Ιβάν Κοζεντούμπ

Ο Ιβάν Νικίτοβιτς Κοζεντούμπ (Иван Никитович Кожедуб, 1920-1991) ήταν σοβιετικός πιλότος. Ο κορυφαίος ιπτάμενος άσος της ΕΣΣΔ και των Συμμάχων κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με 62 καταρρίψεις, και ένας από τους ελάχιστους σοβιετικούς πολίτες που έλαβαν τρεις φορές το παράσημο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.

Ιβάν Κοζεντούμπ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Ива́н Ники́тович Кожеду́б (Ρωσικά) και Іва́н Мики́тович Кожеду́б (Ουκρανικά)
Γέννηση	8  Ιουνίου 1920 Obrazhiivka
Θάνατος	8  Αυγούστου 1991 Μόσχα
Τόπος ταφής	Κοιμητήριο Νοβοντέβιτσι
Εθνικότητα	Ουκρανοί
Χώρα πολιτογράφησης	Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Ρωσικά
Σπουδές	Σχολή Πολεμικής Αεροπορίας Γκαγκάριν (έως 1949) Στρατιωτική Ακαδημία του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων της Ρωσίας (έως 1956)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	πιλότος μαχητικών στρατιωτικός πολιτικός
Περίοδος ακμής	1940
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/Κίνημα	Κομμουνιστικό Κόμμα Σοβιετικής Ένωσης
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	λοχίας, senior sergeant, Υπολοχαγός, πρωθυπολοχαγός, λοχαγός, Ταγματάρχης, ποντπολκόβνικ, συνταγματάρχης, Air Force major general, Air Force lieutenant general, Air Force colonel general και Στρατάρχης όπλου/Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία
Πόλεμοι/μάχες	Ανατολικό Μέτωπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και Πόλεμος της Κορέας
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	μέλος του Ανώτατου Σοβιέτ της Σοβιετικής Ένωσης (1946–1962)
Βραβεύσεις	Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης (4  Φεβρουαρίου 1944) Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης (19  Αυγούστου 1944) Ήρωας της Σοβιετικής Ένωσης (18  Αυγούστου 1945) τάγμα του Λένιν (4  Φεβρουαρίου 1944) τάγμα του Λένιν (21  Φεβρουαρίου 1978) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (22  Ιουλίου 1943) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (30  Σεπτεμβρίου 1943) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (29  Μαρτίου 1945) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (29  Ιουνίου 1945) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (2  Ιουνίου 1951) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (22  Φεβρουαρίου 1968) τάγμα του Κόκκινου Λαβάρου (26  Ιουνίου 1970) Τάγμα του Αλέξανδρου Νιέφσκι (31  Ιουλίου 1945) τάγμα του Πατριωτικού Πολέμου 1ου βαθμού (6  Απριλίου 1985) τάγμα του Ερυθρού Αστέρα (4  Ιουνίου 1955) τάγμα του Ερυθρού Αστέρα (26  Οκτωβρίου 1955) τάγμα «για την υπηρεσία στην πατρίδα με τις ένοπλες δυνάμεις της ΕΣΣΔ» (22  Φεβρουαρίου 1990) Τάγμα για την Υπηρεσία στη Μητέρα Πατρίδα στις Ένοπλες Δυνάμεις της ΕΣΣΔ, 3ης τάξης (30  Απριλίου 1975) μετάλλιο για πολεμικές συνεισφορές (15  Νοεμβρίου 1950) Ιωβηλαίο μετάλλιο για την 100ή επέτειο από τη γέννηση του Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν μετάλλιο για τη νίκη επί της Γερμανίας στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο μετάλλιο «Για την επέτειο των 20 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945» μετάλλιο «Για την επέτειο των 30 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945» μετάλλιο «Για την επέτειο των 40 χρόνων της Νίκης στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο 1941-1945» Μετάλλιο για την Κατάληψη του Βερολίνου Μετάλλιο για την Απελευθέρωση της Βαρσοβίας Μετάλλιο Βετεράνου των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ Μετάλλιο Σύσφιξης Σχέσεων Συμπολεμιστών μετάλλιο για την 30η επέτειο του Σοβιετικού στρατού και ναυτικού Μετάλλιο για τα «40 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ» μετάλλιο για τα «50 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ» μετάλλιο για τα «60 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ» μετάλλιο για τα «70 χρόνια των Ενόπλων Δυνάμεων της ΕΣΣΔ» μετάλλιο για την 800η επέτειο της Μόσχας μετάλλιο «Στη μνήμη της 1500ής επετείου του Κιέβου» μετάλλιο "Για τις άψογες υπηρεσίες" 1ης κλάσης Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας (6  Οκτωβρίου 1973) Τάγμα του Ερυθρού Λαβάρου (Μογγολία) (2  Σεπτεμβρίου 1985) τάγμα της Εθνικής Σημαίας Χάλκινο μετάλλιο του Τάγματος της Αξίας (8  Μαΐου 1975) Μετάλλιο Σινο-Σοβιετικής Φιλίας Jubilee Medal "50 Years of the Mongolian People's Army"
Σχετικά πολυμέσα

Γεννημένος στις 8 Ιουνίου του 1920 στο Σούμι, ο Κοζεντούμπ κατετάγη στη Σοβιετική Αεροπορία το 1940, αλλά άργησε να ριχτεί στη μάχη, αφού οι εξαιρετικές ικανότητές του έκαναν τους ανωτέρους του να τον χρησιμοποιήσουν επί χρόνια ολόκληρα ως εκπαιδευτή(χρειάστηκε μάλιστα να επιμείνει πάρα πολύ για να τον αφήσουν να πάει στο μέτωπο). Όταν τελικά έγινε δεκτό το αίτημα του να πάει στην πρώτη γραμμή, την άνοιξη του 1943, η Σοβιετική Αεροπορία ήταν πλέον έτοιμη να επιτύχει αεροπορική υπεροχή έναντι της Λούφτβαφφε. Τον Ιούλιο του 1943, έλαβε το βάπτισμα του πυρός στη Μάχη του Κούρσκ, όπου 2.400 σοβιετικά αεροπλάνα αντιμετώπισαν 1.800 γερμανικά. Η πρώτη κατάρριψη του 23χρονου πιλότου σημειώθηκε κατά τη δεύτερη μέρα εκείνης της μάχης (6 Ιουνίου 1943) και ήταν ένα Γιούνκερς 87 (Στούκας). Το αρχικό αεροπλάνο του ήταν το La-5, εφοδιασμένο με τον ακτινωτό κινητήρα Μ-82 των 1.300 ίππων, ενώ σε όλη τη σταδιοδρομία του πετούσε μόνο Λαβότσκιν. Τις επόμενες 3 μέρες πάνω από το Κουρσκ κατέρριψε άλλο ένα Ju87 και ένα Bf109. Ακολούθησαν μερικές αποστολές συνοδείας βομβαρδιστικών Pe-2, κατά τις οποίες έριξε άλλα τρία Bf109, ένα Ju87 καθώς και το πρώτο του Fw190.

Μέχρι τις αρχές του 1945, ο 25χρονος πλέον πιλότος είχε ξεπεράσει τις 50 νίκες, πετώντας με La-7 αυτήν την περίοδο, και είχε πλέον ως μοναδικό στόχο τον Αλεξάντρ Ποκρίσκιν των 59 καταρρίψεων. Πράγματι, τον ξεπέρασε στις 31 Μαρτίου 1945 με την 60η του κατάρριψη και τελικά αναδείχτηκε πρώτος άσσος όλων των Συμμάχων με 62 καταρρίψεις μέσα σε 21 μήνες. Αναλυτικά τα 62 θύματά του από το 1943 ως το 1945 ήταν 56 μονοκινητήρια αεροπλάνα, εκ των οποίων τα 39 μαχητικά (20 Fw190, 18 Bf109, 17 Ju87, 1 Ta152H) και 6 δικινητήρια (3 Hs129, 2 He111, 1 Me262), ενώ του είχε απονεμηθεί δύο φορές ο τίτλος του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης.

Συνολικά έλαβε μέρος σε 326 πολεμικές αποστολές και ενεπλάκη σε 120 αερομαχίες, δηλαδή σημείωνε -κατά μέσο όρο- μία κατάρριψη ανά 1,93 αερομαχίες. Πάντως ο ίδιος δήλωσε μεταπολεμικά ότι δεν αποκλείεται να είχε καταρρίψει συνολικά πάνω από 100 αεροπλάνα. Στις 19 Οκτωβρίου του 1945 του απονεμήθηκε για τρίτη φορά ο τίτλος του ΗΣΕ. Ήταν μόλις ο τρίτος, μετά τον Ποκρύσκιν και τον στρατάρχη Ζούκωφ, σοβιετικός πολίτης που πετύχαινε κάτι τέτοιο (ο Ζούκωφ τους ξεπέρασε αργότερα, με μια τέταρτη απονομή).

Το 1948 μεταπήδησε στα αεριωθούμενα μαχητικά και κατά τη διάρκεια του πολέμου της Κορέας (1950-1953) ήταν διοικητής της 324ης μεραρχίας καταδιωκτικών, που πετούσε με τα διηχητικά Mig-15. Αφίχθη στο μέτωπο στο μέτωπο το Μάρτιο του 1951 και παρέμεινε ως τα μέσα του 1952. Πάντως με εντολή του Στάλιν του είχε απαγορευθεί να πετάξει σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον των αμερικανικών F-86, αφού ένας πιθανός θάνατός του θα έπληττε βαρύτατα το σοβιετικό γόητρο. Το 1974 ο Κοζεντούμπ έγινε στρατηγός της Αεροπορίας και το 1985 στρατάρχης. Δημοσίευσε τα απομνημονεύματά του με τον τίτλο "Πίστη στην πατρική γη". Πέθανε τον Αύγουστο του 1991 σε ηλικία 71 ετών.

Πηγές

• Τα Κόκκινα Αστέρια -Σειρά:Αεροπορικές μονογραφίες του περιοδικού Αεροπορική Ιστορία, Εκδόσεις Περισκόπειο, Βασίλης Σιταράς, σελ.64-65

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Φωτογραφίες στο 176 GIAP