Ιωάννης Ούρεσης Δούκας Παλαιολόγος

Ο Ιωάννης Ούρεσης Δούκας Παλαιολόγος, σερβ. Јован Урош Немањић (απεβ. 1422/3) από τον Ζουπανικό Οίκο των Νεμάνιτς ήταν τσάρος της Θεσσαλίας (π. 1370-π. 1373), ώσπου αποσύρθηκε σε μονή. Αν και μεγαλωμένος ως γνήσιος Σέρβος, αντί του "επωνύμου" Νεμάνιτς, προτιμούσε το επώνυμο της γιαγιάς του Μαρίας Παλαιολογίνας, καθώς η Θεσσαλία κατοικείτο από Έλληνες.

Ιωάννης Ούρεσης Δούκας Παλαιολόγος
Δεξιά ο μοναχός Ιωάσαφ ως κτήτορας της μονής.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1350 (περίπου)
Θάνατος	1422 ή 1423 Μετέωρα
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Θρησκεία	Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μοναχός
Οικογένεια
Τέκνα	Angelina de Grecia Euphrosyne Ouresina Palaiologina
Γονείς	Συμεών Ούρεσης Παλαιολόγος και Θωμαΐς Κομνηνή Αγγελίνα Παλαιολογίνα
Αδέλφια	Μαρία Αγγελίνα Δούκαινα Παλαιολογίνα
Οικογένεια	Οίκος των Νεμάνια
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ο Ιωάννης-Ούρος ήταν ο πρωτότοκος γιος του Συμεών-Ούρου, που είχε αυτοανακηρυχθεί "αυτοκράτορας των Σέρβων και Ελλήνων" (γιου της Μαρίας Παλαιολογίνας) και της Θωμαΐδος Ορσίνι, κόρης του Ιωάννη Β΄ δεσπότη της Ηπείρου.

Το διάστημα 1369-72 διαδέχθηκε τον πατέρα του ως τιτουλάριος "αυτοκράτορας των Σέρβων και των Ελλήνων", αν και η εξουσία του περιοριζόταν στη Θεσσαλία. Ίσως είχε γίνει συγκυρίαρχος μαζί με τον πατέρα του από το 1359/60. Έπειτα από ένα διάστημα ετών, που δεν γνωρίζουμε επακριβώς, ο Ιωάννης-Ούρος παραιτήθηκε υπέρ του συγγενούς του Αλεξίου Αγγέλου Φιλανθρωπηνού και έγινε μοναχός.

Εισήλθε στη μοναστική κοινότητα, που είχε ιδρυθεί από τον πατέρα του στα Μετέωρα, με το όνομα Ιωάσαφ το 1381. Αν και είχε παραδώσει την εξουσία διακυβέρνησης, παρέμεινε ενεργός και με επιρροή. Το 1384-85 βοήθησε την αδελφή του Μαρία να κυβερνήσει την Ήπειρο, έπειτα από το τέλος του συζύγου της Θωμά Β΄ Πρελούμπου. Προικοδότησε τις μονές των Μετεώρων και τελικά έγινε επικεφαλής της τοπικής μοναστική κοινότητας, ανακαινίζοντας μονές ή κτίζοντας νέες στην περιοχή το διάστημα 1388-90. Τη δεκαετία του 1390 επισκέφθηκε το Άγιο Όρος και επέστρεψε το 1401. Απεβίωσε στα Μετέωρα το 1422/3.

Ο Ιωάννης-Ούρος ήταν ο τελευταίος "αυτοκράτορας των Σέρβων και των Ρωμαίων" και ο τελευταίος Σέρβος ηγεμόνας της Θεσσαλίας. Ο συγγενής του Αλέξιος Άγγελος Φιλανθρωπηνός τον διαδέχθηκε (1373-90) και αναγνώρισε την επικυριαρχία της Κωνσταντινούπολης. Ο γιος αυτού Μανουήλ που τον διαδέχθηκε (1390-93), απώλεσε τη Θεσσαλία στον Βαγιαζίτ Α΄ ηγεμόνα των Οθωμανών.

Νεότερος αδελφός του ήταν ο Στέφανος-Ούρος, που ίσως κατείχε τα Φάρσαλα ως φέουδο. Αν και απεβίωσε αρκετά μετά από τον Ιωάννη-Ούρο, δεν τον διαδέχθηκε ως ηγεμόνας της Θεσσαλίας.

Οικογένεια

Νυμφεύτηκε μία κόρη του κόμη Ράντοσλαβ Χλάπεν, Σέρβου κυρίαρχου στη Μακεδονία και της θυγατέρας του Τσάρου Ντούσαν και χήρας του Γρηγορίου Πρελιούμπου, πριγκίπισσας Ειρήνης της Σερβίας, δούκισσας της Καστοριάς η οποία ήταν πρώτη του ξαδέρφη και είχε τέκνα:

• Κωνσταντίνος.
• Μιχαήλ.
• Δημήτριος.
• Ελένα Ουρεσίνα Παλαιολογίνα, παντρεύτηκε τον Θεόδωρο Καντακουζηνό και είχε τέκνο:
  • Ειρήνη Καντακουζηνή, παντρεύτηκε τον Γεώργιο Μπράνκοβιτς δεσπότη της Σερβίας.
• Ασανίνα.

Πηγές

• Nicolas Cheetham, Mediaeval Greece, Yale University Press, 1981.
• Ferjančić, Božidar (1974). Тесалија у XIII и XIV веку [Thessaly in the 13th and 14th Centuries] (in Serbian). Belgrade: Византолошког институт САНУ.
• Fine, John Van Antwerp (1994). The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-08260-5.
• Polemis, Demetrios I. (1968). The Doukai: A Contribution to Byzantine Prosopography. London: Athlone Press.
• Brook, Lindsay L (1989): "The problematic ascent of Eirene Kantakouzene Brankovic", Studies in Genealogy and Family History in Tribute to Charles Evans, published in Salt Lake City 1989
• Soulis, George C. (1995). The Serbs and Byzantium during the reign of Emperor Stephen Dušan (1331–1355) and his successors. Dumbarton Oaks. ISBN 0-88402-137-8.