Λεωνίδας (όνομα)
Λεωνίδας, ελληνικό ανδρικό κύριο όνομα.
Ετυμολογία του ονόματος Επεξεργασία
Προέρχεται από το αρχαιοελληνικό όνομα Λεωνίδας, από τη λέξη λέων «λιοντάρι» και το δωρικό επίθημα -ίδας (ιωνικό -ίδης), που δηλώνει καταγωγή, το όνομα σημαίνει «γιος ή απόγονος του λέοντα ή του Λέοντα» (πρβλ. Πέλοψ: Πελοπίδας, Πελοπίδης· Δαναός: Δαναΐδης· ήδη στον Όμηρο, Πρίαμος: Πριαμίδης κτλ.). Ο παππούς του Λεωνίδα ήταν ο βασιλιάς της Σπάρτης Λέων. Το αρχαιοελληνικό (ήδη μυκηναϊκό ανθρωπωνύμιο re-wo «Λέων») από το *λέFοντ-, αβέβαιου ετύμου.[1]
Διάδοση του ονόματος Επεξεργασία
Όνομα βασιλιάδων της αρχαίας Σπάρτης, με γνωστότερο τον Λεωνίδα (508–480 π.Χ.), που πολέμησε κατά των Περσών στις Θερμοπύλες. Στην ιωνική το όνομα εμφανίζεται με τον τύπο Λεωνίδης. Επίσης, αναφέρεται και ο τύπος Λεωνίδιος. Σήμερα, σε μια προσπάθεια στατιστικής αποτίμησης της συχνότητας των ελληνικών ονομάτων, το όνομα Λεωνίδας παρουσιάζεται ως 116ο πιο συχνό όνομα (40ο ανάμεσα στα αντρικά).[2]
Ονομαστική εορτή Επεξεργασία
Λεωνίδης, επίσκοπος Αθηνών στις 15 Απριλίου[3]
- βλ. πιο κάτω «Άγιοι»
Τύποι και υποκοριστικά του ονόματος Επεξεργασία
Θηλυκός τύπος Επεξεργασία
- Λεωνιδία
- Λεωνιδίτσα
Σε άλλες γλώσσες Επεξεργασία
βουλγαρικά: Леонид (Λεονίντ) |
γαλλικά: Léonide[9] |
ισπανικά: Leónidas[10] |
ιταλικά: Leònida (αρσ. και θηλ.)[11] |
ουκρανικά: Леонід (Λεονίντ) |
πολωνικά: Leonid |
πορτογαλικά: Leónidas |
ρουμανικά: θηλ. Leonida |
ρώσικα: Леонид (Λεονίντ)[12] |
σερβικά: Леонида (Λεονίντα) |
σλαβομακεδόνικα: Леонид (Λεονίντ) |
Άγιοι Επεξεργασία
- Λεωνίδης, επίσκοπος Αθηνών, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 15 Απριλίου [13]
- Λεωνίδης, μάρτυς, η Ορθόδοξη και η Καθολική Εκκλησία τιμούν τη μνήμη του στις 16 Απριλίου[14][15] μαζί με του υπ’ αυτόν πνευματικού χορού: Βασιλίσσης, Γαλήνης, Θεοδώρας, Καλλίδος, Νίκης, Νουνεχίας, Χαρίσσης και Ειρήνης (†258)[16]
- Λεωνίδης, ὁ Ὠριγένους πατήρ,[17] η Καθολική Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 22 Απριλίου [18]
- Λεωνίδης, μάρτυς, είς των Δέκα εν Αιγύπτω, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 5 Ιουνίου[19]
- Λεωνίδης, μάρτυς, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 8 Αυγούστου μαζί με του Ελευθερίου και νηπίων[20]
- Λεωνίδης, μάρτυς, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 2 Σεπτεμβρίου [21]
Πρόσωπα Επεξεργασία
- Λεωνίδας ο Ρόδιος (2ος αι. π.Χ.), ολυμπιονίκης
- Λεωνίδας ο Ταραντίνος (3ος αι. π.Χ.), επιγραμματοποιός
- Λεωνίδας ο Αλεξανδρεύς (1ος αι. μ.Χ.), επιγραμματοποιός
- Λεωνίδας Χ. Ζώης (1865–1956), ιστορικός, διευθυντής του Αρχείου Ζακύνθου
- Λεωνής Καλβοκορέσης (1881–1962), βουλευτής και δήμαρχος Χίου
- Λεωνίδας Ανδριανόπουλος (1911–2011), ποδοσφαιριστής
- Λεωνίδας Κύρκος (1924–2011), πολιτικός
- Λεωνίδας Καβάκος (1967), βιολιστής
- Λεωνίδας Σαμπάνης (1971), αθλητής της άρσης βαρών
Λογοτεχνία Επεξεργασία
- Λεωνής (1939), μυθιστόρημα του Γιώργου Θεοτοκά
- Ο Λεωνής Δρίβας, κεντρικός χαρακτήρας στο μυθιστόρημα Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια (1933) του Στράτη Μυριβήλη
- Leonidas (1737), ποιητική σύνθεση του Βρετανού Ρίτσαρντ Γκλόβερ (Richard Glover, 1712–1785)[22]
- Φράση: μολών λάβε, η απάντηση του Λεωνίδα στο «Πέμψον τὰ ὅπλα» του Πέρση βασιλιά Ξέρξη· παραδίδεται από τον Πλούταρχο στα Ηθικά («Αποφθέγματα λακωνικά, Λεωνίδου του Αναξανδρίδα», απόφθεγμα 11, σ. 142).[23]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
Σημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα 2005
- ↑ «Χάρης Φουνταλής, «Ελληνικά ονόματα (και ολίγη από στατιστική)»». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ Λεωνίδου επισκόπου Αθηνών, Συναξαριστής
- ↑ Γεώργιος Α. Ρήγας, Σκιάθου λαϊκός πολιτισμός, τχ. 3, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1968, σ. 222
- ↑ Αθανάσιος Χ. Μπούτουρας, Τὰ νεοελληνικὰ κύρια ὀνόματα ἱστορικῶς καὶ γλωσσικῶς ἑρμηνευόμενα, Αθήνα 1912, σ. 42
- ↑ Σίμος Μενάρδος, «Περί των ονομάτων των Κυπρίων», Αθηνά, τμ. #16 (1904), σ. 281
- ↑ Σωτήριος Αλ. Καρανικόλας, Συμαϊκόν ονοματολόγιον, Σύλλογος Συμαίων Πειραιώς «Ο Πανορμίτης», Αθήνα 1971, σ. 36
- ↑ Αθανάσιος Χ. Μπούτουρας, ό.π.
- ↑ Léonide, nominis
- ↑ Leónidas, Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionario de nombres de personas, Publicacions Universitat de Barcelona, Βαρκελώνη, τρίτη έκδοση, 1993
- ↑ Emidio De Felice, Dizionario dei nomi italiani, Mondadori, Μιλάνο 1986, ISBN 978-88-04-42791-9, σ. 227
- ↑ «Леонид», gramota[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, Εκδόσεις Δόμος, Αθήνα 2005
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, ό.π.
- ↑ «San Leonida a Corinto», Santi e Beati[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Μάρτυρος Λεωνίδη του εν Νέα Επιδαύρω Ναυπλίας, Συναξαριστής
- ↑ «Λεωνίδης, ὁ λεγόμενος Ὠριγένους πατήρ», Ευσέβιου Καισαρείας, Εκκλησιαστική ιστορία, Βιβλίον Ϛ΄, 1
- ↑ «San Leonida Martire, padre di Origene», Santi e Beati[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, ό.π.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, ό.π.
- ↑ Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, ό.π.
- ↑ Richard Glover, The Project Gutenberg of Encyclopædia Britannica (1911)
- ↑ «Αποφθέγματα λακωνικά, Λεωνίδου του Αναξανδρίδα»