Δουκάτο της Πρωσίας

Το Δουκάτο της Πρωσίας (Γερμανικά: Herzogtum Preußen, Πολωνικά: Księstwo Pruskie) ή Δουκική Πρωσία (Γερμανικά: Herzogliches Preußen; Πολωνικά: Prusy Książęce) ήταν δουκάτο στην περιοχή της Πρωσίας που ιδρύθηκε ως αποτέλεσμα της εκκοσμίκευσης του κράτους του Τευτονικού Τάγματος κατά τη διάρκεια της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης το 1525.

Δουκάτο της Πρωσίας
1525–1618
Σημαία Έμβλημα
Χώρα	Δουκάτο της Πρωσίας
Πρωτεύουσα	Κούνιχσμπεργκ
Γλώσσες	Γερμανικά
Θρησκεία	Λουθηρανισμός
Πολίτευμα	φεουδαρχία και μοναρχία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	55°44′0″N 20°29′0″E
δεδομένα ()

Ήταν το πρώτο διαμαρτυρόμενο κράτος όταν ο Αλβέρτος, Δούκας της Πρωσίας υιοθέτησε επίσημα τον Λουθηρανισμό το 1525. Κατοικήθηκε από έναν γερμανικό, πολωνικό (κυρίως στη Μασουρία) και λιθουανόφωνο (κυρίως στη Μικρά Λιθουανία) πληθυσμό. Σε παλαιά κείμενα, και στα Λατινικά, ο όρος Προυθένια (Prut(h)enia) αναφέρεται όμοια με την Δουκική Πρωσία, και την αποσχισμένη επαρχία της Βασιλική Πρωσία, και τον κοινό προκάτοχό τους, Τευτονική Πρωσία. Η επίθετη μορφή του ονόματος ήταν "Prut(h)enic".

Το 1525 κατά τη διάρκεια της Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Κρακοβίας, ο Μέγας Μάγιστρος των Τευτονικών Ιπποτών, Αλβέρτος, εκκοσμίκευσε την πρωσική επικράτεια της τάξης Ιπποτών, και ονομάστηκε Αλβέρτος, Δούκας της Πρωσίας. Καθώς η περιοχή αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα του Βασιλείου της Πολωνίας από τη Δεύτερη Ειρήνη της Αγκάθου (1466), ο βασιλιάς της Πολωνίας Σιγισμούνδος Α΄ ο Γηραιός, ως επικυρίαρχος, παραχώρησε την περιοχή ως κληρονομικό φέουδο της Πολωνίας στον Δούκα Αλβέρτο σύμφωνα με τη Συνθήκη της Κρακοβίας, μια απόφαση που σφραγίστηκε από τον Πρωσικό φόρο τιμής στην Κρακοβία τον Απρίλιο του 1525. Ο νέος δούκας καθιέρωσε τον Λουθηρανισμό ως την πρώτη διαμαρτυρόμενη κρατική εκκλησία. Η πρωτεύουσα παρέμεινε στην Καινιξβέργη (Πολωνικά: Królewiec, Λιθουανικά: Karaliaučius, σύγχρονο Καλίνινγκραντ).

Το δουκάτο κληρονομήθηκε από τους πρίγκιπες-εκλογείς των Χοεντσόλερν του Βρανδεμβούργου το 1618. Αυτή η προσωπική ένωση αναφέρεται ως Βρανδεμβούργο-Πρωσία. Ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος, ο "Μεγάλος Εκλογέας" του Βρανδεμβούργου, πέτυχε πλήρη κυριαρχία επί του Δουκάτου βάσει της Συνθήκης του Βεχλάου του 1657, που επιβεβαιώθηκε με τη Συνθήκη της Ολίβα του 1660. Τα επόμενα χρόνια, έγιναν προσπάθειες επιστροφής στην πολωνική κυριαρχία, ειδικά από την πρωτεύουσα Καινιξβέργη, των οποίων οι διαρρήκτες απέρριψαν τις συνθήκες και θεωρούσαν την περιοχή ως μέρος της Πολωνίας. Το Δουκάτο της Πρωσίας προωθήθηκε σε βασίλειο το 1701.