΣ", 30/11/1957, σελ. 13
  78. εφ. Αθλητική Ηχώ, 9 Δεκεμβρίου 1980, σελ. 1
  79. Το ΟΑΚΑ και οι φτωχοί συγγενείς του, 12 Σεπτεμβρίου 1999 tovima.gr
  80. Η ιστορία του Κυπέλλου της ΕΠΣ Πειραιά, archive.is
  81. ΕΠΣΠ: Ένα κύπελλο... χιλιάδες ιστορίες!, pamebala.gr
  82. Η...χρυσή βίβλος του Κυπέλλου Ερασιτεχνών Ελλάδας, corfucorner.gr
  83. ΚΥΠΕΛΛΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ:Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ ΚΑΙ ΚΥΠΕΛΛΟΥΧΩΝ, fmtop.gr
  84. εφ. Αθλητική Ηχώ, 2/3/1972
  85. εφ. Αθλητική Ηχώ, 15/3/1973
  86. «Η Δάφνη Ερυθρών Κυπελλούχος Ελλάδος», εφ. Αθλητική Ηχώ, 01/07/1973, σελ. 7
  87. 40 ΧΡΟΝΙΑ !!! ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΕΡΥΘΡΩΝ ΔΑΦΝΗ !!!, viotikoperiskopio.blogspot.gr
  88. εφ. Αθλητική Ηχώ, 10/3/1976, σελ. 6
  89. εφ. Αθλητική Ηχώ, 10/3/1978
  90. εφ. Αθλητική Ηχώ, 25/6/1979
  91. ΑΠΟ ΧΙΟΥ - ΠΑΝΔΡΑΜΑΪΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΚΥΠΕΛΛΟΥ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ 1979 (Βίντεο στιγμιότυπων αγώνα) youtube.com
  92. εφ. Αθλητική Ηχώ, 20/3/1980
  93. εφ. Αθλητική Ηχώ, 16/4/1981
  94. εφ. Αθλητική Ηχώ, 4/3/1982
  95. εφ. Αθλητική Ηχώ, 4/5/1984, σελ.1
  96. εφ. Αθλητική Ηχώ, 6/5/1985, σελ. 7
  97. Δεκάδες συμμετείχαν στη Νίκαια στο πρόγραμμα Kid’s Athletics korydallosnews.gr
  98. Ο απολογισμός δράσης της Περιφέρειας Αττικής σε θέματα Αθλητισμού για το 2016 irafina.gr
  99. Πανελλαδικός Αγώνας Τοξοβολίας στον Δήμο Νίκαιας – Αγ.Ι. Ρέντη, go-outdoor.gr
  100. Hellas Rugby League:Πανάξια νικήτρια του RUGBY LEAGUE REVIEW - ATHENS R.L. 9's CUP, η Ροδιακή Ενότητα Ράγκμπυ, hellasrugbyleague.blogspot.gr.
  101. Hellas Rugby League:ΤΡΕΙΣ ΠΡΩΤΙΕΣ ΣΕ ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ, hellasrugbyleague.blogspot.gr
  102. ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΡΑΓΚΜΠΥ:ΘΡΙΑΜΒΕΥΤΗΣ Ο ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ ΣΤΟΝ ΤΕΛΙΚΟ ΤΟΥ ΡΑΓΚΜΠΥ ΛΙΓΚ, promitheasrugby.blogspot.gr
  103. Ράγκμπι Λιγκ: Την ήττα από την Ισπανία γνώρισε η Εθνική Ελλάδας Αρχειοθετήθηκε 2017-08-08 στο Wayback Machine., sportsland.gr
  104. εφ. Αθλητική Ηχώ, 29/7/1972
  105. εφ. Αθλητική Ηχώ, 19/7/1979
  106. εφ. Αθλητική Ηχώ, 20/7/1979
  107. εφ. Αθλητική Ηχώ, 25/7/1979
  108. εφ. Αθλητική Ηχώ, 31/7/1979