Μηνάς Πατρίκιος
Ο Μηνάς Πατρίκιος (1888 - 5 Δεκεμβρίου 1960) ήταν Έλληνας δικηγόρος από την Ανατολική Θράκη, ο πρώτος αιρετός Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, βουλευτής και υπουργός. Δήμαρχος διετέλεσε από το 1926 ως το 1929 και από το 1955 ως το 1959, με παύσεις λόγω των διώξεων που υπέστη από τα δικτατορικά καθεστώτα Πάγκαλου και Κονδύλη.[1] Διετέλεσε επίσης υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων στην κεντρώα κυβέρνηση Πλαστήρα.
| Μηνάς Πατρίκιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1888 Καλλικράτεια Ανατολικής Θράκης |
| Θάνατος | 5 Δεκεμβρίου 1960 Θεσσαλονίκη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός δικηγόρος |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτικό κόμμα/Κίνημα | Εθνική Πολιτική Ένωσις Κέντρου |
| Συγγενείς | Ρούλα Πατεράκη (εγγονή) |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας (Σεπτέμβριος 1952 – Οκτώβριος 1952) μέλος της Βουλής των Ελλήνων (εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης) Δήμαρχος Θεσσαλονίκης (1926–1929) Δήμαρχος Θεσσαλονίκης (1955–1959) |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε το 1888 στην Καλλικράτεια της Ανατολικής Θράκης. Ήταν επικεφαλής της Ανωτάτης Επιτροπής Προσφύγων, που συσπείρωνε πρόσφυγες ανεξαρτήτου τοπικής καταγωγής, οι οποίοι διαφωνούσαν με τον εναγκαλισμό της Προσφυγικής Συνομοσπονδίας με τα βενιζελικά κόμματα. Ο Πατρίκιος από το βήμα του Γ΄ Παμπροσφυγικού Συνεδρίου (Απρίλιος 1925) είχε δηλώσει: «Με κυβερνήσεις συντηρητικάς και απολυταρχικάς δεν λύεται το αγροτικόν ζήτημα… Μη ελπίσωμεν από τας σημερινάς κυβερνήσεις λύσιν. Προτείνω λοιπόν όπως ο προσφυγικός κόσμος συσσωματωθή εις κόμμα Εργατοαγροτικόν […] Από απόψεως οικονομικής είμεθα προλετάριοι. Οι πόλεμοι μάς διεμόρφωσαν ούτως, ώστε είνε αδύνατον να ταχθώμεν με την τάξιν των κεφαλαιοκρατών».[2]
Τον Οκτώβριο του 1925 πήρε μέρος στις δημοτικές εκλογές της Θεσσαλονίκης, με τη στήριξη από το Εργατικό Κέντρο, το ΚΚΕ, το προσφυγικό στοιχείο της πόλης και μερίδα του Λαϊκού Κόμματος.[3] Κάνοντας την έκπληξη, ο Πατρίκιος πρώτευσε στις εκλογές συγκεντρώνοντας 5.279 ψήφους (ποσοστό 30%) και επικρατώντας του βενιζελικού υποψηφίου Κωνσταντίνου Αγγελάκη, ο οποίος έλαβε 4,536 ψήφους (ποσοστό 26%).[3] Όμως ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος ακύρωσε τις εκλογές συνεπικουρούμενος από τους πολιτευτές (τόσο του Λαϊκού όσο και του Κόμματος Φιλελευθέρων) και προκήρυξε νέες για το Δεκέμβριο. Σε εκείνες τις επαναληπτικές εκλογές ο Πατρίκιος εξελέγη κε νέου Δήμαρχος, αποσπώντας το 50,6% των ψήφων έναντι 31,1% για τον υποστηριζόμενο από τον Πάγκαλο Κ. Αγγελάκη. Το 1926 λίγο πριν αναλάβει καθήκοντα η νέα Δημοτική Αρχή, με διαταγή του δικτάτορα Πάγκαλου, αποπέμφθηκαν 7 δημοτικοί σύμβουλοι από την πλειοψηφία "ως κομμουνιστές" και αντικαταστάθηκαν από άλλους της μειοψηφίας. Τον Αύγουστο το καθεστώς απέλυσε το νέο Δήμαρχο, ο οποίος επανήλθε το 1927 και αποπέμφθηκε ξανά στις 9 Ιουνίου 1929.[4] Στις επόμενες δημοτικές εκλογές, το 1929, ο Πατρίκιος ηττήθηκε από τον φιλοβασιλικό Νικόλαο Μάνο.
Εξελέγη βουλευτής Θεσσαλονίκης με την Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου στις βουλευτικές εκλογές του 1950 και επανεξελέγη το 1951. Από τις 11 Σεπτεμβρίου ως τις 11 Οκτωβρίου 1952 στην κυβέρνηση Πλαστήρα χρημάτισε υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.[5] Υπηρέτησε επίσης ως δεύτερος αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Επίσης, διετέλεσε τρίτος αντιπρόεδρος της Βουλής. Μετά το 1952 έγινε μέλος του ΔΚΕΛ και υποστηρίχθηκε από την ΕΔΑ στις δημοτικές εκλογές του 1954 για το Δήμο Θεσσαλονίκης.[6] Ο Πατρίκιος συγκέντρωσε ποσοστό 36,84% των ψήφων και επικράτησε 3 ακόμα υποψηφίων. Έτσι ανέλαβε για δεύτερη φορά το αξίωμα του Δημάρχου Θεσσαλονίκης την περίοδο 1955-1959. Το 1957 εξέφρασε την αντίθεσή του στο ξήλωμα των γραμμών του Τραμ Θεσσαλονίκης και στο λεωφορειακό μονοπώλιο του νεοϊδρυθέντος ΟΑΣΘ που επιβλήθηκε από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.[7] Ως Δήμαρχος ενεργοποίησε τα αδρανή κληροδοτήματα για την ενίσχυση του Δημοτικού Νοσοκομείου και του Δημοτικού Βρεφοκομείου.[8] Απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου 1960.[8] Κηδεύτηκε με δημοτική δαπάνη από τον ναό της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.[9]
Στη Θεσσαλονίκη, μεγάλη πλατεία στην περιοχή 25ης Μαρτίου ονομάζεται προς τιμήν του Πλατεία Μηνά Πατρικίου. Ο σταθμός μετρό Μαρτίου που θα λειτουργήσει στις 30/11/2024 είχε πρότερη ονομασία την επωνυμία Πατρικίου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Η ιστορία της Θεσσαλονίκης μέσα από τους δημάρχους που τη διοίκησαν τα τελευταία 150 χρόνια, 21/05/2019, Εφημερίδα Μακεδονία
- ↑ Το φάντασμα του κομμουνισμού πάνω από την πόλη: Οι δημοτικές εκλογές του 1925 στη Θεσσαλονίκη. 27/10/2012, alterthess.gr
- ↑ 3,0 3,1 sansimera.gr, ανάκτηση 29-8-2014.
- ↑ Ευάγγελος Χεκίμογλου, Ο Νικόλαος Μάνος και ο Μεσοπόλεμος στη Θεσσαλονίκη, University Studio Press – Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη, 2010, σ. 201-287.
- ↑ ««Κυβέρνησις Νικολάου Πλαστήρα, Από 27.10.1951 έως 11.10.1952»». Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2014.
- ↑ Γιάννης Γκλαρνέτατζης (7 Νοεμβρίου 2010). «Παλλαϊκό μέτωπο εναντίον δωσιλόγων: Οι δημοτικές εκλογές του 1954 στη Θεσσαλονίκη». tvxs.gr. Ανακτήθηκε στις 29 Αυγούστου 2014.
- ↑ Ο ΟΑΣΘ ρίζωσε στα αποκαΐδια των τραμ της Σαλονίκης
- ↑ 8,0 8,1 «Απεβίωσε χθες ο Μηνάς Πατρίκιος». Ελευθερία. 1960-12-06, σελ. 8. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=64&pageid=31404&id=-1&s=0&STEMTYPE=1&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASJAScASZASHASSASRASXASa&CropPDF=0.
- ↑ «Απεβίωσε την νύκτα ο τέως Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Μηνάς Πατρίκιος». Μακεδονία. 1960-12-06, σελ. 7. http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=124&pageid=27914&id=-1&s=0&STEMTYPE=1&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=AAiARoASPASVASEASaAAgARsASJAScASZASHASSASRASXASaAAi&CropPDF=0.