Πρωτάθλημα Ελλάδας πετοσφαίρισης ανδρών
H Α1 Εθνική Κατηγορία πετοσφαίρισης ανδρών ή Volley League είναι η σημαντικότερη διοργάνωση πετοσφαίρισης ανδρών στην Ελλάδα και διεξάγεται από την Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών (Ε.Σ.Α.Π.) υπό την εποπτεία της Ελληνικής Ομοσπονδίας Πετοσφαίρισης (Ε.Ο.ΠΕ.).[1][2][3] Ο Ολυμπιακός Πειραιώς είναι ο πολυνίκης του θεσμού με 32 κατακτήσεις, κατέχει το ρεκόρ συνεχόμενων κατακτήσεων με 8, ενώ είναι και ο τρέχων κάτοχος του τίτλου.
Τρέχουσα διοργάνωση: 2024–25 | |
Άθλημα | Πετοσφαίριση |
---|---|
Ίδρυση | 1928 |
Αριθμός ομάδων | 10 |
Χώρα | Ελλάδα |
Ήπειρος | Ευρώπη (CEV) |
Τελευταίος κάτοχος | Ολυμπιακός (32ος τίτλος) |
Περισ. κατακτήσεις | Ολυμπιακός (32 τίτλοι) |
Τηλεοπτική κάλυψη | Ε.Ρ.Τ. |
Επίπεδο | 1 |
Υποβιβασμός | Πρε Λιγκ |
Εγχώρια κύπελλα | Κύπελλο Ελλάδας Λιγκ Καπ Σούπερ Καπ |
Διεθνή κύπελλα | Τσάμπιονς Λίγκ CEV Καπ Τσάλεντζ Καπ |
Επίσημη ιστοσελίδα | volleyleague.gr |
Ιστορία
ΕπεξεργασίαΣτην Ελλάδα το βόλεϊ εισήχθη το 1922 από τον Πανιώνιο και τη ΧΑΝΘ.[4] Πρώτος διδάξας του αθλήματος στην Ελλάδα θεωρείται ο γυμναστής Λευκαδίτης του Π.Γ.Σ [2]. Στη συνέχεια, το βόλεϊ διαδόθηκε και σε άλλους συλλόγους με αποτέλεσμα να προκηρυχτούν τα πρώτα πρωταθλήματα 1924-1926 με πρωταθλητή τον Πανιώνιο το 1924, τον Π.Γ.Σ το 1925 και τα Διδασκαλία το 1926. Για πρώτη φορά διοργανώθηκε το 1928 ως Πανελλήνιο πρωτάθλημα στο περιθώριο των αγώνων στίβου[5], μια διοργάνωση που δεν αναγνωρίζεται επισήμως πλέον. Από το 1936 έως το 1940 γίνονται τα πρώτα αναγνωρισμένα πανελλήνια πρωταθλήματα που διοργανώνει ο ΣΕΓΑΣ.
Στη μεταπολεμική περίοδο και για αρκετά χρόνια (1945-1960), δεν διεξάγεται διοργάνωση Πανελληνίου πρωταθλήματος, κυρίως λόγω της μεγάλης διαφοράς δυναμικότητας που υπήρχε μεταξύ των σωματείων της Αττικής και της υπόλοιπης χώρας. Σε αυτό το διάστημα η διοργάνωση με το ανώτερο αγωνιστικό επίπεδο ήταν το πρωτάθλημα Κέντρου στο οποίο συμμετείχαν σύλλογοι της Αθήνας και του Πειραιά, με τον πρωταθλητή κάθε έτους να θεωρείται άτυπα ως η καλύτερη ομάδα της χώρας, ενώ διοργανώνονταν και τοπικά πρωταθλήματα Θεσσαλονίκης, και ανά την επαρχία.
Το Μάιο του 1961 ο ΣΕΓΑΣ κάνει μια πρώτη προσπάθεια ανασύστασης του Πανελλήνιου πρωταθλήματος, με τη διοργάνωση ενός τουρνουά με τη συμμετοχή των δύο πρώτων από τα τοπικά πρωταθλήματα Κέντρου και Θεσσαλονίκης του 1960. Τις τελευταίες ημέρες του Δεκεμβρίου του 1961 διεξάγεται το πρώτο επίσημο πρωτάθλημα μετά από δύο δεκαετίες, όπου ως πρώτος μεταπολεμικός πρωταθλητής Ελλάδας αναδείχθηκε ο Πανελλήνιος, καθώς συμμετείχαν για πρώτη φορά 7 ομάδες από όλη την Ελλάδα, 4 από το πρωτάθλημα κέντρου, ο πρωταθλητής Α.Ο. Παγκρατίου, ο Παναθηναϊκός, ο Πανελλήνιος και ο Μίλωνας, 2 από το πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης, η ΧΑΝΘ και ο Ηρακλής και μία από την περιφέρεια ο Τάλως Χανίων, ενώ ήταν να συμμετάσχει και η Ε.Α. Πατρών, αλλά αποσύρθηκε.
Το 1965 ιδρύεται από τον ΣΕΓΑΣ η Ελληνική Ομοσπονδία Αθλοπαιδιών (ΕΟΑΠ),[6] και ακολουθεί μια στάσιμη περίοδο μέχρι το 1967. Το 1968 αρχίζει μια συστηματική προσπάθεια ανάπτυξης του βόλεϊ από την ΕΟΑΠ και τον τότε διορισμένο κυβερνητικό επίτροπο, σύνδεσμο με τη ΓΓΑ.[7][8][9][10]
Την αγωνιστική περίοδο 1968–69 δημιουργήθηκε η ανώτατη σε επίπεδο ανδρών Α΄ Εθνική κατηγορία,[11], ενώ το 1970 δημιουργείται αυτόνομη ομοσπονδία, αποκλειστικά για το άθλημα του βόλεϊ, η ΕΟΠΕ[12].
Ε.Σ.Α.Π.
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο 2006–07 συστάθηκε η Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών (Ε.Σ.Α.Π.), από τις ομάδες που είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην Α1 Εθνική Κατηγορία πετοσφαίρισης, η οποία και ανέλαβε την ευθύνη της διοργάνωσης του πρωταθλήματος. Το πρωτάθλημα της Α1 Εθνικής Κατηγορίας μετονομάστηκε την περίοδο 2010–11 σε Volley League.[13][14][15]
Επωνυμίες
Επεξεργασία- 1936–1940 & 1961–1968: Πανελλήνιο Πρωτάθλημα
- 1968–1990: Α΄ Εθνική Κατηγορία
- 1990–2010: Α1 Εθνική Κατηγορία
- 2010–Σήμερα: Volley League
Πρωταθλητές
ΕπεξεργασίαΣύνολο κατακτήσεων του πρωταθλήματος βόλεϊ ανδρών
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Τίτλοι | Χρονιές |
---|---|---|
Ολυμπιακός | 1968, 1968-1969, 1973-1974, 1975-1976, 1977-1978, 1978-1979, 1979-1980, 1980-1981, 1982-1983, 1986-1987, 1987-1988, 1988-1989, 1989-1990, 1990-1991, 1991-1992, 1992-1993, 1993-1994, 1997-1998, 1998-1999, 1999-2000, 2000-2001, 2002-2003, 2008-2009, 2009-2010, 2010-2011, 2012-2013, 2013-2014, 2017-2018, 2018-2019, 2020-2021, 2022-2023, 2023-2024 | |
Παναθηναϊκός | 1963, 1965, 1966, 1967, 1969-1970, 1970-1971, 1971-1972, 1972-1973, 1974-1975, 1976-1977, 1981-1982, 1983-1984, 1984-1985, 1985-1986, 1994-1995, 1995-1996, 2003-2004, 2005-2006, 2019-2020, 2021-2022 | |
Πανελλήνιος | 1928, 1936, 1937, 1939, 1940, 1961 | |
Ηρακλής | 2001-2002, 2004-2005, 2006-2007, 2007-2008, 2011-2012 | |
Π.Α.Ο.Κ. | 2014-2015, 2015-2016 , 2016-2017 | |
Μίλων | 1962, 1964 | |
Άρης | 1996-1997 | |
Ε.Α. Πατρών | 1938 |
Κατακτήσεις ανά πόλη
ΕπεξεργασίαΠόλη | Τίτλοι | Ομάδες |
---|---|---|
Πειραιάς | Ολυμπιακός | |
Αθήνα | Παναθηναϊκός, Πανελλήνιος, Μίλων | |
Θεσσαλονίκη | Ηρακλής, Π.Α.Ο.Κ., Άρης | |
Πάτρα | Ε.Α. Πατρών |
Πανελλήνιο Πρωτάθλημα
Επεξεργασία
|
|
Σύνολο τίτλων
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Τίτλοι |
---|---|
Πανελλήνιος | |
Παναθηναϊκός | |
Μίλων | |
ΕΑ Πατρών | |
Ολυμπιακός |
Α΄ Εθνική Κατηγορία
Επεξεργασία
|
|
|
Σύνολο τίτλων
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Τίτλοι |
---|---|
Ολυμπιακός | |
Παναθηναϊκός |
Α1 Εθνική Κατηγορία και Volley League
Επεξεργασία*Σημειώσεις:
Υπογραμμισμένες είναι οι ομάδες που είχαν πλεονέκτημα έδρας στους τελικούς.
1 Τις περιόδους 1990-91, 1991-92 (μόνο στους τελικούς), 1992-93, 1995-96 και 1996-97 τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκαν στα πλέι οφ.
2 Την περίοδο 1993-94 δεν διεξήχθησαν πλέι οφ. Πρωταθλητής αναδείχθηκε ο πρώτος της κανονικής περιόδου.
3 Το βραβείο MVP καθιερώθηκε το 1999.
4 Η βαθμολογία της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκε αυτούσια στα πλέι οφ που έγιναν σε όμιλο των 4 πρώτων ομάδων και όχι με νοκ άουτ.
5 Η βαθμολογία της κανονικής περιόδου των έξι πρώτων ομάδων μεταφέρθηκε στη Β' φάση διαιρεμένη δια του 2 και εκεί έγινε μίνι πρωτάθλημα 10 αγωνιστικών. Η πρώτη ομάδα της βαθμολογίας της Β΄φάσης στέφθηκε πρωταθλήτρια Ελλάδας.
Σύνολο τίτλων
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Τίτλοι |
---|---|
Ολυμπιακός | |
Παναθηναϊκός | |
Ηρακλής Θεσσαλονίκης | |
Π.Α.Ο.Κ. | |
Άρης Θεσσαλονίκης |
Παρουσίες στους τελικούς των πλέι οφ
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Παρ. | Πρωτ. | Φιν. |
---|---|---|---|
Ολυμπιακός | |||
Παναθηναϊκός | |||
Ηρακλής Θεσσαλονίκης | |||
Π.Α.Ο.Κ. | |||
Άρης Θεσσαλονίκης | |||
ΑΟ Ορεστιάδας | |||
Φοίνικας Σύρου | |||
Εθνικός Αλεξανδρούπολης | |||
Παμβοχαϊκός |
*Σημείωση:
4 Τις περιόδους 1993-94, 2020-21, 2021-22 δεν διεξήχθησαν τελικοί πλει οφ. Έτσι πρωταθλητής αναδείχθηκε ο πρώτος της κανονικής περιόδου ή των επιμέρους αγωνιστικών και δεν προσμετρώνται οι παρουσίες των δύο ομάδων στους τελικούς.
Πρωτιές κανονικής περιόδου
ΕπεξεργασίαΣύλλογος | Πρωτιές |
---|---|
Ολυμπιακός | |
Παναθηναϊκός | |
Ηρακλής Θεσσαλονίκης | |
Π.Α.Ο.Κ. | |
ΑΟ Ορεστιάδας |
*Σημείωση:
5 Στις "Πρωτιές κανονικής περιόδου" προσμετράται και η 1η θέση του Ολυμπιακού την περίοδο 1993-94, παρότι την περίοδο εκείνη δεν έγιναν πλέι-οφ, ώστε το σύνολο να ταυτίζεται με τον συνολικό αριθμό πρωταθλημάτων.
Συμμετοχές στις Α΄ και Α1 και Βόλεϊ Λιγκ (1968–69 έως 2024–25)
ΕπεξεργασίαΑνά σύλλογο
ΕπεξεργασίαΑπό την καθιέρωση της Α΄ Εθνικής την περίοδο 1968–69 έως και την περίοδο 2024–25, μόνον οι Ολυμπιακός Πειραιώς και Παναθηναϊκός Α.Ο. έχουν μετάσχει ανελλιπώς στη διοργάνωση. Την αγωνιστική περίοδο 2012-13, ο Παναθηναϊκός τερμάτισε στην 11η θέση του πρωταθλήματος,[21] και υποβιβάστηκε μαζί με τον Μίλωνα. Όμως ο Ηρακλής Θεσσαλονίκης αποβλήθηκε από το πρωτάθλημα της συγκεκριμένης περιόδου λόγω χρεών, και έτσι ο Παναθηναϊκός παρέμεινε στην Α1 κατηγορία.[22] Ακολουθούν οι Θεσσαλονικείς Ηρακλής με 49 παρουσίες και οι Άρης και Π.Α.Ο.Κ. με 46. Από την περιφέρεια πρώτος σε συμμετοχές είναι ο Εθνικός Αλεξανδρούπολης με 43. Συνολικά 63 σωματεία έχουν λάβει μέρος στη μεγάλη Εθνική Κατηγορία μέχρι και την περίοδο 2024-25, τα ακόλουθα:
|
|
- Σε παρένθεση αναφέρεται η κατηγορία που αγωνιζόταν το σωματείο για την περίοδο 2024−25. Οι κατηγορίες κατά σειρά είναι: Βόλεϊ Λιγκ, Πρε Λιγκ, Α2, Β΄ Εθνική (Β), Τοπική (Τ).
- Η κυπριακή Ανόρθωσις Αμμοχώστου μετείχε την περίοδο 1973−74, αποχώρησε όμως εξαιτίας της τουρκικής εισβολής έχοντας δώσει 19 στους 24 αγώνες.
Ανά γεωγραφική περιφέρεια (1969-2025)
ΕπεξεργασίαΑπό τα 63 σωματεία που έχουν αγωνιστεί σε Α', Α1 Εθνική και Βόλεϊ Λιγκ από την περίοδο 1968−69 έως και την περίοδο 2024-25, τα περισσότερα προέρχονται από την Αττική (21) και ακολουθούν της Θεσσαλονίκης (14). Όλες οι γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας έχουν έως τώρα εκπροσωπηθεί από τουλάχιστον ένα σωματείο, εκτός των νησιών του Ιονίου.
- Το 44,6% των συνολικών συμμετοχών αντιστοιχούν σε αυτές των σωματείων του νομού Αττικής. Το ποσοστό ανέρχεται στο 72,0% (τρεις σε κάθε τέσσερις περίπου) αν συνυπολογιστούν και οι συμμετοχές των σωματείων από το νομό Θεσσαλονίκης.
Παρουσία των ομάδων στην 1η τριάδα του πρωταθλήματος Α', Α1 Εθνικής και Βόλλεϋ Λίγκ (1968-69 έως και 2022-23)
Επεξεργασία
|
|
Οι τελικοί πλέι οφ από την καθιέρωσή τους
ΕπεξεργασίαΤα πλέι οφ καθιερώθηκαν την περίοδο 1990–91, εναρκτήρια της Α1 Εθνικής.[23]
- Αγώνες κανονικής περιόδου (πλάγια γραφή) — Αγώνες στην έδρα της ομάδας με πλεονέκτημα — Αγώνες στην έδρα της ομάδας με μειονέκτημα
- Τις περιόδους 1990−91, 1991-92 (μόνο στους τελικούς), 1992−93, 1995−96 και 1996−97 τα αποτελέσματα της κανονικής περιόδου μεταφέρθηκαν στα πλέι οφ.
1 ο 5ος τελικός της περιόδου 2011–12 αρχικά αναβλήθηκε εξαιτίας της παρουσίας στο γήπεδο υπεράριθμων οπαδών του Ηρακλή. Ορίστηκε να διεξαχθεί 20 ημέρες αργότερα, ο Φοίνικας όμως αρνήθηκε να προσέλθει και η αναμέτρηση κατακυρώθηκε με 3-0 σετ υπέρ των Θεσσαλονικέων.
Πολυτιμότεροι παίκτες (MVP)
ΕπεξεργασίαΠολυτιμότεροι παίκτες του Πρωταθλήματος ανά έτος, από το 1999, έχουν ανακηρυχθεί οι εξής:[24]
Πολυνίκες θεσμού
Επεξεργασία- Ερνάρδο Γκόμες: 3 (2004, 2006, 2015)
- Μάριος Γκιούρδας: 2 (1999, 2003)
- Αντρέι Κράβαρικ: 2 (2001, 2012)
- Δημήτρης Τζούριτς: 2 (2009, 2024)
Σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ Η ΕΣΑΠ που είναι η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος από τη περίοδο 2006–07 στη Χρυσή Βίβλο του πρωταθλήματος καταγράφει λανθασμένα ως πρωταθλητή για το έτος 1944 τον Πανελλήνιο, αφού το πρωτάθλημα αυτό ήταν τοπικού χαρακτήρα (πρωτάθλημα Αθηνών). Η ΕΟΠΕ, που ήταν η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος για το διάστημα μεταξύ 1970 και 2006, αν και δεν έχει δημοσιεύσει Χρυσή Βίβλο όπως έχει κάνει για το πρωτάθλημα γυναικών, στην ιστορία της πετοσφαίρισης στην Ελλάδα, αναφέρει ότι τα πρώτα πρωταθλήματα προκηρύχτηκαν τη τριετία 1924–1926 με πρωταθλητή τον Πανιώνιο το 1924, τον Πανελλήνιο το 1925 και τα Διδασκαλεία το 1926 και ότι το 1961 διοργανώθηκε το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα με πρωταθλητή τον Πανελλήνιο. Η τριετία αυτή (1924-26) δεν συμπεριλαμβάνεται στη Χρυσή Βίβλο της ΕΣΑΠ (1936–2021). Για τα έτη 1941-43 και 1945–1960 δεν καταγράφεται πρωταθλητής, καθώς εκείνη την περίοδο διεξαγόταν μόνο τοπικά πρωταθλήματα, λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, και σε κανένα από αυτά δεν συμμετείχαν ομάδες από όλη την Ελλάδα (Κέντρου, Θεσσαλονίκης, Περιφέρειας ή επαρχίας).
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ http://www.volleyball.gr/news/istoria
- ↑ 2,0 2,1 https://odbe.gr/general-info/history/
- ↑ Ταυτότητα Αρχειοθετήθηκε 2016-01-05 στο Wayback Machine. volleyleague.gr
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2021.
- ↑ http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin.asp?c=108&dc=23&db=4&da=1928
- ↑ «ΣΕΓΑΣ - Το Επίσημο Site της Ελληνικής Ομοσπονδίας Στίβου». Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ Ιστορία
- ↑ Αφιέρωμα volleynews.gr: Ποιοι σύλλογοι κατέκτησαν τους 304 τίτλους όλων των εποχών!
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2021.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30 Απριλίου 2021.
- ↑ Βόλεϊ Εθνικής κατηγορίας Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine., εφημ. «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» 03.12.1968, σελ. 6
- ↑ Ιστορία της ΕΟΠΕ
- ↑ https://www.volleyleague.gr/index.php/esap
- ↑ https://www.volleyleague.gr/index.php/esap-mnu/identity
- ↑ https://www.volleyleague.gr/index.php/season/xrisi-biblos/champion-teams
- ↑ «Hellenic Volleyball League - Πρωταθλήτριες Ομάδες - Χρυσή Βίβλος 1936-2020». www.volleyleague.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2020.
- ↑ s.a, sunTech. «Ιστορία». www.volleyball.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Ιουλίου 2020.
- ↑ https://esperos.com/?page_id=1250
- ↑ «volleynews - Πολυτιμότερος της Volley League 2019-20 o Αλέξανδρος Ράπτης». www.volleynews.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουλίου 2020.
- ↑ «volleynews - Ο Κώστας Στιβαχτής ο τρίτος MVP πασαδόρος στην ιστορία της Volley League». www.volleynews.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Μαΐου 2021.
- ↑ Υποβιβάστηκε ο Παναθηναϊκός! www.volleyleague.gr
- ↑ Τη... γλίτωσε ο Παναθηναϊκός, συνεχίζει Volleyleague www.volleynews.gr
- ↑ Ο πολυνίκης Ολυμπιακός και ο «πρωτάρης» ΠΑΟΚ, Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
- ↑ «Hellenic Volleyball League - Οι πολυτιμότεροι παίκτες (MVP) των πρωταθλημάτων». www.volleyleague.gr. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2022.
Πηγές
Επεξεργασία- «Αλμανάκ Βόλεϊ 2007», Γιώργος Στεφανής, έκδοση ΑΠΕ - ΜΠΕ, Αθήνα 2007, ISSN 1791-0870
- Πρωταθλήτριες Ομάδες, Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
- Οι πολυτιμότεροι παίκτες (MVP) των πρωταθλημάτων, Ένωση Σωματείων Αμειβόμενων Πετοσφαιριστών
- Πρωταθλητές, ιστότοπος sport.gr.