Σιγισμούνδος Α΄ της Πολωνίας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Σιγισμούνδος Α΄ ο Γηραιός (πολωνικά: Zygmunt I Stary, λιθουανικά: Žygimantas II Senasis, 1 Ιανουαρίου 1467 – 1 Απριλίου 1548) ήταν βασιλιάς της Πολωνίας και Μέγας Δούκας της Λιθουανίας από το 1506 έως το θάνατό του το 1548. Ο Σιγισμούνδος Α΄ ήταν μέλος της δυναστείας των Γιαγκελλόνων, γιος του Καζίμιρ Δ΄ και νεότερος αδελφός των βασιλέων Ιωάννη Α΄ Αλβέρτου και Αλέξανδρου Α΄ Γιαγκέλον. Στη μεταγενέστερη ιστοριογραφία του δόθηκε το παρατσούκλι «ο Γηραιός» για να τον ξεχωρίσει από τον γιο και διάδοχό του, Σιγισμούνδο Β΄ Αύγουστο. Πριν ανέβει στον θρόνο της Πολωνίας και της Λιθουανίας, ήταν Δούκας του Γκουόγκουφ από το 1499, Δούκας της Οπάβα από το 1501 και κυβερνήτης της Σιλεσίας από το 1504 για λογαριασμό του αδελφού του, Βασιλιά Βλαδίσλαου Β΄ της Βοημίας και της Ουγγαρίας.
.svg)
Ο Σιγισμούνδος γεννήθηκε στην πόλη Κοζιενίτσε το 1467 ως ο πέμπτος γιος του Καζίμιρ Δ΄ και της συζύγου του, Ελισάβετ της Αυστρίας. Ήταν ένα από τα 13 παιδιά και δεν αναμενόταν να αναλάβει το θρόνο μετά τον πατέρα του. Ο μεγαλύτερος αδελφός του Σιγισμούνδου και νόμιμος διάδοχος, Βλαδίσλαος Β΄, έγινε ο βασιλιάς της Βοημίας, της Ουγγαρίας και της Κροατίας ως διάδοχος του Γεώργιου Ποντιέμπραντυ στη Βοημία και στη συνέχεια του Ματθία Κορβίνου στην Ουγγαρία, ενώνοντας έτσι προσωρινά αυτά τα βασίλεια. Όταν ο Καζίμιρ πέθανε, το Πολωνικό-Λιθουανικό βασίλειο μοιράστηκε μεταξύ των δύο μεγαλύτερων γιων, με τον Ιωάννη Αλβέρτο να στέφεται βασιλιάς της Πολωνίας και τον Αλέξανδρο ως Μέγας Δούκας της Λιθουανίας. Ο Αλέξανδρος κληρονόμησε την Πολωνία μετά τον ξαφνικό θάνατο του Ιωάννη Αλβέρτου το 1501. Ως εκ τούτου, η βασιλεία του Σιγισμούνδου ξεκίνησε μόνο όταν διαδέχθηκε τον Αλέξανδρο και στους δύο τίτλους το 1506, σε ηλικία 39 ετών.
Ένας ικανός μονάρχης και προστάτης των τεχνών, ο Σιγισμούνδος καθιέρωσε την πολωνική κυριαρχία στο Δουκάτο της Πρωσίας και προσάρτησε το Δουκάτο της Μασοβίας με τη Βαρσοβία, διατηρώντας παράλληλα τον πλούτο και την εξέχουσα θέση του έθνους στην περιοχή. Φρόντισε ο ανιψιός του, Αλβέρτος, δούκας της Πρωσίας, και οι προτεστάντες διάδοχοι του Αλβέρτου να αποτίουν φεουδαρχικό φόρο τιμής στους Πολωνούς μονάρχες ως ένδειξη πολιτικής και διπλωματικής εξάρτησης. Αυτό τηρήθηκε μέχρι τη Συνθήκη του Μπρόμπεργκ το 1657, όταν η Πρωσία κέρδισε την κυριαρχία της. Ο Σιγισμούνδος και ο διοικητής του, Γιαν Ταρνόφσκι, νίκησαν επίσης τη Μολδαβία στο Ομπερτίν το 1531 και τη Μοσχοβία το 1535, ενισχύοντας έτσι τα ανατολικά σύνορα της χώρας. Η 42χρονη βασιλεία του σημαδεύτηκε περαιτέρω από καθοριστικές συνεισφορές στην πολωνική αρχιτεκτονική, κουζίνα, γλώσσα και έθιμα, ειδικά κατόπιν εντολής της δεύτερης συζύγου του, της ιταλικής καταγωγής Μπόνα Σφόρτσα. Τα ιταλικά στυλ και μόδες κυριάρχησαν στο απόγειο της Πολωνικής Αναγέννησης και της Πολωνικής Χρυσής Εποχής, που ανέπτυξαν τη ρωμαιοκαθολική ταυτότητα της Πολωνίας. Η μνήμη του τιμήθηκε σε ένα σύγχρονο τραπεζογραμμάτιο των 200 ζλότι.
Ο Σιγισμούνδος παντρεύτηκε δύο φορές, πρώτα με την ευγενή Μπαρμπάρα Ζαπόλυα από την Ουγγαρία και στη συνέχεια με την Μπόνα Σφόρτσα, κόρη του Τζαν Γκαλεάτσο Σφόρτσα, δούκα του Μιλάνου. Ο μονάκριβος γιος τους και ο τελευταίος βασιλιάς των Γιαγκελλόνων, ο Σιγισμούνδος Αύγουστος, συνεστέφθηκε vivente rege το 1529 και ανέλαβε επίσημα τον θρόνο όταν πέθανε ο Σιγισμούνδος ο Γηραιός το 1548.
Βιογραφία Επεξεργασία
| Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Οικογένεια Επεξεργασία
Πρώτα νυμφεύτηκε το 1512 τη Μπαρμπάρα Ζαπόλυα, κόρη του Στέφανου Ζαπόλυα, παλατινού κόμη (αντιπροσώπου του βασιλιά) της Ουγγαρίας και είχαν ένα επιζών τέκνο:
- Χέντβιχ 1513-1573, παντρεύτηκε τον Ιωακείμ Β΄ Έκτωρ των Χοεντσόλερν, εκλέκτορα του Βρανδεμβούργου.
Το 1515 απεβίωσε η Βαρβάρα και ο Σιγισμούνδος Α΄, έπειτα από δύο έτη, έκανε δεύτερο γάμο με τη Μπόνα Σφόρτσα, κόρη του Τζαν-Γκαλεάτσο, δούκα του Μιλάνου. Μαζί είχαν τα εξής τέκνα:
- Ισαβέλλα 1519-1559, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Ζαπόλυα, βασιλιά της Ουγγαρίας. Ο Ιωάννης ήταν αδελφός της Μπαρμπάρα Ζαπόλυα.
- Σιγισμούνδος Β΄ Αύγουστος 1520-1572, βασιλιάς της Πολωνίας & μεγάλος δούκας της Λιθουανίας.
- Σοφία 1522-1575, παντρεύτηκε τον Ερρίκο Ε΄ των Γουέλφων, δούκα του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ-Βόλφενμπυτελ.
- Άννα 1523-1596, βασίλισσα της Πολωνίας· παντρεύτηκε τον Στέφανο Μπάτορυ, βοεβόδα, μετέπειτα πρίγκιπα, της Τρανσυλβανίας.
- Αικατερίνη 1526-1583, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Γ΄ Βάσα, βασιλιά της Σουηδίας.
- Βόιτσιεχ - Όλμπραχτ/Αλβέρτος 1527, απεβ. την ημέρα που γεννήθηκε.
Από την εκτός γάμου σχέση του με την Καταζίνα Τελνιτσάνκα είχαν τρία τέκνα:
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118797158. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 (Ολλανδικά) RKDartists. rkd
.nl /explore /artists /459852. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2022. - ↑ 3,0 3,1 p11140.htm#i111394. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 4,0 4,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
Πηγές Επεξεργασία
- Mickūnaitė, Giedrė (2006). Making a Great Ruler: Grand Duke Vytautas of Lithuania. Central European University Press.209
- Pastrnak, Patrik (2018). «Adducimus gemmam et florem: Bona Sforza's bridal journey (1518) in the light of rituals and ceremonies». Studia z Dziejów Średniowiecza 22: 174–193. doi:.
- Soloviev, Sergei M. (1976). Graham, Hugh F., επιμ. History of Russia. The Age of Vasily III
. 9. Gulf Breeze: Academic International Press. ISBN 978-0875690667. - Stevens, Carol B. (2007). Russia's Wars of Emergence 1460–1730. Pearson Education. ISBN 978-0-582-21891-8.
- Ostrowski, Jan K. (1992), Cracow, International Cultural Centre, ISBN 83-221-0621-1
