Καλοί Λιμένες Ηρακλείου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 34°55′46.9″N 24°48′1.1″E / 34.929694°N 24.800306°E / 34.929694; 24.800306

Οι Καλοί Λιμένες είναι παράλιος οικισμός της Κοινότητας Πηγαϊδακίων του Δήμου Φαιστού στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Καινούργιου του νομού Ηρακλείου. Η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι 77 χιλιόμετρα.

Καλοί Λιμένες
Καλοί Λιμένες is located in Greece
Καλοί Λιμένες
Καλοί Λιμένες
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΗρακλείου
ΔήμοςΦαιστού
Δημοτική ΕνότηταΜοιρών
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΚρήτη
ΝομόςΗρακλείου
Υψόμετρο10
Πληθυσμός
Μόνιμος17
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας700 09
Τηλ. κωδικός28920
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Οι Καλοί Λιμένες σε παλαιά φωτογραφία του 1920.
Οι Καλοί Λιμένες σε πίνακα του F. Basilicata γύρω στα 1650.
Οι Καλοί Λιμένες σε σκίτσο του 1865. Διακρίνεται ο χώρος της αρχαίας πόλης Λασσαίας.

Απέναντι από το λιμάνι και λίγες μόλις εκατοντάδες μέτρα υπάρχει η νησίδα "Απόστολος Παύλος" την οποία οι ντόπιοι ονομάζουν μικρό νησί, και στην οποία υπάρχουν εγκαταστάσεις για τον ανεφοδιασμό ποντοπόρων πλοίων. Μια δεύτερη νησίδα σε απόσταση μερικών εκατοντάδων μέτρων νοτιοδυτικά της πρώτης είναι γνωστή ως "μεγάλο νησί" η "μπομπιανό νησί". Επίσης, σε κοντινό λόφο είναι χτισμένη εκκλησία αφιερωμένη στον Απόστολο Παύλο. Την έχτισε το 1911 ο Χατζή Κωστή Καρτεράκης, καταγόμενος από την Πόμπια. Εκκλησία εμφανίζεται ακριβώς στην ίδια θέση σε ενετικούς χάρτες του 1700. Δίπλα στο ναό υπάρχει μικρή σπηλιά, στην οποία σύμφωνα με την παράδοση, διέμεινε ο Απόστολος Παύλος.

Οι παραλίες στη γύρω περιοχή είναι γνωστές με τα ονόματα: Μακριά άμμος (ή Αρμυρίκια, ή Δεντρά, ή Σισσαμόλακος), Ψιλή Άμμος, Καραβόβρυση, Στενά. Έυκολη πρόσβασή μέσω θαλάσσης έχει κανείς στο Αγιοφάραγγο, στο Μάρτσαλο αλλά και στο Τραχύλι κοντά στο ακρωτήριο Λίθινον.

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η ονομασία του χωριού είναι αρχαιότατη και μάλιστα αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων (27,8), διότι στο σημείο αυτό αποβιβάστηκε ο Απόστολος Παύλος, όταν μεταφερόταν στη Ρώμη.[1]

Την περίοδο της Ενετοκρατίας διάφορα ξένα πλοία διενεργούσαν από τους Καλούς Λιμένες λαθρεμπόριο και αυτό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα[2]. Όπως αναφέρει ο Άγγλος περιηγητής Σπρατ που επιστέφτηκε τους Καλούς Λιμένες στα 1865, η περιοχή, συμπεριλαμβανομένου και του φυσικού λιμένα, ανήκε στην ιερά μονή Οδηγητρίας.[3] Η μονή αυτή βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα βόρεια του όρμου. Μάλιστα ο ηγούμενος της μονής ήταν υποχρεωμένος να διατηρεί στον όρμο φυλάκιο επανδρωμένο με προσωπικό της μονής και να ενημερώνει την τοπική αρχή για οποιαδήποτε κίνηση πλοίου.

Στα ανατολικά του σημερινού οικισμού βρίσκονται στην περιοχή Χρυσοστόμου τα ερείπια της αρχαίας πόλης Λασαία. Η τελευταία άκμασε στα ρωμαϊκά χρόνια και ήταν λιμένας της Γόρτυνας. Η πόλη αυτή αναφέρεται στο ρωμαϊκό νόμισμα ως Θάλασσα και αλλού με τα ονόματα Άλασα και Λασός. Η θέση της Λασαίας διαπιστώνεται και στο έργο του Άγγλου Σπρατ[3]. Ο Σπρατ αγόρασε στην περιοχή δαχτυλίδι από χρυσάφι που έγραφε επάνω "Τρυφηνία". Πιθανότατα έχει σχέση με το όνομα της γυναίκας στην οποία στέλνει χαιρετισμούς ο Απόστολος Παύλος, που ονομαζόταν Τρύφαινα[4].

Μακριά Άμμος

Επεξεργασία

Η Μακριά Άμμος είναι παραλία ανατολικά των Καλών Λιμένων με μήκος μεγαλύτερο από ένα χιλιόμετρο. Ειναι γνωστή και ως Αρμυρίκια (τα) η Δεντρά (τα) η ακόμα και ως Σισσαμόλακος, ενά τοπωνύμιο που επιβιώνει από την ενετική εποχή και υποδηλώνει την καλλιέργεια σουσσαμιού στην γύρω περιοχή.

  • Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971. 

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Μόλις τε παραλεγόμενοι αυτήν (την κατά Κρήτην Σαλμώνην) ήλθομεν εις τόπον τινά καλούμενον Καλούς Λιμένας, ω εγγύς ην πόλις Λασαία.
  2. Στέργιου Σπανάκη, Μνημεία Κρητ. Ιστορίας, V, σελ. 17
  3. 3,0 3,1 Spratt, Travels and researches in Crete, London 1865, II, 8
  4. Ασπάσασθε Τρύφαιναν και Τρυφώσαν τας κοπιώσας εν Κυρίω (Προς Ρωμαίους, 16,12).