Η γεωγραφία της Αρχαιότητας
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: όροι χωρίς απόδοση, ορθογραφία, χωρίς παραπομπές, μορφή Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Αντικείμενο της ιστορικής γεωγραφίας του αρχαίου κόσμου είναι η ταύτιση και η αποκατάσταση του αρχαίου τοπίου (έδαφος, κλίμα, δημογραφική και οικιστική δομή κ.λπ.) στη μορφή που είχε και με την οποία ήταν αντιληπτό από τους συγχρόνους. Η μέθοδός της συνίσταται στην αναδρομική σύνθεση των αλληλοσυμπληρούμενων και αλληλοελεγχόμενων πληροφοριών που δίνουν τα σύγχρονα κείμενα, τα μνημεία της τέχνης και τα ίχνη της ανθρώπινης παρουσίας στο έδαφος.
Η γέννηση της επιστήμης Επεξεργασία
Η επιστήμη της ιστορικής γεωγραφίας γεννιέται τη στιγμή που η χρονική και πολιτιστική απόσταση που μας χωρίζει από τα γεγονότα δεν επιτρέπει πλέον την αναγνώριση ή την κατανόηση του γεωγραφικού ορίζοντα της Ιστορίας. Τούτο έχει αποτέλεσμα ο τρόπος εργασίας και οι μέθοδοι της ιστορικής γεωγραφικής έρευνας να έχουν αναδρομικό χαρακτήρα. Οι πηγές της ιστορικής γεωγραφίας είναι έμμεσες (γραπτές ή φιλολογικές) ή άμεσες (αρχαιολογικές, μνημειακές ή περιβαλλοντικές). Πρωταρχική πηγή της ιστορικής γεωγραφίας αποτελούν οι γεωγραφικής φύσης πληροφορίες της αρχαίας γραμματείας. Οι πηγές αυτές προσφέρουν μια συνεκτική εικόνα του ιστορικού χώρου και συγχρόνως του γεωγραφικού ορίζοντα της εποχής (της αρχαίας γεωγραφίας), δηλαδή των γεωγραφικών, μυθολογικών, επιστημολογικών αντιλήψεων που συνέβαλαν στη διαμόρφωσή του. Η έμμεση και ενδεχομένως εκλεκτική και υποκειμενική πληροφόρηση των αρχαίων κειμένων συμπληρώνεται από την άμεση μαρτυρία των μνημείων (επιγραφών, νομισμάτων, αρχιτεκτονικών καταλοίπων και έργων τέχνης και βιοτεχνίας). Τα μνημεία χαρακτηρίζουν η αμεσότητα, η αυθεντικότητα, η ποικιλία, αλλά συγχρόνως και η αποσπασματικότητα των πληροφοριών. Την εικόνα του αρχαίου κόσμου τεκμηριώνουν, συμπληρώνουν και αποκαθιστούν -αντικαθιστώντας εν προκειμένω την ιστορική αφήγηση με την περιγραφή της ανώνυμης καθημερινότητάς τους-, οι βουβές μαρτυρίες της υλικής ανθρώπινης παρουσίας (εργαλεία, κυνηγετικές μέθοδοι και καλλιέργειες, κατασκευές, λάκκοι απορριμμάτων ή ίχνη από τεχνητά μικροκλίματα) και κάθε είδους ζωικά, φυτικά ή γεωλογικά κατάλοιπα (οστά ζώων, υπολείμματα φυτών και σπόρων, δείγματα εδαφών και ιζημάτων κ.λπ.). Η προτίμηση για έναν σχετικά αυστηρό κλασικό ρυθμό, που να αντιτίθεται στο ροκίγ, στο στυλ Λουί Κενζ και το ροκοκό, παραπέμπει για άλλη μια φορά στο πρότυπο της αρχαίας Ελλάδας και Ρώμης. Όταν ο Fenelon (1651-1751), αρχιεπίσκοπος του Cambrai, αναλαμβάνει με εντολή του Λουδοβίκου ΙΔ´ την εκπαίδευση του διαδόχου, προετοιμάζει την εργασία του γράφοντας μια συνέχεια της δ´ ραψωδίας της Οδύσσειας. Με αφορμή τη αφήγηση των περιπετειών του Τηλέμαχου, γιου του Οδυσσέα, ο συγγραφέας προσφέρει ένα παιδαγωγικό κείμενο πάνω στις διάφορες πλευρές του πολιτισμού της Αρχαίας Ελλάδας. Η επιτυχία είναι τεράστια, τόσο που ο Τηλέμαχος εκδίδεται από τον Pierre-Francois Ditot, τυπογράφο του αδερφού του Βασιλιά. Τα ταξίδια σε περιοχές της αρχαιότητας παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο.
Πηγές Επεξεργασία
- Ιστορική γεωγραφία του αρχαίου κόσμου, Ελλάδα - Ρώμη
εκδόσεις Δημ. Ν. Παπαδήμα, σ. 840,
- Ιστορία του Βιβλίου του Frederic Barbier σ. 340