Ελάτεια
Συντεταγμένες: 38°37′32″N 22°45′59″E / 38.62545°N 22.76642°E
| Αυτό το λήμμα τεκμηριώνεται κυρίως με πρωτογενείς πηγές. Παρακαλούμε βελτιώστε το προσθέτοντας δευτερογενείς ή τριτογενείς πηγές. |
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Ελάτεια είναι κωμόπολη του Νομού Φθιώτιδας και υπήρξε έδρα του τέως Δήμου Ελάτειας. Από το 2011 υπάγεται στο διευρυμένο Δήμο Αμφίκλειας - Ελάτειας. Είναι κτισμένη στις πλαγιές του όρους Καλλίδρομο και βλέπει στην ανατολική πλευρά της κοιλάδας του Κηφισού, απέναντι από τον Παρνασσό. Ο πληθυσμός της Ελάτειας, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 2.372 κατοίκους.
| Ελάτεια | |
|---|---|
 | |
  Ελάτεια | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Δήμος | Δήμος Αμφίκλειας - Ελάτειας |
| Γεωγραφία και Στατιστική | |
| Νομός | Φθιώτιδας |
| Υψόμετρο | 180 μέτρα |
| Πληθυσμός | 2.372 (2011) |
| Άλλα | |
| Παλαιά ονομασία | Δραχμάνι |
| Ταχ. κωδ. | 350 04 |
Αποτέλεσε για πρώτη φορά έδρα ομώνυμου δήμου από το 1835 ως το 1912 (με την ονομασία Δραχμάνι) και ξανά από το 1985 ως το 2010.
Μέχρι το 1916 ονομαζόταν Δραχμάνι, από τον Δραχμάν Αγά που εξουσίαζε την περιοχή κι έδωσε το όνομά του κατά την τουρκοκρατία[1] οπότε μετονομάστηκε σε Ελάτεια, λόγω της αρχαίας Φωκικής πόλης, της Ελάτειας που βρισκόταν στην ίδια τοποθεσία, λίγο πιο βόρεια. Ερείπιά της σώζονται μέχρι σήμερα. Σήμερα η πόλη αποτελεί αγροτεμπορικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής. Στο χωριό λειτουργούν Νηπιαγωγείο, Δημοτικό Σχολείο, Γυμνάσιο, 2 παραδοσιακοί ξενώνες, αρχαιολογική συλλογή, καφετέριες και πισίνα κατά τους θερινούς μήνες. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου Ελάτειας είναι κτίσμα του 17ου αι. Αρκετά από τα σπίτια του κέντρου είναι επίσης της ίδιας εποχής. Κοντινοί προορισμοί είναι η περιοχή Λιβάδι όπου βρίσκεται και ο αρχαιολογικός χώρος της αρχαίας Ελάτειας με ευρήματα 6.500 ετών, τα οποία και εκτίθενται στην αρχαιολογική συλλογή της πόλης.
Η Ελάτεια απέχει 160 χλμ. από την Αθήνα και 70 χλμ. από τη Λαμία.
Ιστορία Επεξεργασία
Αρχαία Ελάτεια Επεξεργασία
Λόγω της θέσης της εξελίχθηκε στη σημαντικότερη πόλη των Λοκρών κι αργότερα των Φωκέων, όταν περιήλθε στη Φωκική Συμπολιτεία. Σύμφωνα με την παράδοση που αναφέρει ο περιηγητής Παυσανίας η Ελάτεια πήρε το όνομά της από τον μυθικό βασιλιά Έλατο, γιο του Αρκάδα.[2]
Το 374 π.Χ. ο Θηβαίος στρατηγός Πελοπίδας πολιόρκησε την Ελάτεια με στόχο να υποτάξει τους Φωκείς και να ελέγξει τη διάβαση από τη συμμαχική του Θεσσαλία στη Βοιωτία. Την άμυνα της Φωκικής πόλης ανέλαβε ο στρατηγός Ονόμαρχος και κατάφερε να σώσει την πόλη.[3] Το 346 π.Χ. η Ελάτεια καταλήφθηκε από τους Μακεδόνες του Φιλίππου. Ο Φίλιππος οχύρωσε την Ελάτεια και τη χρησιμοποίησε ως βάση του για την εκστρατεία κατά των πόλεων της κεντρικής Ελλάδας. Μετά την αποχώρηση των Μακεδόνων η Ελάτεια απέκτησε πάλι τον κυρίαρχο ρόλο που είχε στην αρχαία Φωκίδα. Σύμφωνα με τις αναφορές του Παυσανία η Ελάτεια συνέχισε να αποτελεί σημαντική πόλη της περιοχής και κατά τη Ρωμαϊκή εποχή.[4]
19ος αιώνας Επεξεργασία
Η Ελάτεια, με την ονομασία Δραχμάνι έγινε έδρα του νεοσύστατου Δήμου Ελατείας στον νομό Φωκίδος και Λοκρίδος, στις 20 Απριλίου 1835.[5] Στις 5 Σεπτεμβρίου 1865 ο οικισμός έλαβε τη σημερινή του ονομασία έπειτα από πρόταση του υπουργού Εσωτερικών.[6] Ωστόσο, η ονομασία Δραχμάνι για τον οικισμό παρέμεινε ως τις 26 Νοεμβρίου 1916, οπότε έγινε η επίσημη μετονομασία της Κοινότητας Δραχμανίου σε Κοινότητα Ελάτειας.
Κοινότητα Ελάτειας (1912-1985) Επεξεργασία
Το 1912 ο δήμος καταργήθηκε και συστάθηκε η Κοινότητα Δραχμανίου του νομού Φθιώτιδος και Φωκίδος, με έδρα τον ομώνυμο οικισμό. Το 1916 μετονομάστηκε σε Κοινότητα Ελάτειας[7] και το 1943 αποσπάστηκε στον νομό Φθιώτιδας. Στις 23 Μαΐου 1985 ο οικισμός Ελάτεια αποσπάστηκε από την κοινότητα και ορίστηκε έδρα του δήμου Ελάτειας. Η κοινότητα καταργήθηκε, καθώς προήχθη σε δήμο.[8]
Δήμος Ελάτειας (1985-2010) Επεξεργασία
Το 1985 συστάθηκε ο δήμος και λειτούργησε ως την κατάργησή του το 2010. Το 2010 συγχωνεύτηκε στον Δήμο Αμφίκλειας - Ελάτειας.
Διατελέσαντες κοινοτάρχες και δήμαρχοι Επεξεργασία
Κοινοτάρχες και δήμαρχοι (με έτος εκλογών και ποσοστό % του νικητή) τις τελευταίες δεκαετίες διετέλεσαν οι εξής:[9]
| Κοινότητα Ελάτειας (1912-1985) | ||
|---|---|---|
| 1912-1978 | ? | ? |
| 1979-1982 | Δημήτριος Γεροθανάσης | |
| 1983-1986 | Νικόλαος Σακκάς | 58,9% (1982) |
| Δήμος Ελάτειας (1985-2010) | ||
| 1985-1986 | ? | ? |
| 1987-2002 | Γεώργιος Γώγος (μακροβιότερος αιρετός δήμαρχος Ελάτειας μεταπολιτευτικά) | 53,07% (1986) / 66,20% (1990) / 54,39% (1994)/ 52,57% (1998) |
| 2003-2006 | Κωνσταντίνος Κυργιόπουλος | 53,39% (2002) |
| 2007-2010 | Δημήτριος Παπαγεωργίου | 56,51% (2006) |
- Για τους διατελέσαντες δημάρχους μετά το 2010, δείτε Δήμος Αμφίκλειας - Ελάτειας
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Πανδέκτης - Μετονομασίες
- ↑ Βικιθήκη Παυσανία Ελλάδος περιήγησις/Φωκικά, Λοκρών Οζόλων.
- ↑ Arxaiologia.gr Άρθρο της Κατερίνας Τυπάλδου-Φακίρη
- ↑ «Η αρχαία Ελάτεια». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2009.
- ↑ Διοικητικές μεταβολές στην Κ. Ελάτειας, ΕΕΤΑΑ.
- ↑ ΦΕΚ 44 Α΄/[5-9-1865 https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1865/fek_44a_1865.pdf]
- ↑ ΦΕΚ 93Β/26-11-1916.
- ↑ ΦΕΚ 95 Α/23-5-1985.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2020.