Οι Υπέροχοι Άμπερσον
| Η παρακάτω περίληψη πλοκής του έργου που αφορά το λήμμα είναι ημιτελής. |
Οι Υπέροχοι Άμπερσον (αγγλ.: The Magnificent Ambersons) είναι Αμερικανική δραματική ταινία του 1942, σε σκηνοθεσία Όρσον Γουέλς. Πρωταγωνιστούν οι Τζόζεφ Κότεν, Ντολόρες Κοστέλο, Τιμ Χολτ, Άγκνες Μούρχεντ, Αν Μπάξτερ και Ρέι Κόλινς, ενώ ο Γουέλς αναλαμβάνει το ρόλο του αφηγητή. Το σενάριο της ταινίας είναι βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μπουθ Τάρκινγκτον, το οποίο διασκεύασε για τη μεγάλη οθόνη ο ίδιος ο Γουέλς. Η ταινία έλαβε τέσσερις υποψηφιότητες για βραβείο Όσκαρ, μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Το 1991 η ταινία χαρακτηρίστηκε από την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου ως «πολιτιστικά, αισθητικά και ιστορικά σημαντική» και επιλέχθηκε να ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Κινηματογράφου των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.[1]
| Οι Υπέροχοι Άμπερσον | |
|---|---|
 | |
| Σκηνοθεσία | Όρσον Γουέλς |
| Παραγωγή | Όρσον Γουέλς |
| Σενάριο | Όρσον Γουέλς |
| Βασισμένο σε | Οι Υπέροχοι Άμπερσον |
| Πρωταγωνιστές | Τζόζεφ Κότεν, Ντολόρες Κοστέλο, Αν Μπάξτερ, Τιμ Χολτ, Άγκνες Μούρχεντ, Ρέι Κόλινς, Έρσκιν Σάνφορντ, Ρίτσαρντ Μπένετ, Όρσον Γουέλς, Ντον Ντιλάγουεϊ, Νάνσι Γκέιτς και Ντόροθι Βόον |
| Μουσική | Μπέρναρντ Χέρμαν |
| Φωτογραφία | Στάνλι Κορτέζ, Ράσελ Μέτι και Όρσον Γουέλς |
| Μοντάζ | Ρόμπερτ Γουάιζ |
| Ενδυματολόγος | Έντουαρντ Στίβενσον |
| Εταιρεία παραγωγής | RKO Pictures και Mercury Theatre |
| Διανομή | RKO Pictures και Netflix |
| Πρώτη προβολή |  10/7/1942 |
| Κυκλοφορία | 1942 |
| Διάρκεια | 88 λεπτά 148 λεπτά (Αυθεντική έκδοση) |
| Προέλευση | Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής |
| Γλώσσα | Aγγλικά |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
.jpg)
Υπόθεση
ΕπεξεργασίαΗ άνοδος κι η πτώση της οικογένειας των Άμπερσον κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης στις αρχές του προηγούμενου αιώνα σε μια μικρή πόλη της στο κέντρο των Η.Π.Α. Ενώ η τεχνολογική εξέλιξη μπαίνει για τα καλά στη ζωή των ανθρώπων η Ίζαμπελ Άμπερσον Μίναφερ (Ντολόρες Κοστέλο) ξανασυναντά τον μεγάλο της έρωτα Γιουτζίν Μόργκαν (Τζόζεφ Κότεν) έναν μεσήλικα χήρο, ο οποίος συμμετείχε στην εφεύρεση του αυτοκινήτου κι έχει εταιρία παραγωγής. Μετά τον θάνατο του συζύγου της Ίζαμπελ οι δυο τους σκοπεύουν να παντρευτούν, αλλά ο κακομαθημένος γιος της Ίζαμπελ, Τζορτζ (Τιμ Χολτ), μαζί με τη γεροντοκόρη θεία του Φάνι (Άγκνες Μούρχεντ) καταφέρνουν να χωρίσουν το ζευγάρι. Αλλά κι οι δυο τους θα πληρώσουν πικρά τις πράξεις τους ενώ η βιομηχανική εξέλιξη φέρνει αλλαγές στη μικρή τους πόλη.
Πληροφορίες παραγωγής
ΕπεξεργασίαΗ ταινία είναι βασισμένη στο ομώνυμο και βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Μπουθ Τάρκινγκτον κι αποτελεί τη δεύτερη σκηνοθετική απόπειρα του Όρσον Γουέλς ένα χρόνο μετά την προβολή του αριστουργήματος του σκηνοθέτη Πολίτης Κέιν (Citizen Kane). Αρκετοί υποστηρίζουν ότι αυτή η ταινία είναι καλύτερη από τον Κέιν κι ίσως σήμερα να θεωρούνταν μεγαλύτερο αριστούργημα, αν η εταιρία παραγωγής RKO Pictures δεν είχε επέμβει μετά την δοκιμαστική της προβολή, ζητώντας από τον μετέπειτα σκηνοθέτη Ρόμπερτ Γουάιζ την αφαίρεση μιας ώρας περίπου από το αρχικό έργο του σκηνοθέτη[2]. Επίσης ζητήθηκε η αλλαγή του θλιβερού τέλους της ταινίας (στην εκδοχή του Γουέλς το τέλος ήταν όπως ακριβώς κι εκείνο του βιβλίου) με άλλο πιο χαρούμενο και χολιγουντιανό, κάποιες καινούργιες σκηνές σκηνοθετήθηκαν από τον Γουάιζ, καθώς ο Γουέλς βρισκόταν στη Νότια Αμερική όσο κατακρεουργούσαν το έργο του[3]. Η ολοκληρωμένη εκδοχή του έργου του Γουέλς δε διασώζεται, καθώς τα αρνητικά καταστράφηκαν ένα χρόνο αργότερα[4]. Ο Ρόμπερτ Γουάιζ υποστήριξε ότι το υλικό που αφαίρεσε δεν βελτίωνε την ταινία. Παρ' όλα αυτά η ταινία, στην σύντομη αυτή της μορφή, θεωρείται ακόμα ως μια από τις καλύτερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ από εταιρία παραγωγής του Χόλιγουντ[5][6].
Υποδοχή
ΕπεξεργασίαΔιακρίσεις
ΕπεξεργασίαΗ ταινία όπως κι ο Πολίτης Κέιν δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη εισπρακτικά, παρ' όλα αυτά προτάθηκε για τέσσερα όσκαρ μεταξύ των οποίων και για Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας το οποίο έχασε απ' την ταινία του Γουίλιαμ Γουάιλερ Κυρία Μίνιβερ (Mrs. Miniver). Η Άγκνες Μούρχεντ, καρατερίστα της χρυσής εποχής του Χόλυγουντ, (αργότερα πιο γνωστή ως μάγισσα Εντόρα στη σειρά της δεκαετίας του '60 Bewitched (Η μάγισσα) έλαβε αναγνώριση από την Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου της Νέας Υόρκης για την ερμηνεία της ως γεροντοκόρη και πικρόχολη θεία Φάνι και προτάθηκε για Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου, το οποίο έχασε από την Τερέζα Ράιτ που κέρδισε για την ταινία Κυρία Μίνιβερ.
Υποψηφιότητα:
- Καλύτερης Ταινίας – Όρσον Γουέλς
- Β’ Γυναικείου Ρόλου – Άγκνες Μούρχεντ
- Φωτογραφίας σε ασπρόμαυρη ταινία - Στάνλεϊ Κορτέζ
- Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης - Άλμπερτ Ντ'Αγκοστίνο, Α. Ρόλαντ Φιλντς & Ντάρελ Σιλβέρα
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Ο πλήρης κατάλογος ταινιών του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου των Η.Π.Α» (στα Αγγλικά). loc.gov. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ Miller, Frank; Thompson, Lang. «Why 'The Magnificent Ambersons' is Essential». Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009.
The standard story is that the audience was hostile and disapproving, which sent the studio into a panic over what they considered Welles' excesses. But the critic and historian Jonathan Rosenbaum has examined the 125 original comment cards and reports that 53 were positive; many were overwhelmingly enthusiastic.
- ↑ Miller, Frank; Thompson, Lang. «Why 'The Magnificent Ambersons' is Essential». Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009.
- ↑ IMDB It's All True
- ↑ «100 Greatest Films». Filmsite.org. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009.
- ↑ Dirks, Tim. «The Magnificent Ambersons (1942) review». Filmsite.org. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2009.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στην IMDb (Αγγλικά)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο AllMovie (Αγγλικά)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο Rotten Tomatoes (Αγγλικά)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο TCMDB (Αγγλικά)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο AlloCine (Γαλλικά)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο Cine.gr (αρχειοθετημένος)
- Οι Υπέροχοι Άμπερσον στο Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου
