Απόλλων Σμύρνης (ποδόσφαιρο)
Ο Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης «ο Απόλλων»[1] είναι ελληνικό αθλητικό σωματείο το οποίο εδρεύει στην Αθήνα. Το ποδοσφαιρικό τμήμα[2] του Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης «ο Απόλλων» ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και συγκεκριμένα το 1910, 19 χρόνια μετά τη δημιουργία του αθλητικού συλλόγου (1891). Έγινε όμως το πιο αγαπητό στους φιλάθλους, καθώς η ομάδα ποδοσφαίρου του Απόλλωνα είχε σχεδόν ανελλιπή παρουσία στην Α΄ Εθνική Κατηγορία, την ανώτατη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, από τη σύστασή της μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Είναι μία από τις πιο ιστορικές ομάδες της Ελλάδας και από αυτήν έχουν αναδειχτεί σημαντικοί ποδοσφαιριστές κατά το παρελθόν.
 | |||
| Επίσημη ονομασία | Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης «ο Απόλλων» | ||
|---|---|---|---|
| Σύντομο όνομα | Γ.Σ. Απόλλων Σμύρνης | ||
| Προσωνύμιο | Ελαφρά Ταξιαρχία και Κυανόλευκοι | ||
| Ίδρυση | 1891 | ||
| Έδρα | Αθήνα, Ελλάδα | ||
| Στάδιο | Γήπεδο «Γιώργος Καμάρας», Δήμος Αθηναίων | ||
| Χρώματα | μπλε και λευκό | ||
| Μητρικός σύλλογος | Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης «ο Απόλλων» | ||
| Πρόεδρος | Παναγιώτης Καταβέλος | ||
| Προπονητής | Ρόναλντ Γκόμεζ | ||
| Πρωτάθλημα | Γ΄ Εθνική Κατηγορία | ||
| Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος | ||
| |||
| Μέσα κοινωνικής δικτύωσης | |||
   | |||
 Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα | |||
| wikidata () | |||
| Τμήματα του Απόλλωνα Σμύρνης | ||
|---|---|---|
|
|
|
| Ποδόσφαιρο | Μπάσκετ | Πόλο |
_pictogram.svg){kind=small}
|
|
|
| Βόλεϊ (Ανδρών) | Βόλεϊ (Γυναικών) | |
Τα χρώματα της ομάδας είναι το μπλε και το λευκό. Αγωνιστική έδρα της ομάδας αποτελεί το ιδιόκτητο γήπεδο «Γεώργιος Καμάρας» στη Ριζούπολη, το οποίο έχει χωρητικότητα 69.888 θεατών και ανήκει στον αθλητικό σύλλογο Γ.Σ. Απόλλωνα Σμύρνης. Την φετινή σεζόν αγωνίζεται στην ερασιτεχνική Γ΄ Εθνική μετά από 13 χρόνια παρουσίας του στις επαγγελματικές κατηγορίες, λογω αδυναμίας για δήλωση της ομάδας στην Super League 2.
Τα πρώτα χρόνια στη Σμύρνη Επεξεργασία
Ο Γυμναστικός Σύλλογος Σμύρνης «ο Απόλλων» ιδρύθηκε το 1891 στην ακμάζουσα Σμύρνη από μια ομάδα Ελλήνων. Τα μισά περίπου από τα μέλη του, μεταξύ των οποίων και ο Εμμανουήλ Σάμιος, είχαν αποχωρήσει από τον προϋπάρχοντα Ορφέα. Ως χρώματα του συλλόγου επιλέχθηκαν αυτά της ελληνικής σημαίας, για να καταδειχθεί ο αποκλειστικά ελληνικός χαρακτήρας της ομάδας μέσα στην πόλη. Γρήγορα, ο Απόλλωνας απέκτησε ιδιόκτητο γήπεδο, όπου προπονούνταν οι αθλητές του και διοργανώνονταν αγώνες. Έγινε έτσι πόλος έλξης για τους χιλιάδες Έλληνες της Σμύρνης.
Τον Ιανουάριο του 1906, η υποεπιτροπή Σμύρνης των Ολυμπιακών Αγώνων με πρόεδρο τον Φωκίωνα Βουτζινά, ανακοίνωσε τη διεξαγωγή προκριματικών ποδοσφαιρικών αγώνων με έπαθλο την εκπροσώπηση της Μικτής Σμύρνης στους Ολυμπιακούς από την νικήτρια ομάδα. Στις 13 Μαρτίου ο Απόλλων αγωνίστηκε στον προκριματικό επί της ισχυρής ομάδας Αγγλικός Όμιλος Μπουρνόβα , με τους κυανόλευκους να ηττώνται και να αποκλείονται (στον τελικό προκρίθηκε και ο Πανιώνιος).
Στις 6 Αυγούστου 1907 η ανεπίσημη ακόμα ποδοσφαιρική ομάδα του Απόλλωνα αντιμετώπισε σε φιλική συνάντηση τον Πανιώνιο για πρώτη φορά και τον νίκησε με σκορ 2-0, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη χαρά στους κυανόλευκους φιλάθλους, δεδομένου ότι ο Πανιώνιος διέθετε εξαιρετικό ποδοσφαιρικό συγκρότημα το οποίο μετά από λίγο κυριάρχησε στο σμυρναϊκό ποδόσφαιρο. Έτσι και το ποδόσφαιρο σιγά σιγά θα γινόταν πεδίο της μεγάλης κόντρας ανάμεσα στους δύο κορυφαίους ελληνικούς αθλητικούς συλλόγους της Σμύρνης, τον Απόλλωνα και τον Πανιώνιο.
Το 1910, υπό την επιρροή της αγγλικής κοινότητας της Σμύρνης, οργανώθηκε για πρώτη φορά επίσημα το ποδοσφαιρικό τμήμα, το οποίο έμελλε να γίνει το σπουδαιότερο του συλλόγου. Γρήγορα, η ποδοσφαιρική ομάδα έγινε η μόνιμη πρωταθλήτρια της περιοχής, κατακτώντας πέντε σερί χρονιά το τοπικό πρωτάθλημα (1917, 1918, 1919, 1920, 1922). Το πρωτάθλημα Σμύρνης διεξαγόταν υπό την αιγίδα του ΣΕΓΑΣ, δηλαδή της μοναδικής επίσημης αθλητικής αρχής που υπήρχε στην Ελλάδα.
Τα γραφεία του συλλόγου βρίσκονταν στη συνοικία Μπέλλα Βίστα. Από το 1916 ο Απόλλων αγωνιζόταν στο ιδιόκτητο Στάδιο Απόλλωνος κοντά στον Άγιο Τρύφωνα στη Μπέλλα Βίστα. Μάλιστα στο γήπεδο αυτό, στις 2 Μαΐου του 1919 είχε στρατοπεδεύσει ελληνικός στρατός όταν αποβιβάστηκε στη Σμύρνη. Ο Απόλλων είχε και τέσσερις παίκτες στην εθνική Ελλάδας η οποία συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920: τον βασικό τερματοφύλακα της Εθνικής, Αντώνη Φωτιάδη, τον Αγαμέμοννα Γκίλη, το Δημήτρη Γώττη και τον Ιωάννη Ζαλούμη.
Οι πρώτες δεκαετίες στην Αθήνα Επεξεργασία
Με τη Μικρασιατική Καταστροφή ο Απόλλωνας ακολούθησε τη μοίρα του ελληνισμού της Σμύρνης, περνώντας στην αντίπερα πλευρά του Αιγαίου και συγκεκριμένα στην Αθήνα. Στην ανασυγκρότηση του συλλόγου πρωταρχικό ρόλο διαδραμάτισε ο πρόεδρός του από το 1919, ιατρός και αργότερα βουλευτής Δημήτριος Μαρσέλλος, ο οποίος ευτύχησε το 1948 να παραστεί στα εγκαίνια του Σταδίου Ριζούπολης.
Προσωρινή του έδρα - για έναν χρόνο - ήταν ένα γήπεδο πλησίον του Ναού του Ολυμπίου Διός, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος. Το 1923 μετακόμισε στο Ρουφ και δημιούργησε μία πολύ δυνατή ομάδα, η οποία πρωταγωνιστούσε στο Πρωτάθλημα Αθηνών. Όταν το 1930 ξεκίνησε το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα (όπου προκρίνονταν οι καλύτεροι των τοπικών πρωταθλημάτων), ο Απόλλωνας ήταν από τις ομάδες που συμμετείχαν αδιαλείπτως.
Το 1923-24 ο Απόλλων πήρε μέρος για πρώτη φορά στο Πρωτάθλημα Αθήνας, το οποίο μάλιστα κατέκτησε πανηγυρικά αντιμετωπίζοντας ισχυρότατους αντιπάλους όπως ο Παναθηναϊκός, ο Αθηναϊκός, ο Πανιώνιος και ο Μίλων.
Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1924-25 οι εκ Κωνσταντινουπόλεως παίκτες του Απόλλωνα αποχώρησαν από το σύλλογο και δημιούργησαν με άλλους την μετέπειτα ΑΕΚ. ΄Ετσι η ομάδα δέχτηκε σοβαρό πλήγμα που μείωσε τη δυναμικότητα της χωρίς βέβαια να ανακόψει την γόνιμη δράση της. Πάντως, οι Απολλωνιστές που είχαν κατακτήσει το πρώτο πρωτάθλημα Αθηνών του 1924, χρειάστηκαν 14 ολόκληρα χρόνια για να το κερδίσουν πάλι το 1938. Από τότε μέχρι την κατάργησή του (1959-60) το κατάκτησαν άλλες δύο φορές (1948 και 1958). Την ενδεκάδα του 1938 αποτελούσαν οι: Χατζηβασιλείου, Γκιζώρης, Γκίκας, Σπανός, Βουβουδάκης, Χατζησάββας, Δεληγιάννης, Δαμαλάς, Γρηγοριάδης, Μ. Στράτος και Πανανός. Την ομάδα του 1958 οι: Τσανακτσής, Χρόνης, Δαράκης, Σανιόγλου, Δερμάτης, Μαυρόπουλος, Παπάζογλου, Χολέβας, Καμάρας, Σεραφείδης Λ., Σκόρδος.
Συνολικά μεταξύ 1922-1940 κατέκτησε δύο τίτλους στην Αθήνα (1923-24 και 1937-38), ενώ δύο φορές έχασε στις λεπτομέρειες το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Η πρωταθλήτρια Αθηνών ομάδα του 1938, με τον θρυλικό επιθετικό Βασίλη Γρηγοριάδη, έλαβε από τον τύπο το προσωνύμιο της «Ελαφράς Ταξιαρχίας», που τη συνοδεύει μέχρι σήμερα.
Στις 31 Δεκεμβρίου 1935 ο Απόλλων υποδέχθηκε την Μπεσίκτας (2-2)[3] ενώ είχαν προηγηθεί επισκέψεις των Απολλωνιστών στην Τουρκία και αγώνες με τουρκικές ομάδες. Οι προσδοκίες ήταν πολλές ως προς τη δυναμική της τουρκικής ομάδας, που είχε κερδίσει στην Τουρκία μικτή ομάδα Παναθηναϊκού και Απόλλωνα με 7-2, αλλά και είχε φέρει 1-1- με τον Παναθηναϊκό. Η ενδεκάδα του Απόλλωνα ήταν: Παπαντωνίου, Γάσπαρης, Χατζηβασίλης, Γκίκας, Δεληγιάννης, Βουβουδάκης, Πανανός, Αντικάκης, Ρούσσος, Δημητρίου, Χατζησάββας.
Η επιστροφή στη Σμύρνη για φιλικούς αγώνες Επεξεργασία
Απρίλιος 1932 Επεξεργασία
Στα πλαίσια της Ελληνο-Τουρκικής φιλίας που αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1930 δόθηκε η ευκαιρία στον Απόλλωνα Σμύρνης να βρεθεί πίσω στην πατρογονική του πόλη, την Σμύρνη. Η ομάδα του Απόλλωνα του 1932 αποτελείτο από τους: Φρονιμίδη (τερματοφύλακα), Ρουσσόπουλο, Χατζησάββα, Ράπτη, Χριστίδη, Γκίκα, Κοσματόπουλο, Παξιβανίδη, Σίνα, Δεληγιαννίδη, Προκοπίου, Δημητρίου, Παπαδημητρίου, Χατζηβασίλη, Δεληγιάννη και Αναγνωστόπουλο. Προπονητής τότε ήταν ο Τίμπορ Έσσερ, γενικός αρχηγός ο Μ. Κουλουμπίδης, και την ομάδα τόλμησαν να ακολουθήσουν 45 φίλαθλοι μόνο. [4] Ο Απόλλωνας γι’ αυτά τα φιλικά θα εισέπραττε 1.700 λίρες Τουρκίας, δηλαδή περίπου 68.000 δραχμές.
Στις 13 Απριλίου του 1932 οι ποδοσφαιριστές του Απόλλωνα επιβιβάστηκαν στο ατμόπλοιο «Αιγαίον» που εκτελούσε δρομολόγια από τον Πειραιά με τελικό προορισμό το λιμάνι της Σμύρνης. Ο Απόλλωνας είχε κανονίσει να δώσει τρία παιχνίδια με ισάριθμές τουρκικές ομάδες. Όταν τα πρωτοσέλιδα του 1932 έγραψαν «Ο Απόλλων στη Σμύρνη ξανά» φάνηκε ειδικά στους πρόσφυγες ως ένα απίστευτο γεγονός. Ο τελευταίος αγώνας που έδωσε ο Απόλλωνας στη Σμύρνη πριν από την Μικρασιατική Καταστροφή ήταν με Αρμενική ομάδα που επίσης είχε ως έδρα της την Σμύρνη και ήταν πανίσχυρη.
Τον πρώτο αγώνα ο Απόλλωνας έδωσε στις 15 Απριλίου 1932 με την τουρκική ομάδα Αλτάι ΣΚ στο γήπεδό της Αλσαντζάκ (κατασκευάστηκε το 1929) και ήρθε ισοπαλία 0 -0 μπροστά σε 5.000 θεατές. Η επόμενη αναμέτρηση ήταν με την ομάδα Καρσίγιακα ΣΚ η οποία ένα χρόνο πριν, τον Ιανουάριο του 1931, είχε συναντηθεί με τον Άρη Μυτιλήνης σε φιλικό παιχνίδι (είχε νικήσει 5-0). Ωστόσο ο Απόλλωνας κατάφερε επίσης ισοπαλία με 1 -1. Τον τρίτο του αγώνα ο Απόλλωνας τον έδωσε στις 19 Απριλίου 1932 με την ομάδα της Μικτής Σμύρνης (μικτή Αλτάι/Καρσίγιακα ουσιαστικά) οι οποία αποτελούνταν πλέον μόνο από Τούρκους ποδοσφαιριστές και επικράτησε με 1-0.[5]
Μάρτιος 1933 Επεξεργασία
Στις 22 Μαρτίου 1933 ο Απόλλωνας με προπονητή τον Ούγγρο Σαμ Ζίγκερ ξεκίνησε με προορισμό τη Σμύρνη για να δώσει σειρά φιλικών αγώνων, με τις Αλτίν Ορντού, Αλτάι ΣΚ, Καρσίγιακα ΣΚ και Ιζμίρ Σπορ και ακολούθως να περιοδεύσει σε άλλες πόλεις. Στην αποστολή συμμετείχαν οι παίκτες: Φρονιμίδης, Χριστίδης Ι, Χρηστίδης ΙΙ, Γάσπαρης, Χατζηβασίλης, Γκίκας, Κασιμάτης, Καρπόζηλος, Χατζησάββας, Δημητρίου, Προκοπίου, Πανανός.
Με διάφορες ταλαιπωρίες στο ταξίδι και την παραμονή του ο Απόλλωνας κέρδισε τη μικτή Ιζμίρ Σπορ/Αλτάι με 3-0 (Δημητρίου, Πανανός, Χατζησάββας οι σκόρερ) και ήρθε ισόπαλος με τη Μικτή Καρσίγιακα ΣΚ/Γκιόζτεπε ΣΚ με 1-1 με τον Χατζησάββα να είναι ο σκόρερ και τη Μικτή Αλτάι/Αρτίν Γιορντού με 2-2 (Χατζησάββας και Δημητρίου οι σκόρερ).[6]
Ο Απόλλωνας της Ριζούπολης Επεξεργασία
.svg)
Το 1946, η Εταιρία Σιδηροδρόμων απαλλοτρίωσε το γήπεδο του Ρουφ και ο Απόλλωνας αναγκάστηκε να μετακομίσει στη Ριζούπολη, δίπλα στο εργοστάσιο δίσκων της Columbia, όπου έκτισε νέο γήπεδο.[7] Το γήπεδο εγκαινιάστηκε επίσημα στις 17 Οκτωβρίου 1948, παρουσία 10.000 φιλάθλων, με τιμητικό αγώνα ανάμεσα σε μικτή ομάδα των προσφυγικών σωματείων (Απόλλων, Πανιώνιος, ΑΕΚ) και μικτή ομάδα των «γηγενών» Παναθηναϊκού και Ολυμπιακού.
Η μετακόμιση στη Ριζούπολη συνδέθηκε με τη δημιουργία μιας ομάδας που απέδωσε εντυπωσιακό ποδόσφαιρο, αλλά δεν κατάφερε να κατακτήσει τίτλους ,πλην αυτού του Πρωταθλήματος Αθηνών, το '48 και το '58. Την περίοδο αυτή, ο Απόλλωνας απέκτησε χιλιάδες νέους οπαδούς, καθώς το κοινό του δεν ήταν πια μόνο Μικρασιάτες πρόσφυγες, αλλά και εσωτερικοί μετανάστες από κάθε μεριά της Ελλάδας, που θαύμαζαν το στυλ παιχνιδιού του υπό την καθοδήγηση σπουδαίων ξένων προπονητών, όπως οι Κίριλ "Τζίνα" Σιμονόφσκι, Μπούζακ, Ντόλκος, Ζόνλαϊ. Τη φανέλα του Απόλλωνα εκείνων των δεκαετιών φόρεσαν παίκτες όπως οι αδελφοί Γιώργος και Αριστείδης Καμάρας, Σάββας Παπάζογλου, Στάθης Τσανακτσής, Κώστας Βερτσώνης, Λάμπης Σεραφείδης, Αντώνης Δερμάτης, Χαράλαμπος Ταουξής, Βαγγέλης Μαυρόπουλος.
Επαγγελματική περίοδος Επεξεργασία
Στα τέλη της δεκαετίας του '70, το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα έγινε επαγγελματικό και οι ισχυρές και πλούσιες ομάδες του λεκανοπεδίου (Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΑΕΚ) κυριάρχησαν πλήρως, με αποτέλεσμα ο Απόλλωνας να περιοριστεί σε δευτερεύοντα ρόλο, αναδεικνύοντας ωστόσο πολλά ταλέντα. Την ίδια εποχή η ομάδα εξαγοράστηκε από τον επιχειρηματία Κώστα Αλαμάνο. Το 1987 υποβιβάστηκε στη Β΄ Εθνική, αλλά επέστρεψε την αμέσως επόμενη χρονιά.
Εξαίρεση αποτέλεσε η τριετία 1994-96, όταν υπό την καθοδήγηση του Γιάννη Παθιακάκη, ο Απόλλωνας δημιούργησε ένα νεανικό σύνολο με εξαιρετικούς ποδοσφαιριστές που απέδωσε ποιοτικότατο ποδόσφαιρο. Το 1995 εξασφάλισε τη συμμετοχή του στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ, για πρώτη και μοναδική φορά στην ιστορία του, αντιμετωπίζοντας την Ολίμπια Λιουμπλιάνας στην Αθήνα στις 8 Αυγούστου 1995. Εκεί στο στάδιο «Νίκος Γκούμας», έδρα της ΑΕΚ, ο Απόλλων με γκολ του Μπλένταρ Κόλα στο 41’ ο Αππόλωνας κερδίζει με 1-0. Στο «Μπέζιγκραντ», όμως, η Ολύμπια ανταποδίδει με 3-1 και προκρίνεται, παρότι ο Κόλα έβαλε μπροστά τον Απόλλωνα μόλις στο 2ο λεπτό! Ο Μπόζγκο με δύο γκολ (9’, 67’) και ο Ζούλιτς (81’) έφραξαν το δρόμο του Απόλλωνα προς την επόμενη φάση.
Την επόμενη χρονιά οι επιτυχίες συνεχίστηκαν με την πρόκριση στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, όπου ηττήθηκε από την ΑΕΚ.
Αμέσως μετά την εξαιρετική διετία, ξεκίνησε η παρακμή της ομάδας, καθώς οι κορυφαίοι νέοι παίκτες της πωλήθηκαν σε άλλες ομάδες (Ντέμης Νικολαΐδης, Λευτέρης Βελέντζας, Θεόφιλος Καρασαββίδης, Μπλένταρ Κόλα), ενώ άλλοι μεγαλύτεροι (Αντώνης Μήνου, Φρανκ Κλόπας, Τάσος Μητρόπουλος) αποχώρησαν και δεν αναπληρώθηκαν με ισάξιους. Τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ο Απόλλωνας παρέμεινε στην Α΄ Εθνική, εξασφαλίζοντας την παραμονή του στους τελευταίους αγώνες.
Η πτωτική δεκαετία του 2000 Επεξεργασία
Το 2000, ο Απόλλωνας υποβιβάστηκε στη Β΄ Εθνική και ξεκίνησε μία κάθετη πτώση, καθώς ακολούθησαν δύο ακόμα υποβιβασμοί, το 2005 για πρώτη φορά στη Γ΄ Εθνική και το 2007 στο ερασιτεχνικό Περιφερειακό Πρωτάθλημα, παραμένοντας μέχρι την περίοδο 2009-10, όταν κατέκτησε την πρώτη θέση στον 8ο όμιλο και προβιβάστηκε στη Γ΄ Εθνική. Την περίοδο 2011-12, αναδείχθηκε πρωταθλητής Γ΄ Εθνικής και προβιβάστηκε, κάτι που επανέλαβε και την αμέσως επόμενη (2012-13), εξασφαλίζοντας την άνοδό του στην Α΄ Εθνική, έπειτα από 13 χρόνια απουσίας.[εκκρεμεί παραπομπή]
Επάνοδος στην Α΄ Εθνική Επεξεργασία
Παρά το γεγονός ότι η άνοδος επετεύχθη, με μεγάλη δυσκολία, μόλις την τελευταία αγωνιστική,[8] από την αρχή της θερινής μεταγραφικής περιόδου ο πήχης τέθηκε ψηλά,[9] με την απόκτηση παικτών εγνωσμένης αξίας, όπως οι Πετρόπουλος, Τζόρβας, Ζουέλα και Άλβαρες.[10]
.jpg){kind=small}
Αν και το ξεκίνημα της χρονιάς (2013-14) έδειχνε θετικό, με την επίτευξη εντός έδρας νίκης απέναντι στον Άρη για την πρώτη αγωνιστική του πρωταθλήματος,[11] στην πορεία, πειθαρχικά παραπτώματα ποδοσφαιριστών,[12] σε συνδυασμό με σειρά συνεχόμενων ανεπιτυχών αποτελεσμάτων,[13] οδήγησαν σε παραίτηση τον προπονητή Αλέκο Βοσνιάδη.[14]
Τον ρόλο της αντικατάστασής του ανέλαβε, ύστερα από περίοδο διερευνητικών επαφών του συλλόγου με σειρά προπονητών[15][16][17] ο Μπάμπης Τεννές,[18] η πρόσληψή του ωστόσο δεν συνοδεύτηκε με την επιθυμητή βελτίωση στην απόδοση της ομάδας,[19] με αποτέλεσμα την απόλυσή του έπειτα από μόλις έναν μήνα.[20] Αντικαταστάτης του επιλέχτηκε ο Βορειοϊρλανδός Λόρι Σάντσες,[21][22][23] με συνεργάτη τον Αγγλοκύπριο Στιβ Κωνσταντινίδη.[24][25] Η παρουσία τους βοήθησε στη συγκομιδή σημαντικών βαθμών στον β' γύρο του πρωταθλήματος, που δεν κατέστη όμως αρκετή να διατηρήσει τον Απόλλωνα στη Super League, καθώς τερμάτισε προτελευταίος και υποβιβάστηκε.[26]
Στη δεύτερη τη τάξει κατηγορία παρέμεινε συνολικά τρία χρόνια, κάθε φορά όμως διεκδικούσε την άνοδο. Την περίοδο 2014-15 τερμάτισε τρίτος πίσω από την ΑΕΚ και τον Ηρακλή, που προβιβάστηκαν, την επόμενη (2015-16) τέταρτος (πίσω από Λάρισα, Κέρκυρα και Τρίκαλα, που προβιβάστηκαν), μέχρι την περίοδο 2016-17, όπου τερμάτισε πρώτος και (μαζί με τη δεύτερη Λαμία) εξασφάλισε την άνοδό του στη μεγάλη κατηγορία. Στην 1η κατηγορία παρέμεινε για 2 χρονιές (2017-2018 και 2018-2019). Τη χρονιά 2018-2019 ο Απόλλων Σμύρνης υποβιβάστηκε ως τελευταίος (16ος) στη 2η κατηγορία (Superleague 2 2019-2020). Στη 2η κατηγορία, ο Απόλλων Σμύρνης τερμάτισε στη 2η θέση του βαθμολογικού πίνακα (πρώτος ο ΠΑΣ Γιάννινα) και επικράτησε σε αγώνες διαβάθμισης (μπαράζ) τη 13η ομάδα της 1ης κατηγορίας (την προτελευταία Ξάνθη). Η επάνοδος στην Superleague 1 στέφθηκε με επιτυχία, καθώς η ομάδα κατάφερε να παραμείνει στην 1η κατηγορία. Ομως την σεζόν 2021-2022 η ομάδα του Απόλλωνα δεν κατάφερε να επαναλάβει το ίδιο πραγμα με αποτέλεσμα να υποβιβαστεί (8ος στα play-out με 22 πόντους τελευταίος) μετα απο 2 συνεχόμενα χρόνια παραμονής στην Super League 1.
Η συνέχεια στην Super League 2 και ο υποβιβασμός στην Γ΄ Εθνική Επεξεργασία
Παρόλο που ο Απόλλωνας έκανε μια καλή σεζόν τερματίζοντας 3ος με 56 βαθμούς (16 νίκες, 8 ισοπαλίες, 5 ήττες) και για κάποια στιγμή πάλευε για την επάνοδο στην πρώτη κατηγορία. Όμως κάπου στα μέσα του καλοκαιριού ο μεγαλομέτοχος της ΠΑΕ, Παναγιώτης Μονεμβασιώτης αποφάσισε να αποχωρήσει από την ομάδα και να παραχωρήσει τις μετοχές σε οποιον ήθελε. Αλλά κανείς τελικά δεν αγόρασε τις μετοχές και δεν πρόλαβε να δηλώσει συμμετοχή στο πρωτάθλημα της Super League 2 2023-2024. Ωστόσο ο ερασιτέχνης αποφάσισε με διοικητικό συμβούλιο να δηλώσει την ιστορική ομάδα στην Γ΄ Εθνική ερασιτεχνική μετά από 13 χρόνια παρουσίας σε επαγγελματικές κατηγορίες.
Έδρα Επεξεργασία
Αθήνα Επεξεργασία
Ο Απόλλων αγωνίζεται στη Ριζούπολη από το 1947 ενώ το γήπεδο εγκαινιάστηκε δύο χρόνια αργότερα, όταν και ολοκληρώθηκε στις 17 Οκτωβρίου 1948. Η κατασκεύη του ξεκίνησε στις 10 Φεβρουαρίου 1947. Αρχικά κατασκευάστηκε η εξέδρα που σήμερα στεγάζονται οι Θύρες 1, Ε (επίσημοι) και 2, όταν και μετέφερε την έδρα του το 1946. Έδρα για δύο χρόνια, ήταν το γήπεδο πλησίον του Ναού του Ολυμπίου Διός, κοντά στην Πλατεία Συντάγματος, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Οι προσπάθειες του προέδρου Δ. Μαρσέλλου για νέο γήπεδο ευοδώθηκαν πολύ σύντομα. Το 1923 οι διοικούντες βρήκαν και νοίκιασαν ένα οικόπεδο στο τέρμα της συνοικίας Ρουφ, όπου σιγά - σιγά έφτιαξαν ένα γήπεδο με μεγάλους κόπους και αγώνες. Ο Απόλλων παρέμεινε στο Ρουφ μέχρι το 1946, αφού η Εταιρία Σιδηροδρόμων αποφάσισε να απαλλοτριώσει.[27]
Σμύρνη Επεξεργασία
Μετά την ίδρυση του Απόλλωνα ο γυμναστικός σύλλογος βρήκε ένα γυμναστήριο στη συνοικία Σαν Ρόκο, όπου προπονούνταν οι αθλητές του και διοργανώνονταν αγώνες. Το 1880, ο Ιωάννης Δαμβέργης μαζί με τους Απόστολο Ψαλτώφ, Στέφανο Παπαμιχάλη και Ιωάννη Μακρουλίδη (όλοι μαθητές της Ευαγγελικής Σχολής Σμύρνης) δημιούργησαν ένα πρόχειρο γυμναστήριο σε κάποιον ανοικτό χώρο, γνωστό με το όνομα «Του έρωτα τ' αλάνι».
Το 1901 οι άνθρωποι του Απόλλωνα νοίκιασαν ένα σπίτι στο «Βερχανέ Κωνστάν» και μετέτρεψαν μια αίθουσα του σε γυμναστήριο και τον επόμενο χρόνο νοίκιασαν το μέγαρο Αντάκη. Αργότερα, ο σύλλογος μετακόμισε σε κάποιο χώρο απέναντι από το Ελληνικό Ορφανοτροφείο και το 1906, με τη βοήθεια του Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου, κατασκεύασε μεγάλο και σύγχρονο ιδιόκτητο γυμναστήριο με ξύλινη εξέδρα στη συνοικία του Αγίου Τρύφωνα, στο προάστιο Μπέλα Βίστα, κοντά στο φημισμένο θέατρο «Τερψιθέα». Εκεί ο Απόλλων έθεσε τις βάσεις για την εξέλιξη της ποδοσφαιρικής του ομάδας, η οποία ιδρύθηκε το 1912[28] και έγινε πανίσχυρη στη δεκαετία του 1910. Η διεύθυνση των γραφείων του βρισκόταν στην οδό Γκρέσαμ, δίοδος Χουίταλ.[29] Οι έδρες αναλυτικά:
Τίτλοι - Διακρίσεις Επεξεργασία
| Διοργάνωση | Φορές | Χρονιές |
|---|---|---|
| Τίτλοι | ||
| Πρωτάθλημα Σμύρνης | 5 | 1917, 1918, 1919, 1920, 1922 |
| Πρωτάθλημα Αθηνών (Πριν την καθιέρωση εθνικών κατηγοριών) | 4 | 1924, 1938, 1948, 1958 |
| Πρωτάθλημα Β' Εθνικής | 5 | 1970, 1973, 1975, 2013, 2017 |
| Πρωτάθλημα Γ' Εθνικής | 1 | 2012 |
| Πρωτάθλημα Δ' Εθνικής | 1 | 2010 |
| Kύπελλο Αθηνών (Μετά την καθιέρωση εθνικών κατηγοριών) | 1 | 2010 |
| Διακρίσεις | ||
| Δεύτερη θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα | 2 | 1938, 1948 |
| Τρίτη θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα / Α' Εθνική | 5 | 1932, 1936, 1955, 1957, 1962 |
| Τέταρτη θέση στο πρωτάθλημα Α' Εθνικής | 2 | 1960, 1995 |
| Πέμπτη θέση στο πρωτάθλημα Α' Εθνικής | 2 | 1961, 1964 |
| Δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα Β' Εθνικής | 1 | 2020 |
| Τρίτη θέση στο πρωτάθλημα Β' Εθνικής | 1 | 1988 |
| Φιναλίστ κυπέλλου Ελλάδος | 1 | 1996 |
| Ημιτελικά κυπέλλου Ελλάδος | 12 | |
| Προημιτελικά κυπέλλου Ελλάδος | 24 | |
Παλαιότερες συνθέσεις Επεξεργασία
Πρωτάθλημα Σμύρνης 1918-19 Επεξεργασία
Μαγουλάς, Αντώνης Φωτιάδης (τερματοφύλακας), Καίσαρης, Δημήτρης Γώττης, Αγαμέμνων Γκίλης, Κουγιουντόγλου, Καμπουρόπουλος, Οικονομίδης, Βασίλης Σάμιος, Τσάρλς, Ταλούμης.
Πρωτάθλημα Σμύρνης 1921-22 Επεξεργασία
Καίσαρης, Κουγιουντόγλου, Τσαρλς, Ταλούμης, Μαυρομμάτης (Χαραλαμπάκης), Π.Χρυσούλης, Καμπουρόπουλος, Βασίλης Σάμιος, Παπαγιάννης, Δημήτρης Γώττης, Αγαμέμνων Γκίλης, Αλεβιζάκης, Ντομένικο, Βίγλατσης, Ι.Ζαλούμης, Κιμητσόπουλος, Μαγουλάς, Γ.Μαρσέλλος και οι τερματοφύλακες Αντώνης Φωτιάδης (βασικός) και Ζεϊμπέκης (αναπληρωματικός).
1ο Πρωτάθλημα Α Εθνικής Κατηγορίας 1959-60 με 16 ομάδες Επεξεργασία
Γρηγόρης Αναστόπουλος, Τάσος Βασιλείου, Κώστας Βερτσώνης, Στράτος Γιδόπουλος (τ/φύλακας, ο μετέπειτα πρόεδρος της ΑΕΚ), Αντώνης Δερμάτης, Διαμαντούλης (τ/φύλακας), Αντώνης Ζαχαρίου (τ/φύλακας), Αριστείδης Καμάρας, Γιώργος Καμάρας, Βασίλης Μαστρακούλης, Βαγγέλης Μαυρόπουλος, Δημήτρης Μουστάκας, Παναγιώτης Μπεχράκης, Γιώργος Παπάζογλου (αδελφός του Αριστείδη και Κώστα Παπάζογλου του Ολυμπιακού), Σάββας Παπάζογλου, Σάββας Σαββίδης, Σεραφείμ Σανιόγλου, Λάμπης Σεραφείδης, Νίκος Σιμιγδαλάς, Δημήτρης Σκόρδας, Παναγιώτης Σπυρόπουλος, Χαράλαμπος Ταουξής (τ/φύλακας), Λευτέρης Τσέλιος, Χαμόδρακας, Γιάννης Χολέβας και ο Χωριανόπουλος (επιθετικος).
2ο Πρωτάθλημα Α Εθνικής Κατηγορίας 1960-61 με 16 ομάδες Επεξεργασία
Αβραάμ, Γρηγόρης Αναστόπουλος, Τάσος Βασιλείου, Κώστας Βερτσώνης, Αντώνης Δερμάτης, Διαμαντούλης (τ/φύλακας), Τάκης Δούκας (τ/φύλακας) ομογενής από την ελληνική κοινότητα της Αλεξάνδρειας Αιγύπτου, αγωνιζόταν στην Ολυμπίκ Αλεξάνδρειας, Αριστείδης Καμάρας, Γιώργος Καμάρας, Αβραάμ Μαντζαρίδης (τ/φύλακας), Βασίλης Μαστρακούλης, Βαγγέλης Μαυρόπουλος, Δημήτρης Μουστάκας, Παναγιώτης Μπεχράκης, Κώστας Πούλης, Σάββας Σαββίδης, Σεραφείμ Σανιόγλου, Λάμπης Σεραφείδης, Νίκος Σιμιγδαλάς, Βαγγέλης Σταμπέλος (τ/φύλακας, ήρθε απ'τον Παναθηναϊκό), Λευτέρης Τσέλιος, Γιώργος Φράγκου και ο Γιάννης Χολέβας. Ο Σάββας Παπάζογλου πήγε στον Παναιγιάλειο και την επόμενη χρονιά (1961-62) πήρε μεταγραφή για τον Ολυμπιακό.
3ο Πρωτάθλημα Α Εθνικής Κατηγορίας 1961-62 με 16 ομάδες Επεξεργασία
Γρηγόρης Αναστόπουλος, Τάσος Βασιλείου, Σπύρος Βασιλείου, Κώστας Βερτσώνης, Αντώνης Δερμάτης, Τάκης Δούκας (τ/φύλακας), Γιώργος Καμάρας, Βασίλης Μαστρακούλης, Δημήτρης Μουστάκας, Γιάννης Μπεθάνης, Παναγιώτης Μπεχράκης, Ανδρέας Ρούσσης (απ΄τον Παναθηναϊκό), Σάββας Σαββίδης, Λάμπης Σεραφείδης, Νίκος Σιμιγδαλάς, Δημήτρης Σκόρδας, Βαγγέλης Σταμπέλος (τ/φύλακας) και ο Γιώργος Φράγκου. Ο Αριστείδης Καμάρας και ο Γιάννης Χολέβας πήραν μεταγραφή στον Παναθηναϊκό.
4ο Πρωτάθλημα Α Εθνικής Κατηγορίας 1962-63 με 16 ομάδες Επεξεργασία
Γρηγόρης Αναστόπουλος, Γιάννης Βαραμέντης (από Προοδευτική), Τάσος Βασιλείου, Κώστας Βερτσώνης, Αντώνης Δερμάτης, Φώτης Δούκας (τ/φύλακας), Γιώργος Καμάρας, Λαζαρίδης, Βασίλης Μαστρακούλης, Βαγγέλης Μαυρόπουλος, Γιάννης Μπεθάνης, Παναγιώτης Μπεχράκης, Μιχάλης Ξανθάκης, Βαγγέλης Πασχάλης (τ/φύλακας από Ποσειδώνα Γλυφάδας), Ρουμελιώτης, Ανδρέας Ρούσσης, Σάββας Σαββίδης, Λευτέρης Σαταράκης, Λάμπης Σεραφείδης, Νίκος Σιμιγδαλάς, Δημήτρης Σκόρδας, Δημήτρης Τακτικός, Δημήτρης Τζώρας και ο Γιώργος Φράγκου.
5ο Πρωτάθλημα Α Εθνικής Κατηγορίας 1963-64 με 16 ομάδες Επεξεργασία
Γρηγόρης Αναστόπουλος, Τάσος Βασιλείου, Κώστας Βερτσώνης, Πολύδωρος Γιαννίμπας, Χρήστος Γκιζώρης, Γιώργος Γκότσης, Αντώνης Δερμάτης, Χαράλαμπος Κενάνογλου (τ/φύλακας), Βασίλης Κυριακού, Βασίλης Μαστρακούλης, Βαγγέλης Μαυρόπουλος, Γιάννης Μπεθάνης, Παναγιώτης Μπεχράκης, Γιώργος Παπαδόπουλος, Βαγγέλης Πασχάλης (τ/φύλακας), Νίκος Πορίχης, Ανδρέας Ρούσσης, Σάββας Σαββίδης, Λάμπης Σεραφείδης, Νίκος Σιμιγδαλάς, Δημήτρης Σκόρδας, Δημήτρης Τακτικός και ο Γιώργος Φράγκου. Ο Γιάννης Βαραμέντης μετεγράφη στον Ολυμπιακό Χαλκίδας.
Άλλες Πληροφορίες Επεξεργασία
- Το προσωνύμιο «Ελαφρά Ταξιαρχία» οφείλεται στην πολεμική ταινία Η επέλαση της ελαφράς ταξιαρχίας με τον Έρολ Φλιν, η οποία προβαλλόταν την εποχή που η ομάδα του '38 δέσποζε στα γήπεδα.
- Ιδιοκτήτης και πρόεδρος της επαγγελματικής ομάδας μέχρι το 2005 ήταν ο Κερκυραίος επιχειρηματίας Κώστας Αλαμάνος. Σε αυτόν πιστώνεται η δημιουργία της ομάδας - μοντέλο του 1994-96, αλλά έγινε «persona non grata» για τους οπαδούς αμέσως μετά, όταν σε μια διετία πούλησε όσους παίκτες μπορούσε και δεν ανανέωσε τα συμβόλαια των υπολοίπων, με το αιτιολογικό ότι ζητούσαν πολλά χρήματα.
- Στη δεκαετία του '80 οι Απολλωνιστές αποκαλούνταν από τους αντιπάλους με το ψευδώνυμο «Ιεχωβάδες», διότι το γήπεδο της Ριζούπολης ενοικιαζόταν τα καλοκαίρια απ' την Εκκλησία των Μαρτύρων του Ιεχωβά, για να διεξάγει τελετές βάπτισης νέων πιστών.
- Τελευταία φορά που εν ενεργεία παίκτης του Απόλλωνα αγωνίστηκε στην εθνική ομάδα, ήταν στις 8 Μαΐου 1996 (Ντέμης Νικολαΐδης, Ελλάδα - Γεωργία 2-1 στα Ιωάννινα).
- Στα τέλη της δεκαετίας του '90 το γήπεδο της Ριζούπολης ήταν σε άθλια κατάσταση. Σώθηκε χάρη στην επιλογή του ως προπονητηρίου για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 και την ανάγκη του Ολυμπιακού Πειραιώς να βρει προσωρινή έδρα. Πιο συγκεκριμένα, ο Ολυμπιακός το ανακαίνισε και το εκσυγχρόνισε (προβολείς - σκέπαστρο), ώστε να το χρησιμοποιήσει κατά το διάστημα που ανεγειρόταν το δικό του γήπεδο, και ακολούθως η Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων του επέστρεψε όλες τις δαπάνες, όταν ολοκληρώθηκε το νέο Στάδιο Καραϊσκάκη.
- Οι φανατικοί οπαδοί του Απόλλωνα ονομάζονται "Basso Rango" (εκ του ιταλικού "κατώτερη τάξη"). Διατηρούν blog, το οποίο όμως έχει να ενημερωθεί από τον Δεκέμβριο του 2020.
- Τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί εντάσεις μεταξύ των παραγόντων της ομάδας και της ομάδας φανατικών οπαδών του Απόλλωνα, Basso Rango. Το 2015 ο πρόεδρος κ. Μονεμβασιώτης χειροδίκησε ενάντια σε νεαρό οπαδό, εν μέσω διαπληκτισμού για το άναμμα καπνογόνων σε αγώνα με τον Παναιγιάλειο.[30] Λίγα χρόνια αργότερα, μετά από διάφορες εκφράσεις της δυσαρέσκειας των οπαδών προς τον πρόεδρο και τον τρόπο που διαχειριζόταν την ομάδα, η διοίκηση απάντησε με εχθρικές κινήσεις προς τους φανατικούς (αύξηση τιμών εισιτηρίων, προσφορά της θύρας των φανατικών στους οπαδούς των φιλοξενούμενων σε παιχνίδι με την ΑΕΚ κ.α.). Αυτό οδήγησε σε ακόμα μεγαλύτερες εντάσεις, με την διοίκηση, αφού επικαλέστηκε προπηλάκιση του προέδρου κ. Μονεμβασιώτη και του τότε προπονητή της ομάδας από οπαδούς, να προβαίνει σε απαγόρευση εισόδου σε 27 οπαδούς και μηνύσεις κατά 4 προσώπων, όπως και στην πρόσληψη ιδιωτικού προσωπικού ασφαλείας για την εφαρμογή των απαγορεύσεων.
Τρέχουσα σύνθεση Επεξεργασία
- Τελευταία ενημέρωση: 31 Αυγούστου 2021.
Σημείωση: Οι σημαίες αφορούν την εθνική ομάδα, σύμφωνα με τους κανόνες επιλεξιμότητας της FIFA. Οι παίκτες μπορεί να κατέχουν περισσότερες ιθαγένειες εκτός FIFA.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Αξιόλογοι ποδοσφαιριστές Επεξεργασία
Αλέκος Παπαγεωργίου [1][2]- Βασίλης Μαστρακούλης [3] [4]
- Αντώνης Μήνου
- Αριστείδης Καμάρας
Vladan Milojevic- Γιώργος Καμάρας
- Γιώργος Καραγκούνης
- Zoran Jevtović
- Θεόφιλος Καρασαββίδης
- Άρης Καρασαββίδης
- Χάρης Καρπόζηλος
- Γιώργος Καστανός
- Θανάσης Κολιτσιδάκης
Ίμρε Κάτσεμπαχ
Ίντριτ Φορτούζι- Κώστας Ποζαπαλίδης
- Κώστας Χαλκιάς
- Λευτέρης Βελέντζας
Bernard Barnjak- Μπλένταρ Κόλα
Νικολά Ντικουμέ
Darren Ambrose- Ντέμης Νικολαΐδης
- Παντελής Κωνσταντινίδης
Ρενέ Βαν ντε Κέρκοφ- Σάββας Παπάζογλου
- Στάθης Τσανακτσής
- Σταύρος Λαμπριάκος
- Τάσος Μητρόπουλος
- Τάκης Οικονομόπουλος
- Χαράλαμπος Ταουξής
Τζέρι Ούγκεν- Βασίλης Στασινόπουλος
- Χρήστος Αρδίζογλου
- Μιχάλης Κρητικόπουλος
- Δημήτρης Γώτης
- Λάμπης Σεραφείδης
- Δημήτρης Σκόρδας
- Νίκος Σταθόπουλος
Αξιόλογοι προπονητές Επεξεργασία
- Τόμισλαβ Καλοπέροβιτς
- Χρήστος Αρχοντίδης
Λόρι Σάντσεζ- Γιάννης Παθιακάκης
- Τόζα Βεσελίνοβιτς
- Νίκος Κουρκούνας
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Εγγεγραμμένα σωματεία | Ηλεκτρονικό Μητρώο Αθλητικών Σωματείων με Ειδική Αθλητική Αναγνώριση». somateia.gga.gov.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2023.
- ↑ «ΓΕΜΗ :: Υπηρεσίες Δημοσιότητας». publicity.businessportal.gr. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2023.
- ↑ «1935: Απόλλων – Μπεσίκτας: 2-2». ertnews.gr.
- ↑ «Η αναχώρηση του Απόλλωνα Σμύρνης από τον Πειραιά με προορισμό την πατρογονική του εστία». pireorama.gr.
- ↑ «Ο Απόλλων στη Σμύρνη μόλις δέκα χρόνια μετά την καταστροφή». sportday.gr.
- ↑ Νάσος Μπράτσος. «Ο Απόλλωνας Σμύρνης στην Τουρκία το 1933». sportday.gr.
- ↑ «Απόλλων Σμύρνης: Σύλλογος της προσφυγιάς, ιστορία μεγάλη!». sport24.gr.
- ↑ Γ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ. «Ολα ανοικτά μέχρι το τέλος». ΕΘΝΟΣΠΟΡ. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Απόλλωνας: Επιστροφή και αναγέννηση». Sportday. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Πόσο άλλαξες;». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Η «Ελαφρά Ταξιαρχία» είναι εδώ!». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Ζουέλα ο... νυχτόβιος». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Ποιο Κύπελλο;». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Τέλος ο Βοσνιάδης». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Πλήθος «μνηστήρων» για Απόλλωνα». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Προ των πυλών ο Αναστασιάδης». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ ««Στροφή» σε Νιόπλα». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Ανακοίνωσε Τεννέ ο Απόλλωνας». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ ««Σύννεφα» στη Ριζούπολη». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ ««Τέλος» και επίσημα ο Τεννές». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Στον Απόλλωνα ο «δήμιος» της Λίβερπουλ». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Ανακοινώθηκε ο Σάντσεζ». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Σάντσεζ: «Να τον κάνω καλύτερο»». Sportday. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Αγγλοκύπριος ο βοηθός του Σάντσεζ». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Ήρθε και υπέγραψε ο Κονσταντάιν». sport-fm.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2014.
- ↑ «Οριστικός υποβιβασμός για Αρη και Απόλλωνα Σμύρνης».[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΑΠΟΛΛΩΝ ΣΜΥΡΝΗΣ, Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ». dieci10.gr.
- ↑ «Σμύρνη: Ο πρωταθλητής Απόλλων πριν από την Καταστροφή και οι αθλητές που έχασαν τη ζωή τους». pontosnews.gr.
- ↑ «Το Καταστατικό Ίδρυσης». apollongs.gr.
- ↑ IEFIMERIDA.GR, NEWSROOM (27 Οκτωβρίου 2015). «Πρόεδρος χαστούκισε οπαδό μετά το Απόλλων Σμύρνης – Παναιγιάλειος | ΣΠΟΡ». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2020.