Ματτέους φαν Χέλμοντ

Φλαμανδός ζωγράφος

Ο Ματτέους φαν Χέλμοντ (Mattheus van Helmont [5] 1623 – μετά το 1679), ήταν Φλαμανδός ζωγράφος που ειδικευόταν σε ρωπογραφίες εσωτερικών χώρων και σκηνών χωριών. Το ύφος και η θεματολογία του επηρεάστηκαν από το έργο του Ντάβιντ Τένιερς του νεότερου και του Άντριεν Μπράουβερ. Τα αγαπημένα του θέματα ήταν γιορτές αγροτών, γαμήλιες γιορτές, πότες και αλχημιστές. Ανέπτυξε το δικό του προσωπικό υφος προς την τελική φάση της σταδιοδρομίας του. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ενεργού ζωής του στην Αμβέρσα, αλλά μετοίκησε στις Βρυξέλλες αργότερα. [6]

Ματτέους φαν Χέλμοντ
Γέννηση1623[1][2][3]
Αμβέρσα
Θάνατος1679[1][2][3]
Βρυξέλλες
Χώρα πολιτογράφησηςΚάτω Χώρες των Αψβούργων
Ιδιότηταζωγράφος[4]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Αυτοπροσωπογραφία ενός καλλιτέχνη ανάμεσα σε μια χαρούμενη συντροφιά αγροτών που πίνουν σε μια ταβέρνα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Ματτέους φαν Χέλμοντ γεννήθηκε στην Αμβέρσα, γιος του Ματτέους φαν Χέλμοντt και της Ελίσαμπετ Κρέμερς (Elisabeth Cremers). Βαφτίστηκε στον Καθεδρικό Ναό της Αμβέρσας στις 24 Ιουλίου 1623. [7] Ο Ματτέους φαν Χέλμοντ εντάχθηκε για πρώτη φορά στη Συντεχνία του Αγίου Λουκά της Αμβέρσας ως γιος Δασκάλου και το 1645 έγινε κανονικός Δάσκαλος στη Συντεχνία. [8]

 
Πότης με στάμνα και καπνιστής με πίπα

Οι πίνακες ζωγραφικής του με ιταλικού ύφους σκηνές αγοράς και πανηγύρεις υποδηλώνουν ότι πιθανώς επισκέφθηκε την Ιταλία, αλλά δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία που να επιβεβαιώνουν αυτό το ταξίδι. [9] Έγινε μέλος της Συντεχνίας των Βρυξελλών του Αγίου Λουκά το 1674 [8] Στις 17 Αυγούστου 1647 νυμφεύτηκε τη Μαρκαρέτα Βέρστοκ. Το ζευγάρι απέκτησε τέσσερις γιους από τους οποίους οι δύο - ο Γιαν και ο Χασπάρντ - εκπαιδεύτηκαν με τον πατέρα τους και έγιναν ζωγράφοι. Ο Γιαν έγινε ζωγράφος πορτρέτου. Ο Χασπάρντ μπήκε στη Συντεχνία της Αμβέρσας το 1679 ως ζωγράφος πορτρέτων, αλλά δεν άφησε κανένα γνωστό έργο. Η οικογένεια ζούσε στο Lange Nieuwstraat στην Αμβέρσα.

Είχε μεγάλη παραγωγή, αλλά χρεωκόπησε, κάτι που υποτίθεται ότι οφείλεται στον απείθαρχο χαρακτήρα του και τη συχνή συμμετοχή του σε φιλονικίες. Αυτό τον ανάγκασε να εγκαταλείψει την Αμβέρσα και να εγκατασταθεί στις Βρυξέλλες το 1674. Αναγκάστηκε να αφήσει πολλούς πίνακες στους πιστωτές του στην Αμβέρσα.[9]

Πιθανότατα παρέμεινε το υπόλοιπο της ζωής του στις Βρυξέλλες, όπου πέθανε κάποια στιγμή μεταξύ 1679 και 1699. [6]

Ο Ματτέους φαν Χέλμοντ είναι γνωστός για τη μεγάλη του παραγωγή, η οποία περιλαμβάνει γενικά έργα υπογεγραμμένα ή μονογραμμένα, αλλά σπάνια χρονολογημένα. Τα γνωστά του έργα χρονολογούνται στην περίοδο από το 1638 έως το 1670. Ήταν ζωγράφος ρωπογραφιών και ειδικεύθηκε στη ζωγραφική εσωτερικών σκηνών με αγρότες, αλχημιστές και τεχνίτες στην εργασία, εσωτερικούς χώρους ταβέρνας, σκηνές χωριού, σκηνές αγοράς και κεράσματα. Ζωγράφισε επίσης μερικές νεκρές φύσεις.[9] Αναφέρεται ότι έχει ζωγραφίσει "Singeries", ένα είδος που διαδόθηκε από τον Ντάβιντ Τένιερς τον νεοτερο και απεικονίζει πιθήκους που εμφανίζονται με ανθρώπινη ενδυμασία και σε ανθρώπινο περιβάλλον. Ωστόσο, δεν υπάρχουν σταθερές αποδόσεις έργων αυτού του είδους στον φαν Χέλμοντ. Μπορεί να έχει δημιουργήσει «σκηνές φύλαξης», δηλαδή σκηνές που απεικονίζουν μια εσωτερική σκηνή με αξιωματικούς και στρατιώτες που ασχολούνται με τη διασκέδαση. Ωστόσο, η φρουρά με την απελευθέρωση του Αγίου Πέτρου (που πωλήθηκε στο Colnaghi Old Masters), που του αποδιδόταν στο παρελθόν, έχει πλέον αποδοθεί σε έναν οπαδό του Ντάβιντ Τένιερς. [10]

Ενώ οι περισσότερες σκηνές του χωριού του απεικονίζουν φλαμανδικά χωριά, ζωγράφισε επίσης σκηνές από ιταλικά χωριά και πόλεις, όπως η σκηνή της αγοράς σε μια φανταστική ιταλική πόλη . [11] Είναι γνωστό ότι έχει συνεισφέρει τις μορφες για τα τοπία του Ζακ ντ'Αρτουά. [8]

 
Ο Αλχημιστής

Ο φαν Χέλμοντ επηρεάστηκε υφολογικά και θεματικά από τους Άντριεν Μπράουβερ, Ντάβιντ Ράικερτ ΙΙΙ (David Ryckaert III) και Ντάβιντ Τένιερς τον νεότερο. [8] Στην τελευταία φάση της σταδιοδρομίας του, το ύφος του έγινε πιο προσωπικό. [12]

Αλχημιστές στην εργασία τους

Επεξεργασία

Μια άλλη δημοφιλής σκηνή ρωπογραφίας που ζωγράφισε ο φαν Χέλμοντ ήταν ο αλχημιστής στην εργασία του. Αυτό ήταν επίσης ένα θέμα που διαδόθηκε από τους Τένιερς. Οι αλχημιστές και οι καλλιτέχνες είχαν πολλά κοινά, συμπεριλαμβανομένης της άλεσης και του μείγματος χημικών ουσιών που οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν για χρωστικές ουσίες. Αυτό φαίνεται στο The Helchm's The Alchemist ( Science History Institute ). Πολλά από τα αντικείμενα που βρέθηκαν στις αίθουσες του αλχημιστή μπορεί επίσης να βρεθούν σε στούντιο καλλιτέχνη. Το γλυπτό écorché (απεικόνιση μυών στο ανθρώπινο σώμα χωρίς την επικάλυψη δέρματος) από γύψο στον πάγκο δείχνει μυϊκές ομάδες κάτω από το δέρμα, που χρησιμοποιούνται από καλλιτέχνες αλλά επίσης και από αλχημιστές που ενδιαφέρονται για τη σωματική υγεία. Το βιολί, σύμβολο της έμπνευσης, εμφανίζεται συχνά σε πίνακες ζεργαστηρίων ζωγραφικής, αλλά το νόημά του θα μπορούσε να ισχύει εξίσου καλά για τους αλχημιστές. Τα βιβλία, τα γυάλινα σκεύη, ένα ανθρώπινο κρανίο, μια συσκευή απόσταξης και οι φούρνοι στον πίνακα είναι όλα τμήμα της παραγωγικής ακαταστασίας του εξοπλισμού σε ένα πολυάσχολο εργαστήριο αλχημιστών. [13]

Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου

Επεξεργασία
 
Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου

Ο φαν Χέλμοντ παρήγαγε πολλές εκδόσεις του Πειρασμού του Αγίου Αντωνίου. Αυτό το θέμα ήταν πολύ δημοφιλές στη φλαμανδική τέχνη από τα τέλη του 15ου αιώνα. Οι Καθολικοί θεωρούν τον Άγιο Αντώνιο ως πρότυπο που πρέπει να μιμηθούν, καθώς πιστεύεται ότι αντιστάθηκε σε πολλούς πειρασμούς που του έστειλε ο Διάβολος. Οι φλαμανδικοί πίνακες που ασχολούνται με το θέμα του πειρασμού του Αγίου Αντωνίου τυπικά είναι γεμάτοι με μάγισσες και τερατώδη πλάσματα που τον δελεάζουν. Τον 17ο αιώνα ο Ντάβιντ Τένιερς ο Νεότερος και ο αδελφός του Άμπραχαμ Τένιερς επέστρεφαν συχνά στο θέμα.

Μια σύνθεση του πειρασμού του Αγίου Αντωνίου που πωλήθηκε στο Sotheby's (7 Μαΐου 2008 στο Άμστερνταμ, παρτίδα 24) δείχνει τον Άγιο Αντώνιο να γονατίζει μπροστά από ένα πέτρινο τετράγωνο που μοιάζει με βωμό πάνω στον οποίο τοποθετούνται διάφορα θρησκευτικά αντικείμενα. Ενώ ο Ντάβιντ Τένιερς εξανθρωπίζει τις μάγισσες και τα πλάσματά του τόσο στην εμφάνιση όσο και στη συμπεριφορά, ο φαν Χέλμοντ φαίνεται να συνεχίζει την παράδοση του 16ου αιώνα με έμφαση στο τερατώδες τους. Ο φαν Χέλμοντ επέλεξε επίσης να δώσει τον ρόλο του γυναικείου πειρασμού σε μια εξαιρετικά σαγηνευτική, γυμνή γυναίκα, σε αντίθεση με τους Τένιερς, που επέλεξαν μια όμορφη αλλά ευγενικά ντυμένη νεαρή γυναίκα. [14]

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 (Δανικά, Αγγλικά) Kunstindeks Danmark. 2496. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 Artnet. matheus-van-helmont. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) Art UK painters database. van-helmont-matthieu-16231679. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/139484. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  5. Variant spellings of name: Mattheus van Hellemont, Matheus van Helmont, Matthys van Hellemont, Mathees van Hellemont
  6. 6,0 6,1 Mattheus van Helmont at the Netherlands Institute for Art History
  7. Jan van Helmont at vondel humanities
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 Mattheus van Helmont, A young fiddler making music at Christie’s
  9. 9,0 9,1 9,2 Mattheus van Helmont, The Liberation of Saint Peter Αρχειοθετήθηκε 2016-02-01 στο Wayback Machine. at Colnaghi Old Masters
  10. Follower of David Teniers (II), Guardroom with in the background the liberation of Peter, at the Netherlands Institute for Art History
  11. Mattheus van Helmont, Market scene in an imaginary Italian town at Osenat auction in Fontainebleau of 23 June 2019 lot 103
  12. Mattheus van Helmont, The Temptation of Saint Anthony at Sotheby’s
  13. Drago, Elisabeth Berry (2018). «The Masters of Nature». Distillations (Science History Institute) 4 (2): 25. https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/the-masters-of-nature. Ανακτήθηκε στις October 30, 2018. 
  14. Mattheus van Helmont, The Temptation of Saint Anthony at Sotheby’s

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία