Ελβίδιος Πρίσκος

Ο Ελβίδιος Πρίσκος (Helvidius Priscus, 1ος αιώνας μ.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός και στωικός φιλόσοφος, με σπάνιες φιλελεύθερες αντιλήψεις για την εποχή του.

Ελβίδιος Πρίσκος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1ος αιώνας
Θάνατος	75 Ρώμη
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	φιλόσοφος πολιτικός στρατιωτικός
Οικογένεια
Σύζυγος	Φάννια
Τέκνα	Gaius Helvidius Priscus Helvidia
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Δήμαρχος των πληβείων Ρωμαίος έπαρχος Πραίτορας Ταμίας (Quaestor)

Βιογραφικά στοιχεία

Παρόμοια με τον πεθερό του, τον Θρασέα Παίτο, του οποίου τη θυγατέρα Φάνια (Fannia) είχε πάρει ως σύζυγο στον δεύτερο γάμο του, ο Ελβίδιος διακρινόταν για τον έντονο και θαρραλέο ρεπουμπλικανισμό του. Με άλλα λόγια ήταν φανατικός οπαδός της Συγκλήτου και της δημοκρατικής διακυβερνήσεως. Παρά το ότι επανειλημμένα προσέβαλε τους Αυτοκράτορες, είχε αναλάβει αρκετά ανώτερα αξιώματα. Επί Νέρωνα ήταν καίστωρ της Αχαΐας και τριβούνος των πληβείων (56 μ.Χ.), δηλαδή δήμαρχος των πληβείων, θέση από την οποία αναδείχθηκε σε αληθινό προστάτη του απλού λαού. Μεταγενέστερα, αποκατέστησε την ηρεμία και την τάξη στην επαρχία της Αρμενίας, κερδίζοντας τον σεβασμό και την εμπιστοσύνη των κατοίκων της. Η διακηρυγμένη συμπάθειά του προς τον Βρούτο και τον Κάσσιο επέφερε την εξορία του το 66. Τότε κατέφυγε στην Απολλωνία.

Ανακλήθηκε στη Ρώμη από τον Αυτοκράτορα Γάλβα το 68 και αμέσως κατήγγειλε τον Έπριο Μάρκελλο, τον κατήγορο του πεθερού του, αλλά παραιτήθηκε της καταγγελίας ενώπιον της Συγκλητου, καθώς τυχόν καταδίκη του Μάρκελλου θα είχε εμπλέξει και άλλους συγκλητικούς. Ως νεοεκλεγείς πραίτορας, ο Ελβίδιος επεχείρησε να αντιταχθεί στον Αυτοκράτορα Βιτέλλιο στη Σύγκλητο (Τάκιτος, Hist. ii. 91), ενώ έχοντας πλέον αναλάβει τα καθήκοντα του πραίτορα (70), δεν δίστασε, αντιτιθέμενος στον Αυτοκράτορα Βεσπασιανό, να απαιτήσει τη διαχείριση των οικονομικών του κράτους από τη Σύγκλητο. Ακόμη πρότεινε ο Ναός του Μεγίστου Διός του Καπιτωλίου, που είχε καταστραφεί προς το τέλος του Έτους των Τεσσάρων Αυτοκρατόρων, να αποκατασταθεί με κρατικά έξοδα. Επίσης, ο Πρίσκος χαιρετούσε τον Βεσπασιανό με το μικρό του όνομα και δεν τον αναγνώριζε ως αυτοκράτορα στα πραιτορικά του διατάγματα.

Με τα πολλά, εξορίσθηκε για δεύτερη φορά και λίγο αργότερα, γύρω στο 75 μ.Χ., δολοφονήθηκε μετά από εντολή του Βεσπασιανού. Η σύζυγός του τον συνόδευσε σε αμφότερες τις εξορίες του και μερικά χρόνια μετά τον θάνατό του παράγγειλε στον Ερέννιο Σενέκιο να συνθέσει έναν θερμό πανηγυρικό λόγο με τη βιογραφία του. Ο λόγος αυτός προκάλεσε τη θανάτωση του συγγραφέα του επί Δομιτιανού.

Οικογένεια

Γνωρίζουμε ότι ο Ελβίδιος Πρίσκος απέκτησε δύο τέκνα από τη Φάνια: έναν συνονόματο γιο, τον ύπατο Ελβίδιο Πρίσκο, ο οποίος εξορίσθηκε και πιθανώς εκτελέσθηκε με διαταγή του Δομιτιανού, και μία κόρη, την Ελβιδία, η οποία παντρεύτηκε τον Μάρκο Άννιο Ερέννιο Πόλλιο.. Πιθανώς είχε μία εγγονή, την Ελβιδία Πρίσκιλλα, που παντρεύτηκε τον πατρίκιο συγκλητικό Λούκιο Βιπστάνο Ποπλίκολα Μεσσάλλα και είχαν γνωστούς απογόνους μέχρι τουλάχιστον τον 6ο αιώνα.

Σύγχρονες επιδράσεις

• Ο Τζέιμς Μάντισον έγραψε υπό το ψευδώνυμο «Ελβίδιος» το 1793, απαντώντας στις στήλες του Αλεξάντερ Χάμιλτον επί της ουδετερότητας των ΗΠΑ στους Πολέμους της Γαλλικής Επαναστάσεως.
• Η «Ομάδα Ελβίδιος» (Helvidius Group) στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, η οποία εκδίδει το Journal of Politics & Society, υιοθέτησε επίσης το όνομα του Ρωμαίου πολιτικού.

Πηγές

•  Το παρόν λήμμα ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Helvidius Priscus» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 13 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 255 
• Τάκιτος: Historiae, iv. 5. Dialogus de oratoribus, 5.
• Δίων Κάσσιος: lxvi. 12, lxvii. 13
• Σουητώνιος: Περί του βίου των Καισάρων, «Βεσπασιανός», 15
• Πλίνιος ο Πρεσβύτερος: Epp. vii. 19
• Το αντίστοιχο λήμμα στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 12, σελ. 31