Οδοντιατρική

Οδοντιατρική λέγεται ο κλάδος της ιατρικής που ασχολείται με την μελέτη, διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία ασθενειών, διαταραχών και καταστάσεων της στοματικής κοιλότητας, συνήθως που αφορούν την οδοντοφυΐα αλλά και το βλεννογόνο του στόματος αλλά και των γειτονικών και των σχετικών δομών και ιστών, ιδιαίτερα στην γναθοπροσωπική (των γνάθων και του προσώπου) περιοχή. Αν και κατά κύριο λόγο συνδέεται άμεσα με τα δόντια ο τομέα της οδοντιατρικής δεν περιορίζεται μόνο σ' αυτά, αλλά περιλαμβάνει και άλλες πτυχές του κρανιοπροσωπικού συμπλέγματος, συμπεριλαμβανομένης της κροταφογναθικής άρθρωσης και άλλων υποστηρικτικών δομών. Ο όρος οδοντιατρική προέρχεται από την λέξη οδοντολογία (από την Αρχαία Ελληνική λέξη ὀδούς ("δόντι")) - δηλαδή τη μελέτη της δομής, της ανάπτυξης, και των ανωμαλιών των δοντιών. Πλέον, συχνά η οδοντιατρική ταυτίζεται με την ιατρική ειδικότητα της Στοματολογίας (τη μελέτη δηλαδή του στόματος, των διαταραχών και των ασθενειών του) επειδή ασχολούνται με κοινό επιστημονικό πεδίο.

Ο χειρουργός οδοντίατρος και ο βοηθός του κατά τη χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης φρονιμίτη.

Οβελιαία τομή γομφίου; 1: μύλη, 2:ρίζα, 3: αδαμαντίνη, 4: οδοντίνη, 5: πολφική κοιλότητα, 6: αιμοφόρα αγγεία και νεύρα, 7: περιοδοντικοί σύνδεσμοι, 8: ριζικός σωλήνας και ακρορρίζιο, 9: φατνιακό οστό

Παλιός εξοπλισμός οδοντιατρείου όπως εκτίθεται στο Μουσείο Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών στην αίθουσα της Οδοντιατρικής Σχολής.

Η οδοντιατρική είναι σημαντική για τη γενική υγεία του ατόμου. Η οδοντιατρική θεραπεία πραγματοποιείται από εξειδικευμένη ομάδα, η οποία αποτελείται συχνά από έναν οδοντίατρο, βοηθούς οδοντιάτρου, υγειονολόγους, οδοντοτεχνίτες, τεχνικούς και θεραπευτές οδοντιατρικής. Οι περισσότεροι οδοντίατροι εργάζονται σε ιδιωτικά ιατρεία (πρωτοβάθμια περίθαλψη υγείας), αν και μερικοί εργάζονται σε οδοντιατρικές κλινικές και νοσοκομεία (δευτεροβάθμια περίθαλψη υγείας) και ιδρύματα (φυλακές, στρατιωτικές βάσεις, κ.τ.λ.).

Η ιστορία της οδοντιατρικής είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και η ιστορία της ανθρωπότητας και του πολιτισμού με την πρώτη απόδειξη να χρονολογείται από το 7000 π.Χ.. Ευρήματα από τις πρώτες Χαράπειες περιόδους του πολιτισμού της κοιλάδας του Ινδού (3300 π.Χ.) παρουσιάζουν ενδείξεις δοντιών που έχουν τροχιστεί και τοποθετούνται χρονικά πριν από 9000 χρόνια. Η οδοντιατρική χειρουργική θεωρείται ως η πρώτη εξειδικευμένη ιατρική επέμβαση. Ο τίτλος του οδοντιάτρου στην Αρχαία Αίγυπτο απαντάται από την εποχή του Παλαιού Βασιλείου και μετά. Ως πρώτος γνωστός οδοντίατρος είναι ο Hesy-Re ο οποίος έζησε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Ζοζέρ  2600 π.Χ.  Οι πρώτες πληροφορίες στην αρχαία ελληνική γραμματεία για της άσκηση της οδοντιατρικής ως ξεχωριστής ειδικότητας μας παρέχονται ήδη από τον Ηρόδοτο (5^ο αι. π.Χ.) όπου σύμφωνα με τη διήγησή του στην Αίγυπτο υπήρχε μεγάλο πλήθος ιατρών, μεταξύ των οποίων και ιατροί των δοντιών. Επτά αιώνες αργότερα, ο Γαληνός της Περγάμου (129 - 210 μ.Χ.) αναφέρεται επανειλημμένα σε ειδικούς για τα δόντια (ὀδοντικούς ἰατροὺς). 

Οδοντιατρική θεραπεία

Η πλειοψηφία των οδοντιατρικών θεραπειών διεξάγονται για την πρόληψη ή τη θεραπεία των δύο πιο κοινών ασθενειών του στόματος που αφορούν την τερηδόνα (φθορά των δοντιών) και την ουλίτιδα (ασθένεια των ούλων). Οι οδοντίατροι μπορούν να πραγματοποιούν οδοντιατρικές θεραπείες όπως οι επανορθωτικές (σφραγίσματα, στεφάνες, γέφυρες), οι προσθετικές (μερικές ή ολικές οδοντοστοιχίες, εμφυτεύματα), ενδοδοντική θεραπεία, περιοδοντική θεραπεία, την εξαγωγή ή χειρουργική αφαίρεση των δοντιών, καθώς και τη διενέργεια εξετάσεων, ακτινογραφίες και κλινική διάγνωση. Οι οδοντίατροι μπορούν επίσης να συνταγογραφήσουν φάρμακα, όπως αντιβιοτικά, αναλγητικά και οποιαδήποτε άλλα φάρμακα χρειάζονται για την αντιμετώπιση της εκάστοτε οδοντιατρικής πάθησης των ασθενών. Επίσης, ρόλος των οδοντιάτρων είναι να ενημερώνουν σχετικά με την πρόληψη των νόσων του στόματος και την καλή στοματική υγιεινή, μέσω της κατάλληλης καθημερινής υγιεινής που πρέπει να έχει ο ασθενής καθώς και την τακτική, δύο φορές το χρόνο, επίσκεψη για επαγγελματικό καθαρισμό και αξιολόγηση της κλινικής του κατάστασης. Οι συνθήκες της στοματικής κοιλότητας μπορεί να υποδεικνύουν παθήσεις όπως η οστεοπόρωση, ο διαβήτης ή ο καρκίνος. Πολλές μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι οι ασθένειες του στοματικού βλεννογόνου (ούλων) συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, καρδιοπάθειας και πρόωρου τοκετού.

Σπουδές

Η φοίτηση των οδοντιάτρων διαρκεί πέντε χρόνια, στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Οι οδοντίατροι με την ολοκλήρωση των σπουδών τους έχουν ολοκληρώσει και την πρακτική τους άσκηση. Η περαιτέρω εξειδίκευση είναι προαιρετική.

Ειδικότητες

Στην Ελλάδα, οι επίσημα αναγνωρισμένες ειδικότητες της οδοντιατρικής είναι η ορθοδοντική και η στοματική και γναθοπροσωπική χειρουργική. Οι πιο γνωστές εξειδικεύσεις οδοντιάτρων είναι οι: παιδοδοντιατρική, στοματολογία, ορθοδοντική, περιοδοντολογία, ενδοδοντολογία, προσθετολογία, γναθοχειρουργική, εμφυτευματολογία και αισθητική οδοντιατρική.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Οδοντιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
• Οδοντιατρική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκη