Ερνστ Μάυρ

Ο Ερνστ Μάυρ (Ernst Walter Mayr, 5 Ιουλίου 1904 - 3 Φεβρουαρίου 2005) ήταν Γερμανός επιστήμονας, ένας από τους σημαντικότερους εξελικτικούς βιολόγους του 20ού αιώνα. Ήταν, επίσης, αναγνωρισμένος στη συστηματική ταξινόμηση, εξερευνητής τροπικών περιοχών, ορνιθολόγος, φιλόσοφος της βιολογίας και ιστορικός της επιστήμης. Το έργο του συνεισέφερε στην επανάσταση στην επιστημονική σκέψη που οδήγησε στη διατύπωση της εξελικτικής σύνθεσης της Μεντελιανής Γενετικής, της Συστηματικής και της θεωρίας του Δαρβίνου και στη σύλληψη της ιδέας του βιολογικού είδους.

Ερνστ Μάυρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ernst Mayr (Γερμανικά)
Γέννηση	5  Ιουλίου 1904 Κέμπτεν
Θάνατος	3  Φεβρουαρίου 2005 Bedford
Χώρα πολιτογράφησης	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Γερμανία
Θρησκεία	αθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά Αγγλικά
Εκπαίδευση	βιολογία διδακτορικό δίπλωμα
Σπουδές	Πανεπιστήμιο του Γκράιφσβαλντ
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	έφορος βιολόγος ζωολόγος ορνιθολόγος φιλόσοφος συγγραφέας διδάσκων πανεπιστημίου εξελικτικός βιολόγος μουσειολόγος
Εργοδότης	Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Βερολίνου (1926–1932)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Βραβεύσεις	βραβείο Μπάλζαν (1983) διεθνές βραβείο Βιολογίας (1994) Εθνικό Μετάλλιο των Επιστημών (1969) Darwin Medal (1984) μετάλλιο Δαρβίνος-Γουάλας (1958) Brewster Medal (1965) Treviranus Medal (2003) Daniel Giraud Elliot Medal (1967) μετάλλιο Λινναίος (1977) Eisenmann Medal (1983) Godman-Salvin Medal (1995) Loye and Alden Miller Research Award (2000) επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Βιέννης Μετάλλιο Τζωρτζ Σάρτον (1986) Crafoord Prize in Biosciences (1999) αλλοδαπό μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου (30  Ιουνίου 1988) Gregor Mendel Medal (1980) Leidy Award (1946) Honorary Fellow of the Royal Society Te Apārangi
Σχετικά πολυμέσα

Παρόλο που ο Δαρβίνος και άλλοι πρότειναν ότι όλοι οι οργανισμοί προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο, κανείς δεν γνώριζε το μηχανισμό δημιουργίας των ειδών, γεγονός που ονομάστηκε "πρόβλημα του είδους". Ο Ερνστ Μάυρ προσέγγισε το πρόβλημα με ένα νέο ορισμό για το είδος. Στο βιβλίο του "Συστηματική και η προέλευση των ειδών" (1942) υποστήριξε ότι ένα είδος δεν είναι απλά μια ομάδα μορφολογικά όμοιων ατόμων, αλλά μια ομάδα ατόμων που μπορούν να διασταυρωθούν μεταξύ τους, αποκλείοντας τη διασταύρωση με όλα τα υπόλοιπα άτομα. Όταν πληθυσμοί ατόμων ενός είδους απομονωθούν μεταξύ τους είτε γεωγραφικά, είτε εξαιτίας στρατηγικών πρόσληψης τροφής, είτε αναπαραγωγικά ή για άλλους λόγους, μπορεί να αρχίσουν να διαφοροποιούνται από άλλους πληθυσμούς μέσω γενετικής απόκλισης και φυσικής επιλογής και με την πάροδο του χρόνου μπορεί να εξελιχθούν σε νέα είδη. Η πιο σημαντική και γρήγορη γενετική αναπροσαρμογή συμβαίνει σε εξαιρετικά μικρούς πληθυσμούς που έχουν βρεθεί απομονωμένοι (π.χ. σε νησιά).

Στα ταξίδια του στη Νέα Γουινέα και στα νησιά του Σολομώντα, ο Μάυρ έδειξε, αντίθετα με το Δαρβίνο, ότι νέα είδη δημιουργούνται από απομονωμένους πληθυσμούς. Κατά τη διάρκεια περισσότερων από δύο χρόνια παραμονής στην περιοχή, ανακάλυψε πληθυσμούς πτηνών με συσσωρευμένες γενετικές διαφορές όταν απομονώνονταν από άλλα άτομα του ίδιου είδους. Ο Μάυρ θεώρησε την προέλευση της γενετικής ποικιλότητας κεντρικό ζήτημα στην Εξελικτική βιολογία, όπως θεωρείται και σήμερα, γεγονός που δικαιολογεί επίσης τη σημαντική του επιρροή.

Σύμφωνα με τον Μάυρ :«…ο Πληθυσμιακά σκεπτόμενος (άνθρωπος) σκέφτεται με ένα τρόπο αντίθετο από τον Τυπολόγο. Για τον Τυπολογιστή ο τύπος (Πλατωνικό είδος) είναι το πραγματικό και η ποικιλότητα είναι μια αυταπάτη, ενώ για τον Πληθυσμιανιστή (populationist) ο τύπος (που αντιστοιχεί στο Μέσο Όρο) είναι μια αφαίρεση και μόνο η Ποικιλότητα είναι πραγματική. Διότι ο Πληθυσμιανιστής τονίζει την μοναδικότητα σε κάθε τι που βρίσκεται στον οργανικό κόσμο. Όπως δεν υπάρχουν δύο - καθόλα ίδιοι άνθρωποι στον πλανήτη - έτσι δεν υπάρχουν δύο καθόλα ίδια φυτά ή ζώα. Ακόμη και στο ίδιο ζώο ή φυτό υπάρχει διαφορετικότητα στη διάρκεια της ζωής του. Τα άτομα δημιουργούν πληθυσμούς και αυτό που εμείς κάνουμε είναι μέσω της στατιστικής να βγάζουμε μέσους όρους. Οι Μέσοι Όροι δεν είναι τίποτε άλλο από αφαιρέσεις ενώ αντιθέτως, μόνο τα άτομα που σχηματίζουν τον πληθυσμό έχουν πραγματική οντότητα...».

Βιογραφία

Γεννημένος στο Κέμπτεν στη Γερμανία σκόπευε να γίνει γιατρός. Πήρε πτυχίο Ιατρικής το 1925, αλλά στη συνέχεια άλλαξε πορεία και πήρε διδακτορικό στη Ζωολογία από το πανεπιστήμιο του Βερολίνου μέσα σε μόλις 16 μήνες. "Ήμουν περίεργος να γνωρίσω μακρινά μέρη και αποφάσισα ότι σαν γιατρός θα είχα πολύ λίγες ευκαιρίες να ταξιδέψω" είπε σε τελετή αποφοίτησης του Χάρβαρντ το 1961. Στη διάρκεια της καριέρας του πάλεψε για τη θέση της Βιολογίας δίπλα στη Φυσική, την Αστρονομία και τη Χημεία. Θεωρείται πρωτοπόρος στη μελέτη της φιλοσοφίας και ιστορίας της Βιολογίας. "Όσα κι αν ξέρουμε για το "πώς" της εξέλιξης του ανθρώπου, το "γιατί" είναι ακόμα ένας μεγάλος γρίφος", έγραψε το 1963.

Ο Μάυρ έγινε καθηγητής στο Χάρβαρντ το 1953, και διηύθυνε το Μουσείο Συγκριτικής Ζωολογίας από το 1961 ως το 1970. Συνταξιοδοτήθηκε το 1975. Ο Μάυρ είχε δύο κόρες, 5 εγγόνια και 10 δισέγγονα, όταν πέθανε σε ηλικία 100 ετών. Η γυναίκα του, Μάργκαρετ, πέθανε το 1990.

Το 2005, μετά το θάνατο του, ο καθηγητής Ιστορίας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ Γουίλιαμ Κίρμπυ είπε : "Η συνεισφορά του καθηγητή Μάυρ στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και στον τομέα της εξελικτικής βιολογίας ήταν εξαιρετική από κάθε άποψη. Ήταν ένα πρωτοπόρο πνεύμα του 20ού αιώνα. Διαμόρφωσε και διευκρίνισε τη σύγχρονη αντίληψη της βιοποικιλότητας και άλλων σχετικών εννοιών".

Η σημασία της Βιολογίας για τον Μάυρ

Ο Μάυρ έχει γράψει εκτενώς για τις φιλοσοφικές προεκτάσεις της εξελικτικής βιολογίας και τη θέση της Βιολογίας μεταξύ των Φυσικών Επιστημών. Ο λόγος για τον οποίο η βιολογία διαφέρει από τις τυπικές Φυσικές Επιστήμες είναι λόγω των χαρακτηριστικών των ζωντανών συστημάτων που είναι, μεταξύ των άλλων, σύμφωνα με τον Μάυρ:

1. Οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν ιστορικό παρελθόν (ιστορική πορεία των οργανισμών στην οργανική εξέλιξη).

2. Οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν ιδιαίτερα και μοναδικά χαρακτηριστικά, που είναι:

i. Η κατοχή ενός δομημένου, κληρονομικού γενετικού προγράμματος.

ii. Η ιδιαίτερη ιεραρχική δομή τους και η ύπαρξη αναδυόμενων ιδιοτήτων σχεδόν σε κάθε επίπεδο.

iii. Το γεγονός πως κάποιες διεργασίες, όπως η Φυσική Επιλογή, απαντούν μόνο σε ζωντανά συστήματα.

3. Η διαφορετικότητα στον τρόπο προσέγγισης των φαινομένων και των εννοιών που χρησιμοποιεί στη Βιολογία.

Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Κυριάκο Αθανασίου στο βιβλίο του "Διδακτική της Βιολογίας", μερικές φιλοσοφικές αρχές που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στη δόμηση της φιλοσοφίας των Βιολογικών Επιστημών όπως τις διατύπωσε ο Μάυρ (1982) είναι οι εξής:

• Η πλήρης κατανόηση των οργανισμών, δεν μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσα από τις θεωρίες της Φυσικής και της Χημείας.

• Θα πρέπει να εξετάζεται πλήρως ο ιστορικός χαρακτήρας των οργανισμών, ιδίως η κατοχή από αυτούς ενός ιστορικά κεκτημένου γενετικού προγράμματος.

• Τα άτομα στα περισσότερα ιεραρχικά επίπεδα, από το κύτταρο και πάνω, είναι μοναδικά και δημιουργούν πληθυσμούς, των οποίων η ποικιλομορφία είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά τους.

• Υπάρχουν δύο Βιολογίες: η λειτουργική Βιολογία, η οποία θέτει ερωτήματα εγγύτατου (πρόσφατου) χαρακτήρα, καθώς και η εξελικτική Βιολογία, η οποία θέτει ερωτήσεις απώτατου χαρακτήρα.

• Η ιστορία της Βιολογίας κυριαρχείται από την καθιέρωση των εννοιών, καθώς και από την ωρίμανσή τους, την τροποποίηση και - ενίοτε – την απόρριψή τους.

• Το μοντέλο πολυπλοκότητας των ζώντων συστημάτων είναι ιεραρχικά οργανωμένο και ότι τα υψηλότερα επίπεδα στην ιεραρχία χαρακτηρίζονται από την εμφάνιση καινοτομιών.
• Η παρατήρηση και σύγκριση είναι μέθοδοι στη βιολογική έρευνα που είναι τόσο επιστημονικές όσο είναι και το πείραμα.
• Η επιμονή στην αυτονομία της Βιολογίας δεν σημαίνει υποστήριξη του βιταλισμού (Βιταλισμός) , της ορθογένεσης, ή οποιασδήποτε άλλης θεωρίας που είναι σε σύγκρουση με τους νόμους της Φυσικής ή της Χημείας.