Βικιπαίδεια

Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας

βασιλιάς της Ναβάρρας (1328-1343)

Ο Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας ή Φίλιππος ο Σοφός ή Φίλιππος ο Ευγενής (γαλλικά: Philippe III d'Évreux, 27 Μαρτίου 1306 - 16 Σεπτεμβρίου 1343) βασιλιάς της Ναβάρρας (1328 - 1343) ήταν γιος του Λουδοβίκου κόμη του Εβρέ, ενός από τους νεότερους γιους του Φιλίππου Γ΄ της Γαλλίας και της Μαργαρίτας του Αρτουά. Ο Φίλιππος ήταν μέλος του βασιλικού Οίκου των Καπετιδών και έγινε κόμης του Εβρέ. Μέσω του γάμου του με την εξαδέλφη του Ιωάννα Β΄ της Ναβάρρας έγινε βασιλιάς της Ναβάρρας, έτσι διεκδίκησε την Ιβηρική και πολλά Γαλλικά εδάφη. Η άνοδος του Φιλίππου Γ΄ και της συζύγου Ιωάννας Β΄ στον θρόνο της Ναβάρρας σηματοδότησε μία ένωση ανάμεσα στα βασίλεια της Γαλλίας και της Ναβάρρας, που διατηρήθηκε 44 χρόνια. Στάθηκαν και οι δυο ανίκανοι να διεκδικήσουν τον θρόνο της Γαλλίας· παρέμειναν υποτελείς του Φιλίππου ΣΤ΄ της Γαλλίας και από τους ισχυρότερους υποτελείς του. Ο φίλιππος Γ΄ είχε τον μεγαλύτερο ρόλο στη διακυβέρνηση της Ναβάρρας, ιδιαίτερα στον νομοθετικό τομέα αν και οι ευγενείς δεν αναγνώριζαν στην αρχή τον ίδιο, παρά μονάχα τη σύζυγο του. Ο Φίλιππος Γ΄ υποστήριξε τους Βαλουά βασιλείς της Γαλλίας στον Εκατονταετή Πόλεμο, αλλά το ενδιαφέρον του επικεντρώθηκε στην Ιβηρική. Αυτό τον ανάγκασε να συμμετέχει σε Σταυροφορία στο βασίλειο της Ναβάρρας, κατά τη διάρκεια της οποίας αρρώστησε και πέθανε, πιθανότατα τραυματίστηκε στη μάχη.

Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Philippe III d'Évreux (Γαλλικά) και Felipe III de Evreux (Ισπανικά)
Γέννηση27  Μαρτίου 1306[1] ή 1305[2]
Θάνατος16  Σεπτεμβρίου 1343 ή 1343[2]
Χερέθ ντε λα Φροντέρα
Τόπος ταφήςΚαθεδρικός Ναός της Παμπλόνα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηγεμόνας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙωάννα Β΄ της Ναβάρρας (από 1329)[3][4]
ΤέκναΜαρία της Ναβάρας[3]
Λευκή της Ναβάρρας, βασίλισσα της Γαλλίας[3]
Κάρολος Β΄ της Ναβάρρας[3]
Φίλιππος της Ναβάρρας
Λουδοβίκος της Ναβάρρας
Ιωάννα της Ναβάρρας
Αγνή της Ναβάρας
Ιωάννα της Ναβάρρας
ΓονείςΛουδοβίκος του Εβρέ[3] και Μαργαρίτα του Αρτουά[3]
ΑδέλφιαΚάρολος του Ετάμπ
Ιωάννα του Εβρέ[3]
Μαρία του Εβρέ[3]
Μαργαρίτα του Εβρέ
ΟικογένειαΟίκος του Εβρέ
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαKing of Navarre (Iure uxoris)
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Φίλιππος Γ΄ ανήκε στην οικογένεια των Καπετιδών και από τους δυο γονείς του: από την πλευρά του πατέρα του ήταν εγγονός του Φιλίππου Γ΄ της Γαλλίας, ενώ από την πλευρά της μητέρα του ανήκε στον Οίκο του Αρτουά, έναν πλάγιο κλάδο του Οίκου των Καπετιδών. Με τον πρόωρο θάνατο του εξαδέλφου του Λουδοβίκου Ι΄ της Γαλλίας χωρίς γιους, η μητρική του οικογένεια διεκδίκηση τον θρόνο της Γαλλίας, αλλά νέος βασιλιάς εξελέγη ο αδελφός τού Λουδοβίκου Ι΄, ο Φίλιππος Ε΄. Ο Φίλιππος Ε΄ της Γαλλίας απέκλεισε την ανιψιά του Ιωάννα Β΄από τη διαδοχή του θρόνου της Γαλλίας, στρέφοντας το ενδιαφέρον της στη διεκδίκηση τού θρόνου τής Ναβάρρας. [5]

Γάμος με την εξαδέλφη του Ιωάννα Επεξεργασία

 
O θυρεός των βασιλέων της Ναβάρρας από τον Οίκο των Εβρέ.

Ο Φίλιππος πιέστηκε να διαπραγματευτεί για λογαριασμό της ανιψιάς του. Με συμφωνία που έκανε με την οικογένεια της μητέρας της αποφάσισε να αρραβωνιαστεί τον ξάδελφο της Φίλιππο του Εβρέ, να κληρονομήσει με τον γάμο αυτό την Καμπανία και το Μπρι και να κληρονομήσει το βασίλειο της Ναβάρρας σε περίπτωση που ο ίδιος πέθαινε χωρίς γιους.[6] Ο γάμος ανάμεσα στον Φίλιππο και την Ιωάννα πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιουνίου 1318. [7] Η Ιωάννα ζούσε από τότε μαζί με τη γιαγιά του συζύγου της Μαρία της Βραβάντης, βασίλισσα της Γαλλίας. [8] Ζούσαν κοντά αλλά όχι μαζί μέχρι να φτάσει η Ιωάννα σε ηλικία 12 ετών, ο γάμος τους ολοκληρώθηκε επίσημα το 1324. [9] Ο Φίλιππος κληρονόμησε από τον πατέρα του την κομητεία του Εβρέ (1319), επειδή ήταν ακόμα ανήλικος κηδεμόνας του ορίστηκε ο θείος του Κάρολος του Βαλουά.[10]

Ο Φίλιππος Ε΄ πέθανε χωρίς γιους (1322), τον διαδέχθηκε ο νεότερος αδελφός του Κάρολος Δ΄ της Γαλλίας ο οποίος παντρεύτηκε την αδελφή του Φιλίππου Ιωάννα (1325). Όταν πέθανε πρόωρα και ο Κάρολος στις 1 Φεβρουαρίου 1328 ο κύριος κλάδος της οικογένειας των Καπετιδών ξεκληρίστηκε.[11] Εμφανίστηκαν τρεις νέοι διεκδικητές του Γαλλικού θρόνου ο πρώτος ξάδελφος του Φίλιππος Βαλουά, ο ίδιος ο Φίλιππος του Εβρέ ο οποίος είχε παντρευτεί την κόρη του Λουδοβίκου Ι΄ και ήταν μέλος της δυναστείας των Καπετιδών και ο Εδουάρδος Γ΄ της Αγγλίας γιος της Ισαβέλλας της Γαλλίας αδελφής των τελευταίων βασιλέων.[12] Οι ευγενείς εξέλεξαν νέο βασιλιά τον Φίλιππο Βαλουά ως Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας ο οποίος δεν είχε κανένα κληρονομικό δικαίωμα στον θρόνο της Ναβάρρας, της Καμπανίας και του Μπρι επειδή δεν ήταν απόγονος της Ιωάννας Α΄ της Ναβάρρας. [13] Με τον θάνατο του Καρόλου νεώτερου αδελφού του Φιλίππου δεν υπήρχε κανένας να αμφισβητήσει την άνοδο του Φιλίππου και της Μαρίας στον θρόνο της Ναβάρρας, την ίδια εποχή οι ευγενείς της περιοχής έντονα δυσαρεστημένοι με την κατάσταση παρακαλούσαν την ένωση τους με το στέμμα της Γαλλίας.[14] Έκαναν ανοιχτή πρόσκληση στη Μαρία να έρθει να τους κυβερνήσει δεχόμενοι τον Φίλιππο παρά τις αρχικές τους αντιρρήσεις σαν βασιλιά τους. Η άνοδος του Φιλίππου Γ΄ στον θρόνο της Ναβάρρας είχε σαν αποτέλεσμα μια νέα εποχή για τη Ναβάρρα με ανεξαρτησία από το Γαλλικό στέμμα.[15]

Άρνηση του Κοινοβουλίου της Ναβάρρας να τον δεχτεί βασιλιά Επεξεργασία

 
Ο Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας δίνει φόρο υποτέλειας στον Φίλιππο ΣΤ΄ της Γαλλίας - Μικρογραφία 14ου αιώνα.

Μετά την εκλογή της Ιωάννας Β΄ ως βασίλισσας της Ναβάρρας ο ρόλος του Φιλίππου ήταν ασαφής, η Ιωάννα κλήθηκε στην Παμπλόνα να στεφθεί βασίλισσα μετά τον θάνατο του θείου της αλλά ο σύζυγος της Φίλιππος αγνοήθηκε.[16] Το ζεύγος συνέχισε τις διαπραγματεύσεις με το Κοινοβούλιο της Ναβάρρας, στις 22 Αυγούστου ο πάπας Ιωάννης ΚΒ΄ εξέδωσε διάταγμα στο οποίο αναγνώριζε τον Φίλιππο σαν βασιλιά της Ναβάρρας.[17] Το Κοινοβούλιο αντέδρασε έντονα δηλώνοντας ότι είναι αποφασισμένοι να στέψουν μόνο την Ιωάννα βασίλισσα με ασπίδα και στέμμα βάση των κληρονομικών δικαιωμάτων της, κανένας άλλος δεν είχε δικαίωμα να στεφτεί δίπλα της.[18] Η Ιωάννα και ο σύζυγος της Φίλιππος του Εβρέ έστειλαν δυο Γάλλους ευγενείς τον Ερρίκο του Σιλλί και τον Φίλιππο του Μελάν προκειμένου να πραγματοποιήσουν τις διαπραγματεύσεις. Αργότερα τον Νοέμβριο του 1328 σε μια νέα συνάντηση στο Ρονσεβάλλες οι ευγενείς συμφώνησαν να έχει και ο σύζυγος της Ιωάννας ρόλο στη διακυβέρνηση του βασιλείου. Τηρήθηκαν όλοι οι κανόνες στέψης του Φιλίππου του Εβρέ σύμφωνα με τα τυπικά στέψης των βασιλέων της Ναβάρρας μαζί με τη σύζυγο του. Ο Ερρίκος του Σιλλί για να μπορέσει να πετύχει τον σκοπό του αναφέρθηκε στον Απόστολο Παύλο και στην Α΄ Επιστολή προς Κορινθίους όπου τόνιζε ότι "η κεφαλή της γυναίκας είναι άντρας", επιπλέον ισχυρίστηκε τη θέληση της Ιωάννας να μοιραστεί την εξουσία με τον σύζυγο της.[19] Ο Φίλιππος Γ΄ και η Ιωάννα Β΄ στέφθηκαν βασιλείς της Ναβάρρας στον Καθεδρικό ναό της Παμπλόνας στις 5 Μαρτίου 1329.[20] Ήταν οι πρώτοι μονάρχες της Ναβάρρας που στέφθηκαν κανονικά με στέμμα και ασπίδα σύμφωνα με τα έθιμα στέψης της δυναστείας των Καπετιδών αφού ήταν και οι δυο γόνοι της δυναστείας, οι ευγενείς της Ναβάρρας όμως τα αγνοούσαν τους αρκούσε μονάχα ο όρκος. [21] Οι ευγενείς ανάγκασαν το ζεύγος να υπογράψει ένα καταστατικό στο οποίο αναγνώριζαν την Ιωάννα σαν κληρονόμο αλλά και τον Φίλιππο σαν βασιλιά που έπρεπε να υπακούν. [22]Η Ιωάννα και ο Φίλιππος θα έπρεπε να απαρνηθούν τα δικαιώματα τους στον θρόνο όταν ο διάδοχος τους φτάσει σε ηλικία 21 έτους, σε αντίθετη περίπτωση θα έπρεπε να πληρώσουν το ποσό των 100.000 λιβρών.[23]

Διακυβέρνηση Επεξεργασία

 
Η σφραγίδα του Φιλίππου Γ΄ της Ναβάρρας.

Ο Φίλιππος ως κόμης και εγγονός ενός Γάλλου βασιλιά πήρε πολύ σοβαρά τον νέο του ρόλο.[24] Ήταν ολοκληρωτικά απροετοίμαστος αλλά ο νέος βασιλιάς της Γαλλίας του έμαθε σε σύντομο χρονικό διάστημα τα πάντα γύρω από τον λαό του νέου βασιλείου του, τα ήθη, τα έθιμα και τη γλώσσα. [25] Αποδείχτηκε ικανός και αποτελεσματικός μονάρχης με σημαντικότερο από τα έργα του τον νέο νομικό κώδικα (1330). [26] Τον Σεπτέμβριο του 1331 το βασιλικό ζεύγος μετακινήθηκε στη Γαλλία και επέστρεψε στη Ναβάρρα τον Απρίλιο του 1336, παρέμεινε μέχρι τον Οκτώβριο του 1337. Το ζεύγος διέμενε τον περισσότερο χρόνο στα Γαλλικά εδάφη του, σαν γόνοι και οι δυο της δυναστείας των Καπετιδών ήθελαν να διεκδικήσουν τα κληρονομικά τους δικαιώματα αλλά είχαν πάντοτε την προσοχή τους στη Ναβάρρα και την επισκέπτονταν τακτικά. [27] Η Ιωάννα Β΄ και ο σύζυγος της Φίλιππος Γ΄ συνεργάστηκαν επιτυχώς στην κυβέρνηση του βασιλείου της Ναβάρρας κατά τη διάρκεια της βασιλείας τους.[28] Εξέδωσαν 85 βασιλικά διατάγματα από τα οποία τα 41 είχαν τα ονόματα και των δυο βασιλέων. Ο Φίλιππος ήταν περισσότερο ενεργός στα διατάγματα από τη σύζυγο του ιδιαίτερα σε θέματα που αφορούσαν τη νομοθεσία, υπέγραψε 38 διατάγματα χωρίς τη σύζυγο του, μόνο 6 από αυτά υπογράφονται αποκλειστικά από την Ιωάννα. [29]

Τα βασιλικά κάστρα επισκευάστηκαν και ένα νέο κτίστηκε στο Καστελρενώ κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, το σύστημα ύδρευσης στα χωράφια γύρω από την Τουδέλα έγινε με βασιλική οικονομική υποστήριξη.[30] Το βασιλικό ζεύγος μετά από τη στέψη του ζήτησε την τιμωρία των ενόχων για τις ταραχές εναντίον των Ιουδαίων και την αποκατάσταση των ταραχών στα θύματα. Η αφοσίωση τους στην τήρηση των εθίμων της περιοχής και στην απονομή της δικαιοσύνης δημιούργησε καλή φήμη γύρω από το όνομα τους στους Ναβαρραίους, οι χρονικογράφοι τους περιγράφουν σαν "καλοί βασιλείς και αγαπητοί από τους υπηκόους τους". [31] Το 1338 ο νέος υποκόμης του Ταρτάς Έζι Δ΄ αρνήθηκε να δώσει φόρο υποτέλειας στον βασιλιά της Ναβάρρας σαν φεουδαρχικό του κυρίαρχο, ο Φίλιππος έστειλε τον Σεπτέμβριο έναν μικρό στρατό 200 ανδρών ο οποίος έκανε κατάσχεση των εδαφών του Μίξ και του Οσταμπαρέ για λογαριασμό του στέμματος. [32] Τον Αύγουστο του 1328 ο Φίλιππος πολέμησε στο πλευρό του Γάλλου βασιλιά ο οποίος πήγε να καταστείλει την επανάσταση στη Φλάνδρα.[33] Στη μάχη του Κασσέλ που ακολούθησε ο βασιλικός στρατός του Φιλίππου ΣΤ΄ της Γαλλίας χωρίστηκε σε δέκα τάγματα, ο ίδιος ο βασιλιάς διοίκησε το πέμπτο στο οποίο ενώθηκε με τον Φίλιππο Γ΄ και 39 άλλους ευγενείς.[34]

Σταυροφορία στη Γρανάδα Επεξεργασία

 
Ο Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας όπως απεικονίζεται στο παρεκκλήσι της Αγίας Άννας στον καθεδρικό ναό του Εβρέ.

Στη συνέχεια το ενδιαφέρον του Φιλίππου Γ΄ στράφηκε στην Ιβηρική επιχειρώντας να δημιουργήσει δεσμούς με τα βασίλεια της Αραγωνίας και της Καστίλης. Την περίοδο 1329 - 1333 ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις για τον γάμο της μεγαλύτερης κόρης και διαδόχου τους Ιωάννας με τον Πέτρο Δ΄ της Αραγωνίας, το ζεύγος έκανε στη συνέχεια δυο γιους τους Λουδοβίκο και Κάρολο με αποτέλεσμα η υποψήφια νύφη να γίνει μοναχή.[35] Η συμμαχία των βασιλέων της Ναβάρρας με την Αραγωνία κατοχυρώθηκε αργότερα με τον γάμο της δεύτερης κόρης τους Μαρίας με τον Πέτρο (1338).[36] Την περίοδο (1328 - 1331) συναντήθηκαν ο Φίλιππος ΣΤ΄ της Γαλλίας, ο Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας και ο Αλφόνσος ΙΑ΄ της Καστίλης με θέμα την πραγματοποίηση Σταυροφορίας εναντίον του βασιλείου της Γρανάδας η οποία αναβλήθηκε λόγω απροθυμίας του Γάλλου βασιλιά.[37] Ο Πιέρ Ρογήρος, αρχιεπίσκοπος της Ρουέν συγκάλεσε στις 1 Οκτωβρίου 1333 συγκέντρωση των Γάλλων ευγενών παρουσία του βασιλιά Φιλίππου. Ο Φίλιππος ΣΤ΄ μετά τον πύρινο λόγο του αρχιεπισκόπου αποφάσισε να πάρει τον σταυρό μαζί με τον βασιλιά της Ναβάρρας, τον δούκα της Βραβάντης, τον δούκα της Βουργουνδίας και τον δούκα των Βουρβόνων με στόχο την ανακατάληψη των Ιεροσολύμων. Η Σταυροφορία αν και είχε σκοπό την Ιερουσαλήμ κατευθύνθηκε προς τη Γρανάδα αλλά λόγω των ταραχών στην Ευρώπη η παπική έγκριση άργησε πολύ, έφτασε στις 13 Μαρτίου 1336. [38][39]

Τον Ιούνιο του 1335 ενώ ο Φίλιππος βρισκόταν στη Γαλλία η Ναβάρρα δέχτηκε ενοχλήσεις στα σύνορα της με την Καστίλλη που κλιμακώθηκαν και κατέληξαν σε πόλεμο τον Οκτώβριο, ούτε ο Φίλιππος ούτε ο Αλφόνσος ήθελαν πόλεμο αλλά ο Αλφόνσος υποχρεώθηκε σαν βασιλιάς να διοικήσει τον στρατό του. Ο Φίλιππος έστειλε τον Ιωάννη της Βιέννης, αρχιεπίσκοπο του Ρενς να διαπραγματευτεί ειρήνη, ο Αλφόνσος αμέσως ανταποκρίθηκε θετικά και η ειρήνη κλείστηκε στο Λας Κουέρβας στις 28 Φεβρουαρίου 1336. Η Ναβάρρα δέχτηκε στρατιωτική υποστήριξη από τον Γκαστών Β΄ κόμη της Φουά, μετά τον πόλεμο ο Φίλιππος Γ΄ κλήθηκε να αποζημιώσει τον κόμη.[40] Η διαδοχή στον Γαλλικό θρόνο από τον Φίλιππο Βαλουά έφερε αντιδράσεις από τον Εδουάρδο Γ΄ της Αγγλίας, με την πρόφαση ότι είναι γιος της Ισαβέλλας της Γαλλίας αδελφής των τελευταίων Γάλλων βασιλέων ήθελε το στέμμα για τον εαυτό του (1337). Ο Φίλιππος Γ΄ της Ναβάρρας, ο Ιωάννης της Βοημίας και ο Δαυίδ Β΄ της Σκωτίας συμμάχησαν με τον Γάλλο βασιλιά, πήγαν να υπερασπιστούν το Καμπραί και το Τουρναί που δέχτηκαν την επίθεση των Άγγλων (1329), αυτό ήταν η αρχή του Εκατονταετούς Πολέμου. [41]

Θάνατος Επεξεργασία

 
Τάφος του Φιλίππου Γ΄ της Ναβάρρας και της Ιωάννας Β΄ της Ναβάρρας

Ο Φίλιππος Γ΄ επέστρεψε στη Ναβάρρα (1343) και ξεκίνησε τις προετοιμασίες για Σταυροφορία εναντίον των μουσουλμάνων της Γρανάδας θεωρώντας ότι αυτό είναι το καθήκον του σαν βασιλιάς της Ιβηρικής.[42] Ο Φίλιππος εγγυήθηκε ότι οι μουσουλμάνοι σύμμαχοι του στην Τουδέλα δεν θα ενοχληθούν από τον Σταυροφορικό στρατό.[43] Τον Ιούλιο 1343 ξεκίνησε την πολιορκία του Αλχεθίρας με 100 ευγενείς και 100 πεζούς, ο στρατός αν και μικρός είχε τεράστιες ποσότητες από προμήθειες σε τρόφιμα οι οποίες στάλθηκαν από τον Βισκαϊκό κόλπο. Ο Γκαστών Β΄ της Φουά ο οποίος ήταν σύμμαχος του το 1335 εγκατέλειψε την πολιορκία ζητώντας από τον Φίλιππο Γ΄ να κάνει το ίδιο πράγμα.[44] Τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου ο Φίλιππος αρρώστησε ύστερα από τον τραυματισμό του από ένα βέλος. Ο Αλφόνσος ΙΑ΄ παρήγγειλε στους γιατρούς του να τον φροντίσουν, τον συμβούλευσαν να τρώει κρέας, να πίνει κρασί και να απέχει από τις μάχες. Δεν κατόρθωσε όμως να γιατρευτεί και πέθανε στις 16 Σεπτεμβρίου 1343.[45] Το σώμα του μεταφέρθηκε στην Παμπλόνα για την ταφή, η καρδιά του μεταφέρθηκε στη μονή των Ιακωβίνων στο Παρίσι η οποία έχει σήμερα κατεδαφιστεί.[46] Η χήρα του Ιωάννα συνέχισε να κυβερνάει μέχρι τον δικό της θάνατο σαν μόνη βασίλισσα (1349) και στη συνέχεια τη διαδέχτηκε ο μεγαλύτερος γιος τους Κάρολος Β΄. [47]

Οικογένεια Επεξεργασία

Με τη σύζυγο του Ιωάννα Β΄ των Καπετιδών βασίλισσα της Ναβάρρας, κόρη του εξαδέλφου του Λουδοβίκου Ι΄ της Γαλλίας, Α΄ της Ναβάρρας και απέκτησε τέκνα:

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 92178004. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 www.biografiasyvidas.com/biografia/f/felipe_iii_de_evreux.htm.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 «Kindred Britain»
  4. ↑ p11339.htm#i113389. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  5. ↑ Woodacre 2013, p. 53.
  6. ↑ Woodacre 2013, p. 55.
  7. ↑ Woodacre 2013, p. 57.
  8. ↑ Woodacre 2013, pp. 56, 71.
  9. ↑ Miranda García 2003, pp. 23.
  10. ↑ Kooper 2002, pp. 91.
  11. ↑ Woodacre 2011, p. 69.
  12. ↑ Rogers 1999, p. 249.
  13. ↑ Woodacre 2011, p. 70.
  14. ↑ Woodacre 2011, p. 71.
  15. ↑ Woodacre 2011, p. 72.
  16. ↑ Monter 2012, p. 58.
  17. ↑ Woodacre 2011, p. 72.
  18. ↑ Woodacre 2013, p. 62.
  19. ↑ Woodacre 2013, p. 63.
  20. ↑ Woodacre 2013, p. 63.
  21. ↑ Mugueta Moreno & Tamburri Bariain 2007, pp. 182–85.
  22. ↑ Woodacre 2013, pp. 63-64.
  23. ↑ Woodacre 2013, p. 64.
  24. ↑ Woodacre 2011, p. 286.
  25. ↑ Rigaudière 1995, p. 30.
  26. ↑ Woodacre 2011, p. 275.
  27. ↑ Woodacre 2011, p. 195.
  28. ↑ Woodacre 2013, p. 66.
  29. ↑ Monter 2012, pp. 59-60.
  30. ↑ Woodacre 2011, p. 275.
  31. ↑ Woodacre 2011, p. 276.
  32. ↑ Mugueta Moreno 2007, p. 211.
  33. ↑ TeBrake 1993, p. 11.
  34. ↑ Viard 1922, p. 368.
  35. ↑ Woodacre 2011, p. 142.
  36. ↑ Woodacre 2011, p. 143.
  37. ↑ Jones 1995, p. 398.
  38. ↑ Setton 1976, p. 179.
  39. ↑ O'Callaghan 2011, p. 155.
  40. ↑ Azcárate Aguilar-Amat 1989, pp. 805–07, 815, 830.
  41. ↑ Sumption 1999, p. 255.
  42. ↑ Housley 1986, p. 61.
  43. ↑ Linehan 1995, p. 619.
  44. ↑ O'Callaghan 2011, pp. 199–201.
  45. ↑ Woodacre 2011, p. 195.
  46. ↑ Arias Guillén 2012, p. 157.
  47. ↑ Woodacre 2011, p. 226.

Πηγές Επεξεργασία

  • Arias Guillén, Fernando (2012). "El linaje maldito de Alfonso X: conflictos en torno a la legitimidad regia en Castilla (c. 1275–1390)". Vínculos de Historia. 1: 147–63.
  • Azcárate Aguilar-Amat, Pilar (1989). "La guerra de 1335 entre Castilla y Navarra". Hispania. 49 (173): 805–40.
  • Azcárate Aguilar-Amat, Pilar (1995). "Aportación y muerte de Felipe de Evreux en la cruzada de Algeciras (1343)". In Eduardo Ripoll Perelló; Manuel Fernando Ladero Quesada. Actas del II Congreso Internacional "El Estrecho de Gibraltar", Ceuta, 1990. 3. Madrid. pp. 61–76.
  • Goñi Gaztambide, José (1959). "La matanza de judíos en Navarra, en 1328". Hispania Sacra. 12 (23): 5–33.
  • Guyot-Bachy, Isabelle (2002). La diffusion du Roman des roys avant la Guerre de cent ans: le manuscrit de Pierre Honoré, serviteur de Charles de Valois. Rod.
  • Housley, Norman (1986). The Avignon Papacy and the Crusades, 1305–1378. Oxford University Press.
  • Jones, Michael (1995). "The Last Capetians and Early Valois Kings, 1314–1364". In Michael Jones. The New Cambridge Medieval History, c.1300–c.1415. 6. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 388–421.
  • Linehan, Peter (1995). "Castile, Navarre and Portugal". In Michael Jones. The New Cambridge Medieval History, c.1300–c.1415. 6. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 619–50.
  • Mahn-Lot, Marianne (1944). "Philippe d'Évreux, roi de Navarre, et un projet de croisade contre le royaume de Grenade (1329–1331)". Bulletin Hispanique. 46 (2): 227–33.
  • Miranda García, Fermín (2003). Felipe III y Juana II de Evreux (in Castilian). Pamplona: Editorial Mintzoa. ISBN 9788485891931.
  • Miranda García, Fermín (2016). "Felipe III de Navarra y el viaje de Granada". In Carlos de Ayala Martínez; J. Santiago Palacios Ontalva; Martín Ríos Saloma. Guerra santa y cruzada en el estrecho: El occidente peninsular en la primera mitad del siglo XIV. Madrid: Sílex.
  • Monter, William (2012). The Rise of Female Kings in Europe, 1300–1800. Yale University Press.
  • Mugueta Moreno, Íñigo; Tamburri Bariain, Pascual (2007). "Coronación juramentada: Navarra, 1329". Príncipe de Viana. 68 (240): 169–90.
  • Mugueta Moreno, Íñigo (2007). "La nobleza en Navarra (siglos XIII–XIV): una identidad militar". Iura Vasconiae. 4: 189–238.
  • O'Callaghan, Joseph F. (2011). The Gibraltar Crusade: Castile and the Battle for the Strait. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
  • Rigaudière, Albert (1995). "The Theory and Practice of Government in Western Europe in the Fourteenth Century". In Michael Jones. The New Cambridge Medieval History, c.1300–c.1415. 6. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 17–41.
  • Rogers, Clifford J. (1999). The Wars of Edward III: Sources and Interpretations. Boydell and Brewer. ISBN 0851156460.
  • Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant, 1204–1571: The Thirteenth and Fourteenth Centuries. 1. Philadelphia: American Philosophical Society.
  • Sumption, Jonathan (1999). The Hundred Years War: Trial by Battle. 1. University of Pennsylvania Press. ISBN 0851156460.
  • TeBrake, William H. (1993). A Plague of Insurrection: Popular Politics and Peasant Revolt in Flanders, 1323–1328. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
  • Woodacre, Elena (2013). The Queens Regnant of Navarre: Succession, Politics, and Partnership, 1274-1512. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-33914-0.
  • Woodacre, Elena (2011). The Queen and her consort: succession, politics and partnership in the Kingdom of Navarre, 1274-1512. Bath Spa University.
  • Viard, Jules (1922). "La guerre de Flandre (1328)". Bibliothèque de l'École des chartes. 83: 362–82. doi:10.3406/bec.1922.448676.
Προκάτοχος:
Κάρολος Δ΄ της Γαλλίας 		Βασιλιάς της Ναβάρρας
 
1328 – 1343
με την σύζυγο του
Ιωάννα Β΄ 		Διάδοχος:
Ιωάννα Β΄
 
  		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Philip III of Navarre της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Φίλιππος_Γ΄_της_Ναβάρρας&oldid=10450519"