Η Βιψανία Αγριππίνα (23 Οκτωβρίου 14 π.Χ. - 18 Οκτωβρίου 33), αναφερόμενη απλά και ως Αγριππίνα ή Αγριππίνα η Πρεσβύτερη, όταν είναι απαραίτητο να ξεχωριστεί από την κόρη της Αγριππίνα, ήταν κόρη του Μάρκου Βιψανίου Αγρίππα και της Ιουλίας, της μοναχοκόρης του Αυτοκράτορα Αυγούστου. Ο Μάρκος Αγρίππας δεν ανήκε σε μία από τις διακεκριμένες οικογένειες της Ρώμης, αλλά ήταν ένας από τους κύριους υποστηρικτές του Αυγούστου στην άνοδό του στην εξουσία και παρέμεινε αξιόπιστος σύμμαχος. Το 21 π.Χ. ο Αύγουστος τον ανταμείβει με γάμο με την Ιουλία, ελπίζοντας για μια άμεση γραμμή καταγωγής με τον Αγρίππα να κάνει αρσενικά παιδιά. Αυτός και η Ιουλία δεν τον απογοήτευσαν. Έκαναν πέντε παιδιά, αλλά μόνο η οικογένεια της δεύτερης κόρης τους, Αγριππίνας, θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στη δυναστεία των Ιουλίων-Κλαυδίων τον επόμενο αιώνα.[6]

Αγριππίνα η Πρεσβύτερη
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Vipsania Julia Agrippina (Λατινικά)
Γέννηση14 π.Χ.[1]
Αθήνα
Θάνατος18  Οκτωβρίου 33
Ventotene
Αιτία θανάτουλιμοκτονία
Τόπος ταφήςΜαυσωλείο του Αυγούστου
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςλατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΓερμανικός[2][3]
ΤέκναΓάιος Καλιγούλας[4]
Ιουλία Αγριππίνα[2][3]
Δρούσος Καίσαρ
Ιουλία Λιβίλλα
Δρουσίλλα
Νέρων Ιούλιος Καίσαρ
Gaius Julius Caesar Germanicus Major
Tiberius Julius Caesar Germanicus
Ignotus Julius Caesar Germanicus
ΓονείςΜάρκος Βιψάνιος Αγρίππας[2][5][3] και Ιουλία η Πρεσβύτερη[2][5][3]
ΑδέλφιαΓάιος Καίσαρας
Λεύκιος Καίσαρας
Αγρίππας Πόστουμος
Ιουλία η Νεότερη
Τιβιρίλλος (ετεροθαλής αδελφός από μητέρα)
Βιψανία Αγριππίνα (ετεροθαλής αδελφή από πατέρα)
Βιψανία (σύζυγος του Χατέριου) (ετεροθαλής αδελφή από πατέρα)
Βιψανία (σύζυγος του Βάρου) (ετεροθαλής αδελφή από πατέρα)
Βιψανία (σύζυγος του Λέπιδου) (ετεροθαλής αδελφή από πατέρα)
ΟικογένειαΙουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία και Vipsanii Agrippae
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Σύζυγος του Γερμανικού Επεξεργασία

Ο Αύγουστος, όταν πέθανε ο Αγρίππας, πάντρεψε την Ιουλία αυτή τη φορά με τον γιό του Αυγούστου, τον γιο της συζύγου του Λιβίας, τον Τιβέριο, ο οποίος θα τον ακολουθούσε ως Αυτοκράτορας Τιβέριος. Μια τελική ρύθμιση αφορούσε την Αγριππίνα. Στις 4 μ.Χ. ο Αύγουστος υιοθέτησε τον Τιβέριο και με αυτόν τον τρόπο τον έκανε κληρονόμο του. Για να εξασφαλίσει περαιτέρω τη συνέχιση της δυναστείας που είχε ιδρύσει, ο Τιβέριος υιοθέτησε το γιο του αδελφού του, τον νεαρό Γερμανικό, παρόλο που είχε ήδη δικό του γιο. Ο Αύγουστος διέταξε επίσης ότι ο Γερμανικός θα παντρευτεί την εγγονή του, την Αγριππίνα. Η ένωσή τους έφερε τον Γερμανικό πιο κοντά στο αυτοκρατορικό παλάτι. Ο γάμος τους αποδείχθηκε πιο καρπερός από ότι των γονιών της Αγριππίνας, διότι έκαναν εννιά παιδιά. Από τα εννέα παιδιά τους, δύο πέθαναν στη βρεφική ηλικία και ένα άλλο ως παιδί, αλλά έξι, τρία αρσενικά και τρία θηλυκά, επέζησαν μέχρι την ωριμότητα. Αυτοί οι απόγονοι υποσχέθηκαν ένα σταθερό μέλλον για το αυτοκρατορικό παλάτι. Κοντά στο τέλος της ζωής του, ο Αυγούστου έφερε τα δύο παλαιότερα, τον Νέρωνα και τον Δρούσο, στο βασικό κουτί στα παιχνίδια και τα έδειξε για να διαφημίσει τη συνέχεια της οικογένειας.[7] [8]

Στα 12 μ.Χ. ο Γερμανικός εγκατέλειψε τη Ρώμη για να αναλάβει τη διοίκηση των λεγεώνων στα σύνορα του Ρήνου, μαζί του και η Αγριππίνα. Είχαν μαζί τους τον μικρότερο γιο τους, τον Γάιο, δύο ετών. Ήταν αυτή τη στιγμή ότι το μικρό αγόρι απέκτησε το ψευδώνυμό του Καλιγούλας ("Μικρές μπότες") από τα υποδήματα που φορούσαν οι λεγεωνάριοι. Όταν ο Αύγουστος πέθανε στα τέλη του καλοκαιριού του 14 μ.Χ., η Αγριππίνα βρισκόταν στο γερμανικό στρατόπεδο κοντά στην σημερινή πόλη της Κολωνίας. Οι λεγεώνες, δυσαρεστημένοι με τους όρους της υπηρεσίας τους, χρησιμοποίησαν την ευκαιρία για να απαιτήσουν καλύτερες συνθήκες. Η αναταραχή της ανάγκασαν να εκκενωθεί σε μια ασφαλέστερη περιοχή στα νότια της παραμεθόριας περιοχής. Τον Σεπτέμβριο του 15 μ.Χ. ήρθε και πάλι σε προοπτική, καθώς συσπειρώθηκε απογοητευμένες λεγεώνες που επέστρεφαν από μια δύσκολη γερμανική εκστρατεία. Πρόβλεψε την καταστροφή μιας προσωρινής γέφυρας στο Ρήνο και με τη δράση της κέρδισε τη φήμη της για την ανδρεία και τη δύναμη. Οι δύο πρώτες από τις τρεις κόρες της (Ιουλία Αγριππίνα και Δρουσίλλα) γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Ο Γερμανικός ανακλήθηκε στη Ρώμη μετά το τέλος του έτους. Η Αγριππίνα επέστρεψε μαζί του και τα παιδιά τους, που τώρα αριθμούν πέντε, πήραν μέρος στη θριαμβευτική παρέλαση του πατέρα τους τον Μάιο του 17ου αιώνα.[9] 6 Στη συνέχεια, δόθηκε ειδική εντολή στον Γερμανικό για να διευθετήσει τις υποθέσεις στο ανατολικό θέατρο της Ρώμης, τη Μικρά Ασία σήμερα. Η Αγριππίνα πήγε για άλλη μια φορά μαζί του, και πάλι με τον Καλιγούλα. Το τελευταίο τους παιδί, μια κόρη, η Ιουλία Λιβίλλα, γεννήθηκε στις αρχές του 18 στη Λέσβο, στο δρόμο προς την έδρα της στη Συρία. Το φθινόπωρο του 19 μ.Χ., ο Γερμανικός πέθανε υπό ύποπτες συνθήκες. Η Αγριππίνα επέστρεψε στην Ιταλία και έφερε δραματικά την στάχτη του συζύγου της. Έλαβε την προσοχή ως σύζυγος του ήρωα. [10]

Κατά τη βασιλεία του Τιβέριου Επεξεργασία

Παρά την προειδοποίηση του Γερμανικού, η Αγριππίνα συμμετείχε στην δικαστική πολιτική ως δικηγόρος για τους δικούς της γιους σε αντίθεση με τον Δρούσο, φυσικό γιο του Τιβέριου. Ενώ ζούσε ο Γερμανικός, είχε έναν κύκλο οπαδών που προσδοκούσε την ημέρα που θα πετύχει τον Τιβέριο. Αυτοί οι άντρες έδωσαν τώρα την προσοχή τους στους παλαιότερους γιους του, τον Νέρωνα και τον Δρούσο, οι οποίοι ήταν στις αρχές της εφηβείας όταν πέθανε ο πατέρας τους. Η μητέρα τους αγκυροβόλησε τις ελπίδες των αγοριών και των υποστηρικτών τους. Μίλησε για ένα «κόμμα της Αγριππίνας», αν και η ετικέτα μάλλον αναφέρεται σε μια αντίληψη της δικαστικής πολιτικής και όχι σε ένα οργανωμένο κίνημα. Οι ίντριγκες του φιλόδοξου νομαρχιακού νομάρχη, Λούκιου Αηλιού Σενιανού, κατέστησαν τη σύγκρουση πιο θανατηφόρα, αλλά η προσωπικότητα της Αγριππίνας προφανώς συνέβαλε στην εχθρική ατμόσφαιρα. Η δύναμη και η σταθερότητα της μπορούσαν εύκολα να διαβαστούν ως φιλοδοξία και αλαζονεία. Κατείχε "φαινομενική ομιλία και επίμονο πνεύμα". Ήταν «ανυπόμονη για την ισότητα, πρόθυμη να είναι υπεύθυνηκαι να απορρίπτει τα λάθη των γυναικών σε αντάλλαγμα για τις ευθύνες των ανδρών». [11] Η σύγκρουση μεταξύ της χήρας και του Αυτοκράτορα έγινε πιο σοβαρή. Έγινε επίθεση έμμεσα όταν οι φίλοι της επιτέθηκαν. Σε ένα σημείο η Αγριπίνα ζήτησε από τον Τιβέριο άδεια για να ξαναπαντρευτεί. Αρνήθηκε να απαντήσει, γιατί κατάλαβε τις επιπτώσεις του αιτήματός της. Ένας νέος γάμος θα είχε επιτρέψει στην εγγονή του Αυγούστου να εισαγάγει έναν προστάτη για τους γιους της. Εκτός αυτού, παρόλο που δεν ήταν πλέον πολύ νέα, η γνωστή της γονιμότητα θα μπορούσε να επιφέρει επιπλοκές. Η δυσπιστία κλιμακώθηκε. Ο Σέζανος ανακάλεσε το πρόβλημα, λέγοντάς της ότι ο Τιβέριος ήθελε να την δηλητηριάσει, και ως αποτέλεσμα η Αγριππίνα αρνήθηκε τα τρόφιμα από το χέρι του. Ο Τιβέριος δεν συγχώρεσε την προσβολή. Τελικά, η Αγριππίνα και ο μεγαλύτερος γιος της Νέρων συνελήφθησαν. Όταν εξορίστηκαν στα ποντιακά νησιά στα ανοικτά των ακτών της Νάπολης το 29, πολλοί διαμαρτυρήθηκαν στους δρόμους. Ο δεύτερος γιος της, Δρούσος, συνελήφθη στις 30 και κρατήθηκε στη Ρώμη. Ο Νέρων αναγκάστηκε να αυτοκτονήσει στην 31η. Η Αγριππίνα παρέμεινε ανυπόληπτη ακόμα και ως φυλακισμένη. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής της, έχασε το μάτι της. Πέθανε το 33, είτε σκόπιμα είτε από πείνα. Ο Δρούσος πέθανε από πείνα τον ίδιο χρόνο. Η ημέρα που πέθανε χαρακτηρίστηκε αργία. [12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/l%C3%A5ng/agrippina-(d%C3%A4).
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 «Агриппина» (Ρωσικά)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 «Агриппина» (Ρωσικά)
  4. Alexander Lovyagin: «Калигула» (Ρωσικά)
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 «Julia the Elder» (Ρωσικά)
  6. http://www.roman-emperors.org/indexxxx.htm
  7. Suet. Aug. 34.2; Cal. 7. Agrippina was "characterized by her outstanding fertility" (insigni fecunditate), Tac. Ann. 1.41; 2.43.
  8. http://www.roman-emperors.org/indexxxx.htm
  9. Tac. Ann. 2. 41.
  10. Tac. Ann. 2.71-72; 3.1-4.
  11. Tac. Ann. 1.33; 4.12, 17, 39, 53, 60; 5.3; 6.25. Suet. Tib. 53.1, 55.
  12. The circumstances and chronology are unclear. Tac. Ann. 4.60, 67, 70; 5.3-5; 6.23-25. Suet. Tib. 53.2, 54.2; Cal. 7. Dio 57.22.4b; 58.8.4, 22.4-5. Barrett, p. 37