Ο Χοσέ Εστέμπαν Αντόνιο Ετσεβερία Εσπινόσα (José Esteban Antonio Echeverría Espinosa, 2 Σεπτεμβρίου 180519 Ιανουαρίου 1851), γνωστός και εξελληνισμένα ως Στέφανος Ετσεβερία, ήταν Αργεντινός ποιητής, διηγηματογράφος, υπερασπιστής των πολιτιστικών θεμάτων και πολιτικός ακτιβιστής. Διεδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της λογοτεχνίας της Αργεντινής, τόσο με το λογοτεχνικό, όσο και με το οργανωτικό του έργο. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ρομαντικούς ποιητές της Λατινικής Αμερικής.

Εστέμπαν Ετσεβερία
Γέννηση2  Σεπτεμβρίου 1805[1][2][3]
Μπουένος Άιρες
Θάνατος19  Ιανουαρίου 1851[2][3][4]
Μοντεβιδέο
Αιτία θανάτουφυματίωση
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςνεκροταφείο του Μπουσέο
Χώρα πολιτογράφησηςΑργεντινή
ΣπουδέςΕθνικό Κολέγιο του Μπουένος Άιρες
Ιδιότηταποιητής και συγγραφέας[5]
Κίνημαρομαντισμός
Καλλιτεχνικά ρεύματαρομαντισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Ετσεβερία γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες και είχε βασκική καταγωγή. Στα νιάτα του πέρασε 5 καθοριστικά χρόνια στο Παρίσι (από το 1825 μέχρι το 1830), όπου επηρεάσθηκε πολύ από το ρομαντικό ρεύμα της εποχής, που βρισκόταν τότε στο αποκορύφωμά του στη Γαλλία, όσο και από τα δημοκρατικά ιδεώδη. Επιστρέφοντας στην Αργεντινή, το 1831, έγινε κήρυκας του ρομαντισμού. Τα πρώτα αξιόλογα έργα του ήταν τα Los Consuelos (1834) και Rimas (1837). Υπήρξε μέλος της ομάδας των νεαρών Αργεντινών διανοουμένων που το 1840 οργάνωσαν την «ένωση του Μαγιού» (Asociación de Mayo), ονοματισμένη από την Επανάσταση του Μαΐου που πυροδότησε την πορεία της Αργεντινής προς την ανεξαρτησία της. Αυτή η ομάδα οραματιζόταν την ανάπτυξη μιας εθνικής λογοτεχνίας, που θα ανταποκρινόταν στην κοινωνική και γεωγραφική υπόσταση της χώρας. Ο Ετσεβερία αφοσιώθηκε επίσης στην ανατροπή του κυβερνήτη της Επαρχίας του Μπουένος Άιρες Χουάν Μανουέλ ντε Ρόσας και το 1840 αυτοεξορίσθηκε στη γειτονική Ουρουγουάη, όπου έγραψε τα La Insurrección del Sur και El Matadero.

Ο Ετσεβερία παρέμεινε στην Ουρουγουάη επί 11 χρόνια, μέχρι τον θάνατό του σε ηλικία 45 ετών από λευχαιμία. Πιστεύεται ότι η σορός του βρίσκεται θαμμένη στο Κοιμητήριο του Buceo, στο Μοντεβιδέο.[6]

Το έργο του Επεξεργασία

Στα κριτικά και ποιητικά έργα του Ετσεβερία είναι διάχυτες οι νέες ιδέες του ρομαντισμού και της δημοκρατίας. Στους πρώτους του δημοσιευμένους στίχους, στο Ελβίρα εμφανίζεται κάπως ανώριμος, αλλά δύο χρόνια αργότερα το Los Consuelos, όπου είναι φανερή η επίδραση του λόρδου Βύρωνα, φανερώνει την απελευθέρωσή του ποιητή από τον κλασικισμό. Ωστόσο, η πλέον ώριμη ποίησή του βρίσκεται στους στίχους της συλλογής Rimas (1837). Σε αυτή ξεχωρίζει το μεγάλο σε έκταση αφηγηματικό ποίημα «La cautiva» («Η αιχμάλωτη»), με θέμα μία λευκή γυναίκα που απάχθηκε από τους Ινδιάνους Αραουκάνους. Είναι ένα από τα γνωστότερα λατινοαμερικανικά ποιήματα του 19ου αιώνα και η καλύτερη ίσως δημιουργία του Ετσεβερία, όπου το αίσθημα εκφράζεται σε λαϊκούς τοπικούς τόνους.

Η μεταγενέστερη φήμη του Ετσεβερία ως πεζογράφου οφείλεται κυρίως στο δυνατό διήγημα El matadero (σε ελεύθερη μετάφραση «Το σφαγείο»), το οποίο έγραψε κατά την περίοδο 1838-1840, αλλά εκδόθηκε μεταθανατίως το 1871. Το διήγημα αυτό θεωρείται ορόσημο στην ιστορία της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας, καθώς αναδεικνύει τη σύγκρουση μεταξύ του «πολιτισμού και της βαρβαρότητας», δηλαδή μεταξύ των ευρωπαϊκών και των «πρωτόγονων και βίαιων» αμερικανικών τρόπων. Ο μεγάλος Αργεντινός συγγραφέας Ντομίνγκο Φαουστίνο Σαρμιέντο είδε αυτή τη σύγκρουση ως τον πυρήνα του λατινοαμερικανικού πολιτισμού. Υπό την οπτική αυτή το «Το σφαγείο» αποτελεί μία πολιτισμική αλληγορία, ενώ ο συγκεκριμένος στόχος του ήταν να κατηγορήσει τον Χουάν Μανουέλ ντε Ρόσας ότι προστάτευε εγκληματίες, όπως αυτοί που δολοφονούν τον καλλιεργημένο νεαρό ήρωα του διηγήματος στο σφαγείο του Μπουένος Άιρες.

  • Το Διαμέρισμα Εστέμπαν Ετσεβερία είναι ένα διαμέρισμα του πολεοδομικού συγκροτήματος του Μπουένος Άιρες («Μείζον Μπουένος Άιρες»), που ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1913 και ονομάσθηκε έτσι προς τιμή του ποιητή.

Εργογραφία Επεξεργασία

  • Elvira o la novia del Plata (1832)
  • Don Juan (1833)
  • Carlos
  • Mangora
  • La Pola o el amor y el patriotismo
  • Himno del dolor (1834)
  • Los consuelos (1834)
  • Al corazón (1835)
  • Rimas (1837)
  • La cautiva
  • El matadero (γρ. μεταξύ 1838 και 1840)
  • Canciones
  • Peregrinaje de Gualpo
  • El Dogma Socialista
  • Cartas a un amigo
  • El ángel caído
  • Ilusiones
  • La guitarra
  • Avellaneda
  • Mefistófeles
  • Apología del matambre (1837)
  • La noche
  • La diamela

Τα άπαντά του εκδόθηκαν το 1870-1874 σε 5 τόμους από τον Χουάν Μαρία Γκουτιέρες, ως εξής:

  • 1870: Τόμος 1, Poemas varios
  • 1870: Τόμος 2, El ángel caído
  • 1871: Τόμος 3, Poesías varias
  • 1873: Τόμος 4, Escritos en prosa'
  • 1874: Τόμος 5, Escritos en prosa


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6kd4mwv. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 13821602. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Esteban-Echeverria-Argentine-writer. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  6. «Burial of Esteban Echeverría». Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2013. 

Πηγές Επεξεργασία

  • William H. Katra: The Argentine Generation of 1837: Echeverría, Alberdi, Sarmiento, Mitre. Fairleigh Dickinson University Press, Madison, N.J. 1996.
  • Το λήμμα «Ετσεβερρία Στέφανος» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 12, σελ. 815.
 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Esteban Echeverría της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Esteban Echeverría της Ισπανικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία