Επανάσταση

Με τον όρο Επανάσταση χαρακτηρίζεται η ενέργεια του "επανίστασθαι" δηλαδή της γενικευμένης εξέγερσης που μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους είτε θρησκευτικούς, είτε εθνικούς, είτε πολιτικούς, ή ακόμα ο συνδυασμός και των παραπάνω, (π.χ. ιρανική επανάσταση) με απώτερο σκοπό είτε την επιβολή ενάντια του κατακτητή, είτε την ανατροπή του καθεστώτος. Έτσι υπό αυτή την αντίληψη ο όρος απαντάται ως "πολιτική επανάσταση" και ως "θρησκευτική επανάσταση"
Επίσης με τον ίδιο όρο χαρακτηρίζεται και κάθε θεμελιώδης μεταβολή που μπορεί να επέλθει στην επιστημονική γνώση και κατ΄ επέκταση σε ριζική μεταβολή μιας υπάρχουσας κατάστασης.

Η κατάληψη της Βαστίλης
στις 14 Ιουλίου 1789 κατά τη Γαλλική Επανάσταση.

Γενικά η επανάσταση κρίνεται ως κοινωνικό φαινόμενο τόσο κατά τα αίτια όσο και για τους σκοπούς που πραγματοποιείται.

Διεθνείς επαναστάσεις

• Αμερικανική Επανάσταση
• Γαλλική επανάσταση
• Ρωσική Επανάσταση
• Βελγική Επανάσταση

Ελληνικές επαναστάσεις

• Ιωνική Επανάσταση
• Ελληνική Επανάσταση του 1821
• Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου
• Μακεδονική Επανάσταση του 1854
• Μακεδονική επανάσταση του 1878
• Επανάσταση του Λιτοχώρου
• Μακεδονική Επανάσταση του 1896
• Κρητική Επανάσταση

Άλλες επαναστάσεις

• Κοπερνίκεια επανάσταση
• Αστική επανάσταση (αρχαιολογία)
• Βιομηχανική επανάσταση
• Εμπορική Επανάσταση
• Πράσινη επανάσταση
• Νεολιθική επανάσταση