Κουρτ Άλντερ
Ο Κούρτ Άλντερ (γερμαν. Kurt Alder, 10 Ιουλίου 1902 – 20 Ιουνίου 1958) ήταν Γερμανός χημικός που βραβεύθηκε με Νόμπελ Χημείας το 1950.
| Κουρτ Άλντερ | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Kurt Alder (Γερμανικά) |
| Γέννηση | 10 Ιουλίου 1902[1][2][3] Χόζουφ |
| Θάνατος | 20 Ιουνίου 1958[1][4][2] Κολωνία[5] |
| Τόπος ταφής | Deutzer Friedhof |
| Χώρα πολιτογράφησης | Γερμανία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Γερμανικά[6] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο του Κιέλου Πανεπιστήμιο Χούμπολτ[7] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | χημικός[5] διδάσκων πανεπιστημίου |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Κολωνίας Πανεπιστήμιο του Κιέλου[8] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Βραβεύσεις | βραβείο Νόμπελ Χημείας (1950)[9][10] Emil-Fischer Medal (1938) Fresenius Prize (1938) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ζωή και έργο Επεξεργασία
Ο Άλντερ γεννήθηκε στη βιομηχανική πόλη Καίνιγκσύτε της Σιλεσίας, το σημερινό Χόζουφ της Πολωνίας, όπου πήγε σχολείο. Απεδήμησε από εκεί όταν η πόλη υπάχθηκε στην Πολωνία το 1922. Το ίδιο έτος άρχισε να σπουδάζει χημεία στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου και αργότερα μεταπτυχιακώς στο Πανεπιστήμιο του Κιέλου, από όπου πήρε το διδακτορικό του το 1926 υπό την επίβλεψη του καθηγητή Ότο Ντιλς.
Το 1930 ο Άλντερ διορίσθηκε ως διδάσκων στο τμήμα χημείας στο δεύτερο ίδρυμα και προάχθηκε σε λέκτορα το 1934. Ωστόσο το 1936 εγκατέλειψε το Κίελο προκειμένου να ενταχθεί στο προσωπικό της βιομηχανίας IG Farben στο Λεβερκούζεν, όπου ασχολήθηκε με τη παραγωγή συνθετικού καουτσούκ. Το 1940 διορίσθηκε καθηγητής της Πειραματικής Χημείας και της Χημικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, ενώ ταυτοχρόνως έγινε διευθυντής του εκεί Ινστιτούτου Χημείας. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα, και παρά τα πολλά εμπόδια για την πρωτογενή έρευνα στην Ευρώπη της εποχής, συνέχισε ένα συστηματικό πρόγραμμα διερευνήσεων στο πεδίο που τον ενδιέφερε: την σύνθεση οργανικών χημικών ενώσεων. Συνολικά δημοσίευσε περισσότερες από 151 ερευνητικές εργασίες πάνω σε αυτό το θέμα.
Το 1945 συνεργάσθηκε στενά με τον πρώτο άνθρωπο στην ιστορία που παρασκεύασε το EDTA, τον Αυστριακό Φέρντιναντ Μυντς.[11] Το 1949 δημοσίευσαν μαζί μια εργασία με θέμα τη σύνθεση αλκαδιενίων και προσθήκες σε αυτά.[12]
Ο Άλντερ μοιράσθηκε με τον καθηγητή του Ντιλς το Βραβείο Νόμπελ Χημείας του 1950, για την εργασία τους πάνω στη γνωστή σήμερα ομωνύμως ως αντίδραση Ντιλς-Άλντερ.
Θάνατος και μνήμη Επεξεργασία
Ο Κούρτ Άλντερ πέθανε σε ηλικία 55 ετών, από άγνωστη αιτία[13]. Το πτώμα του βρέθηκε μέσα στο διαμέρισμά του στην Κολωνία δύο περίπου εβδομάδες μετά τον θάνατό του και η ανεψιά του που το ανεκάλυψε δήλωσε ότι η μυρωδιά της σαπισμένης σάρκας ήταν τόσο άσχημη, ώστε μπορούσε να τη μυρίσει και από τον δρόμο έξω. Η σύζυγος του χημικού, η Γκέρτρουντ Άλντερ, ανέφερε ότι ο σύζυγός της ήταν απίστευτα αγχωμένος την τελευταία φορά που τον είχε δει και μουρμούριζε συχνά τη γαλλική φράση «les Jardins du Souvenir» (= «οι κήποι της μνήμης») γράφοντας τις ερευνητικές σημειώσεις του.
Ονομάσθηκαν προς τιμή του Επεξεργασία
- Ο κρατήρας Άλντερ στην αόρατη από τη Γη πλευρά της Σελήνης.
- Η εντομοκτόνος χημική ένωση αλδρίνη, που συντέθηκε με μια αντίδραση Ντιλς-Άλντερ.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb102093475. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Kurt-Alder. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ 5,0 5,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2015.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb102093475. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
- ↑ Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2019.
- ↑ «The Nobel Prize in Chemistry 1950». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020.
- ↑ «Table showing prize amounts». (Αγγλικά) Ίδρυμα Νόμπελ. Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 7 Μαΐου 2020.
- ↑ Paolieri, Matteo (Δεκέμβριος 2017). «Ferdinand Münz: EDTA and 40 years of inventions». Bull. Hist. Chem. (ACS) 42 (2): 133-140. https://www.researchgate.net/publication/321552574.
- ↑ Münz, Ferdinand; Alder, Kurt (1949). «Diensynthese und substituierende Addition beim Divinyl-methan-typus Addition von Maleinsäure-anhydrid an Pentadien-1,4 und an 1,4-Dihydro-benzol». Justus Liebigs Ann. Chem. 565: 126-135. doi:..
- ↑ «NNDB».
Πηγές Επεξεργασία
- Diels, O.; Alder, K. (1928). «Synthesen in der hydroaromatischen Reihe». Justus Liebigs Annalen der Chemie 460 (1): 98-122. doi:.
- Ihde, Aaron J. (1970). «Kurt Alder». Dictionary of Scientific Biography. 1. Νέα Υόρκη: Charles Scribner's Sons, σσ. 105-106. ISBN 0-684-10114-9.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ο Κ. Άλντερ στον ιστότοπο των Βραβείων Νόμπελ, που περιλαμβάνει τη διάλεξή του στην τελετή απονομής του Βραβείου με τίτλο «Σύνθεσις διενίων και σχετικοί τύποι αντιδράσεων»
- Αγγλική μετάφραση Αρχειοθετήθηκε 2020-10-18 στο Wayback Machine. του ιστορικού άρθρου των Ντιλς και Άλντερ του 1928 με την έρευνα που τους χάρισε το «Νόμπελ»