Μοναστήρι Αχαΐας

Το Μοναστήρι είναι χωριό του Νομού Αχαΐας. Η παλαιά του ονομασία ήταν Βεργουβίτσα. Υπάγεται διοικητικά στον καλλικρατικό Δήμο Αιγιαλείας ενώ μέχρι το 2010 υπάγονταν στον καποδιστριακό Δήμο Αιγείρας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 627 μέτρων και απέχει 15 χλμ. από τη θάλασσα. Κατά την απογραφή του 2011 είχε 119 κατοίκους.

Μοναστήρι
Μοναστήρι Μοναστήρι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Αιγιαλείας
Δημοτική Ενότητα	Αιγείρας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	627
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Βεργουβίτσα

Άποψη του Μοναστηρίου.

Ιστορία

Το προσκυνητάρι στην είσοδο του χωριού.

Η δημιουργία του χωριού εντοπίζεται περίπου στις αρχές του όγδου μ.Χ. αιώνα, όταν Σλάβοι τσοπάνηδες διασκορπίστηκαν και εγκαταστάθηκαν σε όλη την Πελοπόννησο και επομένως και στη Βεργουβίτσα, δεδομένου ότι το όνομα αυτό είναι σλαβικής προέλευσης. Το τοπωνύμιο Βεργουβίτσα διατηρήθηκε μέχρι το 1955, όπου ύστερα από πρόταση της Νομαρχιακής Επιτροπής μετονομασίας και τοπωνυμίων μετονομάστηκε σε «Μοναστήρι» από το μοναστήρι της «Παναγίας της Βεργουβιτσιώτισσας» που βρίσκεται στο χωριό.

Αξιοθέατα

Προσκυνητάρι

Στην είσοδο του χωριού βρίσκεται το προσκυνητάρι, ύψους 6 μέτρων, το οποίο κτίστηκε το 1878 και μέσα στο οποίο έχει τοποθετηθεί μία μεγάλη εικόνα της Θεοτόκου. Το προσκυνητάρι είναι ασβεστόκτιστο με πέτρα. Στη μέση του νότιου τοίχου έχει φυτρώσει μία μικρή συκιά της οποίας τα χρόνια είναι σχεδόν όσα και του προσκυνηταριού. Από το προσκυνητάρι αρχίζει ανηφορικό πέτρινο μονοπάτι μήκους 300 περίπου μέτρων με δύο παράλληλες σειρές μεγάλα κυπαρίσσια, τα οποία φυτευτήκαν το 1852, και καταλήγει στην πλατεία της εκκλησίας.

Ιερός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου

Η μονή της Παναγίας της Βεργουβιτσιώτισσας. Διακρίνεται σε πρώτο πλάνο το καμπαναριό.

Ο ναός της μονής της Παναγίας της Βεργουβιτσιώτισσας, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, βρίσκεται βορειοδυτικά του χωριού σε απόσταση χιλίων περίπου μέτρων από αυτό, σε υψόμετρο 700 μέτρων. Στο κατώφλι της πόρτας του έχει τοποθετηθεί η μαρμάρινη πλάκα κάτω από την οποία βρέθηκε η ιστορική εικόνα της Παναγίας. Ο ναός είναι βυζαντινού ρυθμού. Στο εσωτερικό του υπάρχουν δύο σειρές τοιχογραφίες και πλήθος εικόνων. Το τέμπλο του είναι ξυλόγλυπτο και χειροποίητο, έντεχνα πελεκημένο με πολλές ανάγλυφες παραστάσεις ενώ είναι επιχρυσωμένο με πραγματική σκόνη χρυσού. Ο ναός κατασκευάστηκε το 1848 και η εικονογράφησή του έγινε από δύο αγιορείτες ζωγράφους το 1880.

Καμπαναριό

Το μεγάλου ύψους καμπαναριό του ναού κατασκευάστηκε το 1891 και αποτελεί συνέχεια του τοίχου που έγινε το 1880 και περικλείει τον χώρο που έχει κτισθεί η εκκλησία.

Μαυροσπηλιά

Το σπήλαιο «Μαυροσπηλιά».

Η Μαυροσπηλιά είναι μεγάλο σπήλαιο στα ανατολικά του χωριού. Χρησίμευε ως καταφύγιο των κατοίκων σε περιπτώσεις επιδρομών και κατά την Τουρκοκρατία. Εκεί έμειναν επί τρία χρόνια οι Βεργουβιτσιώτες την εποχή του Ιμπραήμ. Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμα διακρίνεται η μαυρίλα από τις φωτιές που άναβαν. Στο εσωτερικό υπάρχει μικρό αυλάκι για να φεύγει το νερό που βγαίνει μέσα από τη σπηλιά. Κάποτε πέρασε από εκεί ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, όταν ξεκίνησε από Νωνακρίδα να χτυπήσει τους Ζαχουλίτες που είχαν οπλιστεί από τον Κιαμήλ-μπέη της Κορίνθου.

Άλλα αξιοθέατα

• Σε απόσταση 50 μέτρων από τον ναό της Θεοτόκου υψώνεται το βουνό της Ευρωστίνας που αποτελεί παρυφάδα του Χελμού. Οι ναυτικοί την αποκαλούν «Κοιμωμένη» γιατί από τη θάλασσα φαίνεται σαν μία γυναίκα που κοιμάται.
• Στην μέση του βουνού, ακριβώς πάνω από την εκκλησία, υπάρχει ένας βράχος 6 περίπου μέτρων που στην κορυφή του δεσπόζει ένα πανάρχαιο πεύκο με μικρό ανάστημα, σαν είδος καρέκλας, το οποίο ονομάζεται «Κάθισμα της Παναγίας».
• Στην ίδια γραμμή και αριστερά υπάρχει μία φυσική υδατογραφία που παριστάνει μία γριά φορτωμένη με αφάνες. Ο ευφάνταστος νους των κατοίκων έπλασε το παραμύθι ότι παλιά μία γριά που την λέγανε «Ηλιού» πήγε Μεγάλη Παρασκευή να βγάλει αφάνες. Όταν φορτώθηκε η Παναγία θύμωσε και, όπως ήταν ξαπλωμένη, την κόλλησε στους βράχους να την βλέπουν οι Χριστιανοί και να μην χαλάνε τις γιορτές για να μην πάθουν τα ίδια.
• Το χωριό έχει 12 ερημοκκλήσια που όλα είναι από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ένα από αυτά, ο Άγιος Νικόλαος, ήταν η κύρια εκκλησία του χωριού και εκεί βρίσκονταν το νεκροταφείο το οποίο μεταφέρθηκε το 1880 κοντά στην Παναγία. Επίσης, στον Άγιο Γεώργιο, ο οποίος είναι η αρχαιότερη εκκλησία από την εποχή της Φελλόης, υπάρχουν μέσα στην αυλή δύο κυπαρίσσια 1.000 περίπου ετών.
• Στην κεντρική πλατεία του χωριού, η οποία περιστοιχίζεται από πλατάνια, υπάρχουν πετρόκτιστες βρύσες από τις οποίες τρέχει νερό που αναβλύζει από πηγή που βρίσκεται στους πρόποδες της Ευρωστίνας.
• Στο τέλος του χωριού βρίσκεται το ξωκκλήσι των Αγίων Ταξιαρχών, με θέα προς το χωριό και τον Κορινθιακό.

Πρόσβαση

Η πρόσβαση στο Μοναστήρι γίνεται μέσω της νέας Εθνικής οδού Αθηνών–Πατρών έως τον κόμβο του Δερβενίου, οπότε και ακολουθείται η παλαιά εθνική οδός μέχρι την Αιγείρα. Από την Αιγείρα υπάρχει ταμπέλα που παραπέμπει στον δρόμο για το χωριό.

Φωτοθήκη

• 
  Το μονοπάτι με τα κυπαρίσσια.
• 
  Η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
• 
  Τα κελιά της μονής της Παναγίας της Βεργουβιτσιώτισσας.
• 
  Η πλατεία του χωριού.
• 
  Οι βρύσες.
• 
  Το μονοπάτι για την εκκλησία της Παναγίας.

Πηγές

• Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
• Χρήστος Σαμαράς, Συνοπτική ιστορία του Μοναστηρίου (Βεργουβίτσας) και της Παναγίας της Βεργουβιτσιώτισσας, Πάτρα 1972.
• Το φυλλάδιο με τη συνοπτική παρουσίαση του χωριού, επιμέλειας της Ιφιγένειας Αγγ. Ρόζου. (το οποίο δημοσιεύεται με την άδεια της συγγραφέως και του Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρίου «Η Βεργουβίτσα»)

Βιβλιογραφία

• Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.