Καρυές Σερρών
Οι Καρυές (παλαιά ονομασία Μπάνιτσα[1], Βουλγαρικά/σλαβομακεδονικά: Баница[2], Banitsa ή Banica, Οθωμανικά Τουρκικά:[3] بانيچه, Τουρκικά: Baniça) είναι ερειπωμένο χωριό το οποίο ευρισκόταν σε απόσταση 20 χμ. στα βόρεια της πόλεως των Σερρών, στη σημερινή περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Ήταν χτισμένο στις όχθες ποταμού, στους πρόποδες μετρίου υψομέτρου βουνών. Πλάι στο ρέμα Αγίων Αναργύρων έχουν ανακαλυφτεί ερείπια ρωμαϊκού κάστρου, καθώς και ίχνη από μεταλλουργείο σιδήρου.[4]
| Καρυές | |
|---|---|
 Το Κωδωνοστάσιο της Μπάνιτσας (2006) | |
  Καρυές Σερρών | |
| Χώρα | Ελλάδα |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Σύμφωνα με τοπική προφορική παράδοση, την οποία μετέφερε ο Βούλγαρος γλωσσολόγος Γιορντάν Ιβάνοφ, το χωριό καταστράφηκε από την πανώλη, ενώ στην συνέχεια χτίστηκε εκ νέου από κατοίκους προερχόμενους από τα γειτονικά χωριά. Στα τέλη του 19ου αιώνα, η Μπάνιτσα, ευρισκόμενη εντός του ευρωπαϊκού τμήματος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν χωριό κατοικημένο αποκλειστικά από εξαρχικούς, σύμφωνα με βουλγαρικές στατιστικές[5][6]. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνταν με την γεωργία και την ανθρακωρυχία. Έπειτα από την φυγή των χυτηρίων σιδήρου, οι κάτοικοι παρήγαγαν ξυλάνθρακα, τον οποίον στην συνέχεια πωλούσαν στην κοντινή πόλη των Σερρών. Σύμφωνα με βουλγαρικά στατιστικά του 1873[7] και την Ethnographie des vilayets d'Andrinople, Monastir et Salonique η οποία πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, υπήρχαν στην Μπάνιτσα 101 οικογένειες και 330 εξαρχικοί κάτοικοι. Σύμφωνα με την στατιστική μελέτη του Βούλγαρου Βασίλ Καντσόφ[8], το 1900, υπήρχαν 840 Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ενώ παρά την ίδρυση της Βουλγαρικής εξαρχίας ήδη από το 1870, ουδείς κάτοικος είχε προσωρήσει σ' αυτήν 30 χρόνια μετά. Σύμφωνα με τον Ντίμιταρ Μίσεφ, γραμματέα της εξαρχίας, το 1905 τελικά υπήρχαν 1.080 εξαρχικοί κάτοικοι.
Στην Μπάνιτσα βρήκε τον θάνατο ο Βούλγαρος επαναστάτης Γκότσε Ντέλτσεφ, ο οποίος σκοτώθηκε στην διάρκεια αψιμαχίας με οθωμανικές αστυνομικές δυνάμεις στις 4 Μαΐου 1903.[9]
Μετά την περίοδο της οθωμανικής κατοχής, όταν καταλήφθηκε το χωριό από τον βουλγαρικό στρατό το 1912, υπήρχαν 120 οικίες στην Μπάνιτσα. Ωστόσο, κατά την διάρκεια του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, το 1913, πολλοί κάτοικοί του διέφυγαν στην Βουλγαρία, ενώ στη συνέχεια το χωριό πυρπολήθηκε από τον ελληνικό στρατό[10] Συγκεκριμένα, 34 οικογένειες ζήτησαν να ρευστοποιηθεί η περιουσία τους και να προσφύγουν στην Βουλγαρία σύμφωνα με το πρόγραμμα ανταλλαγής πληθυσμών της Συνθήκης του Νεϊγύ.
Το χωριό είναι σήμερα ερειπωμένο και ακατοίκητο. Μόνον το κωδωνοστάσιο, το οποίο ανεγέρθηκε το 1883, στέκει ακόμη, καθώς και ο ανατολικός τοίχος της εκκλησίας επάνω στον οποίο επιγραφές είναι ορατές.
Τον Μάϊο του 2020, ο Βούλγαρος υπουργός Εθνικής Άμυνας Καρακατσάνοφ ζήτησε την δημιουργία μνημείου για τον κομιτατζή Γκότσε Ντέλτσεφ στις Καρυές.[11]
ΠαραπομπέςΕπεξεργασία
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ Republichkata zaednica na kulturata (2005). Sovremenost: literatura, umetnost, opštestveni prašanja (53η έκδοση). Kočo Racin.
- ↑ Rumeli-i Şahane Haritası, Harvard Map Collection, Ottoman Empire Series, Index Map, 1:210,000 Scale, c. 1901/1902, Ανακτήθηκε στις 11 Μαΐου 2016
- ↑ [1] Δ. Κ. Σαμσάρης, Αρχαίο κάστρο και μεταλλουργείο σιδήρου κοντά στο σημερινό χωριό Ορεινή Σερρών, Μακεδονικά 19 (1979), σ. 240-251
- ↑ (Βουλγάρικα) Йордан Иванов. Местните имена между Долна Струма и Долна Места. София, БАН, 1982, стр. 20 [Jordan Ivanov, Mestnite imena meždu Dolna Struma i Dolna Mesta (Τοπωνύμια μεταξύ της κάτω πεδιάδας του Στρούμα και της κάτω πεδιάδας του Μέστα), Σόφια, Βουλγαρική Ακαδημία των Επιστημών, 1982, p. 20].
- ↑ D. M. Brancoff. La Macédoine et sa population chrétienne. Paris, 1905, р. 198-199.
- ↑ (Βουλγάρικα) Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г. Македонски научен институт, София, 1995, стр. 116-117 [Μακεδονία και περιοχή της Εντιρνέ. Δημογραφικά στατιστικά του 1873. Σόφια, Μακεδονικό Επιστημονικό Ινστιτούτο, 1995, p. 116-117].
- ↑ (Βουλγάρικα) Васил Кънчов, Македония. Етнография и статистика. София, 1900, стр. 176. [Vasil Kănčov, Makedonija. Etnografija i statistika. Sofia, 1900, (Η Μακεδονία. Εθνογραφία και στατιστική. Σόφια, 1990, p. 176)] (Ανακτήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 2010).
- ↑ Vanče Stojčev (2004). Military History of Macedonia. Skopje: Military Academy "General Mihailo Apostolski". ISBN 9989-134-05-7.
- ↑ (Βουλγάρικα) Към Бяло море по стъпките на Гоце. Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. [Kăm Bjalo more po stăpkite na Goce (Προς το Αιγαίο Πέλαγος, στα βήματα του Γκότσε)] Standard, Sofia, 1 Σεπτεμβρίου 2007 (Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2011).
- ↑ fremendog. «Τοποθέτηση ανδριάντα του (κομιτατζή) Γκότσε Ντέλτσεφ στις Καρυές Σερρών ζητά η Βουλγαρία!». serraikanea.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2020.