Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών
Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ), με διεθνές αρκτικόλεξο OAS ή λατινόγλωσσα OEA, είναι ένας διεθνής αμυντικός οργανισμός, (διακρατική συμμαχία), που εδρεύει στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ την Ουάσιγκτον. Μέλη του οργανισμού αυτού είναι όλες οι ανεξάρτητες χώρες της Αμερικανικής ηπείρου πλην της Ονδούρας η συμμετοχή της οποίας έχει ανασταλεί από τις 28 Ιουνίου 2009, μετά το πραξικόπημα που σημειώθηκε στη χώρα. Ο ΟΑΚ χαρακτηρίζεται ως το «ΝΑΤΟ της Αμερικανικής ηπείρου».
Ίδρυση
ΕπεξεργασίαΟ Οργανισμός αυτός ιδρύθηκε μετά τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, από τις χώρες μέλη της άλλοτε Παναμερικανικής Ένωσης ως αμυντικός διακρατικός οργανισμός, έναντι ξένης, (από εκτός ηπείρου), προσβολής αλλά και για πρόληψη ενδοηπειρωτικών συγκρούσεων, προωθώντας έτσι ένα σύστημα συλλογικής ασφάλειας, με βάση το λεγόμενο Δόγμα Μονρόε.
Με το σκεπτικό αυτό υπογράφηκε το 1947 στο Ρίο ντε Τζανέιρο ή λεγόμενη Διαμερικανική συνθήκη αμοιβαίας συνδρομής γνωστή και ως Συνθήκη του Ρίο την οποία επικύρωσε το ένατο Διεθνές Συνέδριο των Αμερικανικών Κρατών που συνήλθε στη Μπογκοτά την Άνοιξη του 1948 όπου και συνομολογήθηκε, από 21 κράτη, στις 30 Απριλίου 1948, (και τέθηκε σε ισχύ τον Δεκέμβριο του 1951), ο Καταστατικός Χάρτης του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών.
Στη διάρκεια της ίδιας αυτής συνέλευσης ενεκρίθη και η Αμερικανική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Έτσι με τη δημιουργία του Οργανισμού αυτού καταργήθηκε η προηγούμενη Παναμερικανική Ένωση της οποίας ο Γενικός διευθυντής ανέλαβε γενικός γραμματέας του νέου οργανισμού. Σήμερα Γ.Γ. του ΟΑΚ είναι ο Λουίς Αλμάγκρο.
Στον ΟΑΚ συμμετέχουν σήμερα και οι νέες χώρες της Αμερικανικής ηπείρου, της Καραϊβικής, που ανεξαρτητοποιήθηκαν μετά το τέλος του Β΄ Π.Π. φθάνοντας έτσι το συνολικό αριθμό κρατών - μελών στα 35.
Στόχοι και σκοποί
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με το άρθρο 1 του καταστατικού χάρτη η δημιουργία του ΟΑΚ αποβλέπει στην εγκαθίδρυση της ειρήνης, δικαιοσύνης, μεταξύ των μελών, την προώθηση της αλληλεγγύης και την ενίσχυση της συνεργασίας καθώς και την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και ανεξαρτησίας. Ειδικότερα το άρθρο 2 ορίζει οκτώ βασικούς σκοπούς που είναι:
- Η ενίσχυση και ασφάλεια της Αμερικανικής ηπείρου
- Η προώθηση και εδραίωση της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας με σεβασμό στην «αρχή της μη εμπλοκής».
- Η ειρηνική επίλυση διαφορών μεταξύ των κρατών μελών.
- Η πρόβλεψη κοινής δράσης των μελών σε περίπτωση ξένης επίθεσης.
- Η επιδίωξη επίλυσης προβλημάτων μεταξύ των μελών που μπορεί ν΄ αφορούν πολιτικά, οικονομικά και δικαστικά θέματα.
- Η προώθηση και δράση συνεργασίας για οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη.
- Η εξάλειψη της έσχατης φτώχειας που αποτελεί το κύριο εμπόδιο ανάπτυξης, και τέλος
- Η επίτευξη σημαντικής μείωσης αμυντικού εξοπλισμού (συμβατικών όπλων) που θα επιφέρει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη των κρατών μελών.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα παραπάνω και ειδικότερα στον όρο "ξένης απειλής" ως τέτοια είχε χαρακτηρισθεί ο κίνδυνος της κομμουνιστικής διάβρωσης, εξ ου και τα πολλά εκδηλωθέντα πραξικοπήματα. Στη διάρκεια όμως της δεκαετίας του ΅90 όπου και επήλθε το τέλος του ψυχρού πολέμου και αντ΄ αυτού η εντατική ώθηση για παγκοσμιοποίηση ο ΟΑΚ αναγκάσθηκε να μεταβάλει και να επαναπροσδιορίσει το νομικό πλαίσιο των επιδιωκόμενων στόχων του, όπως συνέβη ακριβώς και με το ΝΑΤΟ.
Έτσι σήμερα ο ΟΑΚ δίνει προτεραιότητες σε θέματα που αφορούν κυρίως:
α) Εδραίωση της Δημοκρατίας στις χώρες μέλη
β) Επίλυση των ενδοσυνοριακών διαφορών.
γ) Υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
δ) Προώθηση ελεύθερου εμπορίου και δημιουργία ελεύθερων ζωνών (συναλλαγών).
ε) Καταπολέμηση του εμπορίου των ναρκωτικών.
στ)Καταπολέμηση της φτώχειας.
Γενικοί Γραμματείς
Επεξεργασία| # | Περίοδος | Όνομα (γέννηση-θάνατος) | Χώρα |
|---|---|---|---|
| 1 | 1948–1954 | Αλμπέρτο Γιέρας Καμάργκο (1906-1990) |  Κολομβία
|
| 2 | 1954–1955 | Κάρλος Ντάβιλα (1887-1955) Πέθανε εν ενεργεία |
 Χιλή
|
| 3 | 1956–1968 | Χοσέ Α. Μόρα (1897-1975) |  Ουρουγουάη
|
| 4 | 1968–1975 | Γκάλο Πλάσα (1906-1987) | |
| 5 | 1975–1984 | Αλεχάντρο Ορφίλα (1925-) |  Αργεντινή
|
| 6 | 1984–1994 | Μπαένα Σοάρες (1931-2023) |  Βραζιλία
|
| 7 | 1994–2004 | Σέζαρ Γαβίρια (1947-) Επανεκλέχθηκε για δεύτερη θητεία κατά τη Γενική Συνέλευση του 1999 |
Κολομβία
|
| 8 | 15 Σεπτεμβρίου 2004 – 15 Οκτωβρίου 2004 | Μιγκουέλ Άνχελ Ροντρίγκες (1940-) Παραιτήθηκε |
 Κόστα Ρίκα
|
| – | 15 Οκτωβρίου 2004 – 26 Μαΐου 2005 | Λουίτζι Ρ. Εϊνάουντι (υπηρ.) (1936-) |  Ηνωμένες Πολιτείες
|
| 9 | 26 Μαΐου 2005 – 26 Μαΐου 2015 | Χοσέ Μιγκουέλ Ινσούλσα (1943-) Εξελέγη στις 2 Μαΐου 2005 , επανεξελέγη στις 24 Μαρτίου 2010 |
Χιλή
|
| 10 | 26 Μαΐου 2015 - σήμερα | Λουίς Αλμάγκρο (1963-) | Ουρουγουάη
|
Μέλη
ΕπεξεργασίαΌλα τα ανεξάρτητα κράτη της Αμερικής, 35 τον αριθμό, είναι μέλη του OAS. Όταν ιδρύθηκε ο οργανισμός, στις 5 Μαΐου 1948,τα κράτη μέλη ήταν 21:
Αργεντινή
Βολιβία
Βραζιλία
Χιλή
Κολομβία
Κόστα Ρίκα
Κούβα - Η συμμετοχή της στον οργανισμό ανεστάλη το 1962–2009.[1] Has chosen not to resume their participation.[2]
Δομινικανή Δημοκρατία
Ισημερινός
Ελ Σαλβαδόρ
Γουατεμάλα
Αϊτή
Ονδούρα - Η συμμετοχή μέλους ανεστάλη το 2009-2011.[3]
Μεξικό
Νικαράγουα
Παναμάς
Παραγουάη
Περού
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Ουρουγουάη
Βενεζουέλα
Αργότερα ο OAS διευρύνθηκε με την εισδοχή του Καναδά και των χωρών της Καραϊβικής. Με χρονολογική σειρά, μέλη έγιναν:
Μπαρμπάντος (μέλος από το 1967)
Τρινιντάντ και Tομπάγκο (1967)
Τζαμάικα (1969)
Γρενάδα (1975)
Σουρινάμ (1977)
Δομινίκα (1979)
Αγία Λουκία (1979)
Αντίγκουα και Μπαρμπούντα (1981)
Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες (1981)
Μπαχάμες (1982)
Άγιος Χριστόφορος και Νέβις (1984)
Καναδάς (1990)
Μπελίζ (1991)
Γουιάνα (1991)
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ «Member States». OAS. Ανακτήθηκε στις 1 Νοεμβρίου 2012.
- ↑ «Cuba Will Not Return to the OAS». Havana Times. 2014-01-24. http://www.havanatimes.org/?p=101457.
- ↑ «OAS readmits Honduras to its ranks». CNN. 2011-06-01. http://www.cnn.com/2011/WORLD/americas/06/01/honduras.oas/. Ανακτήθηκε στις 2012-11-01.
Πηγές
Επεξεργασία- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα τομ.7ος, σελ.319.