Κόλπος της Καρπεντάρια
Ο Κόλπος της Καρπεντάρια (αγγλικά: Gulf of Carpentaria, /kɑːrpənˈtɛəriə/) είναι μια μεγάλη, ρηχή θάλασσα που περικλείεται από τρεις πλευρές από τη βόρεια Αυστραλία και οριοθετείται στα βόρεια από την ανατολική Θάλασσα της Αραφούρα (το σώμα νερού που βρίσκεται μεταξύ Αυστραλίας και Νέας Γουινέας). Το βόρειο όριο ορίζεται γενικά ως μια γραμμή από το Σλέιντ Πόιντ (Slade Point), Κουίνσλαντ (η βορειοδυτική γωνία της χερσονήσου Κέιπ Γιορκ) στα βορειοανατολικά, έως το Ακρωτήριο Άρνεμ (Cape Arnhem) στη χερσόνησο Gove, Βόρεια Επικράτεια (το ανατολικότερο σημείο της Arnhem Land) στα δυτικά.
| Κόλπος της Καρπεντάρια | |
|---|---|
 | |
| Χώρα | Αυστραλία |
| Διοικητική υπαγωγή | Αυστραλία |
| Έκταση | 300.000 km² |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 13°45′0″S 139°0′0″E |
| δεδομένα () | |
Στο στόμιό του, ο κόλπος έχει πλάτος 590 χλμ. και νοτιότερα, 675 χλμ. Το μήκος βορρά-νότου υπερβαίνει τα 700 χλμ. Καλύπτει μια υδάτινη έκταση περίπου 300.000 τ.χλμ.. Το γενικό βάθος είναι μεταξύ 55 και 66 μέτρων και δεν υπερβαίνει τα 82 μέτρα.[1] Το παλιρροιακό εύρος στον κόλπο της Καρπεντάρια είναι μεταξύ δύο και τριών μέτρων.[2] Ο κόλπος και η παρακείμενη υφαλοκρηπίδα Σαχούλ ήταν ξηρά κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων πριν από 18.000 χρόνια, όταν η παγκόσμια στάθμη της θάλασσας ήταν περίπου 120 μέτρα κάτω από τη σημερινή της θέση. Εκείνη την εποχή μια μεγάλη, ρηχή λίμνη καταλάμβανε το κέντρο του σημερινού κόλπου.[3] Ο κόλπος φιλοξενεί μια βυθισμένη επαρχία κοραλλιογενών υφάλων που αναγνωρίστηκε μόλις το 2004.[4]
Ιστορία Επεξεργασία
Ο πρώτος Ευρωπαίος εξερευνητής που επισκέφτηκε την περιοχή (και την Αυστραλία) ήταν ο Ολλανδός Βίλεμ Γιάνσον (Willem Janszoon) (το όνομα του οποίου γράφεται επίσης ως Jansz) στο ταξίδι του το 1605–06. Ο συμπατριώτης του, Jan Carstenszoon (ή Carstensz), επισκέφτηκε τον κόλπο το 1623 και ονόμασε τον κόλπο προς τιμή του Pieter de Carpentier, τότε Γενικού Κυβερνήτη των Ολλανδικών Ανατολικών Ινδιών. Ο Άμπελ Τάσμαν εξερεύνησε επίσης την ακτή το 1644. Η περιοχή εξερευνήθηκε αργότερα και χαρτογραφήθηκε από τον Μάθιου Φλίντερς το 1802 και το 1803.
Η πρώτη χερσαία αποστολή που έφτασε στον κόλπο ήταν η αποστολή Burke and Wills, με επικεφαλής τους Robert O'Hara Burke και William John Wills, η οποία έφυγε από τη Μελβούρνη της Βικτώριας τον Αύγουστο του 1860 και έφτασε στις εκβολές του ποταμού Bynoe τον Φεβρουάριο του 1861.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Sector 1: North Coast of Australia – Gulf of Carpentaria». Sailing Directions (enroute).: North, west, and south coasts of Australia. National Imagery and Mapping Agency. 2001. σελ. 3. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. or Sector 1: North Coast of Australia – Gulf of Carpentaria
- ↑ David Hopley; Scott Smithers (2010). «Queensland». Στο: Eric C.F. Bird, επιμ. Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer, σελ. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.
- ↑ Torgersen, T., Hutchinson, M.F., Searle, D.E., Nix, H.A., 1983. General bathymetry of the Gulf of Carpentaria and the Quaternary physiography of Lake Carpentaria. Palaeogeogr., Palaeoclimatol., Palaeoecol. 41, 207-225
- ↑ Harris, P.T., Heap, A.D., Marshall, J.F., McCulloch, M.T., 2008. A new coral reef province in the Gulf of Carpentaria, Australia: colonisation, growth and submergence during the early Holocene. Marine Geology 251, 85-97.