Γ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας αποτελεί την τρίτη βαθμίδα του ελληνικού ποδοσφαίρου, έχει ερασιτεχνικό χαρακτήρα και διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ). Καθιερώθηκε από την ΕΠΟ την ποδοσφαιρική περίοδο 1982–83, αν και η ύπαρξή της ανεπίσημα χρονολογείται από την περίοδο 1965–66 και επίσημα ως Γ΄ Εθνική για μία μόνο χρονιά, το 1966–67. Από το 1991 μέχρι και την αγωνιστική περίοδο 2012-13 είχε επαγγελματική ή ημιεπαγγελματική μορφή, ενώ από την περίοδο 2013-14 έχει ερασιτεχνική μορφή και αποτελεί την ανώτερη ερασιτεχνική κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Γ΄ Εθνική

Διοργανωτής	Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία
Ίδρυση	1965 (ανεπίσημα) 1982 (επίσημα)
Χώρα	Ελλάδα
Αριθμός ομάδων	71 (5 όμιλοι)
Επίπεδο	3 (1965–1967, 1977-1982 & 2021–σήμερα) 4 (2019–2021)
Άνοδος	Σούπερ Λιγκ 2
Υποβιβασμός	Τοπικά ερασιτεχνικά πρωταθλήματα ΕΠΣ
Τοπικά κύπελλα	Τοπικά ερασιτεχνικά κύπελλα ΕΠΣ
Τρέχων κάτοχος	Καμπανιακός Κοζάνη Τηλυκράτης Αιολικός Γιούχτας
Ιστοσελίδα	epo.gr
2022–23

Μέχρι και την περίοδο 2018-19 αποτελούσε την τρίτη κατηγορία. Με την αναδιάρθρωση των επαγγελματικών κατηγοριών του Ελληνικού ποδοσφαίρου το 2019 και τη δημιουργία της «νέας ενδιάμεσης Α2 Εθνικής Κατηγορίας», η Β΄ Εθνική Κατηγορία (Football League) και η Γ΄ Εθνική Κατηγορία, «υποβιβάστηκαν» σε τρίτη και τέταρτη κατηγορία αντίστοιχα. Την περίοδο 2020-21 αποφασίζεται η αναδιάρθρωση των κατηγοριών με την κατάργηση της Φούτμπολ Λιγκ και η Γ' Εθνική ερασιτεχνική ξαναπαίρνει μορφή τρίτου επιπέδου.

Ιστορικό

Την περίοδο 1965–66 (Δεκέμβριος του 1965) διοργανώθηκε για πρώτη φορά τρίτη κατηγορία, η οποία είχε την ονομασία Ερασιτεχνική Β΄ Εθνικής. Διοργανώθηκε σε τέσσερις ομίλους, χωρισμένους με γεωγραφικά κριτήρια και αποτελούμενους από 9 και 10 ομάδες ο καθένας, ενώ μετά την λήξη τους ακολούθησε ένας τελικός όμιλος ανάμεσα στις τέσσερις πρωταθλήτριες ομάδες με σκοπό την ανάδειξη του υπερπρωταθλητή κι αυτός ήταν ο Λεβαδειακός. Ο τελικός αυτός γύρος δεν είχε ιδιαίτερο νόημα, δεδομένου ότι και οι τέσσερις νικήτριες ομάδες των τεσσάρων ομίλων προβιβάστηκαν στην Β' Εθνική της επόμενης χρονιάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από την έναρξη αυτού του πρωταθλήματος, αρκετές από τις συμμετέχουσες ομάδες είχαν ήδη ξεκινήσει να αγωνίζονται στα κατά τόπους τοπικά πρωταθλήματα, όμως μετά από ορισμένους αγώνες αποχώρησαν.

Την επόμενη περίοδο (1966–67), η διοργάνωση ονομάστηκε επίσημα από την ΕΠΟ Γ΄ Εθνική, μάλιστα διευρύνθηκε, καθώς συμμετείχαν συνολικά 63 ομάδες χωρισμένες σε τέσσερις ομίλους. Οι δύο όμιλοι του Νότου ήταν χωρισμένοι σε δύο υποομίλους, πάντα με γεωγραφικά κριτήρια. Οι τέσσερις νικήτριες ομάδες τελικά δεν προβιβάστηκαν στην Β΄ Εθνική, καθώς επιχειρήθηκε αναδιάρθρωση των κατηγοριών κι έτσι η Γ' Εθνική καταργήθηκε, πριν καλά - καλά δημιουργηθεί.

Από την περίοδο 1967–68 μέχρι το 1976–77, τρίτη κατηγορία ουσιαστικά δεν υπήρξε. Μετά το τέλος των τοπικών πρωταθλημάτων, διεξάγονταν κατατακτήριοι αγώνες με την ονομασία Ειδικό Πρωτάθλημα ανάμεσα στις πρωταθλήτριες των τοπικών ενώσεων (ΕΠΣ) για την άνοδο στη Β΄ Εθνική. Στον αντίποδα, οι υποβιβασθείσες ομάδες της Β΄ Εθνικής αγωνίζονταν στα τοπικά των νομών τους πρωταθλήματα.

Την περίοδο 1977–78 καθιερώθηκε το Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα, το οποίο υπήρξε ουσιαστικά η τρίτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Μέχρι την περίοδο 1980–81 διεξαγόταν σε τέσσερις ομίλους, όπου την άνοδο στην Β' Εθνική εξασφάλιζαν οι δύο πρώτες ομάδες της κατάταξης του κάθε ομίλου. Την περίοδο 1981–82 διεξήχθη σε 8 ομίλους.

Γ΄ Εθνική κατηγορία

Το 1982–83 καθιερώθηκε επίσημα η Γ΄ Εθνική κατηγορία, αρχικά σε έναν πειραματικό όμιλο των 16 ομάδων (με πρώτο πρωταθλητή τον Εδεσσαϊκό), ενώ από την επόμενη χρονιά οι όμιλοι έγιναν δύο (Νότιος και Βόρειος). Το 1991 η Β και η Γ Εθνική εντάχθηκαν στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο και την ευθύνη διοργάνωσής τους ανέλαβε η Ε.Π.Α.Ε. Στη Γ Εθνική πάντως είχαν δικαίωμα συμμετοχής είτε Π.Α.Ε. είτε «Τμήματα Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών» των ιδρυτικών αθλητικών σωματείων. Από το 1999 έως το 2004 η Γ΄ Εθνική έγινε αμιγώς επαγγελματική, καθώς οι σύλλογοι που αποκτούσαν δικαίωμα συμμετοχής (άνοδος από Δ) ήταν υποχρεωτικό να συστήσουν Π.Α.Ε. Αυτές τις χρονιές η διοργάνωσή της γινόταν σε έναν μόνο όμιλο. Από την περίοδο 2004–05 η κατηγορία επανήλθε σε ημιεπαγγελματική μορφή καθώς μπορούσαν να συμμετέχουν είτε ΠΑΕ, είτε ΤΑΠ, είτε οι ερασιτεχνικοί σύλλογοι με τα «Τμήματα Ερασιτεχνών Ποδοσφαιριστών». Ο αριθμός των ομάδων που συμμετέχουν ποικίλει από χρονιά σε χρονιά, όπως και ο αριθμός των ομάδων που προβιβάζονται και υποβιβάζονται.

Με την ίδρυση της Γ΄ Εθνικής το 1982–83, δεν σταμάτησε η διοργάνωση του Εθνικού Ερασιτεχνικού Πρωταθλήματος. Μόνο που τότε μετατράπηκε αυτομάτως σε τέταρτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου και από την περίοδο 1987–88 ονομάστηκε επίσημα Δ' Εθνική. Οι ομάδες της Γ' Εθνικής έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην διοργάνωση του Κυπέλλου Ελλάδας, δικαίωμα που δεν είχαν οι ομάδες του Εθνικού Ερασιτεχνικού ως το 1981–82.

Football League 2

Από την περίοδο 2010–11 ως την περίοδο 2012-13 η Γ΄ Εθνική μετονομάστηκε σε Football League 2, με διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος την Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β΄ και Γ΄ Εθνικής Κατηγορίας (ΕΕΠ Β΄ & Γ΄ Εθνικής).

Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνική κατηγορία

Την περίοδο 2013-14 η Football League 2 και η Δ΄ Εθνική καταργήθηκαν και επανήλθε η Γ΄ Εθνική ως τρίτη και τελευταία Εθνική κατηγορία του Ελληνικού ποδοσφαίρου με ερασιτεχνικό χαρακτήρα και με την επωνυμία "Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνική κατηγορία", με διοργανώτρια αρχή της την ΕΠΟ αντί της "Ένωσης των Π.Α.Ε. Β΄ & Γ΄ Εθνικής" (πρώην Ε.Π.Α.Ε.), που διοργάνωνε το πρωτάθλημα της Γ΄ Εθνικής ως το 2013.

Οι σύλλογοι της κατηγορίας ήταν ερασιτεχνικοί και δεν μετείχαν στο θεσμό του Κυπέλλου Ελλάδας, αλλά σε έναν νεότευκτο θεσμό, το "Κύπελλο ομάδων Γ΄ Εθνικής". Την περίοδο 2013-2014 η κατηγορία αποτελούνταν από έξι ομίλους των 15-16 ομάδων έκαστος (σύνολο 93 ομάδες), ενώ την επόμενη σεζόν 2014-15 οι όμιλοι μειώθηκαν σε τέσσερις των 14-16 ομάδων (σύνολο 61 ομάδες). Οι τέσσερις όμιλοι διατηρήθηκαν και τις δύο επόμενες περιόδους, με συμμετοχή 64 ομάδων τη σεζόν 2015-16 και 61 ομάδων τη σεζόν 2016-17, ενώ το 2017-18 οι ομάδες αυξήθηκαν σε 99, συγκροτώντας οκτώ ομίλους, αριθμός που διατηρήθηκε και τη σεζόν 2018-19 με τη συμμετοχή 107 ομάδων.

Οι πρωταθλητές

Πειραματική Γ΄ Εθνική (1965-1967)

Περίοδος	1ος Όμιλος	2ος Όμιλος	3ος Όμιλος	4ος Όμιλος
1965-66	Εργοτέλης	Λεβαδειακός	Μέγας Αλέξανδρος Θεσσαλονίκης	Εθνικός Αλεξανδρούπολης
1966-67	Αστέρας Ζωγράφου	ΑΕΚ Φαλήρου	Θερμαϊκός Θεσσαλονίκης	Ελπίδα Δράμας

Εθνική Ερασιτεχνική Κατηγορία (1977-1982)

Περίοδος	1ος Όμιλος	2ος Όμιλος	3ος Όμιλος	4ος Όμιλος	5ος Όμιλος	6ος Όμιλος	7ος Όμιλος	8ος Όμιλος
1977–78	Αχαρναϊκός	Ολυμπιακός Λουτρακίου	Μακεδονικός Σιάτιστας	Αγροτικός Αστέρας
1978–79	Βύζας Μεγάρων	Πάτρα	Εορδαϊκός	Πανθρακικός
1979–80	Διαγόρας Ρόδου	Πέλοπας Κιάτου	Πιερικός	Απόλλων Καλαμαριάς
1980–81	Ατρόμητος Πειραιά	Παναργειακός	Τοξότης Βόλου	Κοζάνη
1981–82	Ιωνικός	Αιολικός Μυτιλήνης	Πανηλειακός	Λεβαδειακός	Θήβα	Φλώρινα	ΑΠΕ Λαγκαδά	Αλεξανδρούπολη

Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής (1982-2010)

Περίοδος	Ενιαίος Όμιλος	Νότιος Όμιλος	Βόρειος Όμιλος
1982–83	Εδεσσαϊκός
1983–84		Αιολικός Μυτιλήνης	Αλμωπός Αριδαίας
1984–85		Παναιτωλικός	Κιλκισιακός
1985–86		Χαραυγιακός	Ξάνθη
1986–87		Χαλκίδα	Εδεσσαϊκός
1987–88		Ατρόμητος Αθηνών	Μακεδονικός
1988–89	Εδεσσαϊκός
1989–90		Παναργειακός	Αναγέννηση Γιαννιτσών
1990–91		Δόξα Βύρωνα	Νάουσα
1991–92		Παναιτωλικός	Πόντιοι Βέροιας
1992–93		Καλλιθέα	Αναγέννηση Καρδίτσας
1993–94		Πανηλειακός	Πανσερραϊκός
1994–95		Δόξα Βύρωνα	Καστοριά
1995–96		Παναιτωλικός	Νίκη Βόλου
1996–97		Εθνικός Αστέρας	Αναγέννηση Καρδίτσας
1997–98		Ιάλυσος Ρόδου	ΠΑΣ Γιάννινα
1998–99		Αιγάλεω	Ολυμπιακός Βόλου
1999–00	Ακράτητος
2000–01	Πατραϊκός
2001–02	Κέρκυρα
2002–03	Ποσειδών Νέων Πόρων
2003–04	Καστοριά
2004–05		Θρασύβουλος	Βέροια
2005–06		Αστέρας Τρίπολης	Αγροτικός Αστέρας
2006–07		Άγιος Δημήτριος	Πιερικός
2007–08		Διαγόρας Ρόδου	Καβάλα
2008–09		Ηλιούπολη	Δόξα Δράμας
2009–10		Καλλιθέα	Βέροια

Πρωτάθλημα Football League 2 (2010-2013)

Περίοδος	Νότιος Όμιλος	Βόρειος Όμιλος
2010–11	Παναχαϊκή	Αναγέννηση Επανωμής
2011–12	Απόλλων Σμύρνης	Εθνικός Γαζώρου
2012–13	Φωστήρας	Απόλλων Καλαμαριάς

Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής Ερασιτεχνικής (2013-2019)

Περίοδος	1ος Όμιλος	2ος Όμιλος	3ος Όμιλος	4ος Όμιλος	5ος Όμιλος	6ος Όμιλος	7ος Όμιλος	8ος Όμιλος
2013-14	Αγροτικός Αστέρας	ΑΕΛ	Λαμία 1964	Ερμιονίδα	Τράχωνες	ΑΕΚ
2014-15	Πανσερραϊκος	Τρίκαλα	Πανελευσινιακός	Κισσαμικός
2015-16	Άρης Θεσ/νίκης	Αιγινιακός	Σπάρτη	ΟΦΗ
2016-17	Απόλλων 1926	Απόλλων Λάρισας	Παναχαϊκή	Εργοτέλης
2017-18	Απόλλων Παραλιμνίου	Ηρακλής	Τηλυκράτης Λευκάδας	Βόλος Ν.Π.Σ.	Αστέρας Αμαλιάδας	Εθνικός	Αήττητος Σπάτων	Ηρόδοτος
2018-19	Καβάλα	Βέροια	Κρόνος Αργυράδων	Ολυμπιακός Βόλου	Ιεράπετρα	Ιάλυσος Ρόδου	Αιγάλεω	Ένωση Ασπροπύργου

Γ΄ Εθνική Ερασιτεχνική ως 4η Κατηγορία (2019-2021)

Περίοδος	1ος Όμιλος	2ος Όμιλος	3ος Όμιλος	4ος Όμιλος	5ος Όμιλος	6ος Όμιλος	7ος Όμιλος	8ος Όμιλος	9ος Όμιλος	10ος Όμιλος
2019-20	Πανσερραϊκός	Αλμωπός Αριδαίας	Πιερικός	Α.Ε.Π. Καραγιαννίων	Καλλιθέα	Ρόδος	Αστέρας Βλαχιώτη	Α.Ο. Επισκοπή Ρεθύμνου
2020-21	Ορφέας Puma Ξάνθης	Ποσειδώνας Νέας Μηχανιώνας	Αναγέννηση Καρδίτσας	Διαγόρας Στεφανοβίκειου	Αχέρων Καναλακίου	Πανιώνιος	Α.Ε. Κηφισιάς	Θύελλα Ραφήνας	Α.Π.Σ. Ζάκυνθος 1961	Ηρόδοτος

Πρωτάθλημα Γ΄ Εθνικής Ερασιτεχνικής (2021-)

Περίοδος	1ος Όμιλος	2ος Όμιλος	3ος Όμιλος	4ος Όμιλος	5ος Όμιλος	6ος Όμιλος	7ος Όμιλος
2021-22	Αγροτικός Αστέρας	Κοζάνη	Ηρακλής Λάρισας	Παναχαϊκή	Γ.Σ. Ηλιούπολης	Προοδευτική	Π.Α.Ο. Ρουφ
2022-23	Καμπανιακός	Κοζάνη	Τηλυκράτης Λευκάδας	Αιολικός Μυτιλήνης	Γιούχτας Αρχανών

Κορυφαίοι σκόρερ ανα περίοδο

Περίοδος	Όμιλος	Ποδοσφαιριστής	Σύλλογος	Γκολ
1983–84	Νότιος	Γιάννης Μανούσος	Αιολικός Μυτιλήνης	35
	Βόρειος	Δογάνης	Εθνικός Αλεξανδρούπολης	25
	Συνολικά	Γιάννης Μανούσος	Αιολικός Μυτιλήνης	35
1984–85	Νότιος	Κώστας Κοττάκης	Ιωνικός Νίκαιας	35
	Βόρειος
	Συνολικά	Κώστας Κοττάκης	Ιωνικός Νίκαιας	35
1992–93	Νότιος	Κυριάκος Καρασταμάτης	Πανελευσινιακός	21
	Βόρειος	Δημήτρης Μουστάκας	Μακεδονικός Νεάπολης	17
	Συνολικά	Κυριάκος Καρασταμάτης	Πανελευσινιακός	21
1993–94	Νότιος	Θοδωρής Αρμύλαγος	Πανηλειακός	27
	Βόρειος	Ντράγκαν Μίτροβιτς	Α.Σ. Απόλλων Κρύας Βρύσης
	Συνολικά	Θοδωρής Αρμύλαγος	Πανηλειακός	27
1994–95	Νότιος	Θωμάς Κυπαρίσσης Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Πανελευσινιακός Α.Ο. Χαλκίδα	22
	Βόρειος	Ντράγκαν Μίτροβιτς	Αετός Σκύδρας	20
	Συνολικά	Θωμάς Κυπαρίσσης Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Πανελευσινιακός Α.Ο. Χαλκίδα	22
1995–96	Νότιος	Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Χαλκίδα	36
	Βόρειος	Μιχαΐλοβιτς
	Συνολικά	Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Χαλκίδα	36
1996–97	Νότιος	Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Εθνικός Αστέρας	32
	Βόρειος	Νεμπόϊσα Μαξίμοβιτς	ΗΛΤΕΞ Λύκοι
	Συνολικά	Νταβόρ Γιακόβλεβιτς	Εθνικός Αστέρας	32
1997–98	Νότιος	Ηλίας Σολάκης	Ιάλυσος	22
	Βόρειος	Νίκος Παπανικολάου
	Συνολικά	Ηλίας Σολάκης	Ιάλυσος	22
1998-99	Νότιος	Αντώνης Κεφαλούκος	Γ.Σ. Μαρκό	17
	Βόρειος	Ερμαλ Ταχιρι	Α.Σ. Απόλλων Κρύας Βρύσης	19
	Συνολικά	Ερμαλ Ταχιρι	Α.Σ. Απόλλων Κρύας Βρύσης	19
1999-00	Ενιαίος	Δημήτρης Μουστάκας	Ακράτητος / Ατρόμητος Αθηνών	26
2000-01	Ενιαίος	Ανδρέας Ανδρούτσος	Πατραϊκός	34
2001-02	Ενιαίος	Δημήτρης Σαλπιγγίδης	Α.Ο. Καβάλα	20
2002-03	Ενιαίος	Πάτρικ Ογκουνσότο	Εργοτέλης	30
2003-04	Ενιαίος	Μιχάλης Κλοκίδης	Α.Σ. Ρόδος	28
2004–05	Νότιος	Δημήτρης Διαμαντής	Α.Ο. Χαϊδαρίου	16
	Βόρειος	Γιώργος Λαναρής Πέτρος Ζουρούδης	Βέροια Παναιτωλικός	17
	Συνολικά	Γιώργος Λαναρής Πέτρος Ζουρούδης	Βέροια Παναιτωλικός	17
2005–06	Νότιος	Μιχάλης Κλοκίδης	Αστέρας Τρίπολης	18
	Βόρειος	Νίκος Κυζερίδης	Αγροτικός Αστέρας	17
	Συνολικά	Μιχάλης Κλοκίδης	Αστέρας Τρίπολης	18
2006-07	Νότιος	Παναγιώτης Κυπαρίσσης	Πιερικός	19
	Βόρειος	Κίμων Ευαγγελάτος	Βύζας Μεγάρων	22
	Συνολικά	Κίμων Ευαγγελάτος	Βύζας Μεγάρων	22
2007–08	Νότιος	Γιώργος Ζαχαρόπουλος Στάθης Καραμαλίκης Ουμ Ντεκί	Φωστήρας ΓΣ Ηλιούπολη Διαγόρας Ρόδου	16
	Βόρειος	Σωκράτης Μπουντούρης Φώτης Παπαδόπουλος	Αναγέννηση Καρδίτσας Θερμαϊκός Θέρμης	19
	Συνολικά	Σωκράτης Μπουντούρης Φώτης Παπαδόπουλος	Αναγέννηση Καρδίτσας Θερμαϊκός Θέρμης	19
2008–09	Νότιος	Γιώργος Ζαχαρόπουλος	Φωστήρας	24
	Βόρειος	Γιάννης Κατσαρός Λάζαρος Μουρατίδης	Μακεδονικός Δόξα Δράμας	11
	Συνολικά	Γιώργος Ζαχαρόπουλος	Φωστήρας	24
2009-10	Νότιος	Λεωνίδας Κυβελίδης	Παναχαϊκή	23
	Βόρειος	Χρήστος Καραγιάννης	Βέροια	12
	Συνολικά	Λεωνίδας Κυβελίδης	Παναχαϊκή	24
2010-11	Νότιος	Νίκος Κατσικοκέρης	Α.Ο. Πλατανιά	14
	Βόρειος	Χρήστος Κανελλόπουλος	Φωκικός Άμφισσας	17
	Συνολικά	Χρήστος Κανελλόπουλος	Φωκικός Άμφισσας	17
2011-12	Νότιος	Παναγιώτης Καραχάλιος Αλέξανδρος Περογαμβράκης Γιάννης Χρυσάφης	Κεραυνός Γλυφάδας Α.Σ. Ρούβας Αστέρας Μαγούλας	9
	Βόρειος	Αντώνης Μαχαιρούδης	Εθνικός Γαζώρου	13
	Συνολικά	Αντώνης Μαχαιρούδης	Εθνικός Γαζώρου	13
2012-13	Νότιος	Χρήστος Καραγιάννης	Α.Ο. Κασσιόπης	13
	Βόρειος	Τάσος Τριανταφύλλου	ΑΟ Επισκοπή	15
	Συνολικά	Τάσος Τριανταφύλλου	ΑΟ Επισκοπή	15
2018-19	Συνολικά	Λόρι Κέρι	Νίκη Βόλου	22

Δείτε επίσης

• Σύστημα ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων Ελλάδας
• Κύπελλο Γ΄ Εθνικής

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία