Επιτροπή των Χίων
Η Επιτροπή των Χίων ήταν η μια επιτροπή από Χιώτες, αποτελούμενη από τους Αμβρόση Σκαραμαγκά, Λουκά Ράλλη και Γεώργιο Ψύχα, που δημιουργήθηκε με σκοπό να φροντίσει να συμπεριληφθεί η Χίος στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος. Επίσης ανέλαβε την οικονομική και υλική στήριξη της Εκστρατείας της Χίου (1827-1828)[1].
Η ανάγκη της δημιουργία της Επιτροπής Επεξεργασία
Μετά την καταστροφή της Χίου το 1822 από τον Οθωμανικό στρατό αρκετοί από τους κατοίκους του νησιού εγκαταστάθηκαν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης. Αρκετοί από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη Σύρο και ασχολήθηκαν με το εμπόριο. Λαχταρούσαν την απελευθέρωση της πατρίδας τους και ανησυχούσαν ότι η Χίος θα έμενε έξω από τα σύνορα του υπό διαμόρφωση νέου Ελληνικού κράτους, παρότι είχε επαναστατήσει έναντι των Οθωμανών και είχε υποφέρει τα πάνδεινα κατά τη διάρκεια της επανάστασης.
Ήδη από τον Μάιο του 1824 ο Αδαμάντιος Κοραής, ο οποίος είχε καταγωγή από τη Χίο, γράφει στον Πρόεδρο της Ελληνικής Κυβερνήσης Γεώργιο Κουντουριώτη:
Εύκολον έως τώρα η πτώχεια του δημοσίου θησαυρού, και η μέριμνα αναγκαιοτέρων άλλων πολέμων κατά του τυράννου, ήσαν εύλογοι προφάσεις να αναβληθή η περί της Χίου φροντίς. Αλλά τώρα ο δημόσιος θησαυρός, εάν δεν επλούτισεν ακόμη, δύναται καν να χορηγήσει μικράν βοήθειαν, ήτις, ενωμένη με την συνεισφοράν των Χίων, θέλει αρκέσειν να αποσπάση από τον τύραννον την λαμπρήν ταύτην νήσον....... Δεν αμφιβάλω, σεβάσμιε Πρόεδρε, ότι θέλει φροντίσειν η παρούσα κυβέρνησις να προσκολλήση εις το σώμαν της Ελλάδος το ανόμως αποσπαραγμένον αυτής μέλος, την Χίον. Τούτο μόνον προσθέτω, ότι ουδέ συμφέρει να αναβληθή μακρότερον η απολύτρωσις της νήσου, διά τον κίνδυνον μη μείνη πάντοτε εις χείρας τυράννου
— Κοραής, Άπαντα τα πρωτότυπα έργα, εκδόσεις Δωρικός, τόμος Β, Αθήνα, 1964-1965, σελ. 395-396
Το έργο της Επιτροπής των Χίων πριν την Εκστρατεία της Χίου Επεξεργασία
Οι Χίοι κάτοικοι της Σύρου συγκέντρωσαν αρκετά χρήματα από τους συμπολίτες τους, προσέφεραν και οι ίδιοι χρήματα για την κινητοποίηση και τον εφοδιασμό ναυτικής και στρατιωτικής δύναμης. Για να πραγματοποιήσουν τον ιερό τους σκοπό ανέθεσαν σε τρεις έντιμους συμπατριώτες τους τον Αμβρόση Σκαραμαγκά,το Λουκά Ράλλη και το Γεώργιο Ψύχα να τους εκπροσωπούν, αποτελώντας την Επιτροπή των Χίων. Εκπροσωπούσαν περίπου πέντε χιλιάδες συμπατριώτες τους και εργάζονταν για να προετοιμάσουν την απελευθέρωση της Χίου[1].
Στις 12 Αυγούστου του 1827 έγραψαν στον Κοραή, ζητώντας του να κινηθεί δραστήρια για να εξασφαλιστούν οι πόροι που χρειάζονταν για να γίνει εκστρατεία στη γενέτειρά τους:
Επειδή άδεται πανταχόθεν ότι η παρά των μεγάλων δυνάμεων αποφασισθείσα και μετά του Σουλτάνου διαπραγματευθησομένη ανεξαρτησία των Ελλήνων θέλει είναι δια μόνα τα ένοπλα μέρη, και επειδή τούτο σχεδόν βεβαιούμεθα από τα κινήματα της κυβερνήσεως και αυτού του Λόρδου Κόχραν, φοβούμενοι μη η Χίος μείνη εξηρημένη
— Κοραής, Άπαντα τα πρωτότυπα έργα, εκδόσεις Δωρικός, τόμος Β, Αθήνα, 1964-1965
Οι αντιπρόσωποι της Επιτροπής των Χίων ήρθαν σε επικοινωνία με την Αντικυβερνητική Επιτροπή και προσπάθησαν να εξασφαλίσουν την έγκρισή της ώστε να γίνει εκστρατεία για την απελευθέρωση του νησιού. Η Αντικυβερνητική Επιτροπή ενέκρινε την εκστρατεία, τα έξοδα της οποίας θα κατέβαλαν οι Χίοι. Κάλεσε τον στρατηγό Κάρολο Φαβιέρο και συζήτησαν μαζί του την ενδεχόμενη εκστρατεία. Στις 19 Αυγούστου 1827 δόθηκε η εντολή από τον Αρχιστράτηγο των κατά ξηρά στρατιωτικών δυνάμεων, Ρίτσαρντ Τσωρτς, να εκδώσει τις κατάλληλες διαταγές στον συνταγματάρχη Φαβιέρο να ελευθερώσει το νησί[2].
Το έργο της Επιτροπής των Χίων κατά τη διάρκεια της Εκστρατείας της Χίου Επεξεργασία
Οι πολεμικές δραστηριότητες στο νησί άρχισαν τον Οκτώβριο του 1827. Ο Φαβιέρος ζήτησε από την Επιτροπή των Χίων να μεριμνήσει ώστε να αποκλειστούν οι Τούρκοι, που βρίσκονταν μέσα στο κάστρο του νησιού, από τη θάλασσα για να μην ανεφοδιάζονται, όμως αυτοί ήταν απασχολημένοι με την οργάνωση υγειονομικών και άλλων αρχών και τον απολογισμό των εξόδων.
Τον Ιανουάριο του 1828 όταν ήρθε ο Ιωάννης Καποδίστριας στην Ελλάδα, ο Φαβιέρος του έστειλε επιστολή ζητώντας του ενισχύσεις σε εφόδια και χρήματα. Ο Καποδίστριας, αν και γνώριζε ότι η εκστρατεία στη Χίο ήταν ατυχής, έστειλε όλες τις δυνατές ενισχύσεις επειδή δεν ήθελε να διακινδυνεύσει τη ζωή των κατοίκων του νησιού[3]. Όμως η Επιτροπή των Χίων είχε σταματήσει να πληρώνει τακτικά τους στρατιώτες και δεν τους παρείχε πολεμοφόδια όπως είχε συμφωνηθεί. Τακτικός και άτακτος στρατός δυσανασχετούσε.
Στις 28 Φεβρουαρίου του 1928 υπήρξε απόβαση 3000 περίπου Τούρκων στρατιωτών στο νησί και πολλοί κάτοικοι του νησιού μαζί με τους αντιπροσώπους της Επιτροπής των Χίων που βρίσκονταν στο νησί τράπηκαν σε φυγή. Το ίδιο βράδυ ο Φαβιέρος έθεσε σε εφαρμογή σχέδιο αποχώρησης από το νησί. Η Επιτροπή των Χίων του ανήγγειλε ότι είχε έρθει ο Μιαούλης με το δίκροτο «Ελλάς» καθώς και άλλα πλοία τα οποία είχαν διώξει τα τουρκικά και του ζήτησαν να επιστρέψει. Ο Φαβιέρος συμφώνησε. Όμως οι οπλαρχηγοί του άτακτου στρατού ζήτησαν από την Επιτροπή των Χίων δύο μισθούς και να τους παρέχει συστηματικά πολεμοφόδια και τροφή. Η επιτροπή συμφώνησε μόνον υπό τον όρο ότι πρώτα θα επέστρεφαν και θα έκλειναν τους Τούρκους στο φρούριο του νησιού.
Το τέλος του έργου της Επιτροπής των Χίων Επεξεργασία
Μετά από αυτό το γεγονός ο στρατός μετακινήθηκε κοντά στην περιοχή Κόκκινα και από εκεί μεταφέρθηκε σε κοντινό ελληνικό ερημονήσι από όπου ελληνικά και συμμαχικά πλοία τον παρέλαβαν με ασφάλεια. Χωρίς το προσδοκώμενο αποτέλεσμα, τον Μάρτιο του 1828, τελείωσε η εκστρατεία στη Χίο και το έργο της Επιτροπής των Χίων[4].
Παραπομπές Επεξεργασία
Πηγές Επεξεργασία
- Παναγής Δ. Ζούβας (1971). Η εκστρατεία της Χίου υπό τον Φαβιέρον κατά την Ελληνικήν Επανάστασιν. Αθήναι.
- Η Ελληνική Επανάσταση και η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους (1821-1832) - (τόμος ΙΒ). Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών. 1975. ISBN 960-213-095-4.
- Σπυρίδωνας Τρικούπης (1994). Από τη Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο ως την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας - (τόμος Τέταρτος). Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης. Αθήνα: Νέα σύνορα - Α. Α. Λιβάνη. ISBN 960-236-370-3.