Η Καθημερινή

ελληνική εφημερίδα

Η Καθημερινή είναι πρωινή πολιτική και οικονομική εφημερίδα που εκδίδεται στον Πειραιά και κυκλοφορεί σε όλη την Ελλάδα.

Η Καθημερινή
ΤύποςΚαθημερινή εφημερίδα
ΜορφήΕφημερίδα μεγάλου σχήματος
ΙδιοκτήτηςΝέες Καθημερινές Εκδόσεις Μονοπρόσωπη Α.Ε.
ΙδρυτήςΓεώργιος Βλάχος
ΑρχισυντάκτηςΑλέξης Παπαχελάς
Ίδρυση15 Σεπτεμβρίου 1919, πριν 104 έτη (1919--9-15)
Πολιτική τοποθέτησηφιλελεύθερος συντηρητισμός
ΓλώσσαΕλληνικά
ΈδραΕθνάρχου Μακαρίου και γωνία Δημητρίου Φαληρέως 2, 185 47, Νέο Φάληρο, Ελλάδα
ISSN1108-9792
Ιστοσελίδαwww.kathimerini.gr
Σελίδα στο Facebook Σελίδα στο Twitter

Ιδιοκτησία και πολιτική κατεύθυνση Επεξεργασία

Ιδρύθηκε από τον Γεώργιο Βλάχο. Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 15 Σεπτεμβρίου 1919. Μετά το θάνατο του Βλάχου το 1951, η εφημερίδα πέρασε στα χέρια της κόρης του, Ελένης. Στις 21 Απριλίου 1967 λόγω του απριλιανού πραξικοπήματος η Ελένη Βλάχου διέκοψε την κυκλοφορία της εφημερίδας. Οι δικτάτορες την πίεσαν να ξαναβγάλει την εφημερίδα, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Μετά από οκτώ μήνες (21 Δεκεμβρίου) διέφυγε στο εξωτερικό. Επέστρεψε στην Ελλάδα στις 9 Αυγούστου του 1974 μετά τη Μεταπολίτευση και τον επόμενο μήνα (15 Σεπτεμβρίου) έβγαλε και πάλι την Καθημερινή.

Η Βλάχου πούλησε την εφημερίδα το 1987 στον Γιώργο Κοσκωτά και την επόμενη χρονιά αγοράστηκε από τον Αριστείδη Αλαφούζο (1924-2017) και μετατράπηκε σε μια σύγχρονη ευρείας κυκλοφορίας ευρωπαϊκή, πολιτική και οικονομική εφημερίδα με πληθώρα παράλληλων μόνιμων και έκτακτων εκδόσεων περιοδικών, βιβλίων και ειδικών αφιερωμάτων. Ήδη από το 1989, εκδίδεται η Οικονομική Καθημερινή, άρτια και αυτοτελής, η οποία κυκλοφορεί μαζί με το κύριο σώμα της εφημερίδας, αλλά σε διακριτό σομόν χρώματος χαρτί.

Στο μεγαλύτερο μέρος της μακράς πορείας της, η Καθημερινή υπήρξε φορέας συντηρητικών απόψεων. Στα πρώτα της χρόνια αντιπαρατέθηκε στον Ελευθέριο Βενιζέλο,[1] υποστήριξε την Ηνωμένη Αντιπολίτευση του Δημητρίου Γούναρη και το Λαϊκόν Κόμμα του Παναγή Τσαλδάρη. Αργότερα υποστήριξε τη δικτατορία του Μεταξά (όπως άλλωστε έπραξαν όλες οι ημερήσιες αντιβενιζελικές και βενιζελικές εφημερίδες της Αθήνας) και μετά τον Εμφύλιο την κυβέρνηση Παπάγου και την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Σήμερα, αν και βρίσκεται στον κεντροδεξιό χώρο, θεωρείται πολυσυλλεκτική εφημερίδα καθώς φιλοξενεί απόψεις από διαφορετικές πολιτικές τάσεις. Ασκεί σημαντική επιρροή στους κύκλους του εκσυγχρονιστικού πολιτικού φάσματος.

Διευθυντής της, από το 2007, είναι ο Αλέξης Παπαχελάς.

Δραστηριότητες Επεξεργασία

Η δραστηριότητα της Νέες Καθημερινές Εκδόσεις Μονοπρόσωπη Α.Ε. είναι η έκδοση ημερήσιων εφημερίδων, περιοδικών και κάθε είδους εντύπου γενικού ή ειδικού περιεχομένου. Από το 2000 μέχρι το 2015 που είχε την ονομασία Η Καθημερινή Α.Ε. Έκδοσης Εντύπων και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας ήταν εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών με τον κωδικό ΚΑΘΗ.

Από το 1998, Η Καθημερινή εκδίδεται και στην αγγλική γλώσσα με τίτλο Kathimerini και κυκλοφορεί στην Ελλάδα, την Κύπρο και άλλες χώρες συσσωματωμένη με τους International New York Times.

Ιστορικό Επεξεργασία

Τα πρώτα χρόνια, η εφημερίδα ήταν εγκατεστημένη στην παλιά μονοκατοικία της οικογένειας Βλάχου στην οδό Σωκράτους 57. Κυκλοφορούσε καθημερινά με δυο έως έξι σελίδες και αρχικά κόστιζε 10 λεπτά. Ο Γεώργιος Βλάχος ήταν ιδιοκτήτης και βασικός συντάκτης της εφημερίδας μέχρι και το 1951. Εκτός του πολύστηλου πολιτικού άρθρου του, που διαμόρφωνε την κατεύθυνση της εφημερίδας, συμμετείχε με χιουμοριστικά σχόλια και πολιτικές κριτικές στη στήλη «Καθημερινός διάλογος». Συνήθης ήταν η προσφορά σε αναγνώσματα διαφόρων τύπων, αλλά και ανέκδοτων μυθιστορημάτων σε συνέχειες. Τα Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια του Στράτη Μυριβήλη και Πριγκιπέσσα Ιζαμπώ του Άγγελου Τερζάκη αποτελούν μόνο ένα πολύ μικρό δείγμα αυτών.

Σημαντικές στήλες της εποχής ήταν «Τα φαιδρά του εικοσιτετραώρου» με χρώμα αστυνομικού ρεπορτάζ, και η στήλη «Εδώ και εκεί» με αναφορά στα κοσμικά γεγονότα των Αθηνών. Μετά το θάνατό του Γεώργιου Α. Βλάχου, η διεύθυνση της εφημερίδας μεταβιβάστηκε στην κόρη του, Ελένη Βλάχου.

Αμέσως μετά την Κατοχή, η ίδια είχε αναλάβει τη στήλη «Επίκαιρα», με σημαντικές λογοτεχνικές πένες να λειτουργούν υποστηρικτικά δίπλα της. Τα χρονογραφήματα της Ελένης Βλάχου αποτύπωσαν, με ιδιαίτερο ύφος, τον τρόπο ζωής του αθηναϊκού λαού και τα σημαίνοντα της εποχής.

Η Καθημερινή κράτησε σκληρή αντιβενιζελική στάση στα χρόνια του Εθνικού Διχασμού. Στη Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια (έκδοση 1932) στο σχετικό λήμμα αναφέρει:

Ανεξάρτητον όργανον αντιβενιζελικής αδιαλλαξίας και συντηρητικότητος εν παντί, έσχεν ευρείαν διάδοσιν και ήσκησε σημαντικόν επηρεασμόν. Διακρίνεται διά την σφοδράν μαχητικότητά της, την εντυπωσιακήν αρθρογραφίαν, το καλαίσθητον ύφος, την παικτικήν και σατιρικήν διάθεσιν, την αίσθησιν και έξαρσιν του ζητήματος της ημέρας. Τας πολιτικάς, κοινωνικάς και φιλολογικάς γνώμας της καθορίζει γενικώς στερρά εμμονή εις την παράδοσιν, χαρακτηριζομένη από την έλξιν προς εν εξιδανικευμένον παρελθόν τάξεως, ευπρεπείας και αισθήματος, ήτις επιτρέπει να παρεισάγωνται τόνοι λυρικοί εις την πλέον οξείαν πολεμικήν της.

Η Καθημερινή υπήρξε ναυαρχίδα του αντιβενιζελισμού και είχε φιλοβασιλική στάση.[2] Εκείνες τις μέρες ο Γεώργιος Βλάχος συνελήφθη και φυλακίστηκε, με αποτέλεσμα Η Καθημερινή να μην κυκλοφορήσει για δώδεκα ημέρες. Την ίδια περίοδο, εκτός από τις βιαιότητες εναντίον του Τύπου, κυριαρχούσε ο έλεγχος και η πρακτική των λευκών στηλών. Οι τελευταίες ήταν απόρροια της λογοκρισίας και αντικαθιστούσαν, τα αφαιρεμένα από την κυβέρνηση, τμήματα των εφημερίδων.[3]

Παρά την απομάκρυνση του Βενιζέλου και την άνοδο της Ηνωμένης Αντιπολίτευσης (1920), η Καθημερινή συνέχιζε να διατηρεί κριτική στάση απέναντι στην κυβέρνηση και τις ενέργειές της, κυρίως όσον αφορά την εξέλιξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Μικρά Ασία. Στο ιστορικό άρθρο «Οίκαδε» (14 Αυγούστου 1922) στηλιτεύει, τρόπον τινά, την κυβέρνηση και ζητά την επιστροφή των ελληνικών στρατευμάτων οίκαδε, δηλαδή πίσω στην πατρίδα. Για το άρθρο τούτο αλλά και για το άρθρο «Πομερανοί», ο Γεώργιος Βλάχος επικρίθηκε από αντίπαλους και φίλους, καθώς θεωρήθηκε ότι συνετέλεσε στην ηθική κατάρρευση του μαχόμενου στρατού. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να ισχύει, εφόσον τα σώματα του ελληνικού στρατού είχαν ήδη δεχτεί το πρώτο πλήγμα από τον τουρκικό στρατό στο Αφιόν Καραχισάρ.[3]

Αντιθέτως, η επίθεση από τις τουρκικές δυνάμεις καταγράφεται ιστορικά στην Άγκυρα στις 16 Αυγούστου 1922. Αφότου εδέχθη επίθεση, ο ελληνικός στρατός «κινήθηκε προς την περιοχή του Αφιόν Καραχισάρ, απ’ όπου αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει, πρώτα προς τη Σμύρνη και, στη συνέχεια, προς τα παράλια της Μικράς Ασίας».[4] Εντούτοις, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να αποδοθεί η ήττα των Ελλήνων στις παρεμβάσεις του Τύπου. Το τουρκικό εθνικό κίνημα είχε αναπτυχθεί πολύ νωρίτερα και είχε φτάσει στο απόγειό του ήδη από το 1919. Συνεπώς η υποχώρηση του ελληνικού στρατού και η καταστροφή της Σμύρνης ήταν σε μεγάλο βαθμό προδιαγεγραμμένα.[5]

Άμεσο επακόλουθο της ήττας ήταν η ανταλλαγή πληθυσμών που επιβλήθηκε με την επισφράγιση της συνθήκης της Λωζάνης (μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας) το 1923.[5] Η πολεμική στάση των γηγενών κατοίκων στη νέα ανθρωπογεωγραφία είναι φανερή και στον Τύπο της εποχής. Το ίδιο συνέβη και με την Καθημερινή, η οποία κράτησε αντιπροσφυγική στάση.

Κατά την περίοδο των πολιτικών ανωμαλιών του ελληνικού 20ού αιώνα, η πορεία της Καθημερινής δοκιμάστηκε από την αντίθεσή της προς τους ισχυρούς της ημέρας ή από τη σύμπραξή της με αυτούς. Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η έκδοσή της διακόπηκε ή έπαυσε τρεις ακόμα φορές:

Σταθμό για την εφημερίδα και τον ελληνικό Τύπο γενικότερα αποτέλεσε το περίφημο άρθρο - ανοιχτή επιστολή προς τον Αδόλφο Χίτλερ, του Γεωργίου Βλάχου την 8 Μαρτίου 1941. Όταν η γερμανική εισβολή βρισκόταν προ των πυλών, ο Γ. Βλάχος συνέταξε το ιστορικό άρθρο «Ανοιχτή επιστολή προς την Α.Ε. και τον Αδόλφο Χίτλερ, αρχικαγκελλάριον του Γερμανικού Κράτους».[3] Το άρθρο τούτο έγινε ευαγγέλιο ηρωικό μα και συνάμα πολεμικό, αναδημοσιεύτηκε στον ξένο τύπο και κέρδισε μία σημαντική θέση στην ιστορία της ελληνικής δημοσιογραφίας. Η γερμανική επιβολή, εκτός των άλλων, ανάγκασε πολλές εφημερίδες να διακόψουν την κυκλοφορία τους.[6] Όσες συνέχισαν να κυκλοφορούν βρίσκονταν υπό τον πλήρη έλεγχο των Γερμανών και δημοσίευαν ειδήσεις που διοχέτευαν οι κατοχικές δυνάμεις, με σκοπό τον εξωραϊσμό των πολεμικών επιχειρήσεων του Άξονα. Μάλιστα, κάποιες από αυτές, ελλείψει χρημάτων, δέχονταν επιδοτήσεις από κόμματα και άλλες ελίτ της εποχής, που συνεισέφεραν στο ταμείο για να μη συκοφαντηθούν.[7] Ο Γεώργιος Βλάχος, αντιθέτως, αν και είχε την ευκαιρία να προσπορισθεί 5.000 λίρες για την εξαγορά των τίτλων, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο, αρνήθηκε να λειτουργήσει την Καθημερινή. Παρ' όλα αυτά, η εφημερίδα εξακολούθησε να εκδίδεται υπό γερμανική εποπτεία, με τον θετικά διακείμενο στις κατοχικές δυνάμεις Σπυρίδωνα Τραυλό στη διεύθυνση της εφημερίδας.

Μετά την απελευθέρωση, το κλίμα δυσπιστίας απέναντι στις λειτουργούσες εφημερίδες την περίοδο της κατοχής οδήγησε σε προσωρινή διακοπή της έκδοσής τους. Για τον ίδιο λόγο κάποιες, με εξαίρεση την Καθημερινή, κυκλοφόρησαν με νέους τίτλους.

Τη δεκαετία του '50, εμφανίζεται ο λαϊκός Τύπος και παρατηρείται μία τάση ελάφρυνσης της πολιτικής ειδησεογραφίας. Τα σκληρά θέματα της επικαιρότητας παραχωρούν τη θέση τους στην ψυχαγωγία, το έγκλημα και γενικότερα στα λεγόμενα ανθρώπινα θέματα.[6] Η Καθημερινή μέσα σε αυτό το πλαίσιο παραμένει πολιτική εφημερίδα και παρεκκλίνει από τα πολιτικά ζητήματα της επικαιρότητας, μόνο για να ασχοληθεί με φιλολογικά περιεχόμενα υψηλής ποιότητας.

Το απριλιανό πραξικόπημα του ’67 και η περίοδος της δικτατορίας που ακολούθησε αποτέλεσε τομή στην πορεία της Καθημερινής καθώς η Ελένη Βλάχου έλαβε την απόφαση να κλείσει την εφημερίδα κατά τη διάρκεια αυτής.[8] Η ίδια κατέφυγε στο εξωτερικό και διαδραμάτισε σημαντικότατο ρόλο στον αντιδικτατορικό αγώνα.[9]

Η Καθημερινή επανακυκλοφόρησε μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας στις 15 Σεπτεμβρίου 1974. Το 1987 η Ελένη Βλάχου πούλησε την εφημερίδα στον Γιώργο Κοσκωτά, με την εφημερίδα ήδη υπερχρεωμένη[7] και έναν χρόνο αργότερα (1988) Η Καθημερινή αγοράστηκε από τον Αριστείδη Αλαφούζο (1924-2017).

Διευθυντές Επεξεργασία

Οι κατά χρονολογική σειρά διευθυντές της Καθημερινής, από το 1919, είναι οι ακόλουθοι:

Κυκλοφορία Επεξεργασία

Ιστορικά, η Καθημερινή υπήρξε πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα τα χρόνια 1920-1922 και 1945-1951.[10]

Τα τελευταία χρόνια, η εφημερίδα για αρκετό καιρό δεν επέτρεπε τη δημοσίευση των στοιχείων κυκλοφορίας επειδή δεν πίστευε ότι ήταν αξιόπιστα.[11] Μετά από νομοθετική αλλαγή και την επιβολή ελέγχου των στοιχείων από ορκωτό λογιστή, επετράπη η δημοσίευση αυτών. Η έκδοση Τρίτη-Σάββατο πουλάει από 13.000 έως 15.000 φύλλα ανά ημέρα, και την κάνει την πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα. Η έκδοση της Κυριακής με κόστος 2 ευρώ, ή 4 ευρώ με τις προσφορές, πουλάει από 55.000 φύλλα έως 65.000 και την κάνει 1η εφημερίδα της Κυριακής. Την Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2019, η τιμή της έκδοσης Τρίτη-Σάββατο άλλαξε από 1 σε 1,20 ευρώ.[12]

Σύμφωνα με τους ανεξάρτητους παρόχους στοιχείων διαδικτυακής επισκεψιμότητας Alexa και SimilarWeb, ο ιστότοπος της Καθημερινής ήταν η 29ος και 56ος σε επισκεψιμότητα στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 2020.[13][14] Η SimilarWeb κατέτασσε τον ιστότοπο 23ο σε επισκεψιμότητα ειδησεογραφικό ιστότοπο στην Ελλάδα, προσελκύοντας περισσότερους από 3 εκατομμύρια επισκέπτες σε μηνιαία βάση.[14][15]

Ένθετα Επεξεργασία

Η Καθημερινή εκτός από την καθημερινή εφημερίδα εκδίδει μαζί και τα ένθετα:

  • Οικονομική Καθημερινή (κάθε μέρα)
  • Τέχνες και Γράμματα (κάθε Κυριακή)
  • Οθόνη (κάθε Παρασκευή)
  • Μικρές Αγγελίες (κάθε Κυριακή)*
  • Κ (περιοδικό, κάθε Κυριακή)*
  • 4 TΡΟΧΟΙ (περιοδικό, 1η Κυριακή του μήνα)*
  • Γαστρονόμος (περιοδικό, 2η Κυριακή του μήνα)*
  • Ταξίδια (περιοδικό, 3η Κυριακή του μήνα)*
  • Vogue (περιοδικό, τελευταία Κυριακή του μήνα)*
  • ΟΙΝΟΧΟΟΣ (περιοδικό, 2 φορές το χρόνο)*
  • HΟURS (περιοδικό, 2 φορές το χρόνο)*
  • Γλυκές Αλχημείες*
  • Agricola*
  • Mancode*

Τα ένθετα με αστερίσκο δίνονται μόνο στην έκδοση με τις προσφορές.

Τρομοκρατική επίθεση Επεξεργασία

Τα ξημερώματα της 17ης Δεκεμβρίου 2018, εκρηκτικός μηχανισμός έπληξε το κτίριο όπου στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία της Καθημερινής και του ομίλου ΣΚΑΪ.[16][17] Προηγήθηκε προειδοποιητικό τηλεφώνημα στα γραφεία της ενημερωτικής ιστοσελίδας zougla.gr και του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1.[18][19]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (1949-1951), λ. "Καθημερινή"
  2. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (1949-1951), λ. "Καθημερινή".
  3. 3,0 3,1 3,2 Μάγερ, Κ. (1959). Ιστορία του Ελληνικού Τύπου: Αθηναϊκαί Εφημερίδες 1901-1959, (Τόμ. Β) Αθήνα: Αθήναι.
  4. Λεοντή, Α. (1998). Τοπογραφίες του Ελληνισμού: Χαρτογραφώντας την πατρίδα. Αθήνα: Scripta, σελ. 156.
  5. 5,0 5,1 Βερέμης, Θ. (2013). Νεότερη Ελλάδα: Μια Ιστορία από το 1821. Αθήνα: Πατάκη.
  6. 6,0 6,1 Παπαδημητρίου, Δ. (2008). «Αντικρουόμενες βεβαιότητες και νέοι τρόποι στον πολιτισμό του εντύπου: 1940-1974». Στο Γ. Δρούλια & Γ. Κουτσοπανάγου (επιμ.). Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784-1974. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, σελ. 46-53.
  7. 7,0 7,1 Ψυχογιός, Δ. (2004). Τα Έντυπα Μέσα Επικοινωνίας: Από τον Πηλό στο Δίκτυο. Αθήνα: Καστανιώτη.
  8. «GREECE UNDER PAPANDREOU: LEFTIST BUT IN WESTERN CAMP». New York Times. 19 Μαρτίου 1984. https://www.nytimes.com/1984/03/19/world/greece-under-papandreou-leftist-but-in-western-camp.html. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2024. 
  9. Σωμερίτης, Ρ. (2008). «Επίμετρο: 1974 έως σήμερα». Στο: Γ. Δρούλια & Γ. Κουτσοπανάγου (επιμ.). Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου, 1784- 1974. Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, σελ. 61-65.
  10. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου (1949-1951), λ. "Καθημερινή".
  11. «Και η «Καθημερινή» καταγγέλλει ότι οι κυκλοφορίες των εφημερίδων είναι πλαστές». Tο Ποντίκι. https://www.topontiki.gr/2017/01/08/ke-i-kathimerini-katangelli-oti-i-kiklofories-ton-efimeridon-ine-plastes/. Ανακτήθηκε στις 2017-12-08. 
  12. «Argos SA - Δελτία Κυκλοφορίας». www.argoscom.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2017. 
  13. «kathimerini.gr Competitive Analysis, Marketing Mix and Traffic - Alexa». alexa.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2020. 
  14. 14,0 14,1 «Kathimerini.gr Analytics». SimilarWeb. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2020. 
  15. «Top 50 sites in Greece for News And Media». SimilarWeb. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2020. 
  16. ««Καθημερινή»: Η τρομοκρατική επίθεση δεν θα κάμψει κανέναν». ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  17. «Τρομοκρατική επίθεση στον ΣΚΑΪ: Εργαζόμενοι του σταθμού μιλούν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ». ΑΠΕ-ΜΠΕ. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 
  18. «Εξερράγη βόμβα μεγάλης ισχύος στον ΣΚΑΪ». Zougla. 17 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιανουαρίου 2024. 
  19. «Ομόθυμη καταδίκη κι ερωτήματα για την βόμβα στον ΣΚΑΙ». ΑΝΤ1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία