Ιουλία Λιβίλλα
Η Ιουλία Λιβίλλα (Iulia Livilla[1], Λέσβος, 18 – Βεντοτένε, τέλη του 41 / αρχές του 42) ήταν το μικρότερο παιδί του Γερμανικού και της Αγριππίνας της Πρεσβύτερης και αδελφή του Αυτοκράτορα Καλιγούλα.
| Ιουλία Λιβίλλα | |
|---|---|
.jpg) | |
| Γέννηση | 18 Λέσβος, Ελλάδα |
| Θάνατος | τέλη 41/αρχές 42 (23-24 ετών) Βεντοτένε, Ιταλία |
| Τόπος ταφής | Μαυσωλείο του Αυγούστου, Ρώμη |
| Σύζυγος | Μάρκος Βινίκιος |
| Πατέρας | Γερμανικός |
| Μητέρα | Αγριππίνα η Πρεσβύτερη |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Βιογραφικό
ΕπεξεργασίαΗ Λιβίλλα ήταν η νεαρότερη δισεγγονή του Οκταβιανού Αύγουστου, υιοθετημένη εγγονή του Τιβέριου, αδελφή του Καλιγούλα, ανιψιά του Κλαύδιου και μέσω της αδελφής της, Ιουλίας Αγριππίνας, Νέρωνα. Στις περισσότερες αρχαίες λογοτεχνικές αναφορές και σε νομίσματα ονομάζεται απλά Ιουλία. Ενδέχεται να διέγραψε το επώνυμό της μετά την καταδίκη της μνήμης (damnatio memoriae) της θείας της Ιουλίας Κλαυδίας Λιβίλλας (αδελφής του Γερμανικού και του Κλαυδίου), από την οποία και πήρε το όνομά της. Παρ’ όλα αυτά, στην επιτάφια επιγραφή της αναφέρεται ξεκάθαρα το όνομα «Λιβίλλα, κόρη του Γερμανικού», πράγμα που σημαίνει ότι όσο ζούσε την αποκαλούσαν είτε Ιουλία είτε Λιβίλλα.
Γεννήθηκε στη Λέσβο κατά τη διάρκεια της περιοδείας των γονιών της στην Ανατολική Μεσόγειο, καθ’ οδόν προς τη στρατιωτική βάση του Γερμανικού στη Συρία. Ο Τιβέριος του είχε αναθέσει τη στρατιωτική διοίκηση όλης της περιοχής ανατολικά της Αδριατικής Θάλασσας. Μετά τον αναπάντεχο θάνατο του πατέρα της στην Αντιόχεια στις 10 Οκτωβρίου του 19, η Λιβίλλα επέστρεψε, μωρό ακόμα, με τον αδερφό της Καλιγούλα και τη μητέρα της στη Ρώμη.
Η Λιβίλλα μεγάλωσε στην οικία της προγιαγιάς της Λιβίας Δρουσίλλας, και αργότερα υπό την προστασία της γιαγιάς της Αντωνίας της Νεότερης. Αρραβωνιάστηκε για πρώτη φορά τον μακρινό εξάδελφό της Κουινκτίλιο Βάρο, γιό του Πόπλιου Κουινκτίλιου Βάρου και της Κλαυδίας Πούλχρας (η τελευταία ήταν εγγονή της Οκταβίας της Νεότερης, αδερφής του Αυγούστου) [2]. Μετά την δίωξη του Κουινκτίλιου για προδοσία (majestas) [3] το 27, ο γάμος ακυρώθηκε. Το 33 παντρεύτηκε τον Μάρκο Βινίκιο με καταγωγή από μία μικρή πόλη έξω από τη Ρώμη. Η οικογένειά του ανήκε στην τάξη των ιππέων και ο πατέρας και ο παππούς του υπήρξαν ύπατοι (consuli). Ο σύζυγός της ήταν ήπιου χαρακτήρα και δεινός ομιλητής. Ο Μ. Βινίκιος έγινε ύπατος το 30, κομισάριος το 37 (κατ’ εντολή του Τιβέριου) και ανθύπατος της Ασίας το 38-39. Σύμφωνα με μία επιγραφή, η Λιβίλλα μάλλον συνόδευσε τον σύζυγό της στην Ασία, όσο αυτός ήταν ανθύπατος[4].
Στα πρώτα χρόνια της εξουσίας του Καλιγούλα, η Λιβίλλα μαζί με τις αδελφές της Ιουλία Αγριππίνα τη Νεότερη και Ιουλία Δρουσίλλα έλαβαν μεγάλες τιμές και ασυνήθιστα προνόμια, όπως το να κάθονται στις επάνω εξέδρες των σταδίων κατά τη διάρκεια αγώνων. Το όνομα της Λιβίλλας ανεφέρετο επίσης στον όρκο πίστης υπέρ του Αυτοκράτορα και σε πολλά νομίσματα της εποχής[5][6]. Φαίνεται πως έζησε έξαλλη ζωή κοντά στον Καλιγούλα και, κατά τον Σουητώνιο, συμμετείχε με την Ιουλ. Αγριππίνα ακόμα και σε ερωτικές περιπτύξεις του Καλιγούλα με άνδρες. Οι αρχαίοι συγγραφείς περιγράφουν ακόμα και αιμομικτικές σχέσεις των δυο κοριτσιών με τον αδελφό τους.
Το 39 η Λιβίλλα και η Αγριππίνα προσπάθησαν ανεπιτυχώς να ρίξουν τον Καλιγούλα και να τον αντικαταστήσουν με τον Μάρκο Αιμίλιο Λέπιδο (χήρος από τη Δρουσίλλα και εραστής των κοριτσιών). Η Λιβίλλα και η Αργιππίνα εξορίστηκαν στα Νησιά Ποντίνε (μάλλον σε χωριστά νησιά). Μετά το τέλος του Καλιγούλα, της τέταρτης γυναίκας του Μιλωνίας Καισωνίας και της κόρης τους Ιουλίας Δρουσίλλας, επέστρεψε από την εξορία με διαταγές του νέου Αυτοκράτορα Κλαύδιου. Λίγο αργότερα, το 41, συγκρούστηκε με τη Βαλερία Μεσσαλίνα (τρίτη σύζυγο του Κλαυδίου) και κατηγορήθηκε από τον Κλαύδιο πως είχε σχέσεις με τον Σένεκα τον Νεότερο. Εξορίστηκαν και οι δυο τους, με τη Λιβίλλα να στέλνεται πιθανότατα στο νησί Βεντοτένε[7]. Παρά τους υπαινιγμούς των αρχαίων ιστορικών, ότι εσωτερικά θέματα ήταν αυτά που σφράγισαν την τύχη της, μάλλον υπήρχαν σημαντικές πολιτικές σκοπιμότητες. Στα τέλη το 41 ή στις αρχές του 42, ο Κλαύδιος διέταξε τη θανάτωσή της δια της ασιτίας χωρίς δίκη και με αστήρικτες κατηγορίες. Τα λείψανά της επεστράφησαν στη Ρώμη, στο Μαυσωλείο του Αυγούστου, πιθανότατα μόλις η Αργιππίνα έγινε αυτοκράτειρα[7].
Η επιτάφια πλάκα της αναφέρει: «Εδώ κείτεται η Λιβίλλα, κόρη του Γερμανικού» (Livilla Germanici Caesaris Filia Hic Esta Est).
Ένα πολύτιμο βάζο που στεκόταν δίπλα της λέγεται πως περιείχε τις στάχτες της[8].
Παραπομπές και σημειώσεις
Επεξεργασία- ↑ E. Groag, A. Stein, L. Petersen, Prosopographia Imperii Romani saeculi I, II et III (PIR), Βερολίνο (1933) - I 674
- ↑ Elder Seneca, Controversiae, 1.3.10
- ↑ Smith, Dictionary of Greek and Roman Antiquities, 1870, σελ.724 http://www.ancientlibrary.com/smith-dgra/0731.html Αρχειοθετήθηκε 2006-01-01 στο Wayback Machine.
- ↑ Raepsaet-Charlier, Prosopographie des femmes de l'ordre sénatorial, p. 380
- ↑ Suetonius, Vita Caligulae, 15.3
- ↑ Barrett, Agrippina, pp. 52-53
- ↑ 7,0 7,1 Barrett, Agrippina, p. 82
- ↑ Massi, Compendious, p. 45
Πηγές
Επεξεργασία- Groag Ε., A. Stein, L. Petersen - e.a. (edd.), Prosopographia Imperii Romani saeculi I, II et III, Berlin, 1933 -
- Raepsaet-Charlier M.-Th., Prosopographie des femmes de l'ordre sénatorial (Ier-IIe siècles), 2 vol., Louvain, 1987, 633 ff.
- Barrett, Anthony A., Agrippina: Sex, Power and Politics in the Early Roman Empire. Yale University Press, New Haven, 1996.
- Levick, Barbara, Claudius. Yale University Press, New Haven, 1990.
- Massi, Ercole G., Compendious description of the museums of ancient sculpture Greek and roman in the Vatican palace. Printing Establishment Morin, Rome, 1882.
- Rose, Charles Brian, Dynastic Commemoration and Imperial Portraiture in the Julio-Claudian Period. Cambridge, 1997.
- Wood, Susan, Diva Drusilla Panthea and the Sisters of Caligula, American Journal of Archaeology, Vol. 99, No. 3. (Jul., 1995), pp. 457–482.