Βιοαστρονομία

μελέτη του σχηματισμού της ζωής στη Γη και αλλού
(Ανακατεύθυνση από Εξωβιολογία)

Βιοαστρονομία, Αστροβιολογία ή Εξωβιολογία είναι ο διεπιστημονικός κλάδος που εξετάζει το ζήτημα της ύπαρξης ζωής πέρα από τη Γη, δηλαδή εξωγήινης ζωής, και ασχολείται με την αναζήτησή της. Η βιοαστρονομία σχετίζεται άμεσα τόσο με τη βιολογία όσο και με τη γεωλογία και με την πλανητολογία, κλάδο της Αστρονομίας.

Τα Νουκλεϊκά οξέα μπορεί να μην είναι τα μόνα είδη βιομορίων ικανά να κωδικοποιήσουν τις διαδικασίες της ζωής.[1]

Η επιστήμη της Αστροβιολογίας δημιουργήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 (1957 - 1959) μετά από λεπτομερείς παρατηρήσεις διαπρεπών τότε αστρονόμων που έκαναν στον πλανήτη Άρη, εκ των οποίων υπήρξαν υποθέσεις για την ύπαρξη κάποιας μορφής ζωής. Η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) περιλαμβάνει από το 1982 την επιστημονική «Επιτροπή 51» με τίτλο «Βιοαστρονομία» και σημερινή πρόεδρο τη Δρα. Karen Meech, πράγμα που «νομιμοποιεί» τη Βιοαστρονομία και ως κλάδο της Αστρονομίας. Ως τέτοιος κλάδος, ο όρος Βιοαστρονομία πρέπει να προτιμάται από τους συνώνυμους όρους Αστροβιολογία και Εξωβιολογία. Δύο όμως από τα μεγαλύτερα περιοδικά του κλάδου ονομάζονται International Journal of Astrobiology και Astrobiology.

Το αντικείμενο της επιστήμης

Επεξεργασία

Η πρόοδος της επιστήμης στη κατάκτηση του διαστήματος καθιστά τον κλάδο αυτό συνεχώς ανερχόμενο του θεωρητικού ενδιαφέροντος. Οι δε αστροβιολόγοι ασχολούνται εντατικά προς συναγωγή συμπερασμάτων δυνατότητας ύπαρξης μορφών ζωής σε άλλους πλανήτες ή μεγάλους δορυφόρους, με διάφορες μεθόδους. Κυρίως εξετάζονται ο δυνατότητες ανάπτυξης της ζωής με βάση όχι το νερό ή το οξυγόνο, όπως έχει συμβεί στη Γη, αλλά με βάση άλλες χημικές ουσίες και ενώσεις, όπως η αμμωνία ή το υπεροξείδιο του υδρογόνου.

Πειράματα

Επεξεργασία

Παράλληλα κάποιες από τις διαστημικές αποστολές σε άλλους πλανήτες περιλάμβαναν διάφορα βιολογικά πειράματα. Το πιο γνωστό πείραμα έφεραν οι αμερικανικές διαστημοσυσκευές Viking, που προσεδαφίστηκαν στον Άρη το 1976. Χρησιμοποιήθηκε ένα τριπλό πείραμα, που χρησιμοποίησε συνδυασμούς γήινου και αρειανού εδάφους και αέρα μαζί με θρεπτικά συστατικά. Τα αποτελέσματα κατά πάσα πιθανότητα αποκλείουν την ύπαρξη μικροβιακής ζωής στον Άρη, ωστόσο έχουν αμφισβητηθεί κατά καιρούς. Παρόμοιο πείραμα θα έκανε και η ευρωπαϊκή διαστημοσυσκευή Beagle 2, που όμως χάθηκε κατά την είσοδό της στην Αρειανή ατμόσφαιρα.

Άλλα πειραματικά ευρήματα που αφορούν την πιθανότητα ύπαρξης εξωγήινης ζωής αφορούν:

  • Τον μετεωρίτη ALH84001, αρειανής προέλευσης, η φωτογράφηση του οποίου αποκάλυψε, αρχικά, κάποιες δομές που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν σαν απολιθωμένοι μικροοργανισμοί. Νεότερες έρευνες κατέληξαν στο ότι αυτό μάλλον δεν ισχύει.
  • Την ανακάλυψη, από την ευρωπαϊκή αποστολή Mars Express, μεθανίου στην ατμόσφαιρα του Άρη, σε συγκεντρώσεις αρκετά υψηλότερες από το κανονικό. Δεδομένου ότι το μεθάνιο στην ατμόσφαιρα του Άρη διασπάται, πρέπει να υπάρχει κάποια πηγή που το ανανεώνει. Η πηγή μπορεί να είναι ο μεταβολικός κύκλος κάποιων μικροοργανισμών, αλλά και ηφαιστειακή / γεωθερμική δράση.
  • Την ανακάλυψη, από τη διαστημοσυσκευή Gallileo, της ύπαρξης υπόγειων ωκεανών στους δορυφόρους Ευρώπη, Γανυμήδη και Καλλιστώ του Δία, και στον δορυφόρο Εγκέλαδο του Κρόνου από την αποστολή Cassini.
  • Τέλος ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αστροβιολογία έχει η μελέτη μικροοργανισμών που ανακαλύφθηκε ότι μπορούν να επιβιώσουν δίχως οξυγόνο ή σε ακραίες θερμοκρασιακές συνθήκες, όπως στους βυθούς των ωκεανών και στις Αρκτικές περιοχές.

Εκτιμήσεις

Επεξεργασία

Οι Αστροβιολόγοι βασιζόμενοι σε υπολογισμούς (περισσότερο στατιστικούς και αναπόδεικτους ακόμη) προσδιορίζουν σε 150.000 τους πλανήτες του Γαλαξία μας στους οποίους υπάρχουν συνθήκες ικανές για την ανάπτυξη ζωής. Η ανακάλυψη ολοένα και περισσότερων εξωηλιακών πλανητών και η μελέτη, όταν οι δυνατότητες το επιτρέψουν, της χημείας τους, θα δώσει μια πιο καθαρή εικόνα για τη στατιστική πιθανότητα ανάπτυξης ζωής σε άλλους πλανήτες.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. «Launching the Alien Debates (part 1 of 7)». Astrobiology Magazine. NASA. 8 Δεκεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 5 Μαΐου 2014. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Περαιτέρω ανάγνωση

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία