Πολυκατοικία Παπαλεονάρδου
Η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου βρίσκεται στην συμβολή των οδών Πατησίων και Σκαραμαγκά στην Αθήνα. Οικοδομήθηκε περί το 1925 με μορφολογικές επιρροές του ευρωπαϊκού ρυθμού Αρ Νουβό της εποχής εκείνης σε σχέδια του αρχιτέκτονα και καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Κωνσταντίνου Κιτσίκη. Η πολυκατοικία έχει συνολική επιφάνεια 1590 τ.μ. και θεωρείται εκ των σπουδαιότερων μεσοπολεμικών οικημάτων της Αθήνας.[5][6]
| Πολυκατοικία Παπαλεονάρδου | |
|---|---|
 | |
 | |
| Άλλες ονομασίες | Οικοδομή Παπαλεονάρδου, Βίλα Σκαραμαγκά, Οικία Μαρίας Κάλλας |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Είδος | Κτίριο |
| Αρχιτεκτονική | Αρ Νουβό |
| Διεύθυνση | Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 37°59′27″N 23°43′51″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Αθηναίων |
| Τοποθεσία | Αθήνα |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Έναρξη κατασκευής | 1925 |
| Χρήση | Πολυκατοικία |
| Ένοικοι | Μαρία Κάλλας[1][2] |
| Ιδιοκτήτης | Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο[3] και Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης[1] |
| Διαχειριστής | Μαρία Κάλλας[1][2] |
| Τεχνικές λεπτομέρειες | |
| Όροφοι | 4 |
| Σχεδιασμός και κατασκευή | |
| Αρχιτέκτονας | Κωνσταντίνος Κιτσίκης |
| Προστασία | διατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα (από 1989)[4] |
| δεδομένα (π) | |
Ιστορία Επεξεργασία
Η Μαρία Κάλλας υπήρξε η διασημότερη ένοικος του κτιρίου· το 1937, μετά το χωρισμό των γονέων της, η μητέρα της πήρε την Κάλλας και την αδερφή της, Υακίνθη, και επέστρεψε στην Αθήνα, όπου εγκαταστάθηκαν στην κατοικία της οδού Πατησίων. Εκεί διέμεινε η μονωδός μέχρι το 1945, οπότε έφυγε ξανά για τη Νέα Υόρκη στις 14 Σεπτεμβρίου.[7]
Το κτίριο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Ναυτικού Απομαχικού Ταμείου το 1950.[8] Επί υπουργίας Μελίνας Μερκούρη το 1989, η πολυκατοικία Παπαλεονάρδου χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο ιστορικό και αρχιτεκτονικό μνημείο των νεότερων χρόνων.[9] Στην πρόσοψη του οικήματος είχε αρχικώς τοποθετηθεί αναμνηστική πλάκα που αργότερα αφαιρέθηκε, όπου αναγραφόταν: «Στο σπίτι αυτό έζησε η Μαρία Κάλλας. Υπουργείο Πολιτισμού 1987».[10] Η πολυκατοικία υπέστη ζημιές από τον σεισμό του 1999 και από πυρκαγιά το 2003, ωστόσο, παρά την εκπόνηση σχετικής μελέτης ανακατασκευής, η ανακαίνιση της από το ΝΑΤ τελικώς δεν πραγματοποιήθηκε λόγω έλλειψης πόρων.[8] Το ίδιο διάστημα διέμεναν άστεγοι και τοξικοεξαρτημένοι, με αποτέλεσμα να σφραγιστεί περί το 2008.[11] Από το 2009 ως το 2013 τελούσε υπό κατάληψη ομάδας αντιεξουσιαστών.[12][13][14] Τον Ιούλιο του 2017, το κτήριο περιήλθε στην κυριότητα του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, μέσω σύμβασης με το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο.[15]
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η υψίφωνος Βάσω Παπαντωνίου εκκίνησε την προσπάθεια ίδρυσης της Ακαδημίας Λυρικής Τέχνης «Μαρία Κάλλας», προτείνοντας τη στέγασή της στην πολυκατοικία της οδού Πατησίων.[16][17] Τον Αύγουστο του 2023 προκηρύχθηκε ανοικτός δημόσιος διαγωνισμός για την αποκατάσταση του κτηρίου.[18]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Νίκος Βατόπουλος: ««Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas»: Επανεκκίνηση ενός αγώνα». (Ελληνικά, Αγγλικά) Η Καθημερινή. 11 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 «Μια ματιά στο ιστορικό «Ολύμπια» πριν ανάψουν ξανά τα φώτα του». (Ελληνικά) elculture. 27 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2022.
- ↑ «Η Ιστορία της Ελλάδας γίνεται... ερείπια». (Ελληνικά) Τα Νέα. 21 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2022.
- ↑ «Ιστορικά κτίρια, χαμένα στον χρόνο». (Ελληνικά, Αγγλικά) Η Καθημερινή. 3 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2022.
- ↑ «ΑΡΧΕΙΟ ΝΕΟΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ - Πολυκατοικία Παπαλεονάρδου». archaeologia.eie.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Πουρνάρα, Μαργαρiτα· Ρηγόπουλος, Δημήτρης (27 Ιανουαρίου 2008). «Διαμάντια στους δρόμους της Αθήνας | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Rémy, Pierre-Jean (1978). Maria Callas, a Tribute. Macdonald and Jane's. σελίδες 19–21. ISBN 978-0-354-04315-1.
- ↑ 8,0 8,1 Μουτούση, Νικολέττα (21 Φεβρουαρίου 2009). «Η Ιστορία της Ελλάδας γίνεται... ερείπια». tanea.gr. ΤΑ ΝΕΑ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Ιτσινέ, Νίκος (3 Σεπτεμβρίου 2011). «Ιστορικά κτίρια, χαμένα στον χρόνο | Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». www.kathimerini.gr. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Team (10 Ιανουαρίου 2013). «Εκεί που έκλαψε η Κάλλας επειδή την «έκοψε» το Ωδείο». tanea.gr. ΤΑ ΝΕΑ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «Το σπίτι της Μαρίας Κάλλας σε παρακμή — Τα τελευταία βήματα για να γίνει Ακαδημία Λυρικής Τέχνης - ertnews.gr». www.ertnews.gr. 4 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «History - Academy Of Lyric Art Maria Callas». www.mariacallasacademy.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «Εισβολή της ΕΛ.ΑΣ. στην 'κατάληψη Σκαραμαγκά' στην Πατησίων». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Σουλιώτης, Γιάννης (10 Ιανουαρίου 2013). «Εκκενώθηκαν Βίλα Αμαλία και η κατάληψη Σκαραμαγκά». www.kathimerini.gr. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Βατόπουλος, Νίκος (11 Μαΐου 2018). ««Ακαδημία Λυρικής Τέχνης Maria Callas»: Επανεκκίνηση ενός αγώνα». www.kathimerini.gr. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «Πρωτοβουλία ανακαίνισης στο διατηρητέο που έζησε η Μαρία Κάλλας στο κέντρο της Αθήνας | ΣΚΑΪ». www.skai.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ «Ενδιαφέρον για δημιουργία Ακαδημίας Λυρικής Τέχνης στο σπίτι της Μαρίας Κάλλας». m.naftemporiki.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Οκτωβρίου 2021.
- ↑ Ρηγόπουλος, Δημήτρης (12 Αυγούστου 2023). «Εναν αιώνα μετά, η πολυκατοικία της Μαρίας Κάλλας είναι έτοιμη να λάμψει ξανά». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2023.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Κάτια Μητροπούλου, Αθήνα: Μνήμες και κτήρια, α' έκδοση, Εκδόσεις «Ι. Σιδέρης», Αθήνα, Ιούλιος 2004.
- Νίκος Βατόπουλος, Το πρόσωπο της Αθήνας, Εκδόσεις ΠΟΤΑΜΟΣ, Αθήνα, 2002.
- Πάνος Τσολάκης (επιμ.), Συλλογικό λεύκωμα του ΕΜΠ, 50 ετών δράσις του Κώστα Κιτσίκη, 1913-1963, Αθήνα 1965
- Δημήτρης Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, Αθήνα 1984
- Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής–Deutsches Architektur Museum, Ελλάδα: αρχιτεκτονική του 20ου αιώνα, Αθήνα 2000.