Γ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών
Η Γ΄ Εθνική Κατηγορία ποδοσφαίρου ανδρών είναι το τρίτο τη τάξει πρωτάθλημα ποδοσφαίρου ανδρών στην Ελλάδα και διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.).
Διοργανωτής | Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία |
---|---|
Ίδρυση | 1965 (ανεπίσημα)[σημ. 1] 1982 (επίσημα)[σημ. 2] |
Χώρα | Ελλάδα |
Αριθμός ομάδων | 69 |
Επίπεδο | 3 (1965–1967, 1977–2019 & 2021–Σήμερα) 4 (2019–2021) |
Άνοδος | Σούπερ Λιγκ 2 |
Υποβιβασμός | Τοπικά Ερασιτεχνικά Πρωταθλήματα Ε.Π.Σ. |
Τοπικά κύπελλα | Τοπικά Ερασιτεχνικά Κύπελλα Ε.Π.Σ. |
Τρέχων κάτοχος | Καβάλα Εθνικός Νέου Κεραμιδίου Παναργειακός Πανιώνιος |
Ιστοσελίδα | Επίσημος ιστότοπος |
2024–25 | |
Καθιερώθηκε από την Ε.Π.Ο. την αγωνιστική περίοδο 1982–1983, αν και η ύπαρξή της ανεπίσημα χρονολογείται από την αγωνιστική περίοδο 1965–1966, και μόνο για την αγωνιστική περίοδο 1966–1967 επίσημα ως «Γ΄ Εθνική Κατηγορία». Από το την αγωνιστική περίοδο 1991–1992 μέχρι και την αγωνιστική περίοδο 2012–2013 είχε επαγγελματική μορφή,[1] ενώ από την αγωνιστική περίοδο 2013–2014 έχει αμιγώς ερασιτεχνική μορφή.
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΕρασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία (1965–1966)
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 1965–66 (Δεκέμβριος του 1965) διοργανώθηκε για πρώτη φορά τρίτη κατηγορία, η οποία είχε την ονομασία «Ερασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία». Διοργανώθηκε σε τέσσερις ομίλους, χωρισμένους με γεωγραφικά κριτήρια και αποτελούμενους από 9 και 10 ομάδες ο καθένας, ενώ μετά την λήξη τους ακολούθησε ένας τελικός όμιλος ανάμεσα στις τέσσερις πρωταθλήτριες ομάδες με σκοπό την ανάδειξη του υπέρ-πρωταθλητή κι αυτός ήταν ο Λεβαδειακός. Ο τελικός αυτός γύρος δεν είχε ιδιαίτερο νόημα, δεδομένου ότι και οι τέσσερις νικήτριες ομάδες των τεσσάρων ομίλων προβιβάστηκαν στην Β' Εθνική της επόμενης χρονιάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από την έναρξη αυτού του πρωταθλήματος, αρκετές από τις συμμετέχουσες ομάδες είχαν ήδη ξεκινήσει να αγωνίζονται στα κατά τόπους τοπικά πρωταθλήματα, όμως μετά από ορισμένους αγώνες αποχώρησαν.
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1966–1967)
ΕπεξεργασίαΤην επόμενη περίοδο (1966–67), η διοργάνωση ονομάστηκε επίσημα από την Ε.Π.Ο. ως «Γ΄ Εθνική Κατηγορία», μάλιστα διευρύνθηκε, καθώς συμμετείχαν συνολικά 63 ομάδες χωρισμένες σε τέσσερις ομίλους.[2] Οι δύο όμιλοι του Νότου ήταν χωρισμένοι σε δύο υπό-ομίλους, πάντα με γεωγραφικά κριτήρια. Οι τέσσερις νικήτριες ομάδες τελικά δεν προβιβάστηκαν στη Β΄ Εθνική Κατηγορία, καθώς επιχειρήθηκε αναδιάρθρωση των κατηγοριών κι έτσι η Γ΄ Εθνική Κατηγορία καταργήθηκε.[3]
Πρωτάθλημα Πρωταθλητριών Ε.Π.Σ. (1967–1977)
ΕπεξεργασίαΑπό την περίοδο 1967–68 μέχρι το 1976–77, τρίτη κατηγορία ουσιαστικά δεν υπήρξε. Μετά το τέλος των τοπικών πρωταθλημάτων, διεξάγονταν κατατακτήριοι αγώνες με την επωνυμία «Πρωτάθλημα Πρωταθλητριών Ε.Π.Σ.» ανάμεσα στις πρωταθλήτριες των τοπικών ενώσεων (Ε.Π.Σ.) για την άνοδο στη Β΄ Εθνική Κατηγορία. Στον αντίποδα, οι υποβιβασθείσες ομάδες της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας αγωνίζονταν στα τοπικά των νομών τους πρωταθλήματα.
Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία (1977–1982)
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 1977–78 καθιερώθηκε η Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία, η οποία υπήρξε ουσιαστικά η τρίτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μέχρι την περίοδο 1980–81 διεξαγόταν σε τέσσερις ομίλους, όπου την άνοδο στην Β' Εθνική εξασφάλιζαν οι δύο πρώτες ομάδες της κατάταξης του κάθε ομίλου. Την περίοδο 1981–82 διεξήχθη σε 8 ομίλους.
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1982–2000 & 2001–2010)
ΕπεξεργασίαΤο 1982–83 καθιερώθηκε επίσημα η Γ΄ Εθνική Κατηγορία, αρχικά σε έναν πειραματικό όμιλο των 16 ομάδων (με πρώτο πρωταθλητή τον Εδεσσαϊκό), ενώ από την επόμενη χρονιά οι όμιλοι έγιναν δύο (Νότιος και Βόρειος). Το 1991 η Β και η Γ Εθνική εντάχθηκαν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και την ευθύνη διοργάνωσής τους ανέλαβε η Ε.Π.Α.Ε. Στη Γ΄ Εθνική πάντως είχαν δικαίωμα συμμετοχής είτε Π.Α.Ε. είτε «Τμήματα Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών» (Τ.Α.Π.) των ιδρυτικών αθλητικών σωματείων.[1] Από το 1999[4] έως το 2004[5] η Γ΄ Εθνική έγινε αμιγώς επαγγελματική, καθώς οι σύλλογοι που αποκτούσαν δικαίωμα συμμετοχής (με άνοδο από τη Δ΄ Εθνική Κατηγορία) ήταν υποχρεωτικό να συστήσουν Π.Α.Ε.. Αυτές τις χρονιές η διοργάνωσή της γινόταν σε έναν μόνο όμιλο. Από την περίοδο 2004–05 η κατηγορία επανήλθε σε ημί-επαγγελματική μορφή καθώς μπορούσαν να συμμετέχουν είτε Π.Α.Ε., είτε Τ.Α.Π., είτε οι ερασιτεχνικοί σύλλογοι με τα «Τμήματα Ερασιτεχνών Ποδοσφαιριστών».[6] Ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν ποικίλει από χρονιά σε χρονιά, όπως και ο αριθμός των ομάδων που προβιβάζονται και υποβιβάζονται.
Με την ίδρυση της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας το 1982–83, δεν σταμάτησε η διοργάνωση του Εθνικού Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος. Μόνο που τότε μετατράπηκε αυτομάτως σε τέταρτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου και από την περίοδο 1987–88 ονομάστηκε επίσημα Δ΄ Εθνική Κατηγορία. Οι ομάδες της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην διοργάνωση του Κυπέλλου Ελλάδας, δικαίωμα που δεν είχαν οι ομάδες της Εθνικής Ερασιτεχνικής Κατηγορίας ως το 1981–82.
Β΄ Κατηγορία (2000–2001)
ΕπεξεργασίαΗ αναδιάρθρωση του 2000 περιελάμβανε σταδιακή (σε βάθος τριετίας) μείωση των ομάδων στα ελληνικά πρωταθλήματα και αναγγέλθηκε στα τέλη του 1999 από τον τότε πρόεδρο της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (Ε.Π.Α.Ε.) Βίκτωρα Μητρόπουλο. Ήταν βασισμένη σε σχέδιο που επεξεργάστηκε (επί αμοιβή) για λογαριασμό της Ε.Π.Α.Ε. η διεθνής εταιρία «Deloitte & Touche». Όμως, ουδέποτε ολοκληρώθηκε και μόνο για την αγωνιστική περίοδο 2000–2001 ίσχυσε μία απλή μετονομασία των πρωταθλημάτων, που την επόμενη αγωνιστική περίοδο καταργήθηκε. Είχαν χρησιμοποιηθεί οι όροι «Ανώτερη Κατηγορία», «Α΄ Κατηγορία» και «Β΄ Κατηγορία» για την Α΄ Εθνική Κατηγορία, τη Β΄ Εθνική Κατηγορία και την Γ΄ Εθνική Κατηγορία αντίστοιχα.
Football League 2 (2010–2013)
ΕπεξεργασίαΑπό την περίοδο 2010–11 ως την περίοδο 2012–13 η Γ΄ Εθνική Κατηγορία μετονομάστηκε σε «Football League 2», με διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος την Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β΄ και Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας (Ε.Ε.Π. Β΄ & Γ΄ Εθνικής).
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (2013–2019 & 2021–Σήμερα)
ΕπεξεργασίαΓ΄ Εθνική Κατηγορία ως 3η Κατηγορία (2013–2019)
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 2013–14 η Football League 2 και η Δ΄ Εθνική Κατηγορία καταργήθηκαν και επανήλθε η Γ΄ Εθνική Κατηγορία ως τρίτη και τελευταία εθνική κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου με ημί-επαγγελματικό χαρακτήρα και με την επωνυμία «Γ΄ Εθνική Κατηγορία», με διοργανώτρια αρχή της την Ε.Π.Ο. αντί της «Ένωσης Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β΄ & Γ΄ Εθνικής», που διοργάνωνε το πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας από το 2006 έως το 2013.
Οι σύλλογοι της κατηγορίας δεν μετείχαν στο θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας, αλλά σε έναν νεότευκτο θεσμό, το «Κύπελλο ομάδων Γ΄ Εθνικής». Την περίοδο 2013–2014 η κατηγορία αποτελούνταν από έξι ομίλους των 15-16 ομάδων έκαστος (σύνολο 93 ομάδες), ενώ την επόμενη σεζόν 2014–15 οι όμιλοι μειώθηκαν σε τέσσερις των 14-16 ομάδων (σύνολο 61 ομάδες). Οι τέσσερις όμιλοι διατηρήθηκαν και τις δύο επόμενες περιόδους, με συμμετοχή 64 ομάδων τη σεζόν 2015–16 και 61 ομάδων τη σεζόν 2016–17, ενώ το 2017–18 οι ομάδες αυξήθηκαν σε 99, συγκροτώντας 8 ομίλους, αριθμός που διατηρήθηκε και τη σεζόν 2018–19 με τη συμμετοχή 107 ομάδων.
Γ΄ Εθνική Κατηγορία ως 3η Κατηγορία (2021–Σήμερα)
ΕπεξεργασίαΜε την αναδιάρθρωση των εθνικών πρωταθλημάτων του 2021 η Β΄ Εθνική Κατηγορία (Football League) καταργείται και η Γ΄ Εθνική Κατηγορία αποτελεί ξανά την τρίτη κατηγορία.
Football League (2019–2021)
ΕπεξεργασίαΜε την αναδιάρθρωση του 2019 και τη δημιουργία της νέας ενδιάμεσης Α2 Εθνικής Κατηγορίας (Super League 2),[7] η Β΄ Εθνική Κατηγορία (Football League) και η Γ΄ Εθνική Κατηγορία, “υποβιβάστηκαν” στην τρίτη και τέταρτη βαθμίδα αντίστοιχα.
Η αγωνιστική περίοδος 2020–2021 ήταν η τελευταία αγωνιστική περίοδος της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας η οποία συγχωνεύτηκε με την Α2 Εθνική Κατηγορία (Super League 2) λόγω της αναδιάρθρωσης του 2021.
Οι πρωταθλητές
ΕπεξεργασίαΕρασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία (1965–1966)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | 1ος Όμιλος | 2ος Όμιλος | 3ος Όμιλος | 4ος Όμιλος |
---|---|---|---|---|
Εργοτέλης | Λεβαδειακός | Μέγας Αλέξανδρος Θεσσαλονίκης | Εθνικός Αλεξανδρούπολης |
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1966–1967)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | 1ος Όμιλος | 2ος Όμιλος | 3ος Όμιλος | 4ος Όμιλος |
---|---|---|---|---|
Αστέρας Ζωγράφου | ΑΕΚ Φαλήρου | Θερμαϊκός Θεσσαλονίκης | Ελπίδα Δράμας |
Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία (1977–1982)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | 1ος Όμιλος | 2ος Όμιλος | 3ος Όμιλος | 4ος Όμιλος | 5ος Όμιλος | 6ος Όμιλος | 7ος Όμιλος | 8ος Όμιλος |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1977–78 | Αχαρναϊκός | Ολυμπιακός Λουτρακίου | Μακεδονικός Σιάτιστας | Αγροτικός Αστέρας | ||||
1978–79 | Βύζας Μεγάρων | Πάτρα | Εορδαϊκός | Πανθρακικός | ||||
1979–80 | Διαγόρας Ρόδου | Πέλοπας Κιάτου | Πιερικός | Απόλλων Καλαμαριάς | ||||
1980–81 | Ατρόμητος Πειραιά | Παναργειακός | Τοξότης Βόλου | Κοζάνη | ||||
1981–82 | Ιωνικός | Αιολικός Μυτιλήνης | Πανηλειακός | Λεβαδειακός | Θήβα | Φλώρινα | ΑΠΕ Λαγκαδά | Αλεξανδρούπολη |
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (1982–2010)
ΕπεξεργασίαFootball League 2 (2010–2013)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | Νότιος Όμιλος | Βόρειος Όμιλος |
---|---|---|
2010–11 | Παναχαϊκή | Αναγέννηση Επανωμής |
2011–12 | Απόλλων Σμύρνης | Εθνικός Γαζώρου |
2012–13 | Φωστήρας | Απόλλων Καλαμαριάς |
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (2013–2019)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | 1ος Όμιλος | 2ος Όμιλος | 3ος Όμιλος | 4ος Όμιλος | 5ος Όμιλος | 6ος Όμιλος | 7ος Όμιλος | 8ος Όμιλος |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
2013–14 | Αγροτικός Αστέρας | ΑΕΛ | Λαμία 1964 | Ερμιονίδα | Τράχωνες | ΑΕΚ | ||
2014–15 | Πανσερραϊκος | Τρίκαλα | Πανελευσινιακός | Κισσαμικός | ||||
2015–16 | Άρης Θεσ/νίκης | Αιγινιακός | Σπάρτη | ΟΦΗ | ||||
2016–17 | Απόλλων Καλαμαριάς | Απόλλων Λάρισας | Παναχαϊκή | Εργοτέλης | ||||
2017–18 | Απόλλων Παραλιμνίου | Ηρακλής | Τηλυκράτης Λευκάδας | Βόλος Ν.Π.Σ. | Αστέρας Αμαλιάδας | Εθνικός | Αήττητος Σπάτων | Ηρόδοτος |
2018–19 | Καβάλα | Βέροια | Κρόνος Αργυράδων | Ολυμπιακός Βόλου | Ιεράπετρα | Ιάλυσος Ρόδου | Αιγάλεω | Ένωση Ασπροπύργου |
Β΄ Εθνική Κατηγορία (2019–2021)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | Ενιαίος Όμιλος | Νότιος Όμιλος | Βόρειος Όμιλος |
---|---|---|---|
2019–20 | Α.Ο. Τρίκαλα | ||
2020–21 | Καλαμάτα | Βέροια |
Γ΄ Εθνική Κατηγορία (2021–Σήμερα)
ΕπεξεργασίαΠερίοδος | 1ος Όμιλος | 2ος Όμιλος | 3ος Όμιλος | 4ος Όμιλος | 5ος Όμιλος | 6ος Όμιλος | 7ος Όμιλος |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2021–22 | Αγροτικός Αστέρας | Μακεδονικός | Ηρακλής Λάρισας | Παναχαϊκή | Γ.Σ. Ηλιούπολης | Προοδευτική | Π.Α.Ο. Ρουφ |
2022–23 | Καμπανιακός | Κοζάνη | Τηλυκράτης Λευκάδας | Αιολικός Μυτιλήνης | Γιούχτας Αρχανών | ||
2023–24 | Καβάλα | Εθνικός Νέου Κεραμιδίου | Παναργειακός | Πανιώνιος | |||
2024–25 |
Ομάδες ανά συμμετοχές
ΕπεξεργασίαΣτον παρακάτω πίνακα αναφέρονται οι συμμετοχές των ομάδων στην Γ´ Εθνική ως τρίτη κατηγορία ανά συμμετοχές από το 1965-66 ως 2018-19 και από το 2021-22 και έπειτα και ως Football League από το 2019-2020 ως το 2020-2021. Συνολικά έχουν αγωνιστεί 545 ομάδες.[εκκρεμεί παραπομπή]
- Οι ομάδες με έντονα γράμματα συμμετέχουν στην Γ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών 2024-2025
Κορυφαίοι σκόρερ ανά αγωνιστική περίοδο
ΕπεξεργασίαΣημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Πριν την καθιέρωση:
1965–1966 (Ερασιτεχνική Β΄ Εθνική Κατηγορία)
1966–1967 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία)
1977–1982 (Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία) - ↑ Μετά την καθιέρωση:
1982–2000 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία)
2000–2001 (Β΄ Κατηγορία)
2001–2010 (Γ΄ Εθνική Κατηγορία)
2010–2013 (Football League 2)
2013–Σήμερα (Γ΄ Εθνική Κατηγορία)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 «Νόμος 1958/1991 (ΦΕΚ Α 122 / 1991) «Τμήματα Αμειβομένων Αθλητών - Αθλητικές Ανώνυμες Εταιρείες και άλλες διατάξεις»» (PDF). ΓΓΑ: Αθλητικοί Νόμοι. 5 Αυγούστου 1991. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Ιουνίου 2017.
- ↑ Φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της 3 Νοεμβρίου του 1966, σελ. 6, άρθρο με τίτλο: "Ωρίσθησαν οι 4 όμιλοι της Γ΄ Εθνικής"
- ↑ Φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της 7 Ιουνίου 1967, σελ. 8: "Σχέδιον της Γενικής Γραμματείας - Καταργείται η Γ΄Εθνική"
- ↑ «Νόμος 2725/1999 (ΦΕΚ Α 121 / 1999) «Ερασιτεχνικός και Επαγγελματικός Αθλητισμός και άλλες διατάξεις»» (PDF). ΓΓΑ: Αθλητικοί Νόμοι. 17 Ιουνίου 1999. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 8 Ιουνίου 2017.
- ↑ «Νόμος 3259/2004 (ΦΕΚ Α 149 / 2004) , Άρθρο 37» (PDF). ΓΓΑ: Αθλητικοί Νόμοι. 4 Αυγούστου 2004.
- ↑ «Νόμος 3479/2006 (ΦΕΚ Α 152 / 2006) , Άρθρο 74» (PDF). ΓΓΑ: Αθλητικοί Νόμοι. 19 Ιουλίου 2006.
- ↑ «Η Τροπολογία για την αναδιάρθρωση των επαγγελματικών πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου για την περίοδο 2019-2020» (PDF). hellenicparliament.gr.
- ↑ Χρήστος Γκάτας: Πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα της Ενιαίας Γ' Εθνικής 1988-1989 - top-sport.gr