Κομητεία των Σαλώνων

(Ανακατεύθυνση από Κόμης των Σαλώνων)

Η Κομητεία[1] των Σαλώνων (Ιταλικά: La Sola, γαλλικά: La Sole) ήταν φράγκικη ηγεμονία ιδρυθείσα στην περιοχή της Φωκίδας της σημερινής Ελλάδας στις αρχές του 13ου αιώνα, με το πέρας της Δ΄ Σταυροφορίας.

Κομητεία των Σαλώνων

1205–1210
1212–1394
1404–1410

Πρωτεύουσα Σάλωνα (La Sole)
Θρησκεία Ρωμαιοκαθολικισμός (επίσημη)
Ελληνική Ορθοδοξία (λαϊκή)
Πολίτευμα Φεουδαρχική ηγεμονία
Αυθέντης (μετά το 1318, Κόμης)
 -  1205–1210 Θωμάς Α΄ ντ'Ωτρεμανκούρ (πρώτος Αυθέντης)
 -  1318–1338 Αλφόνσο Φαδρίκ (πρώτος Κόμης)
Ιστορική εποχή Μεσαίωνας
 -  Φραγκική κατάκτηση 1205
 -  Οθωμανική κατάκτηση 1410

Η τοποθεσία των Σαλώνων (επίσης γνωστά με την ονομασία La Sola ή La Sole) ευρισκόταν στην θέση της σημερινής Άμφισσας της Φωκίδας, σε σχετικά κοντινή απόσταση από τους Δελφούς. Η πόλη κατακτήθηκε κατά την περίοδο μεταξύ 1204-1205 από τον Θωμά Α΄ ντ'Ωτρεμανκούρ[2], καταγόμενο από την Πικαρδία ευγενή και έμπιστο του Βονιφάτιου του Μομφερρατικού, Βασιλέα της Θεσσαλονίκης. Οι Ωτρεμανκούρ ανήγειραν κάστρο στην συγκεκριμένη τοποθεσία, το Φρούριον, επάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης[3]

Σύμφωνα με το Χρονικό του Γαλαξιδίου, ο Θωμάς Α΄ ντ'Ωτρεμανκούρ ηττήθηκε και σκοτώθηκε προς το 1211 από τον Δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Α΄ Δούκα, κάτι που, ωστόσο, δεν επηρέασε την φραγκική παρουσία στην περιοχή[4].

Φαίνεται πως η πίστη των Κόμητων των Σαλώνων εναλλασσόταν μεταξύ των Πριγκίπων της Αχαΐας και των Δουκών των Αθηνών. Ήταν, ωστόσο, όντας στην υπηρεσία του Δούκα των Αθηνών, Γκωτιέ Ε΄ του Μπριέν, που ο Θωμάς Γ΄ ντ'Ωτρεμανκούρ βρήκε τον θάνατο το 1311 στην διάρκεια της Μάχης του Αλμυρού, όπου ήρθε αντιμέτωπος με την Καταλανική Εταιρεία των Αλμογάβαρων[5].

Μετά τον θάνατο του Θωμά Γ΄ ντ'Ωτρεμανκούρ, ο Καταλανός Ροζέ Ντελόρ, προηγουμένως ευρισκόμενος στην υπηρεσία του Δούκα των Αθηνών, νυμφεύθηκε την χήρα του πρώτου και εγκαταστάθηκε στα Σάλωνα. Δεν φαίνεται, ωστόσο, να απέκτησε κάποιον απόγονο από αυτό τον γάμο[6]. Από το 1318, το φέουδο πέρασε στα χέρια του Αλφόνσο Φαδρίκ, νόθου υιού του Βασιλέα της Σικελίας, Φρειδερίκου Β΄, γενικού βικάριου του Δουκάτου των Αθηνών, το οποίο ευρισκόταν στα χέρια των Καταλανών και το οποίο κληρονόμησαν οι απόγονοί του.

Η κομητεία κατελήφθη στα τέλη του 1393 ή στις αρχές του 1394 από τον Σουλτάνο Βαγιαζίτ Α΄, ο οποίος αιχμαλώτισε την χηρεύουσα κόμισσα Ελένη και νυμφεύθηκε την κόρη της και κληρονόμο Μαρία Φαδρίκ.

Τα εδάφη της κομητείας επανακτήθηκα από τον Δεσπότη του Μωριά, Θεόδωρο Α΄ Παλαιολόγο, ο οποίος και τα πούλησε το 1407 στους Ιππότες της Ρόδου. Το 1410, η κομητεία κατελήφθη από τους Τούρκους[7].

Η Κομητεία των Σαλώνων διέθετε δύο οδούς επικοινωνίας με την θάλασσα, μέσω των λιμένων της Ιτέας και της Βιτρινίτσας, επί του Κορινθιακού Κόλπου. Η κοπή δικού της νομίσματος επιβεβαιώνεται για την περίοδο διακυβέρνησης των Ωτρεμανκούρ. Η πόλη των Σαλώνων φιλοξενούσε Καθολικό επίσκοπο ο οποίος υπαγόταν στην Αρχιεπισκοπή των Αθηνών, ενώ διέθετε και εβραϊκή κοινότητα. Οι Φαδρίκ έθεσαν σε εφαρμογή τις Usatges της Βαρκελώνης ως νομικό καθεστώς και τα καταλανικά ως γλώσσα διοίκησης. Η φύλαξη του κάστρου της πόλης ανατέθηκε σε έναν castlà ή φρούραρχο και διοικητή. Κατά την περίοδο εξουσίας της Ελένης Καντακουζηνής, ο Καθολικός επίσκοπος αντικαταστάθηκε με έναν Ορθόδοξο.

 
Το φρούριο της Άμφισσας, το οποίο και ανήγειραν οι Φράγκοι ηγεμόνες της πόλης, σε καρτ ποστάλ του 1918.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. η ηγεμονία έφερε τον τίτλο της « κομητείας » παρά μόνον μετά τα μέσα του 14ου αιώνα, καθώς η οικογένεια Φαδρίκ είχε λάβει τον τίτλο των Κόμητων της Μάλτας
  2. Ωτρεμανκούρ είναι η σύγχρονη μορφή του ονόματος, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις τείνει να απαντάται υπό τις παλαιότερες μορφές του, όπως Στρομονκόρ, Στρομονκούρ, Οστρεμονκούρ κτλ.
  3. Jean Longnon L'Empire Latin de Constantinople et la Principauté de Morée, Payot, Paris, 1949, σελ. 76
  4. Jean Longnon, Les Compagnons de Villehardouin, 1978, σελ. 133
  5. Longnon 1949, σελ. 300.
  6. Longnon 1949, σελ. 301.
  7. Stokvis A.M.H.J. Manuel d'Histoire, de Généalogie et de Chronologie de tous les États du Globe depuis les temps les plus reculés jusqu'à nos jours, Leiden, 1888-1893 (επανέκδοση το 1966 από τον B.M.Israel), σελ. 469