Λυκική γλώσσα
Η λυκική γλώσσα (𐊗𐊕𐊐𐊎𐊆𐊍𐊆 Trm̃mili)[1] ήταν η γλώσσα των αρχαίων Λυκίων της περιοχής γνωστής ως Λυκία στην Ανατολία (σημερινή Τουρκία), κατά την εποχή του σιδήρου. Σήμερα είναι νεκρή γλώσσα, αντικαταστάθηκε από την αρχαία ελληνική γλώσσα κατά τον εξελληνισμό της Ανατολίας.
Περιοχή
ΕπεξεργασίαΗ Λυκία κάλυπτε την περιοχή που βρίσκεται μεταξύ των σύγχρονων πόλεων της Αττάλειας και της Μάκρης στη νότια Τουρκία, ειδικά του απόκρημνου ακρωτηρίου μεταξύ του κόλπου της Μάκρης και του κόλπου της Αττάλειας. Οι Λούκκα, όπως αναφέρθηκαν στις αρχαίες αιγυπτιακές πηγές, οι οποίες τους αναφέρουν μεταξύ των λαών της θάλασσας, πιθανότατα κατοικούσαν επίσης στην περιοχή Λυκαονία, η οποία βρίσκεται κατά μήκος της επόμενου απόκρημνου ακρωτηρίου στα ανατολικά, επίσης ορεινή, μεταξύ των σύγχρονων πόλεων της Αττάλειας και της Μερσίνης.
Ταξινόμηση
ΕπεξεργασίαΗ λυκική ήταν ινδοευρωπαϊκή γλώσσα, στη λουβική υποομάδα των γλωσσών της Ανατολίας. Η λουβική υποομάδα περιλαμβάνει επίσης τη σφηνοειδή και ιερογλυφική λουβική, καρική, σιδητική και πισιδική.[2] Οι προ-αλφαβητικές μορφές της λουβικής επεκτάθηκαν στην Ύστερη Εποχή του Χαλκού και προηγήθηκαν της πτώσης της αυτοκρατορίας των Χετταίων. Εξαφανίστηκαν περίπου την εποχή των νεοχεττιτικών κρατών στη νότια Ανατολία (και τη Συρία)· επομένως, τα μέλη της υποομάδας της Εποχής του Σιδήρου είναι τοπικές θυγατρικές γλώσσες της λουβικής.
Από τις λουβικές γλώσσες, μόνο η γονική λουβική γλώσσα πιστοποιείται πριν από το 1000 π.Χ., οπότε είναι άγνωστο πότε οι διάλεκτοι της κλασσικής εποχής διαφοροποιήθηκαν. Το αν ο λαός των Λούκκα κατοικούσε πάντα στη νότια Ανατολία ή αν μιλούσε πάντα λουβικά είναι διαφορετικά θέματα.
Η λυκική είναι γνωστή από μερικές αρκετά εκτενείς επιγραφές. Από αυτές, οι μελετητές έχουν εντοπίσει τουλάχιστον δύο διαλέκτους. Η μία θεωρείται η πρότυπη λυκική, που ονομάζεται επίσης Λυκιακή Α´· η άλλη, η οποία πιστοποιείται στην πλευρά Δ της στήλης της Ξάνθου, ονομάζεται Λυκική Β´ ή Μιλυακή, χωρισμένη από τις γραμματικές ιδιαιτερότητές της. Η λυκιακή είχε το δικό της αλφάβητο, το οποίο ήταν στενά συνδεδεμένο με το ελληνικό αλφάβητο, αλλά περιελάμβανε τουλάχιστον έναν χαρακτήρα δανεισμένο από την Καρική καθώς και χαρακτήρες κατάλληλους για τη γλώσσα. Οι λέξεις χωρίζονταν συχνά με δύο τελείες.
Η λυκική εξαφανίστηκε κάπου στις αρχές του 1ου αιώνα π.Χ. και αντικαταστάθηκε από την αρχαία ελληνική γλώσσα.