Ιωάννης, δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος

Ο Ιωάννης, δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος, (Πορτογαλική γλώσσα : Joao, περί το 1349 - περί το 1396) μέλος του Πορτογαλικού Οίκου της Βουργουνδίας ήταν δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος και κύριος της Άλμπα ντε Τόρμες.[3] Ήταν γιος τού Πέτρου Α΄ της Πορτογαλίας και της Ινές ντε Κάστρο, κόρης τού Πέδρο Φερνάντες ντε Κάστρο.

Ιωάννης, δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1349
Κοΐμπρα
Θάνατος1397
Σαλαμάνκα
Τόπος ταφήςΜονή του Αγίου Εστεμπάν στη Σαλαμάνκα
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Πορτογαλίας
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΠορτογαλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΠορτογαλικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααριστοκράτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςMaria Telles de Meneses[1]
Constanza Enríquez de Castilla
ΤέκναΦερδινάνδος της Έσα
Afonso of Portugal
María Brites de Portugal
Isabella Brites de Portugal[2]
Pedro da Guerra[2]
ΓονείςΠέτρος Α΄ της Πορτογαλίας και Ινές ντε Κάστρο
ΑδέλφιαΜαρία της Πορτογαλίας, μαρκησία της Τορτόσα (elder paternal half-sister)
Louis of Portugal (μεγαλύτερος ετεροθαλής αδερφός από τον πατέρα)
Φερδινάνδος Α΄ της Πορτογαλίας (μεγαλύτερος ετεροθαλής αδερφός από τον πατέρα)
Infanta Maria of Portugal (elder paternal half-sister)
Infante Afonso
Διονύσιος του Σιφουέντες
Βεατρίκη της Πορτογαλίας, κόμισσα του Αλμπουρκέρκε
Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας (νεότερος ετεροθαλής αδερφός από τον πατέρα)
ΟικογένειαΟίκος της Βουργουνδίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Πρώτα χρόνια Επεξεργασία

Η μητέρα του ήταν ευγενής από την Γαλικία που την έφερε με την συνοδεία της στην Πορτογαλία η πρώτη σύζυγος του Πέτρου Α΄ Κωνσταντία του Πενιαφιέλ, σύντομα ο βασιλιάς την ερωτεύτηκε και πιθανότατα την παντρεύτηκε μετά τον θάνατο της Κωνσταντίας. Η κατάσταση του Ιωάννη της Βαλένσια ντε Κάμπος σχετικά με την νομιμοποίηση του στον θρόνο της Πορτογαλίας είναι υπό αμφισβήτηση. Μερικοί συγγραφείς αναφέρουν ότι ο γάμος των γονέων δεν έγινε άρα είναι νόθος. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι ο γάμος έγινε κρυφά από τον παππού του, αυτός ήταν ο λόγος που ο παππούς της Αλφόνσος Δ΄ της Πορτογαλίας διέταξε την φυλάκιση και κατόπιν την δολοφονία της, συνεπώς ήταν νόμιμος. Ο ινφάντης Ιωάννης ζούσε στην αυλή του αδελφού του Φερδινάνδου Α΄ της Πορτογαλίας, ήταν ένας ιππότης με άριστη συμπεριφορά, δεινός ιππέας και κυνηγός. Ο μικρότερος ετεροθαλής αδελφός του Ιωάννης των Αβίς ο μετέπειτα Ιωάννης Α΄ της Πορτογαλίας είχε στενές σχέσεις μαζί του, είχε παρόμοιες υψηλές αρετές αλλά διαφορετικό χαρακτήρα. Ο ινφάντης Ιωάννης της Βαλένσια ήταν εξαιρετικά φιλόδοξος και τολμηρός χαρακτήρας, δεν δίσταζε να εκδηλώνει κάθε στιγμή τις φιλοδοξίες του με οποιονδήποτε τρόπο.

Υποψήφιος διάδοχος της Πορτογαλίας Επεξεργασία

Έπεσε σε σφοδρό έρωτα με την Μαρία Τέλες ντε Μενέσες (Κοΐμπρα 1336-1339), μια πανέμορφη γυναίκα 11 χρόνια νεώτερη από τον ίδιο, ανήκε στην Συνοδεία της αδελφής του Ινφάντας Βεατρίκης και ήταν αδελφή της βασίλισσας Ελεονώρας Τέλες.[4] Η Μαρία Τέλες ντε Μενέσες ήταν χήρα του Άλβαρο Ντιάζ ντε Σούσα (1330-1365), 2ου λόρδου της Μάφρα, απέκτησε μαζί του τον Λόπο Ντιάζ ντε Σούσα (1360-1435) που κληρονόμησε τα εδάφη και τους τίτλους του πατέρα του και έγινε αρχηγός του Τάγματος του Ιησού. Ο ινφάντης Ιωάννης πήγε σπίτι της, η Μαρία Τέλες τον περίμενε με έναν βωμό και έναν ιερέα, η τελετή του γάμου προχώρησε μυστικά, τον έμαθε η βασίλισσα Ελεονώρα Τέλες αργότερα (1376) και εξοργίστηκε. Ο Φερδινάνδος Α΄ και η Ελεονώρα Τέλες όρισαν διάδοχο την κόρη τους Βεατρίκη της Πορτογαλίας αποκλείοντας τον Ιωάννη από την διαδοχή, όταν πέθανε ωστόσο ο βασιλιάς χωρίς γιο το πλήθος περίμενε με αγωνία να γίνει η στέψη του που ήταν πολύ αγαπητός. Η Ελεονώρα Τέλες που ήταν εξαιρετικά μισητή τρομοκρατήθηκε, γνώρισε τις αρνητικές συνέπειες για την ίδια αν γινόταν βασιλιάς ο ετεροθαλής αδελφός του συζύγου της και προσπάθησε με κάθε τρόπο να το εμποδίσει. Η Ελεονώρα Τέλες ζήτησε από τον αδελφό της Ζοάο Αφόνσο Τέλο, 6ο κόμη του Μπάρσελος να πείσει τον Ινφάντη Ιωάννη ότι ένας γάμος με την κόρη της Βεατρίκη που την είχε ήδη υποσχεθεί στον Ιωάννη Α΄ της Καστίλης θα νομιμοποιούσε όλα τα δικαιώματα του στην διαδοχή. Η Ελεονώρα μέσω του αδελφού της μετέφερε ψευδώς την είδηση στον Ιωάννη ντε Βαλένσια ότι η σύζυγος του τον απατούσε, ο ίδιος εξοργίστηκε και την σκότωσε, είχε πλέον απαλλαγεί από την αδελφή της και είχε κάνει μισητό στον λαό τον γαμπρό της. Ο Ιωάννης με φόβο για την τιμωρία για το έγκλημα του δραπέτευσε στην Μπέιρα.

Αιχμάλωτος στην Καστίλη Επεξεργασία

 
Ο Ιωάννης της Βαλένσια ντε Κάμπος δολοφονεί την σύζυγο του, έργο του 19ου αιώνα

Ο Φερδινάνδος Α΄ προσποιήθηκε στην αρχή τον οργισμένο αλλά αργότερα του είπε ότι τον συγχωρεί και του ζήτησε να επιστρέψει στην αυλή. Ο Ιωάννης ζήτησε αμέσως μετά από το βασιλικό ζεύγος να παντρευτεί την Βεατρίκη όπως του είχαν υποσχεθεί, αναγνώρισε τις δολοπλοκίες εναντίον του, αποσύρθηκε στον Δούρο και αργότερα δραπέτευσε στο Βασίλειο της Καστίλης. Ο Ερρίκος Β΄ της Καστίλης προσκάλεσε τον Ινφάντη Ιωάννη στην αυλή του και του έδωσε σύζυγο την νόθη κόρη του Κωνστάνθα Ενρίκεθ (1378), όταν ο στρατός της Καστίλης επιτέθηκε στην Πορτογαλία και πολιόρκησε την Έλβας ο Ιωάννης ενώθηκε μαζί του. Με τον θάνατο του Φερδινάνδου Α΄ της Πορτογαλίας ο Ιωάννης Α΄ της Καστίλης τον συνέλαβε επειδή τον θεωρούσε σαν απειλή στα δικαιώματα που είχε στον Πορτογαλικό θρόνο χάρη στην σύζυγο του. Την εποχή που ξέσπασε η "Πορτογαλική Κρίση Διαδοχής (1383-1385)" οι βασικοί διεκδικητές του θρόνου ήταν : η ανεψιά του Βεατρίκη, ο ίδιος ο Ιωάννης, ο μικρότερος αδελφός του Ντενίς του Θιφουέντες και ο μικρότερος ετεροθαλής αδελφός του Ιωάννης του Τάγματος των Αβίς που θα είναι ο νικητής.

Σύμμαχος της Καστίλης Επεξεργασία

Στην Μάχη της Αλζουμπαρότα ο ίδιος και ο Ντενίς του Θιφουέντες βρίσκονταν αιχμάλωτοι στην Καστίλη, αμέσως μετά ελευθερώθηκε, ο κουνιάδος του βασιλιάς της Καστίλης έκανε τον ίδιο και την σύζυγο του λόρδους του Άλμπα ντε Τόρμες (1385). Το καλοκαίρι του 1386 ο Ιωάννης Α΄ της Καστίλης του ανέθεσε αποστολή στην Ανδαλουσία που την υπερασπίστηκε επιτυχώς από τις Πορτογαλικές επιθέσεις. Την ίδια χρονιά ο Ιωάννης της Γάνδης θείος του Ριχάρδου Β΄ της Αγγλίας επιτέθηκε στην Καστίλη για να διεκδικήσει το στέμμα της χώρας χάρη στα δικαιώματα της συζύγου του, κόρης του Πέτρου της Καστίλης. Ο Ιωάννης σαν σύμμαχος της Καστίλης έκανε πολλές επιθέσεις στους Πορτογάλους, συμμάχους των Άγγλων αλλά δεν εξασφάλισε σημαντική υποστήριξη για να κερδίσει το Πορτογαλικό στέμμα.[5] Για να ανταμείψει την μεγάλη του πίστη ο Ιωάννης Α΄ της Καστίλης δημιούργησε και του έδωσε το Δουκάτο της Βαλένσια ντε Κάμπος (1387), το μετονόμασε σε Δουκάτο του Δον Ζουάν προς τιμή του, ανέβηκε ψηλά στην αριστοκρατία της Καστίλης.[6] Οι ειρηνικές συνθήκες αργότερα της Καστίλης και της Πορτογαλίας (1388) εξασθένισαν τον σημαντικό ρόλο που είχε μέχρι τότε ο Ιωάννης της Βαλένσια ντε Κάμπος στην αυλή της Καστίλης, παρέμεινε στην αφάνεια μέχρι τον θάνατο του.[7]

Πιθανή ημερομηνία θανάτου Επεξεργασία

 
Η μονή της Σαν Εστεμπάν στην Σαλαμάνκα όπου βρίσκεται ο τάφος του Ιωάννη

Η πραγματική ημερομηνία του θανάτου του Ιωάννης της Βαλένσια ντε Κάμπος είναι ασαφής, πέθανε σίγουρα μετά το 1393 αλλά πριν το 1397 που ο μικρότερος αδελφός του Διονύσιος του Θιφουέντες ζητούσε βοήθεια για τα κληρονομικά του δικαιώματα στην Πορτογαλία.[8][9] Ο χρονικογράφος Φερνάο Λόπες (1385-1460) το ερμηνεύει ότι πιθανότατα να είχε πεθάνει εκείνη την χρονιά (1397).[10][11] Ο Ερρίκος Γ΄ της Καστίλης επιβεβαίωσε στις κόρες του Ιωάννη της Βαλένσια ντε Κάμπος τα δικαιώματα τους να διαδεχτούν τον πατέρα τους στους τίλους του (19 Σεπτεμβρίου 1396), αυτό είναι άλλη μία ένδειξη ότι είχε πεθάνει.[12] Ένας Πορτογάλος γενεαλόγος παρουσιάζει μια επιστολή (20 Σεπτεμβρίου 1400) στην οποία ο Ιωάννης ο Μέγας αναφέρεται στον θανόντα ετεροθαλή αδελφό του.[13] Ο ίδιος τονίζει ωστόσο ότι η ημερομηνία μπορεί να είναι εσφαλμένη και ο Ιωάννης να ήταν ζωντανός όταν δέχτηκε προνόμια από τον Ερρίκο Γ΄ στον Καθεδρικό ναό της Παλένσια (1402).[14] Οι εκτάσεις του Ιωάννη της Βαλένσια ντε Κάμπος στην Μεδίνα δεν Κάνπο μοιράστηκαν ανάμεσα στις νόμιμες κόρες του (2 Νοεμβρίου 1404).[15] Τα παιδιά της Ινές ντε Κάστρο τάφηκαν όλα μακριά από την γενέτειρα τους Πορτογαλία : ο Διονύσιος στο μοναστήρι της Σάντα Μαρία στην Γουαδαλούπη, η Βεατρίκη στον Καθεδρικό ναό του Μπούργος και ο ίδιος ο Ιωάννης στον μονή του Σαν Εστεμπάν στην Σαλαμάνκα.[16][17]

Οι τίτλοι του Ιωάννη, δούκα της Βαλένσια ντε Κάμπος ήταν οι εξής :

  • Δούκας της Βαλένσια ντε Κάμπος (22 Δεκεμβρίου 1387-1396)[18][19]
  • Λόρδος του Άλμπα ντε Τόρμες (15 Δεκεμβρίου 1385-1396)[20][21]

[22]

Οικογένεια Επεξεργασία

Νυμφεύτηκε πρώτα την Μαρία Τέλες ντε Μενέσες, κόρη τού Μαρτίμ Αλφόνσο Τελο ντε Μενέσες (1376) και είχε τέκνο:

  • Φερδινάνδος γενν. π. 1378, κύριος της Έσα. Το όνομα της συζύγου του δεν είναι γνωστό, είχε μια νόμιμη κόρη την Ισαβέλλα, έναν γιο τον Ιωάννη και άλλη μία κόρη, ήταν ζωντανός ακόμα το 1458 αλλά είχε πεθάνει το 1479. [23][24]

Το 1378 ο Ιωάννης έκανε δεύτερο γάμο με την Κωνστάνσα Ενρίκες ντε Καστίγια από τον Καστιλινό Οίκο της Ιβρέα, νόθη κόρη τού Ερρίκου Β΄ της Καστίλης και είχε τέκνα:

  • Μαρία γενν. 1381, κόμισσα της Βαλένσια ντε Κάμπος, παντρεύτηκε τον Μαρτίν Βάσκες ντε Ακούνα 1ου κόμη της Βαλένσια ντε Κάμπος.[25][26]
  • Βεατρίκη απεβ. 1446, κυρία της Άλμπα ντε Τόρμες, παντρεύτηκε τον Πέδρο Νίνο 1ο κόμη τού Σιγκάλες και της Μπουέλα.[27][28][29]

Οι δύο κόρες Μαρία και Βεατρίκη μοίρασαν την κληρονομιά του πατέρα τους (2 Νοεμβρίου 1404), η Μαρία δέχτηκε την κομητεία του Βαλένσια ντε Δουν Ζουάν και η Βεατρίκη την κομητεία του Άλμπα ντε Τόρρες.[30][31]

Από μη νόμιμες σχέσεις είχε φυσικά τέκνα:

  • (νόθος) Λουίς ντα Γκέρρα, επίσκοπος της Γκάρντα το 1427.[32][33]
  • Αφόνσο π. 1370-1442, λόγω τού γάμου του ήταν κύριος τού Κασκάις και της Λοουρίνα.
  • Πέδρο ντα Γκέρρα γενν. π. 1372.[34]
  • Φερνάνντο π. 1385-1410, 1ος κύριος της Μπραγκάνσα.
  • Βεατρίς Αφόνσο γενν. π. 1370, παντρεύτηκε έναν από τον Οίκο ντε Κάστρο

Πρόγονοι Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. p11433.htm#i114321. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  2. 2,0 2,1 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  3. Fernandes 2006, σ. 267
  4. Braamcamp Freire 1921, σ. 95
  5. Olivera Serrano 2005, σ. 287
  6. Olivera Serrano 2005, σσ. 287–288
  7. Olivera Serrano 2005, σ. 288
  8. Garcia de Pina 2008, σ. 155
  9. Romero Portilla 2002, σ. 521
  10. Fernandes 2006, σ. 280
  11. Lopes 1898, σ. 15
  12. Romero Portilla 2002, σ. 521
  13. Braamcamp Freire 1921, σ. 96
  14. Braamcamp Freire 1921, σ. 96, παραπέμποντας Lopez de Haro 1622, σ. 281
  15. Olivera Serrano 2005, σ. 288
  16. Olivera Serrano 2005, σ. 26
  17. Braamcamp Freire 1921, σ. 96, παραπέμποντας Lopez de Haro 1622, σ. 281
  18. Romero Portilla 2002, σ. 521
  19. Olivera Serrano 2005, σ. 100
  20. Olivera Serrano 2005, σ. 287
  21. Romero Portilla 2002, σ. 521
  22. Olivera Serrano 2005, σ. 274
  23. Sotto Mayor Pizarro 1987, σσ. 27, 204
  24. Olivera Serrano 2005, σ. 289
  25. Olivera Serrano 2005, σ. 288
  26. Braamcamp Freire 1921, σ. 96
  27. Braamcamp Freire 1921, σ. 96
  28. Olivera Serrano 2005, σ. 42
  29. Olivera Serrano 2005, σσ. 346, 349
  30. Olivera Serrano 2005, σ. 288
  31. Olivera Serrano 2005, σ. 288
  32. Braamcamp Freire 1921, σ. 96
  33. Olivera Serrano 2005, σ. 274
  34. Olivera Serrano 2005, σ. 285

Πηγές Επεξεργασία

  • Braamcamp Freire, A. (1921-07-22). Brasoes da Sala de Sintra (in Portuguese). 1 (2nd ed.). Coimbra University Press.
  • Fernandes, Fatima Regina (2005). "Vasco Martins de Sousa e as beetrias em Portugal". Temas Medievales (in Portuguese).
  • Fernandes, Fatima Regina (2006). "Estrategias de Legitimacao Linhagistica em Portugal nos Seculos XIV e XV" (PDF). Revista da Faculdade de Letras: Historia. III (in Portuguese)
  • Lopes, F. (1898). Chronica de El-Rei D. Joao I (in Portuguese). VII. Lisbon.
  • Lopez de Haro, Alonso (1622). Nobiliario Genealogico de los Reyes y Titulos de Espana (in Spanish). 2. Madrid.
  • Olivera Serrano, Cesar (2005). Beatriz de Portugal: La pugna dinastica Avis-Trastamara (PDF) (Στα Ισπανικά)
  • Pina Baleiras, Isabel de (2008). Leonor Teles, uma mulher de poder? (PDF) (master's degree) (Στα Πορτογαλικά)
  • Romero Portilla, P. (2002). "Exiliados en Castilla en la segunda mitad del siglo XIV: origen del partido portugues". In Carlos Manuel Reglero de la Fuente (ed.). *Poder y Sociedad en la Baja Edad Media Hispanica (Στα Ισπανικά)
  • Salas Merino, Vicente (2014). Tenencia, Senorio y Condado de Lemos (Στα Ισπανικά)
  • Sotto Mayor Pizarro, Jose Augusto (July 1987). Os Patronos do Mosteiro de Grijo: Evolucao e Estrutura da Familia Nobre – Seculos XI a XIV (master's degree) (Στα Πορτογαλικά)
  • Sotto Mayor Pizarro, Jose Augusto (1997). Linhagens Medievais Portuguesas: Genealogias e Estrategias (1279–1325) (PhD) (Στα Πορτογαλικά)
  • Sousa, Antonio Caetano de (1745). Historia Genealogica da Casa Real Portugueza (Στα Πορτογαλικά)