Βικιπαίδεια

Τζόζεφ Κότεν

Αμεριακανός ηθοποιός

Ο Τζόζεφ Τσέσαϊρ Κότεν (αγγλικά: Joseph Cheshire Cotten, Jr., 15 Μαΐου 1905 - 6 Φεβρουαρίου 1994) ήταν Αμερικανός ηθοποιός του κινηματογράφου, του θεάτρου, του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Αποτέλεσε μέλος του θιάσου Mercury που είχε ιδρύσει ο Όρσον Γουέλς, με τον οποίο τον συνέδεε μακροχρόνια φιλία και έλαβε παγκόσμια αναγνωρισιμότητα αναλαμβάνοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις παραστάσεις Κοινωνικά σκάνδαλα του Φίλιπ Μπάρι και Γλυκιά μου Σαμπρίνα του Σάμιουελ Τέιλορ. Έπειτα συμμετείχε στο πρώτο σκηνοθετικό εγχείρημα του Όρσον Γουέλς Πολίτης Κέιν (Citizen Kane, 1941) και έγινε παγκοσμίως γνωστός. Ακολούθησαν οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι στις ταινίες: Οι υπέροχοι Άμπερσον (The Magnificent Ambersons, 1942) επίσης του Γουέλς, Το χέρι που σκοτώνει (Shadow of a Doubt, 1943) του Άλφρεντ Χίτσκοκ, Απ' όταν έφυγες (Since You Went Away, 1944) του Τζέιμς Κρόμγουελ, Εφιάλτης (Gaslight, 1944), Ερωτικά γράμματα (Love Letters, 1945) και Το πορτραίτο της Τζένι (Portrait of Jennie, 1948) που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους άρρενες πρωταγωνιστές του Χόλιγουντ. Το 1943 μάλιστα συνέγραψε με τους Όρσον Γουέλς, Ρίτσαρντ Κόλινς και Μπεν Χεκτ το σενάριο της ταινίας Ταξίδι στο φόβο (Journey Into Fear), ταινία στην οποία επίσης πρωταγωνίστησε. Ένας από τους σημαντικότερους ρόλους στην καριέρα του ήταν εκείνος του Χόλι Μάρτινς στο φιλμ νουάρ του Κάρολ Ριντ Ο τρίτος άνθρωπος (The Third Man) το 1949.

Τζόζεφ Κότεν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Joseph Cotten (Αγγλικά)
ΓέννησηΤζόζεφ Τσέσαϊρ Κότεν, ο νεώτερος
15 Μαΐου 1905
Πίτερσμπεργκ, Βιρτζίνια, ΗΠΑ
Θάνατος6 Φεβρουαρίου 1994 (88 ετών)
Λος Άντζελες, Καλιφόρνια, ΗΠΑ
Αιτία θανάτουκαρκίνος κεφαλής και τραχήλου και πνευμονία[1]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΒιρτζίνια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ύψος187 cm Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[2]
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΗθοποιός
ΕργοδότηςFederal Theatre Project
Περίοδος ακμής1930
Πολιτική τοποθέτηση
Πολιτικό κόμμα/ΚίνημαΡεπουμπλικάνικο Κόμμα της Καλιφόρνια
Οικογένεια
ΣύζυγοςΛενόρ Κιπ (1931 - 1960, απεβίωσε)
Πατρίσια Μεντίνα (1961 - 1994, ο θάνατός του)
ΓονείςJoseph Cheshire Cotten, Sr. και Sally Whitworth Willson
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΑστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[3]
Volpi Cup for Best Actor
Εν ενεργεία1930 — 1981
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Όταν κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1950 η καριέρα του άρχισε να φθίνει, στράφηκε προς την τηλεόραση, παρουσιάζοντας την εκπομπή The Joseph Cotten Show (το οποίο προβλήθηκε με αρχικό τίτλο The Trial[4], ενώ το 1964 είχε ακόμη έναν αξιομνημόνευτο ρόλο στο θρίλερ γκραντ γκινιόλ του Ρόμπερτ Όλντριτς Το μυστικό της Σάρλοτ (Hush...Hush...Sweet Charlotte), όπου συμπρωταγωνίστησε με τις Μπέτι Ντέιβις και Ολίβια Ντε Χάβιλαντ. Το 1970 είχε έναν μικρό ρόλο στην ταινία Τόρα! Τόρα! Τόρα! - Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ (Tora! Tora! Tora!), ενώ μια από τις τελευταίες του κινηματογραφικές εμφανίσεις ήταν στην υψηλού κόστους ταινία γουέστερν του Μάικλ Τσιμίνο Η πύλη της Δύσεως (Heaven's Gate, 1980), που όμως θεωρείται ως μια από τις μεγαλύτερες εμπορικές καταστροφές στην ιστορία του κινηματογράφου.

Ο Κότεν (δεξιά) με τον Σαρλ Μπουαγιέ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν σε διάλειμμα από τα γυρίσματα της ταινίας Εφιάλτης.
Ο Κότεν μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του, Πατρίσια Μεντίνα, σε φωτογραφία του 1973.

Κατά τη δεκαετία του 1980 αποσύρθηκε από το χώρο του κινηματογράφου επικαλούμενος προβλήματα υγείας. Υπήρξε παντρεμένος δυο φορές, την πρώτη με την Λενόρ Κιπ και τη δεύτερη με την ηθοποιό Πατρίτσια Μεντίνα. Απεβίωσε το 1994 από πνευμονία σε ηλικία 88 ετών.[5]

Αν και στη δεκαετία του 1940 υπήρξε από τους ηγετικούς σταρ του Χόλυγουντ, ωστόσο δεν προτάθηκε ποτέ για Όσκαρ και σήμερα θεωρείται από μεγάλο αριθμό κριτικών του κινηματογράφου και Μέσων Ενημέρωσης ως ένας από τους καλύτερους ηθοποιούς που δεν έλαβαν ποτέ υποψηφιότητα για Όσκαρ.[6][7] Ήδη όμως από το 1960 απέκτησε αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας στο Χόλυγουντ και υπήρξε από τους πρώτους ηθοποιούς που το απέκτησαν, καθώς η Λεωφόρος αυτή εγκαινιάστηκε το ίδιο έτος.

Φιλμογραφία

Επεξεργασία
Έτος Πρωτότυπος τίτλος Τίτλος στα ελληνικά Ρόλος Σημειώσεις
1937 Seeing the World: Part One – A Visit to New York, N.Y. μικρού μήκους
1938 Too Much Johnson Augustus Billings [8]
1940 Citizen Kane trailer Himself, Jedediah "Jed" Leland Short:360
1941 Citizen Kane Πολίτης Κέιν Jed Leland / Screening Room Reporter [9]
Lydia Γκρεμισμένα όνειρα Michael Fitzpatrick [9]
1942 The Magnificent Ambersons Οι υπέροχοι Άμπερσον Eugene Morgan [9]
1943 Journey into Fear Ταξίδι στο φόβο Howard Graham Screenplay (with uncredited Orson Welles)[9]
Shadow of a Doubt Το χέρι που σκοτώνει Uncle Charles Oakley [9]
Hers to Hold Θα γυρίσεις ξανά Bill Morley [9]
1944 Gaslight Εφιάλτης Brian Cameron [9]
Since You Went Away Απ' όταν έφυγες Lieutenant Tony Willett [9]
I'll Be Seeing You Θα σε δω ξανά Zachary Morgan [9]
1945 Love Letters Ερωτικά γράμματα Alan Quinton [9]
1946 Duel in the Sun Μονομαχία στον ήλιο Jesse McCanles [9]
1947 The Farmer's Daughter Η κόρη του αγρότη Glenn Morley [9]
1948 Portrait of Jennie Το πορτρέτο της Τζένι Eben Adams Venice Film Festival Award for Best Actor[9]
1949 The Third Man Ο τρίτος άνθρωπος Holly Martins [9]
Under Capricorn Επτά χρόνια χωρισμού Sam Flusky [9]
Beyond the Forest Το μυστικό του δάσους Dr. Lewis Moline [9]
1950 September Affair Οι ερασταί του Κάπρι David Lawrence [9]
Two Flags West Ο όρκος του λιποτάκτη Col. Clay Tucker [9]
Walk Softly, Stranger Ο ξένος Chris Hale Γυρίστηκε το 1948[9]
1951 Half Angel Η σειρήνα του μεσονυκτίου John Raymond, Jr. [9]
Peking Express Το εξπρές του Πεκίνου Michael Bachlin [9]
Othello Οθέλλος Venetian senator Uncredited[9]
The Man with a Cloak Ο άνθρωπος με το μανδύα Dupin [9]
1952 The Wild Heart Narrator [9]
Untamed Frontier Γκρεμίστε τα σύνορα Kirk Denbow [9]
The Steel Trap Ο δραπέτης του Λος Άντζελες James Osborne [9]
1953 Niagara Νιαγάρας George Loomis [9]
Egypt by Three Narrator
A Blueprint for Murder Σατανάς με αγγελική μορφή Whitney Cameron [9]
1955 Vom Himmel gefallen John Adams [9]
Bedevilled υπεύθυνος ανακοινώσεων (φωνή) Flight announcer at the airport Voice, Uncredited
1956 The Bottom of the Bottle Κάποιος μες στη νύχτα P.M. Martin [9]
The Killer Is Loose Δραπέτευσα για να εκδικηθώ Detective Sam Wagner [9]
1957 The Halliday Brand Γίγαντες του εγκλήματος Daniel Halliday [9]
1958 Touch of Evil Ο άρχων του τρόμου Ιατροδικαστής Χωρίς πίστωση[9]
From the Earth to the Moon Από τη Γη στη Σελήνη Victor Barbicane [9]
1960 The Angel Wore Red Ο άγγελος με τα κόκκινα Hawthorne [9]
1961 The Last Sunset Το τελευταίο ηλιοβασίλεμα John Breckenridge [9]
1963 Alexander the Great Αντίγονος TV movie
1964 Hush... Hush, Sweet Charlotte Το μυστικό της Σάρλοτ Dr. Drew Bayliss [9]
1965 The Great Sioux Massacre Η σφαγή των κόκκινων δαιμόνων Major Reno [9]
The Money Trap Αριστοκράτης λωποδύτης Dr. Horace Van Tilden [9]
Gli uomini dal passo pesante Η μεγάλη νύχτα των πιστολέρος Temple Cordeen [9]
1966 The Oscar Πριν από τη δύση Kenneth H. Regan [9]
Brighty of the Grand Canyon Jim Owen [9]
1967 The Hellbenders Οι κολασμένοι Col. Jonas [9]
Some May Live Col. Woodward
Jack of Diamonds Ο κλέφτης των διαμαντιών Ace of Diamonds [9]
1968 Days of Fire Destil
Petulia Πετούλια Mr. Danner [9]
White Comanche Άγρια σύγκρουση Sheriff Logan
1969 The Lonely Profession Martin Bannister TV movie
Keene
1970 Cutter's Trail General Spalding TV movie; failed series pilot
The Grasshopper Η ακρίδα Richard Morgan [9]
Tora! Tora! Tora! Τόρα! Τόρα! Τόρα! Henry L. Stimson [9]
1971 Assault on the Wayne Admiral TV movie
Do You Take This Stranger? Dr. Robert Carson TV movie
City Beneath the Sea Πόλις κάτω από τη θάλασσα Dr. Ziegler TV movie
Journey to Murder Jeff Wheeler Two 1968 episodes from the UK anthology TV series Journey to the Unknown
The Abominable Dr. Phibes Ο σατανικός δρ Φάιμπς Dr. Vesalius [9]
Lady Frankenstein Λαίδη Φρανκενστάιν Dr. Frankenstein
1972 The Screaming Woman George Tresvant TV movie
Doomsday Voyage Captain Jason [9]
Baron Blood Το ξύπνημα του αίματος Baron Otto von Kleist / Alfred Becker
Lo Scopone Scientifico Χαρτοπαίχτης με ταλέντο George
1973 The Devil's Daughter Judge Weatherby TV movie
Soylent Green Νέα Υόρκη, έτος 2022 μ.Χ. William R. Simonson [9]
F for Fake Special Participant
A Delicate Balance Ευχάριστη ισορροπία Harry [9]
1975 Il giustiziere sfida la città Paternò
Timber Tramps Greedy sawmill mogul
1976 The Lindbergh Kidnapping Case Dr. Joseph Francis Condon TV movie
Un sussurro nel buio Κάθε βήμα και κίνδυνος The Professor
Freedom Is Voice TV movie
1977 Twilight's Last Gleaming Το τελεσίγραφο Secretary of State Arthur Renfrew [9]
Airport '77 Τζάμπο τζετ στο τρίγωνο του Διαβόλου Nicholas St. Downs III [9]
Aspen Horton Paine TV movie
1978 L'ordre et la sécurité du monde Foster Johnson
Caravans Κάραβαν Ambassador Crandall [9]
Indagine su un delitto perfetto Το τέλειο έγκλημα Sir Arthur Dundee
1979 L'isola degli uomini pesce Το νησί του καταραμένου ηφαιστείου Prof. Ernest Marvin
The Concorde Affair Κονκόρντ '79, ο στόχος των σαμποτέρ Milland
Guyana: Crime of the Century Γουιάνα, η μεγάλη σφαγή του αιώνα Richard Gable
Churchill and the Generals Στρατηγοί του πολέμου Τζορτζ Μάρσαλ TV movie
1980 The Hearse Ο άνθρωπος με τη νεκροφόρα Walter Pritchard [9]
Casino Ed Booker TV movie
Heaven's Gate Η Πύλη της Δύσεως The Reverend Doctor [9]
Delusion Ivar Langrock
1981 The Survivor Τελευταία πτήση Priest (τελευταίος ρόλος)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ www.nytimes.com/1994/02/07/obituaries/joseph-cotten-88-is-dead-actor-on-stage-and-in-films.html.
  2. ↑ CONOR.SI. 35334243.
  3. ↑ Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  4. ↑ Becker, Christine (October 1, 2005). «Televising Film Stardom in the 1950s». Framework. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-01. https://web.archive.org/web/20160301091108/https://www.highbeam.com/doc/1P3-1001342431.html. Ανακτήθηκε στις 21 January 2015. 
  5. ↑ Flint, Peter B. (February 7, 1994). «Joseph Cotten, 88, Is Dead; Actor on Stage and in Films». The New York Times. http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9402E1DA1638F934A35751C0A962958260. Ανακτήθηκε στις May 7, 2010. 
  6. ↑ Robey, Tim (1 February 2016). «20 great actors who've never been nominated for an Oscar». The Daily Telegraph. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 January 2022. https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/film/what-to-watch/oscars-best-actors-never-nominated/. Ανακτήθηκε στις 17 October 2022. 
  7. ↑ Singer, Leigh (19 Φεβρουαρίου 2009). «Oscars: the best actors never to have been nominated». The Guardian. UK. Ανακτήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  8. ↑ «Too Much Johnson Work Print». National Film Preservation Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 1 Απριλίου 2016. 
  9. ↑ 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 9,15 9,16 9,17 9,18 9,19 9,20 9,21 9,22 9,23 9,24 9,25 9,26 9,27 9,28 9,29 9,30 9,31 9,32 9,33 9,34 9,35 9,36 9,37 9,38 9,39 9,40 9,41 9,42 9,43 9,44 9,45 9,46 9,47 9,48 9,49 9,50 9,51 9,52 9,53 9,54 9,55 «Joseph Cotten». Catalog of Feature Films. American Film Institute. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2020. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζόζεφ_Κότεν&oldid=10959348"