Καταφύγιο Αιτωλοακαρνανίας
Συντεταγμένες: 38°31′N 21°55′E / 38.517°N 21.917°E
Το Καταφύγιο είναι ορεινό χωριό στη Ναυπακτία και την Περιφερειακή Ενότητα Αιτωλοακαρνανίας.[1][2]
| Καταφύγιο | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αιτωλοακαρνανίας |
| Δήμος | Ναυπακτίας |
| Δημοτική Ενότητα | Αποδοτίας |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Αιτωλοακαρνανίας |
| Υψόμετρο | 620 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 106 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Αμόρανη |
| Ταχ. κώδικας | 303 00 |
| Τηλ. κωδικός | 26340 |
| http://www.katafigionafpaktias.gr | |
Γεωγραφική περιγραφή
ΕπεξεργασίαΤο Καταφύγιο βρίσκεται βόρεια του Μόρνου και σε υψόμετρο 600 μέτρων.[2] Είναι αμφιθεατρικά κτισμένο στους ανατολικούς πρόποδες του όρους Μακρυνόρος (ή Μακρύορο),[3] το οποίο είναι γυμνό και ιδιαίτερα απόκρημνο. Συνορεύει βόρεια με την Αναβρυτή, βορειοανατολικά με την Κεντρική και τον Ασπριά, νοτιοανατολικά με το Χρύσοβο, βορειοδυτικά με τον Γαύρο και νοτιοδυτικά με το Ανθόφυτο. Απέχει 33 χλμ. από τη Ναύπακτο και η πρόσβαση γίνεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μέσω της διαδρομής Ναύπακτος – Ανθόφυτο - Γαύρος - Γολέμι και αφού διέλθει τα Αμορανίτικα βράχια φτάνει στο Καταφύγιο.
Το χωριό περικλείεται από δύο λόφους στις άκρες των οποίων βρίσκονται τα ξωκλήσια του Αγίου Κωνσταντίνου και Αγίου Αθανασίου. Το έδαφος του οικισμού χωρίζεται σε τέσσερα τμήματα από τέσσερα ισάριθμα ρέματα που ενώνονται στο κάτω μέρος του χωριού. Επίσης χαρακτηρίζεται για την κατωφέρειά του και είναι ευπαθές σε καθιζήσεις. Το 1878 εξαφανίστηκαν 25 κατοικίες λόγω καθίζησης του εδάφους. Τα σπίτια και τα χωράφια ενισχύονται περιφερειακά με τοιχία (δέματα ή αναβαθμίδες) ώστε να επιτυγχάνεται η συγκράτηση του εδάφους.
Αξιοθέατα
ΕπεξεργασίαΣτο κέντρο του χωριού υπάρχει η πλατεία με δύο καφενεία και τον Ιερό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Στο χωριό υπάρχουν δύο γήπεδα μπάσκετ, παιδική χαρά, ενώ στην κορυφή του χωριού στη θέση "Δέση" υπάρχει ο παραδοσιακός ξενώνας Δέση και στη είσοδο του χωριού στη θέση "Άγιος Δημήτριος" υπάρχει ο ξενώνας Πέτρινο Καταφύγιο[3].
Το φυσικό περιβάλλον αποτελεί από μόνο του αξιοθέατο. Αξίζει να διασχίσετε το φαράγγι του Φονιορέματος, να επισκεφτείτε τους παλιούς μύλους, τα σπήλαια τα δύο παραδοσιακά πέτρινα γεφύρια τα οποία βρίσκονται σε πολύ γραφικές τοποθεσίες. Όπως επίσης και τον Ιερό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος που χτίστηκε περίπου τον 13ο αιώνα, ο οποίος βρίσκεται κοντά στο Χρύσοβο και είναι ότι έχει απομείνει από το ιστορικό μοναστήρι του Σωτήρος που την εποχή εκείνη υπαγόταν στην Αμόρανη (Καταφύγιο) και διαλύθηκε το 1834[3].
Ιστορικά - διοικητικά στοιχεία
ΕπεξεργασίαΤο παλιό όνομα του χωριού ήταν Αμόρανη και το 1928 μετονομάστηκε σε Καταφύγιο. Το νέο όνομα του χωριού προήλθε από το γεγονός ότι κατά την τουρκοκρατία η περιοχή υπήρξε πραγματικό καταφύγιο. Η πληθώρα των σπηλαίων, το βραχώδες και το απόκρημνο της περιοχής την καθιστούσε εξαιρετικά δυσπρόσιτη.
Ιστορικά δεν είναι εξακριβωμένο πότε ιδρύθηκε, σίγουρα όμως υπάρχει σαν συγκροτημένο χωριό γύρω στο 1550 - 1575 οπότε και το βρίσκουμε καταγεγραμμένο ως Omuryani ή Isproyani, σε τουρκικό φορολογικό έγγραφο για την περιοχή των Κραββάρων[4]. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας αποτέλεσε ένα από τα κεφαλοχώρια της περιοχής, ενώ λόγω του βραχώδους και απόκρημνου εδάφους υπήρξε πραγματικό καταφύγιο για τους σκλαβωμένους Έλληνες. Γύρω στο 1700 δύο οικογένειες κτηνοτρόφων μετοίκησαν στη δυτική πλευρά του Μακρυόρους και δημιούργησαν ένα μικρό συνοικισμό, το Γολέμι. Η ιστορική αυτή σχέση καθιστά το Γολέμι αναπόσπαστο τμήμα του Καταφυγίου.
Διοικητικά το Καταφύγιο από το 1836 έως το 1912 ανήκε στο δήμο Αποδοτίας. Με το βασιλικό διάταγμα στις 31/08/1912 ΦΕΚ 261/Α/1912 αναγνωρίστηκε ως κοινότητα Αμόρανης. Σε κοινότητα Καταφυγίου μετονομάστηκε με το διάταγμα 09/09/1927 ΦΕΚ 206/Α/1927[5].Στην κοινότητα ανήκε και ο συνοικισμός Γολεμίου[6]. Με την εφαρμογή του νόμου Καλλικράτης αποτελεί πλέον την τοπική κοινότητα Καταφυγίου του δήμου Ναυπακτίας και καταλαμβάνει έκταση 23.429 στρεμμάτων. Στην απογραφή του 2001 καταγράφηκαν στην κοινότητα (μαζί με το Γολέμι) 256 άτομα ενώ στην απογραφή του 2011 ήταν 322 άτομα[7] καθιστώντας την τη δεύτερη μεγαλύτερη τοπική κοινότητα στην Ορεινή Ναυπακτία και ένα από πιο ζωντανά χωριά της. Ιστορικά οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία διατηρώντας σημαντικό αριθμό ζώων, δραστηριότητα την οποία διατηρούν έως σήμερα οι εναπομείναντες κάτοικοι.
Εξέλιξη πληθυσμού Τοπικής Κοινότητας Καταφυγίου
Επεξεργασία| Έτος απογραφής | Κάτοικοι |
|---|---|
| 1907 | 678 |
| 1920 | 613 |
| 1928 | 629 |
| 1940 | 757 |
| 1951 | 743 |
| 1961 | 857 |
| 1971 | 350 |
| 1981 | 300 |
| 1991 | 340 |
| 2001 | 256 |
| 2011 | 276[7] |
Πηγές
ΕπεξεργασίαΠαραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 16. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 248.
- ↑ 2,0 2,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 32. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 375.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Καταφύγιο |Δήμος Ναυπακτίας». www.nafpaktos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Administrator. «Καταφύγιο (Αμόρανη)». www.kravara.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Δήμων και Κοινοτήτωνwebsite=ΕΕΤΑΑ». Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 7,0 7,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10721 (σελ. 247 του pdf)