Μίρτσα Ε΄ της Βλαχίας

Ο Μίρτσα Ε΄ ο Ποιμήν, ρουμανικά: Mircea Ciobanul‎‎ [Μίρτσα αλ τσίντιλα Τσομπάνουλ] (απεβ. 25 Σεπτεμβρίου 1559), ήταν πρίγκιπας (voivode, βοεβόδας) της Βλαχίας τρεις φορές: 1) Ιανουάριος 1545 (μπήκε στο Βουκουρέστι στις 17 Μαρτίου) - 16 Νοεμβρίου 1552, 2)Μάιος 1553 – 28 Φεβρουαρίου 1554 (αναχώρηση από το Βουκουρέστι τον Μάρτιο). και 3) Ιανουάριος 1558 – 21 Σεπτεμβρίου 1559.

Μίρτσα Ε΄ της Βλαχίας
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος	21  Σεπτεμβρίου 1559 Βουκουρέστι
Τόπος ταφής	Curtea Veche
Χώρα πολιτογράφησης	Βλαχία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ηγεμόνας
Οικογένεια
Σύζυγος	Chiajna of Moldavia
Τέκνα	Πέτρος ο Νεαρός της Βλαχίας Radu de Valachie Stanca of Wallachia
Γονείς	Ράντου Δ΄ ο Μέγας και Catalina Crnojević of Zeta
Αδέλφια	Ράντου Ε΄ του Αφουμάτσι Βλαντ Η΄ της Βλαχίας (ετεροθαλής αδελφός από πατέρα) Ράντου ΣΤ΄ Μπαντίκα (ετεροθαλής αδελφός από πατέρα) Ράντου Ζ΄ της Βλαχίας
Οικογένεια	House of Drăculești
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Κατάλογος ηγεμόνων της Βλαχίας (1545–1552) Κατάλογος ηγεμόνων της Βλαχίας (1558–1559) Κατάλογος ηγεμόνων της Βλαχίας (1553–1554)
Σχετικά πολυμέσα

Νεανική ζωή

Ήταν ο πέμπτος γιος του Ράντου Δ΄ του Μεγάλου [Ράντου τσελ Μάρε]. Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Ντουμίτρου και νυμφεύτηκε την Κιάζνα (Chiajna), την κόρη του Πέτρου Ράρες, της οποίας το όνομα ήταν στην πραγματικότητα Άνα. Μάλλον τον έλεγαν Ποιμένα, διότι αγόραζε πρόβατα για τις αγορές της Κωνσταντινούπολης πριν ανέβει στο θρόνο.

Σταδιοδρομία

Η Οθωμανική αυτοκρατορία (η επικυρίαρχος της Βλαχίας) τον όρισε κυβερνήτη τον Ιανουάριο του 1545, στη θέση του θετού αδελφού του Ράντου Ζ΄ Παΐσιε και μπήκε στο Βουκουρέστι στις 17 Μαρτίου 1545, και ενθρονίστηκε εκείνη την ημέρα. Με το πρώτο του διάταγμα για τα προνόμια, της 25ης Μαρτίου 1545, διατήρησε τα καθήκοντά τους, και μάλιστα προήγαγε, τέσσερις υψηλούς αξιωματούχους τού προκατόχου του. Ένα χρονικό αναφέρει ότι δύο εβδομάδες μετά την ανάρρησή του, διέταξε να σκοτωθούν αρκετοί βογιάροι, συμπεριλαμβανομένου του Κοάντα του κυβερνήτη (vornic, υπουργός εσωτερικών υποθέσεων), Ράντουλ του κόμη (comis), Στρόε του σπαθάριου (spătar, δεύτερος αρχηγός του στρατού) και του Βιντίλα του κόμη. Το χρονικό αναφέρει επίσης ότι βασανίστηκαν, για να αποκαλύψουν πού ήταν κρυμμένα τα χρήματα και τα κοσμήματα, ώστε αυτά να ριχθούν στο θησαυροφυλάκιο. Μετά από αυτή τη σφαγή, μερικοί από τους πλουσιότερους βογιάρους και οι συγγενείς των σκοτωμένων πήγαν στην εξορία στην Τρανσυλβανία και την Ουγγαρία, όπου συγκεντρώθηκαν και προσπάθησαν δύο φορές να τον καθαιρέσουν από τον θρόνο.

Πρώτη πρόκληση

Η πρώτη απόπειρα έγινε στη μάχη του Πέρις, στις 24 Αυγούστου 1546, όταν το πλήθος των εξόριστων βογιάρων δέχθηκε αιφνιδιαστική επίθεση και αποδεκατίστηκε από τον Μίρτσα Ε΄ τον Ποιμένα. Στις αρχές του 1548 έλαβε χώρα μια νέα έξοδος των βογιάρων που παρέμειναν στη Βλαχία, με επικεφαλής τον Στόικα τον οικονόμο (stolnic), τον Βιντίλα τον βόρνικ, τον Ράντου τον μεγάλο λογοθέτη (logofăt) και τον Πέρβου τον αρχιοικονόμο (postelnic). Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εξόριστοι βογιάροι ανασυντάχθηκαν, και μια δεύτερη αναμέτρηση έγινε εκείνη τη χρονιά. Με επικεφαλής έναν νεαρό διεκδικητή και συνοδευόμενοι από 1.000 μισθοφόρους Σέκελυ, μπήκαν στη Βλαχία ελπίζοντας να υποστηριχθούν από μια λαϊκή εξέγερση. Ωστόσο η αναμενόμενη εξέγερση δεν υλοποιήθηκε ποτέ: το χρονικό του κατοίκου του Μπρασόβ, Όστερμαγιερ, φαίνεται να δείχνει ότι οι αγρότες υποστήριζαν τον Mίρτσα. Φαίνεται ότι η μάχη έλαβε χώρα κοντά στο χωριό Mίλοστε (σημερινό χωριό Mίλοστα) στην κομητεία Βούλτσα, με τον Μίρτσα Ε΄ τον Ποιμένα να βγαίνει νικητής, και τους βογιάρους που δεν σκοτώθηκαν, να δραπετεύουν με μεγάλη δυσκολία.

Δεύτερη πρόκληση

Ενώ οι Αψβούργοι που κατέλαβαν την Τρανσυλβανία το 1551 ήθελαν έναν ηγεμόνα αφοσιωμένο στην υπόθεση τους στη Βλαχία, ο νέος κυβερνήτης της Τρανσυλβανίας, αυτοκρατορικός στρατηγός Γιόχαν-Μπάπτιστ Καστάλντο, υποστήριξε τον Ράντου Η΄ Ιλίε, ο οποίος, επίσης περικυκλωμένος από βογιάρους στην εξορία, πέρασε τα σύνορα στη Βλαχία τον Νοέμβριο. 1552. Ενώ ο Ράντου Η΄ είχε περίπου 15.000 άνδρες, ο Mίρτσα Ε΄ είχε περίπου 8.000-9.000. Δύο ημέρες πριν από τη μάχη, φοβούμενος ότι θα προδοθεί, ο Μίρτσα Ε΄ σκότωσε 47 βογιάρους στο τραπέζι του. Η αποφασιστική μάχη έλαβε χώρα στο Μανέστι στις 16 Νοεμβρίου 1552. Ο Ράντου Η΄ ήταν νικητής, ενώ ο Mircea κατέφυγε με την οικογένειά του στο Τζούρτζου.

Απώλεια και επαναφορά

Στις 11 Μαΐου 1553, ο Μίρτσεα Ε΄, υποστηριζόμενος προσωπικά από τον πρίγκιπα της Μολδαβίας, Aλεξάντρου Λαπουσνάνου, ανέλαβε τον θρόνο του. Η δεύτερη περίοδος διακυβέρνησής του ήταν σύντομη, καθώς ο ίδιος ο Aλεξάντρου Λαπουσνάνου, υποπτευόμενος για κακή πίστη, έστειλε τον υψηλό βόρνικ του, τον Nανταμπάικo, να απομακρύνει τον Mίρτσα Ε΄ από τον θρόνο. Στη συνέχεια, απέκτησε από την Οθωμανική Πύλη το δικαίωμα να κυβερνά για το Πατράσκου, ενώ ο Mίρτσα Ε΄ έπρεπε να φύγει για την Κωνσταντινούπολη .

Μετά το τέλος του Πατράσκου τον Ιανουάριο του 1558, ο σουλτάνος Σουλεϊμάν Α΄ Μεγαλοπρεπής παραχώρησε για άλλη μια φορά στον Μίρτσα Ε΄ το δικαίωμα να κυβερνά. Ο διορισμός του προκάλεσε μια έξοδο βογιάρων στα Νότια Καρπάθια και έξω από τη Βλαχία. Ο Μίρτσεα Ε΄ υποσχέθηκε σε αυτούς τους άνδρες, ότι αν επέστρεφαν και του υπέβαλαν υποτέλεια, θα τους συγχωρούσε. Τους δέχθηκε στην πριγκιπική Αυλή του Βουκουρεστίου, παρουσία Οθωμανών αξιωματούχων. Παρόλα αυτά, μετά την αποχώρηση των Οθωμανών, ο Μίρτσα Ε΄ σκότωσε τους βογιάρους, με τον πιο σημαντικό από αυτούς να είναι ο Στανίλα ο βόρνικ. Την ίδια ημέρα, 3 Φεβρουαρίου 1558, ήταν η πρώτη φορά που χάθηκαν και εκπρόσωποι του ορθόδοξου κλήρου.

Το τέλος

Ο Μίρτσα Ε΄ απεβίωσε το 1559, τάφηκε στην εκκλησία Κούρτα Βέκε στο Βουκουρέστι, την οποία είχε ξανακτίσει. Μετά το τέλος του, η ενεργητική σύζυγός του, Ντάμνα Κιάζνα, βοήθησε τον γιο τους Πέτρο τον Νεαρό να πάρει τον θρόνο.

Δείτε επίσης

• Ιστορία του Βουκουρεστίου

Βιβλιογραφικές αναφορές

• Lucian Predescu, Enciclopedia Cugetarea
• Controversata doamnă Chiajna. Cum a ajuns să-şi mărite fata cu un sultan şi să-şi turcească cei doi fii