Καρλ Αντρέ

Αμερικανός γλύπτης

Ο Καρλ Αντρέ (αγγλικά: Carl Andre‎‎, 16 Σεπτεμβρίου 1935 - 24 Ιανουαρίου 2024) ήταν Αμερικανός μινιμαλιστής καλλιτέχνης, αναγνωρισμένος για τα γραμμικά γλυπτά του και τα γλυπτά με μορφή πλέγματος, καθώς και για την πιθανή δολοφονία της σύγχρονης καλλιτέχνιδας και συζύγου του, Άνα Μεντιέτα. Τα γλυπτά του κυμαίνονται από μεγάλα δημόσια έργα τέχνης (όπως το Stone Field Sculpture, 1977 στο Χάρτφορντ, Κονέκτικατ[19] και το Lament for the Children, 1976[20] στο Λονγκ Άιλαντ Σίτι, Νέα Υόρκη), σε μεγάλα εσωτερικά έργα που εκτίθενται στο δάπεδο (όπως το 144 Magnesium Square, 1969[21]), σε μικρά προσωπικά έργα (όπως το Satier: Zinc on Steel, 1989, και το 7 Alnico Pole, 2011[22]).

Καρλ Αντρέ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Carl Andre (Αγγλικά)
Γέννηση16  Σεπτεμβρίου 1935[1][2][3]
Κουίνσι[4]
Θάνατος24 Ιανουαρίου 2024 (88 ετών)
Νέα Υόρκη
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[5][4]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςΑκαδημία Φίλιπς
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
ποιητής
καλλιτέχνης εδάφους
εικαστικός καλλιτέχνης[7]
εικονογράφος[8]
σκιτσογράφος[9]
ζωγράφος
αθλητικογράφος
γλύπτης[10]
καλλιτέχνης[11]
ΑντιπρόσωποςPaula Cooper Gallery[12]
Konrad Fischer Galerie[13]
Artists Rights Society[14]
Επηρεάστηκε απόΧόλις Φράμπτον
Περίοδος ακμής1992[15]
Περίοδος ακμής1957[16] - 1999[16]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΆνα Μεντιέτα (έως 1985)[17]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΥποτροφία Γκούγκενχαϊμ (1984)[18]
Ιστότοπος
www.carlandre.net
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Το γλυπτό 43 Roaring forty του Καρλ Αντρέ στο Μουσείο Κρέλερ-Μίλλερ, 1968. Ολλανδία

Ο Αντρέ παντρεύτηκε την καλλιτέχνιδα Άνα Μεντιέτα. Το 1985, έπεσε από το παράθυρο του διαμερίσματός τους και πέθανε μετά από καυγά μαζί του. Αθωώθηκε από την κατηγορία του φόνου δευτέρου βαθμού σε δίκη του 1988, αλλά οι υποστηρικτές της Μεντιέτα διαμαρτυρήθηκαν στις μετέπειτα εκθέσεις του.

Πρώτα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Αντρέ γεννήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1935 στο Κουίνσι της Μασαχουσέτης. Ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο δημόσιο σχολείο του Κουίνσι και σπούδασε τέχνη στην Ακαδημία Φίλιπς στο Άντοβερ της Μασαχουσέτης από το 1951 έως το 1953.[23] Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στην Ακαδημία Φίλιπς, έγινε φίλος με τον Χόλις Φράμπτον, ο οποίος αργότερα θα επηρέαζε τη ριζοσπαστική προσέγγιση του Αντρέ στη γλυπτική μέσω των συζητήσεών τους για την τέχνη[24] και μέσω γνωριμιών με άλλους καλλιτέχνες.[25]

Ο Αντρέ υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό στη Βόρεια Καρολίνα από το 1955 έως το 1956 και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1956. Ενώ βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, ο Φράμπτον σύστησε τον Αντρέ στον Κονσταντίν Μπρανκούζι, μέσω του οποίου ο Αντρέ επανασυνδέθηκε με έναν πρώην συμμαθητή του από την Ακαδημία Φίλιπς, τον Φρανκ Στέλλα, το 1958. Ο Αντρέ μοιράστηκε χώρο στο στούντιο με τον Στέλλα από το 1958 έως το 1960.[25]

Πρώιμο έργο

Επεξεργασία

Ο Αντρέ ανέφερε τον Μπρανκούζι ως πηγή έμπνευσης για τα πρώιμα ξυλόγλυπτά του,[26] αλλά οι συζητήσεις του με τον Στέλλα για τον χώρο και τη μορφή τον οδήγησαν σε διαφορετική κατεύθυνση. Ενώ μοιραζόταν ένα στούντιο με τον Στέλλα, ο Αντρέ ανέπτυξε μια σειρά από ξύλινα «κομμένα» γλυπτά[24] (όπως το Radial Arm Saw cut sculpture, 1959, και το Maple Spindle Exercise, 1959). Σημειώνεται ότι ο Στέλλα είπε στον Αντρέ (σχετικά με κομμάτια ξύλου που αφαιρέθηκαν από τα γλυπτά του Αντρέ): "Καρλ, κι αυτό είναι γλυπτό".[23]

Από το 1960 έως το 1964, ο Αντρέ εργάστηκε ως ελεγκτής και εισπράκτορας εμπορευμάτων στο Νιου Τζέρσεϊ για τον Σιδηρόδρομο της Πενσυλβάνια. Η εμπειρία του στην εργασία και η διατεταγμένη φύση της διεύθυνσης εμπορευματικών τρένων θα επηρέαζαν αργότερα τη γλυπτική και την καλλιτεχνική προσωπικότητα του Αντρέ. Για παράδειγμα, ήταν σύνηθες για τον Αντρέ να ντύνεται με φόρμες εργασίας και μπλε πουκάμισο εργασίας, ακόμη και στις πιο επίσημες περιστάσεις.[23]

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Αντρέ επικεντρώθηκε κυρίως στη συγγραφή, και υπάρχουν ελάχιστα αξιόλογα γλυπτά του στο αρχείο μεταξύ 1960 και 1965. Η ποίηση επανήλθε αργότερα, κυρίως σε ένα βιβλίο που δημοσιεύθηκε το 1980 από την NYU Press με τίτλο 12 Dialogues, στο οποίο ο Αντρέ και ο Χόλις Φράμπτον απαντούσαν εναλλάξ ο ένας στον άλλον σε μια γραφομηχανή χρησιμοποιώντας κυρίως ποίηση και κείμενα που μοιάζουν με ελεύθερα δοκίμια.[24] Η συγκεκριμένη ποίηση του Αντρέ έχει εκτεθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ευρώπη, μια ολοκληρωμένη συλλογή της οποίας βρίσκεται στη συλλογή του Μουσείου Στέντελαϊκ στο Άμστερνταμ.[27]

Ώριμο έργο

Επεξεργασία

Το 1965, ο Αντρέ πραγματοποίησε την πρώτη δημόσια έκθεση του έργου του στην έκθεση Shape and Structure που επιμελήθηκε ο Χένρι Γκέλντζαλερ στην γκαλερί Tibor de Nagy.[28]

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, ο επιχειρηματίας Καρλ Στρέχερ από το Ντάρμστατ της Γερμανίας απέκτησε τρία σημαντικά έργα του Αντρέ για να τα παραχωρήσει ως δάνειο στο Μουσείο του Ντάρμσταντ (Hessisches Landesmuseum Darmstadt).[29] Στη συνέχεια, ο Πέτερ Ίντεν απέκτησε τα έργα αυτά για το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης[30] της Φρανκφούρτης το 1981.[31] Έκτοτε τα έργα έχουν παρουσιαστεί σε διάφορες εκθέσεις "Change of Scene"[32] (1992–2002) στο μουσείο της Φρανκφούρτης[33] και διεθνώς.[34]

Το 1972, η Tate Gallery της Βρετανίας απέκτησε το Equivalent VIII του Αντρέ, μια διάταξη 120 πυρότουβλων.

Το έργο εκτέθηκε αρκετές φορές χωρίς περιστατικά, αλλά έγινε το 1976 το επίκεντρο διαμάχης αφού παρουσιάστηκε σε ένα άρθρο στους Sunday Times και αργότερα αλλοιώθηκε με μπλε χρωστική τροφίμων. Η «διαμάχη για τα τούβλα» έγινε μια από τις πιο διάσημες δημόσιες συζητήσεις στη Βρετανία σχετικά με τη σύγχρονη τέχνη.[35][36]

Το "Lever" του Καρλ Αντρέ αποτελείται από μία μόνο γραμμή 137 πυρότουβλων.[37] Το έργο διαιρεί συνοπτικά έναν χώρο καθώς τα τούβλα αγκαλιάζουν το δάπεδο.[38] Η έκθεση του Lever στην έκθεση Primary Structures του 1966 στο Εβραϊκό Μουσείο της Νέας Υόρκης έφερε σημαντική αναγνώριση στον Καρλ Αντρέ.[39]

Σχέση με την Άνα Μεντιέτα

Επεξεργασία

Το 1979, ο Αντρέ γνώρισε την καλλιτέχνιδα Άνα Μεντιέτα μέσω μιας κοινής φιλίας με τους καλλιτέχνες Λέον Γκόλουμπ και Νάνσι Σπέρο στη γκαλερί AIR της Νέας Υόρκης.[23] Ο Αντρέ και η Μεντιέτα παντρεύτηκαν το 1985.[40] Η Μεντιέτα έπεσε νεκρή από το παράθυρο του διαμερίσματος του Αντρέ στον 34ο όροφο το 1985, μετά από καυγά με τον Αντρέ.[41] Οι γείτονές τους, ένα ζευγάρι της διπλανής πόρτας, φέρεται να άκουσαν τη Μεντιέτα να φωνάζει «Όχι» το ίδιο βράδυ, ενώ ο Αντρέ εθεάθη επίσης με πολλαπλές γρατζουνιές στο πρόσωπό του μετά από εκείνη τη νύχτα.[42] Ο Αντρέ αναφέρεται από μια κλήση στο 911 μετά το θάνατό της να έχει πει: «Αυτό που συνέβη ήταν ότι είχαμε… η γυναίκα μου είναι καλλιτέχνης και εγώ είμαι καλλιτέχνης και είχαμε μια διαφωνία για το γεγονός ότι εγώ ήμουν πιο, ε, εκτεθειμένος στο κοινό από ό,τι εκείνη και πήγε στην κρεβατοκάμαρα και εγώ πήγα πίσω της και εκείνη βγήκε από το παράθυρο…».[43] Το ίδιο βράδυ ο Αντρέ κατηγορήθηκε για φόνο δευτέρου βαθμού. Επέλεξε να δικαστεί ενώπιον δικαστή χωρίς ενόρκους. Το 1988 αθωώθηκε από όλες τις κατηγορίες που αφορούσαν το θάνατο της Μεντιέτα.[41][44] Ο Αντρέ παραμένει μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα και τα μουσεία που εκθέτουν το έργο του έχουν αντιμετωπίσει την οργή των υποστηρικτών της Μεντιέτα. Το 2017, διαδηλωτές παραβρέθηκαν στα εγκαίνια της έκθεσής του στο The Geffen Contemporary στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες, μοιράζοντας καρτ ποστάλ που έγραφαν «Ο Καρλ Αντρέ είναι στο MOCA Geffen. ¿Dónde está Ana Mendieta?» (στα ισπανικά «Πού είναι η Άνα Μεντιέτα;»).[45][46]

Απεβίωσε στις 24 Ιανουαρίου 2024, σε ηλικία 88 ετών.[47]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 (Ολλανδικά) RKDartists. 1677. Ανακτήθηκε στις 23  Αυγούστου 2017.
  2. 2,0 2,1 (Αγγλικά) SNAC. w6st7z5q. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Carl-Andre. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 «Carl Andre» ZKM Center for Art and Media Karlsruhe. carl-andre. Ανακτήθηκε στις 30  Ιουνίου 2022.
  5. (Αγγλικά) Museum of Modern Art online collection. 174. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 12064953q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. muzee.be/collection/work/data/SM002533a-b. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2024.
  8. 11401. Ανακτήθηκε στις 4  Δεκεμβρίου 2019.
  9. «[untitled (Detocqueville)»]. Ανακτήθηκε στις 7  Σεπτεμβρίου 2021.
  10. «Who's who» (Βρετανικά αγγλικά, Αγγλικά) A & C Black. U5500.
  11. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. ola2002145034. Ανακτήθηκε στις 8  Φεβρουαρίου 2024.
  12. www.paulacoopergallery.com/artists. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2018.
  13. www.konradfischergalerie.de/artists/. Ανακτήθηκε στις 8  Ιουλίου 2018.
  14. www.arsny.com/mostwanted/. Ανακτήθηκε στις 19  Αυγούστου 2018.
  15. muzee.be/collection/work/data/SM002533a-b. Ανακτήθηκε στις 29  Απριλίου 2024.
  16. 16,0 16,1 16,2 (Ολλανδικά) RKDartists. 1677. Ανακτήθηκε στις 29  Σεπτεμβρίου 2022.
  17. (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 9  Ιανουαρίου 2020. 500011651. Ανακτήθηκε στις 21  Μαΐου 2021.
  18. carl-andre.
  19. Hartford Advocate November 13, 1997 "Twenty Years After Stone Field Sculpture shook the Insurance City, Carl Andre Returns" by Patricia Rosoff
  20. «Lament for the Children by Carl Andre on artnet». www.artnet.com. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  21. «144 Magnesium Square». tate.org.uk. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  22. «Carl Andre». galeriacayon.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Απριλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  23. 23,0 23,1 23,2 23,3 Naked by the Window, by Robert Katz published 1990 by The Atlantic Monthly Free Press (ISBN 0-87113-354-7)
  24. 24,0 24,1 24,2 12 Dialogues, Carl Andre and Hollis Frampton 1962–1963 published by Nova Scotia College of Art and Design Press and New York University Press, edited by Benjamin HD Buchloh (ISBN 0-8147-0579-0)
  25. 25,0 25,1 Minimalism: Art and Polemics in the Sixties, edited by James Meyer, published 2004 by Yale University Press (ISBN 0-300-10590-8), (ISBN 978-0-300-10590-2)
  26. Rose, Barbara (15 Ιουλίου 2014). «The Nature of Carl Andre». The Brooklyn Rail (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  27. «Carl Andre». Stedelijk Museum (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  28. «Oral history interview with Carl Andre, 1972 Sept». Research collections. Archives of American Art. 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  29. Lauter, Rolf (επιμ.): Das Museum für Moderne Kunst und die Sammlung Ströher: zur Geschichte einer Privatsammlung; [eine Ausstellung des Museums für Moderne Kunst Frankfurt vom 5.12.1994-8.1.1995 in der Galerie Jahrhunderthalle Hoechst]. Frankfurt: Societaetsverlag Frankfurt. 1994. ISBN 3797305850. 
  30. Iden, Peter; Lauter, Rolf (επιμ.): Bilder für Frankfurt. Bestandskatalog des Museums für Moderne Kunst. München 1985. (ISBN 978-3-7913-0702-2)
  31. «MMK Sammlung». MMK Museum für Moderne Kunst Frankfurt. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  32. Bee, Andreas: Zehn Jahre Museum für Moderne Kunst Frankfurt am Main, Köln 2003, (ISBN 3832156291)
  33. Lauter, Rolf : Carl Andre : extraneous roots, Museum für Moderne Kunst Frankfurt at Monastery of the Carmelites, Frankfurt 1991, (ISBN 3882704616)
  34. Iden, Peter, Lauter, Rolf: Dalla pop art americana alla nuova figurazione : opere del Museo d'arte moderna di Francoforte, Padiglione d'arte contemporanea, Milan, 1987 (ISBN 9788820207632)
  35. «Carl Andre at Turner Contemporary, Margate, England (2013)». www.artdesigncafe.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  36. «[ARCHIVED CONTENT] Archive Journeys: Tate History – People, The Public – Tate». tate.org.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  37. Belcove, Julie (25 Ιανουαρίου 2013). «My work doesn't mean a damn thing». ft.com (στα Αγγλικά). The Financial Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  38. «Carl Andre - Lever». gallery.ca (στα Αγγλικά). The National Gallery of Canada. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  39. Tomkins, Calvin (28 Νοεμβρίου 2011). «The Materialist». The New Yorker (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  40. O'Hagan, Sean (2013-09-21). «Ana Mendieta: death of an artist foretold in blood» (στα αγγλικά). The Observer. ISSN 0029-7712. https://www.theguardian.com/artanddesign/2013/sep/22/ana-mendieta-artist-work-foretold-death. Ανακτήθηκε στις 2023-04-07. 
  41. 41,0 41,1 Sullivan, Ronald (1988-02-12). «Greenwich Village Sculptor Acquitted of Pushing Wife to Her Death». The New York Times. https://www.nytimes.com/1988/02/12/nyregion/greenwich-village-sculptor-acquitted-of-pushing-wife-to-her-death.html?scp=8&sq=Carl+Andre+acquitted&st=nyt. Ανακτήθηκε στις 2023-04-07. 
  42. «Ana Mendieta Art, Bio, Ideas». The Art Story. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  43. Hoffman, Jan (7 Αυγούστου 2020). «Rear Window: The Mystery of the Carl Andre Case». The Village Voice. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  44. «The History of New York Scandals - Carl Andre's Murder Trial». New York Magazine (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  45. Castillo, Monica (21 Ιανουαρίου 2020). «Actress Ellen Barkin Reveals She Was Assaulted by Carl Andre in the Late '70s». Hyperallergic (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  46. Miranda, Carolina A. (6 Απριλίου 2017). «Why protesters at MOCA's Carl Andre show won't let the art world forget about Ana Mendieta». Los Angeles Times (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023. 
  47. Greenberger, Alex (24 Ιανουαρίου 2024). «Carl Andre, Sculptor Who Pioneered Minimalism, Dies at 88». ARTnews.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2024.