Εμβολιασμός

η διαδικασία χορήγησης του εμβολίου στον οργανισμό

Ο όρος εμβολιασμός αναφερεται στην εισαγωγή εμβολίου σε οργανισμό με σκοπό την ανοσοποίησή του σε ορισμένη νόσο ή την ανάπτυξη και βελτίωση των δυνάμεων του ανοσοποιητικού του συστήματος. Το εμβόλιο ανάλογα με την βιοτεχνολογία με την οποία αναπτύχθηκε περιέχει μικροοργανισμούς ή ιούς σε αποδυναμωμένη, ζωντανή ή νεκρή κατάσταση ή πρωτεΐνες ή τοξίνες ή άλλες ουσίες από τον μικροοργανισμό ο οποίος προκαλεί τη νόσο.

Νεαρό κορίτσι λίγο πριν τον εμβολιασμό στο πάνω μέρος του χεριού της

Η χορήγηση όλων των εμβολίων, πρέπει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και πιο συγκεκριμένα ιατρούς ή νοσηλευτές.

Τονώνει την προσαρμοστική ανοσία ενός οργανισμού βοηθώντας στην πρόληψη της μόλυνσης από μολυσματική ασθένεια. Όταν ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί προκύπτει η ανοσία της αγέλης. Η ανοσία της αγέλης προστατεύει εκείνους που μπορεί να βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή και να μην μπορούν να εμβολιαστούν επειδή ακόμη και μια αποδυναμωμένη έκδοση μπορεί να τους βλάψει.[1] Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έχει ευρέως μελετηθεί και ελεγχθεί.[2][3][4] Ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη μολυσματικών ασθενειών.[5][6][7][8] Η εξαπλωμένη ανοσία λόγω του εμβολιασμού ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την παγκόσμια εξάλειψη της ευλογιάς και την εξάλειψη ασθενειών όπως η πολιομυελίτιδα και ο τέτανος στις περισσότερες περιοχές του κόσμου.

Πιθανότατα η πρώτη προσπάθεια για την ανοσοποίηση ατόμων από κάποια ασθένεια ήταν η ευλογιά. Η πρώτη χρήση υλικού από ασθενή για την ανοσοποίηση ενός υγιούς ατόμου μέσω μιας προληπτικής μόλυνσης έγινε τον 16ο αιώνα στην Κίνα.[9] Η ευλογιά ήταν η πρώτη ασθένεια για την οποία δημιουργήθηκε εμβόλιο.[10][11] Αν και τουλάχιστον έξι άνθρωποι είχαν χρησιμοποιήσει τις ίδιες αρχές μερικά χρόνια νωρίτερα, το εμβόλιο της ευλογιάς εφευρέθηκε το 1796 από τον Άγγλο ιατρό Έντουαρντ Τζένερ. Ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του και ο οποίος παρείχε συμβουλές για την παραγωγή.[12] Ο Λουί Παστέρ προώθησε την έννοια μέσα από το έργο του στη μικροβιολογία. Η ευλογιά ήταν μεταδοτική και θανατηφόρα ασθένεια, διότι ένα ποσοστό ανάμεσα στο 20-60% όσων προσβάλλονταν -και πάνω από το 80% των παιδιών- πέθαιναν.[13] Όταν η ευλογιά εξαλείφθηκε οριστικά το 1979, είχε ήδη στοιχίσει στην ζωή σε 300 με 500 εκατομμύρια άτομα τον 20ο αιώνα.[14][15][16]

Στην καθημερινή γλώσσα ο εμβολιασμός και η ανοσοποίηση έχουν παρόμοια σημασία. Οι προσπάθειες εμβολιασμού έχουν αντιμετωπιστεί με κάποια απροθυμία για επιστημονικούς, ηθικούς, πολιτικούς, υγειονομικούς ή θρησκευτικούς λόγους, παρόλο που καμία θρησκεία δεν απορρίπτει τον εμβολιασμό και άλλες τον θεωρούν υποχρέωση λόγω της δυναμικής διάσωσης ζωών από τον εμβολιασμό.[17] Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις περιπτώσεις επιβλαβών ενεργειών εμβολίου, οι εμβολιαζόμενοι αποζημιωνονται από θεσμοθετημένο εθνικό πρόγραμμα αποζημίωσης. Η επιτυχία των πρώτων εμβολιασμών οδήγησε στην μαζική αποδοχή των εμβολιασμών και οι εκστρατείες μαζικού εμβολιασμού μείωσαν συντριπτικά τα κρούσματα πολλών ασθενειών σε πολλές γεωγραφικές περιοχές.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Herd immunity (Herd protection) | Vaccine Knowledge». vk.ovg.ox.ac.uk. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2020. 
  2. Fiore, Anthony E.· Bridges, Carolyn B. (2009). Seasonal influenza vaccines. 333. σελίδες 43–82. ISBN 978-3-540-92164-6. 
  3. «Evaluating the impact of human papillomavirus vaccines». Vaccine 27 (32): 4355–62. July 2009. doi:10.1016/j.vaccine.2009.03.008. PMID 19515467. 
  4. «Varicella zoster virus vaccines: effective, but concerns linger». Canadian Journal of Ophthalmology 44 (4): 379–84. August 2009. doi:10.3129/i09-126. PMID 19606157. 
  5. A CDC framework for preventing infectious diseases (PDF). United States Centers for Disease Control and Prevention. Οκτωβρίου 2011. Vaccines are our most effective and cost-saving tools for disease prevention, preventing untold suffering and saving tens of thousands of lives and billions of dollars in healthcare costs each year 
  6. «Vaccines and Infectious Diseases: Putting Risk into Perspective». American Medical Association Briefing on Microbial Threats. National Press Club Washington, DC. 1 Ιουνίου 2000. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2010. Vaccines are the most effective public health tool ever created. 
  7. «Vaccine-preventable diseases». Public Health Agency of Canada. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2012. Vaccines still provide the most effective, longest-lasting method of preventing infectious diseases in all age groups 
  8. «NIAID Biodefense Research Agenda for Category B and C Priority Pathogens» (PDF). United States National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Vaccines are the most effective method of protecting the public against infectious diseases. 
  9. Williams 2010, σελ. 60.
  10. «A brief history of vaccines and vaccination». Revue Scientifique et Technique 26 (1): 29–48. April 2007. doi:10.20506/rst.26.1.1724. PMID 17633292. 
  11. «The smallpox story: life and death of an old disease». Microbiological Reviews 47 (4): 455–509. December 1983. doi:10.1128/MMBR.47.4.455-509.1983. PMID 6319980. 
  12. «[Peter Plett and other discoverers of cowpox vaccination before Edward Jenner»] (στα γερμανικά). Sudhoffs Archiv 90 (2): 219–32. 2006. PMID 17338405. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 February 2008. https://web.archive.org/web/20080215171503/http://lib.bioinfo.pl/meid:4459. Ανακτήθηκε στις 12 March 2008. 
  13. «Edward Jenner and the history of smallpox and vaccination». Proceedings 18 (1): 21–5. January 2005. doi:10.1080/08998280.2005.11928028. PMID 16200144. 
  14. Koplow, David A. (2003). Smallpox: the fight to eradicate a global scourge. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-24220-3. 
  15. «UC Davis Magazine, Summer 2006: Epidemics on the Horizon». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2008. 
  16. How Poxviruses Such As Smallpox Evade The Immune System, ScienceDaily.com, 1 February 2008.
  17. McNeil, Donald G. (26 Απριλίου 2019). «Religious Objections to the Measles Vaccine? Get the Shots, Faith Leaders Say». The New York Times. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2019.