Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1964

Οι εκλογές που διεξήχθησαν στην Ελλάδα στις 16 Φεβρουαρίου 1964 ήταν οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές πριν τη Δικτατορία. Αρμόδια για τη διεξαγωγή τους ήταν η υπηρεσιακή κυβέρνηση Παρασκευόπουλου η οποία είχε αναλάβει από τις 30 Δεκεμβρίου 1963. Στις εκλογές του 1963, η Ένωσις Κέντρου δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει αυτοδυναμία και έτσι έγιναν αυτές οι εκλογές. Κατά τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα απεβίωσε και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, υιός του Ελευθερίου Βενιζέλου. Η Ένωσις Κέντρου πέτυχε σαρωτική νίκη, λαμβάνοντας ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά που έχει λάβει ποτέ πολιτικός σχηματισμός.

Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1964

1963 ←
μέλη
16 Φεβρουαρίου 1964 (1964-02-16)
→ 1974
μέλη

Οι 300 έδρες της Βουλής των Ελλήνων
151 έδρες χρειάζονται για την απόλυτη πλειοψηφία
Συμμετοχή 4.626.396 (55,05%)
  Πρώτο κόμμα Δεύτερο κόμμα
 
Επικεφαλής Γεώργιος Παπανδρέου Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Κόμμα Ε.Κ. Ε.Ρ.Ε.
Προηγούμενες
εκλογές
138 έδρες, 42,04% 132 έδρες, 39,37%
Έδρες 171 107
Αλλαγή στις
έδρες
Αύξηση33 Μείωση25
Λαϊκή ψήφος 2.424.477 1.621.546
Ποσοστό 52,72% 35,26%
Μεταβολή Αύξηση10,68% Μείωση4,11%

  Τρίτο κόμμα
 
Επικεφαλής Ιωάννης Πασαλίδης
Κόμμα Ε.Δ.Α.


Προηγούμενες
εκλογές
28 έδρες, 14,34%
Έδρες 22
Αλλαγή στις
έδρες
Μείωση6
Λαϊκή ψήφος 542.865
Ποσοστό 11,80%
Μεταβολή Μείωση2,54%

Απερχόμενος Πρωθυπουργός

Ιωάννης Παρασκευόπουλος (υπηρεσιακός)
Ανεξάρτητος

Επόμενος Πρωθυπουργός

Γεώργιος Παπανδρέου
Ε.Κ.

Στις 18 Φεβρουαρίου 1964 ορκίστηκε η κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου στο Τατόι λόγω της ασθένειας του Βασιλιά Παύλου.

Προεκλογική Περίοδος

Επεξεργασία

Στης 8 Ιανουαρίου 1964 υπεγράφη το διάταγμα για την διάλυση της βουλής και την προκήρυξη εκλογών για τις 16 Φεβρουαρίου[1].

Ένα από τα βασικά προεκλογικά μηνύματα του Γεωργίου Παπανδρέου ήταν αυτό της εδραίωσης «αληθινής δημοκρατίας».

Ο Γεώργιος Παπανδρέου στις ομιλίες του αρκετές φορές κατηγόρησε τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο ότι αντιγράφει της πολιτικές εξαγγελίες του ίδιου καθώς και πως οι εξαγγελίες αυτές είναι ασυνεπείς σε σχέση με τα πεπραγμένα της διακυβέρνησης της Ε.Ρ.Ε.[2].

Σημαντικό κομμάτι της αντιπαράθεσες μεταξύ της Ε.Ρ.Ε. και της Ένωσης Κέντρου ήταν οι σχέσεις με την αριστερά, με τα δύο κόμματα να αλληλοκατηγορούνται. Η Ε.Ρ.Ε. κατηγορούσε τον Γεώργιο Παπανδρέου ότι στηρίζεται από την Ε.Δ.Α., και οι φιλικές προς την Ένωση Κέντρου εφημερίδες κατηγόρησαν ως «πρώην εαμίτες» μια σειρά στελεχών της Ε.Ρ.Ε.[3].

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, στις 13 Φεβρουαρίου 1964 στην προεκλογική του ομιλία στην Πλατεία Κλαυθμώνος στην Αθήνα, ανέφερε:

Η δημοκρατία του κύριου Παπανδρέου βασίζεται επι των ψήφων εκείνων οι όποιοί ζητούν να ανατρέψουν την ελευθερίαν... ... Δεν είναι ο κύριος Παπανδρέου συνειδητός συνοδοιπόρος της ΕΔΑ, έδωσε όμως το δικαίωμα εις την ΕΔΑ να γίνει συνοδοιπόρος του.

και δήλωσε πως υπάρχουν μόνο δύο κόσμοι, η δημοκρατία και ο ολοκληρωτισμός[4]. Ο Γεώργιος Παπανδρέου, στην ομιλία του στην προεκλογική συγκέντρωση της Ένωσης Κέντρου στην Αθήνα στις 14 Φεβρουαρίου 1964, που χαρακτηρίστηκε από τον τύπο της εποχής ως «απέραντης έκτασης» ανέφερε:

Η Δημοκρατία ενίκησε. Ζήτω η Δημοκρατία... ...Εις τον εκλογικόν στίβον, δέν αντιμετωπίζονται σήμερον απλώς δυο κόμματα. Αντιμετωπίζονται δύο κόσμοι. Ο κόσμος της παρακμής και ο κόσμος της αναγεννήσεως. ... ... εις τον ολοκληρωτισμόν της δεξιάς μας είχεν οδηγήσει η οκταετία τής ΕΡΕ. Δεν υπήρχε δημοκρατία. Υπήρχε κομματικόν, αστυνομικόν, διεφθαρμένον, ολοκληρωτικόν καθεστώς. Διετηρούντο μόνο τα εξωτερικά γνωρίσματα της δημοκρατίας... ... ωρθώθη ο ανένδοτος αγων... ...και επανήλθεν η δημοκρατία, η αληθής δημοκρατία εις την αρχαίαν πατρίδα της.

[5]

Η Ε.Δ.Α. κατηγόρησε τον Γεώργιο Παπανδρέου ότι κατά την σύντομη διακυβέρνηση του άφησε άθικτο το καθεστώς της δεξιάς. Μεταξύ των αιτημάτων της ήταν η νομιμοποίηση του Κ.Κ.Ε., η κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων και η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης.[6]

Σε αυτές τις εκλογές ήταν για πρώτη φορά υποψήφιος Βουλευτής στην Αχαΐα ο Ανδρέας Παπανδρέου, βγαίνοντας πρώτος σε ψήφους και αναλαμβάνοντας την θέση του Υπουργού Προεδρίας της νέας κυβέρνησης.

Μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος των εκλογών ο Γεώργιος Παπανδρέου δήλωσε πως «Το αποτέλεσμα των εκλογών εδικαίωσε τας προσδοκίας μας».

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος αναγνώρισε την ήττα της Ε.Ρ.Ε. δηλώνοντας «Εις την Ε.Ρ.Ε. ανέθεσε ο ελληνικός λαός την αποστολήν της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η θέλησις του είναι σεβαστή.»[7].

Αποτελέσματα

Επεξεργασία
  • Εκλογικό Σύστημα : Ασθενώς Ενισχυμένη Αναλογική
  • Εκλογικός νόμος : Ν.4173/1961 και Ν.4322/63 (ΦΕΚ 104/11-9-1963)
  • Εκλογικές περιφέρειες : 55
  • Σύνολο υποψηφίων : 909
  • Νόμιμος πληθυσμός : 8.404.080
Σύνοψη αποτελεσμάτων βουλευτικών εκλογών 16ης Φεβρουαρίου 1964
 
Κόμματα Αρχηγοί Ψήφοι Έδρες
Αριθμός +− % Αριθμός +−
Ένωσις Κέντρου Γεώργιος Παπανδρέου 2.424.477 52,72 +10,68 171 +33
Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις
Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Σπύρος Μαρκεζίνης
1.621.546 35,26 -7,87* 107
Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά Ιωάννης Πασαλίδης 542.865 11,80 -2,54 22 -6
Άλλοι - 9,951 0,22 0
Έγκυρες ψήφοι 4,598,839 100,00   300  
Άκυρα λευκά 27,577
Σύνολο 4,626,396
*Από εκλογές 1963 συγκεντρωτικά


Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Εφημερίδα Μακεδονία». 08/01/1964, σελ. 1. 
  2. «Εφημερίδα Ελευθερία». 29/01/1964, σελ. 7. 
  3. «Εφημερίδα Ελευθερία». 12/02/1964, σελ. 1. 
  4. «Εφημερίδα Ελευθερία». 14/02/1964, σελ. 7. 
  5. «Εφημερίδα Μακεδονία». 15/02/1964, σελ. 3. 
  6. «Εφημερίδα Ελευθερία». Περιορισμένη εις όγκον συγκέντρωσις της Ε.Δ.Α.: σελ. 7. 12/02/1964. 
  7. «Εφημερίδα Ελευθερία». 17/02/1964, σελ. 1. 
  • Το Βήμα της Κυριακής, 27/10/1974, "Οι βουλευταί και οι συνδυασμοί: Μεταμορφώσεις μιας δεκαετίας", σελ. 7.
  • Γ. Η. Ορφανός, Νοέμβριος 1963- Σεπτέμβριος 1965, Η "ναρκοθέτηση" της Λαϊκής Νίκης, https://issuu.com/apteraios/docs/july_1965-_apostasia