Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο

Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο (αγγλικα: premenstrual syndrome, PMS) ονομάζεται ένα σύνολο σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον έμμηνο κύκλο των γυναικών. Αν και οι περισσότερες γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία (περίπου το 80%) παρουσιάζουν κάποια από τα προεμμηνορροϊκά συμπτώματα[1], οι γυναίκες με PMS αντιμετωπίζουν σημαντικό πρόβλημα στην κοινωνική τους ζωή εξαιτίας των συμπτωμάτων αυτών[2]. Τα συμπτώματα είναι συνήθως προβλέψιμα και εμφανίζονται δύο εβδομάδες πριν από τα έμμηνα. Τις περισσότερες φορές εξαφανίζονται μετά την έναρξη της εμμηνόρροιας αλλά κάποιες φορές ίσως και να συνεχίζονται μετά την έναρξη της ροής.

Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο
ΕιδικότηταΓυναικολογία
Συμπτώματαμυαλγία, αρθραλγία, πονοκέφαλος και κόπωση
Ταξινόμηση
ICD-10N94.3
ICD-9625.4
DiseasesDB10513
MedlinePlus001505
eMedicinearticle/953696
MeSHD011293

Για κάποιες γυναίκες με PMS τα συμπτώματα παρουσιάζονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα. Η συγκεκριμένη μορφή του PMS περιγράφεται ψυχιατρικά ως Προεμμηνορροϊκή Δυσφορική Διαταραχή (PMDD).

Συμπτωματολογία Επεξεργασία

Το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο περιγράφεται ως ένα σύνολο συμπτωμάτων. Περισσότερα από 200 έχουν αναφερθεί αλλά τρία παρουσιάζονται πιο συχνά: η ευερεθιστότητα, το άγχος, και η μελαγχολία[2]. Τα ακριβή συμπτώματα και η έντασή τους ποικίλουν από γυναίκα σε γυναίκα. Οι περισσότερες γυναίκες με προεμμηνορροϊκό σύνδρομο παρουσιάζουν λίγα από τα προβλήματα αυτά. Τα παρακάτω συμπτώματα μπορούν να σχετιστούν με το PMS:[3][4] [5][6]

  • Κοιλιακό πρήξιμο
  • Κοιλιακές κράμπες
  • Μασταλγία (ευαισθησία στο στήθος)
  • Στρες ή άγχος
  • Αϋπνία
  • Πόνος στους μυς ή στις αρθρώσεις
  • Πονοκέφαλος
  • Κόπωση
  • Ακμή
  • Απότομες αλλαγές στη διάθεση

Το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο οδηγεί επίσης σε επιβάρυνση δερματικών διαταραχών ή παθήσεων των ματιών (ενοχλήσεις των βολβών, βλεφαρίτιδα, επιπεφυκίτιδα).

Επιβαρυντικοί παράγοντες Επεξεργασία

Στους παράγοντες[7] οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν επιβαρυντικά ως προς την εμφάνιση των συμπτωμάτων περιλαμβάνονται:

  • Η αυξημένη κατανάλωση καφεΐνης[6]
  • Το άγχος
  • Ηλικία από 30 έως 45 ετών
  • Ιστορικό κατάθλιψης
  • Κάπνισμα
  • Κληρονομικότητα

Διατροφικοί παράγοντες (μειωμένη πρόσληψη συγκεκριμένων βιταμινών και άλλων στοιχείων, όπως μαγνήσιο, μαγγάνιο και βιταμίνη E). Η κληρονομικότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας για να προβλεφθεί η πιθανότητα εμφάνισης του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου. Σύμφωνα με έρευνες, η πιθανότητα εμφάνισης του συνδρόμου σε μονοζυγωτικά δίδυμα είναι δύο φορές μεγαλύτερη από την πιθανότητα να εμφανιστεί σε διζυγωτικά δίδυμα[2]. Η χαμηλή πρόσληψη βιταμινών της ομάδας Β, μπορεί να σχετιστεί με τις αλλαγές στη διάθεση.

Διάγνωση Επεξεργασία

Η διάγνωση του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου δεν μπορεί να επαληθευτεί μέσω κάποιας εργαστηριακής εξέτασης ή συγκεκριμένων φυσιολογικών ευρημάτων. Για να συγκεντρωθούν τα συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με το σύνδρομο, ο γιατρός ενδέχεται να ζητήσει από τη γυναίκα να σημειώσει σε ένα ημερολόγιο τα συμπτώματα για μία περίοδο δύο κύκλων[3]. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να διευκρινιστεί αν τα συμπτώματα αυτά οφείλονται στο προεμμηνορροϊκό σύνδρομο ή σε χειροτέρευση ήδη υπαρχόντων προβλημάτων λόγω της εμμήνου ρήσεως. Ενδεικτικό για την περίπτωση αυτή είναι ότι τα συμπτώματα δεν ατονούν μετά το πέρας της ωχρινικής φάσης. Στα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνονται η κατάθλιψη, οι ημικρανίες, οι κρίσεις επιληψίας, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, το άσθμα και διάφορες αλλεργίες[2].

Αν και δεν εχει οριστεί επισήμως το τι είναι το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο, δύο είναι οι ορισμοί που χρησιμοποιούνται σε ερευνητικά προγράμματα:

  • Η έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ συγκρίνει την ένταση των συμπτωμάτων από την πέμπτη ημέρα του κύκλου μέχρι και τα έμμηνα[2]. Για να επιβεβαιωθεί το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο πρέπει να αυξάνεται κατά 30% τις 6 ημέρες πριν από την εμμηνόρροια. Συμπληρωματικά, τα συμπτώματα θα πρέπει να εμφανίζονται για τουλάχιστον δύο συνεχόμενους κύκλους.
  • Ο ορισμός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Ντιέγκο απαιτεί την εμφάνιση σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων κατά τη διάρκεια 5 ημερών πριν από τα έμμηνα για τουλάχιστον τρεις συνεχόμενους κύκλους ενώ δεν θα πρέπει να είναι αισθητά τις μέρες 4 έως 13 του κύκλου.[2]. Στον ορισμό αυτό στα ψυχολογικά συμπτώματα περιλαμβάνεται η κατάθλιψη, τα ξεσπάσματα θυμού, η ευερεθιστότητα, το άγχος, η σύγχυση και η κοινωνική απομόνωση. Στα σωματικά συμπτώματα περιλαμβάνονται η μασταλγία, το κοιλιακό πρήξιμο, ο πονοκέφαλος, και το πρήξιμο χεριών και ποδιών.

Αίτια Επεξεργασία

Τα ακριβή αίτια που προκαλούν το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο δεν έχουν γίνει κατανοητά. Κατά την περίοδο εκδήλωσης των συμπτωμάτων το επίπεδο των έμφυλων ορμονών φαίνεται να κινείται σε φυσιολογικά όρια. Καθώς η συχνότητα εμφάνισης του είναι μεγαλύτερη σε δίδυμες γυναίκες είναι πιθανό να υπάρχει κάποια γενετική προδιάθεση[2]. Οι επιστήμονες σήμερα υποψιάζονται ότι επηρεάζεται η αλληλεπίδραση των νευροδιαβιβαστών του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος με τις φυλετικές ορμόνες[2]. Πιστεύεται επίσης πως υπάρχει κάποια σχέση με τη δράση της σεροτονίνης (ένας νευροδιαβιβαστής) στον εγκέφαλο[8] [5][9].

Οι γενετικοί παράγοντες φαίνεται πως επίσης παίζουν κάποιο ρόλο καθώς η εκδήλωση του συνδρόμου είναι δύο φορές πιο συχνή στα μονοζυγωτικά δίδυμα σε αντίθεση με τα διζυγωτικά.[10] Προκαταρκτικές έρευνες αναφέρουν πως το 40% των γυναικών που εμφανίζει συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου παρουσιάζει σημαντική μείωση στο επίπεδο κυκλοφορίας β-ενδορφίνης στο πλάσμα του αίματος. Η β-ενδορφίνη είναι ένας ενδογενής οπιούχος νευροδιαβιβαστής, η έλλειψη του οποίου προκαλεί στον οργανισμό τα ίδια αποτελέσματα με την έλλειψη ηρωίνης και άλλων οπιούχων από εξαρτημένα άτομα. Ερευνητές έχουν παρατηρήσει ομοιότητες ανάμεσα στα συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου με τα συμπτώματα του συνδρόμου στέρησης οπιούχων[11].

Πρόγνωση Επεξεργασία

Οι γυναίκες με PMS εμφανίζουν τα ίδια συμπτώματα, με την ίδια ένταση για αρκετά χρόνια[12].

Η θεραπεία των επί μέρους συμπτωμάτων συνήθως επιτυγχάνεται με τον έλεγχό τους. Ακόμα και χωρίς θεραπεία, τα συμπτώματα ατονούν την περίοδο της περιεμμηνόπαυσης και εξαφανίζονται κατά την εμμηνόπαυση[13].

Οι γυναίκες με προεμμηνορροϊκό σύνδρομο έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κλινικής κατάθλιψης.

Επιδημιολογία Επεξεργασία

Ο αριθμός των γυναικών που αντιμετωπίζουν το PMS εξαρτάται από την αυστηρότητα του ορισμού που δίνεται σε αυτό[14]. Αν και το 80% των γυναικών κατά τη διάρκεια της εμμηνόρροιας παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα σύμπτωμα σχετικό με το PMS, έχει υπολογιστεί πως το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο παρουσιάζεται σε ένα ποσοστό γυναικών που κυμαίνεται από 3%[15] μέχρι και 30%.[14]

Γενικά, τα ψυχολογικά συμπτώματα, όπως οι αλλαγές στη διάθεση, παρουσιάζονται με μεγαλύτερη συχνότητα και σφοδρότητα σε σχέση με τα σωματικά συμπτώματα, όπως το κοιλιακό πρήξιμο[16]. Οι γυναίκες που παρουσιάζουν ψυχολογικά συμπτώματα είναι δυνατό να προβλέψουν την έκταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων αυτών, σε αντίθεση με τα σωματικά συμπτώματα τα οποία παρουσιάζονται με αστάθεια. Για τις περισσότερες γυναίκες, τα ψυχολογικά συμπτώματα του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου είναι περισσότερο επώδυνα από τα σωματικά.

Ιστορία Επεξεργασία

Η μελέτη του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Αφορμή υπήρξε η χρησιμοποίησή του ως στοιχείου υπεράσπισης σε δίκες στην Βρετανία, την εποχή εκείνη. Πολλοί χρεώνουν την επιστημονική αναγνώριση του συνδρόμου στην δράση του φεμινιστικού κινήματος καθώς τα προηγούμενα χρόνια το PMS θεωρούνταν φανταστική ασθένεια. Ακόμα και σήμερα όμως υπάρχουν επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι το προεμμηνορροϊκό σύνδρομο είναι ένα κοινωνικά κατασκευασμένο σύνδρομο[17].

Αναφορές Επεξεργασία

  1. «Apotek1: PMS». Apotek 1. 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2007. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Lori M. Dickerson· Pamela J. Mazyck· Melissa H. Hunter (2003). «Premenstrual Syndrome». Premenstrual Syndrome. American Academy of Family Physicians. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2008. 
  3. 3,0 3,1 «MayoClinic.com: Premenstrual syndrome syndrome (PMS): Signs and symptoms». MayoClinic.com. 27 Οκτωβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2007. 
  4. «Always: Tips and information». Always. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2007. 
  5. 5,0 5,1 «Merck Manual Professional - Menstrual Abnormalities». Νοέμβριος 2005. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2007. 
  6. 6,0 6,1 Johnson S, PHD. «Premenstrual Syndrome (Premenstrual Tension)». Menstrual Abnormalities and Abnormal Uterine Bleeding. Armenian Health Network, Health.am. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2008. 
  7. Mayo Clinic staff. «Premenstrual syndrome (PMS)». Mayo clinic. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2010. 
  8. «NHS Direct: Premenstrual syndrome - Causes». NHS Direct. 9 Νοεμβρίου 2005. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2007. 
  9. «Causes of PMS». Always. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2007. 
  10. Kendler KS; Karkowski LM; Corey LA; Neale MC (Σεπτέμβριος 1998). «Longitudinal population-based twin study of retrospectively reported premenstrual symptoms and lifetime major depression». Am J Psychiatry 155 (9): 1234–40. PMID 9734548. http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/full/155/9/1234. 
  11. Giannini AJ; Martin DM; Turner CE (1990). «Beta-endorphin decline in late luteal phase dysphoric disorder». Int J Psychiatry Med 20 (3): 279–84. PMID 2265889. 
  12. Roca CA; Schmidt PJ; Rubinow DR (1999). «A follow-up study of premenstrual syndrome». J Clin Psychiatry 60 (11): 763–6. PMID 10584765. 
  13. «LifeWatch - Women's Health - Women's Reproductive Health: PMS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 2008. 
  14. 14,0 14,1 Dean BB; Borenstein JE; Knight K; Yonkers K (2006). «Evaluating the criteria used for identification of PMS». J Womens Health (Larchmt) 15 (5): 546–55. doi:10.1089/jwh.2006.15.546. PMID 16796482. 
  15. «NIH Press Release-Hormones Trigger PMS Symptoms - 01/21/1998». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2008. 
  16. Bloch M; Schmidt PJ; Rubinow DR (1997). «Premenstrual syndrome: evidence for symptom stability across cycles». Am J Psychiatry 154 (12): 1741–6. PMID 9396955. http://ajp.psychiatryonline.org/cgi/content/full/154/12/1741. 
  17. Rodin M (1992). «The social construction of premenstrual syndrome». Soc Sci Med 35 (1): 49–56. doi:10.1016/0277-9536(92)90118-A. PMID 1496412. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία