Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς

Ιρλανδός συγγραφέας και ποιητής

Ο Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (αγγλ. William Butler Yeats) (13 Ιουνίου 1865, Δουβλίνο - 28 Ιανουαρίου 1939, Γαλλία), γιος του Ιρλανδού ζωγράφου Τζον Μπάτλερ Γέιτς, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα. Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, το δοκίμιο και τη μελέτη. Επηρεάστηκε από το γαλλικό συμβολισμό, κατόρθωσε να συγκεράσει το ρομαντισμό με το ρεαλισμό, ενώ στο έργο του διαφαίνεται η αγάπη του για τους μύθους και τις παραδόσεις για την πατρίδα του, Ιρλανδία, καθιερώνοντας το κελτικό "στυλ", με θέματα από την κελτική μυθολογία, τη μελαγχολία και το μυστικισμό.

Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς
Ο Γέητς το 1903
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
William Butler Yeats (Αγγλικά)
Γέννηση13 Ιουνίου 1865
Δουβλίνο, Ιρλανδία
Θάνατος28 Ιανουαρίου 1939
Γαλλία
Τόπος ταφήςDrumcliff[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλεύθερο Κράτος της Ιρλανδίας[1]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[2][3]
ΣπουδέςNational College of Art and Design
The High School, Dublin
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, δοκιμιογράφος
Επηρεάστηκε απόΟυίλλιαμ Μπλέηκ
Φρειδερίκος Νίτσε
Έντμουντ Σπένσερ
Πέρσι Σέλλεϋ
Όσκαρ Ουάιλντ
Ουίλιαμ Μόρις
Εμάνουελ Σβέντενμποργκ
Γιάκομπ Μπέμε
Augusta, Lady Gregory
Οικογένεια
ΣύζυγοςGeorgie Hyde-Lees[4]
ΣύντροφοςMaud Gonne
Olivia Shakespear
Margot Ruddock[5]
ΤέκναAnne Yeats[4]
Michael Yeats[4]
ΓονείςΤζον Μπάτλερ Γιτς[4] και Σούζαν Πόλεξφεν[4]
ΑδέλφιαElizabeth Yeats[4]
Lily Yeats[4]
Jack Butler Yeats[4]
Robert Corbet Yeats[4]
Jane Grace Yeats[4]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαμέλος της Γερουσίας της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας (1922–1928, Nominated members of Seanad Éireann)[6]
ΒραβεύσειςΒραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1923)[7][8]
Goethe Plaque of the City of Frankfurt (1934)[9]
Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας
Doctor of Letters
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Βιογραφία Επεξεργασία

 
Πορτρέτο του ποιητή Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς από τον πατέρα του Τζον Μπάτλερ Γέιτς.

Ο Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς γεννήθηκε στο προάστιο του Σάντυμαουντ στο Νότιο Δουβλίνο. Είχε άλλα τρία μικρότερα αδέρφια, τον Τζακ (1871-1957), την Ελίζαμπεθ (1868-1940) και τη Σούζαν (1866-1949): όλοι τους ακολούθησαν κατά κάποιον τρόπο καλλιτεχνική πορεία. Όταν ήταν δυο ετών, η οικογένειά του μετακόμισε από το Δουβλίνο στο Σλάιγκο κι έπειτα στο Λονδίνο λόγω της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του πατέρα, Τζον Μπάτλερ Γέιτς, που ήταν ζωγράφος. Τα παιδιά της οικογένειας έλαβαν μόρφωση κατ' οίκον, ενώ η μητέρα τους, που νοσταλγούσε την Ιρλανδία, τους αφηγούταν παραδοσιακές ιστορίες και παραμύθια από την πατρίδα τους.

Το 1877, ο Γέιτς πηγαίνει στη Σχολή Γκοντόλφιν, όπου έχει μέτριες σχολικές επιδόσεις. Ξυπνά μέσα του ο ιρλανδικός πατριωτισμός. Για οικονομικούς λόγους, η οικογένεια επιστρέφει στο Δουβλίνο στα τέλη της δεκαετίας του 1880, αρχικά διαμένοντας στο κέντρο της πόλης κι έπειτα μετακομίζοντας στο προάστιο Χόουθ.

Κατά τα έτη 1881-1883, ο Γέιτς τελειώνει το Λύκειο, ενώ περνάει αρκετό χρόνο του στο ατελιέ του πατέρα του, όπου και έρχεται σε επαφή με πληθώρα καλλιτεχνών και συγγραφέων του Δουβλίνου. Από το 1884 ως το 1886, φοιτά στο Metropolitan School of Art[10]. Κατ' αυτή την περίοδο ξεκινάει να γράφει και τα πρώτα του ποιήματα και το 1885 τα εκδίδει, μαζί με ένα δοκίμιο («Η ποίηση του Σερ Σάμιουελ Φέργκιουσον») στο Dublin University Review. Τα πρώτα αυτά ποιήματα του Γέιτς έχουν επηρεαστεί έντονα από το στιλ των Προραφαηλιτών ποιητών και την ποίηση του ΠέρσυΣέλλεϋ, ενώ λίγο αργότερα στρέφεται στους μύθους, στη λαϊκή ιρλανδική παράδοση και στην ποίηση του Ουίλλιαμ Μπλέηκ[11].

Το 1889, ο Γέιτς γνωρίζει τη Μωντ Γκον, νεαρή κληρονόμο, οπαδό του εθνικιστικού ιρλανδικού κινήματος. Φανερά γοητευμένος από την ομορφιά της, της κάνει πρόταση γάμου αρκετές φορές μέχρι το 1901, εκείνη όμως αρνείται και τελικά παντρεύεται τον εθνικιστή Τζον ΜακΜπράιντ το 1903. Ωστόσο, η μορφή της επηρέασε την ποίησή του, καθώς αποτέλεσε έμπνευση για κάποια από τα ερωτικά του ποιήματα[12].

Το 1896, γνωρίζει τη λαίδη Ιζαμπέλλα Ωγκάστα Γκρέγκορυ μέσω του κοινού τους γνωστού, Έντουαρντ Μάρτιν. Η Λαίδη Γκρέγκορυ ενθαρρύνει τον πατριωτισμό του Γέιτς και τον πείθει να συγγράψει θεατρικά έργα. Στο Λονδίνο έρχεται σε επαφή με την Έλενα Μπλαβάτσκυ και γίνεται μέλος της Θεοσοφικής Εταιρείας, ενώ έγινε επίσης δεκτός το Μάρτιο του 1890 στο μυστικιστικό Τάγμα της Χρυσής Αυγής.

Στις 27 Δεκεμβρίου 1904, ιδρύει μαζί με τη Λαίδη Γκρέγκορι και άλλους Ιρλανδούς συγγραφείς το Abbey Theatre στο Δουβλίνο, όπου παρουσιάζει θεατρικά του έργα καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του.

 
Η επιτύμβια στήλη του ποιητή στην ιρλανδική κομητεία του Σλάιγκο.

Το 1913, ο Γέιτς γνώρισε τον Αμερικανό ποιητή Έζρα Πάουντ στο Λονδίνο, ο οποίος για τα επόμενα χρόνια βρέθηκε κοντά του, εξυπηρετώντας τον εν μέρει στο ρόλο του γραμματέα. Το 1916, σε ηλικία 51 ετών, έκανε πρόταση γάμου στην κατά 27 χρόνια νεότερή του Τζόρτζι Χάιντ-Ληζ, με την οποία παντρεύτηκε την ίδια χρονιά και έκαναν δυο παιδιά, την Ανν και το Μάικλ.

Το 1923 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για την «πάντα εμπνευσμένη ποίησή του, της οποίας η υψηλή καλλιτεχνική μορφή εκφράζει το πνεύμα ενός ολόκληρου έθνους»[13].

Κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ασχολήθηκε και με την πολιτική, καθώς εκλέχτηκε στην Ιρλανδική Σύγκλητο το 1922 και το 1925. Πέθανε το 1939. Το Θέατρο Άμπυ παρέμεινε κλειστό για μια βδομάδα μετά το θάνατό του, ως ένδειξη φόρου τιμής[10].

Συγγραφικό έργο Επεξεργασία

Σύγχρονος του Όσκαρ Ουάιλντ, αμφιταλαντεύεται για μεγάλο χρονικό διάστημα ανάμεσα στο παρακμάζον Λονδίνο των τελών του 19ου αιώνα και στην Ιρλανδία που βρίσκεται σε πλήρη αναβρασμό. Τα πρώτα του ποιητικά δείγματα βρίθουν από σύμβολα παρμένα από διαφορετικούς πολιτισμούς και παραδόσεις (κελτική μυθολογία, καθολικισμός, ελληνικοί και ρωμαϊκοί μύθοι, καββάλα), ενώ αργότερα στρέφεται προς το ρεαλισμό.

Κάποια από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά έργα του είναι τα:

  • 1889 — The Wanderings of Oisin and Other Poems
  • 1902 — Cathleen ni Houlihan
  • 1919 — The Wild Swans at Coole
  • 1920 — The Second Coming
  • 1926 — A Vision A (dated 1925)
  • 1927 — Sailing to Byzantium
  • 1928 — The Tower
  • 1929 — The Winding Stair
  • 1939 — Last Poems and Two Plays (μεταθανάτια έκδοση)

Τον Οκτώβριο του 2008, μια σπάνια έκδοση (μία από τις 3 σωζόμενες εκδόσεις παγκοσμίως) του «Πάσχα του 1916», μιας από τις πιο πολιτικοποιημένες συλλογές ποιημάτων του Γέιτς, δημοπρατήθηκε στο Δουβλίνο για 9.600 δολάρια, τιμή διπλάσια από τις αρχικές προβλέψεις. Τα άλλα δυο αντίτυπα, από τα πρώτα 25 που εξέδωσε ο ποιητής, βρίσκονται στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Δουβλίνου και στη Βρετανική Βιβλιοθήκη του Λονδίνου[14][15].

Ελληνική Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • περ. Διαβάζω, τεύχος 391, Δεκέμβριος 1998 (Αφιέρωμα στον W. B. Yeats, με κείμενα των: Βρασίδα Καραλή, Σπ. Ηλιόπουλου, Μάριου Βύρωνος Ραΐζη)
  • περ. Παλίμψηστον, τεύχος 19-20, 2004-5, και τεύχος 26, Άνοιξη 2011 [Δημοσιεύονται δυο εκτενείς σειρές ποιημάτων του W. B. Yeats που μετέφρασε ο Κώστας Μπουρναζάκης].
  • περ. Νέα Εστία, τόμος 162, τεύχος 1803, Σεπτέμβριος 2007 (Αφιέρωμα στον W. B. Yeats, με κείμενα των: Κώστα Μπουρναζάκη, Βρασίδα Καραλή, Αντώνη Ζέρβα, Άρη Μπερλή, W. H. Auden, Richard Ellmann - και μεταφράσεις ποιημάτων του W. B. Yeats από τους: Κ. Μπουρναζάκη, Α. Ζέρβα). [Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί την πιο σημαντική συμβολή γνωριμίας με το έργο του W. B. Yeats, ως σήμερα, στην ελληνική βιβλιογραφία].
  • W. B. Yeats, Μυθολογίες και Οράματα, εισαγωγή-μετάφραση: Σπ. Ηλιόπουλος, εκδόσεις Γαβριηλίδης, Αθήνα 1983.
  • περ. Παλίμψηστον, τεύχος 28, 2012 [Philip Sherrard, Ὁ Γέητς καὶ ἡ ἀναζήτηση τῆς παράδοσης].
  • περ. Το Δέντρο, τεύχος 205-206, Οκτώβριος 2015 [Δημοσιεύονται επτά ποιήματα του W. B. Yeats που μετέφρασε ο Κώστας Μπουρναζάκης].

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 www.biography.com/people/william-butler-yeats-9538857. Ανακτήθηκε στις 4  Σεπτεμβρίου 2018.
  2. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11929497r. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. CONOR.SI. 12516707.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 «Kindred Britain»
  5. books.google.de/books?id=lyisxm5XybEC&pg=PA332&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14  Ιανουαρίου 2022.
  6. www.oireachtas.ie/en/members/member/William-Butler-Yeats.S.1922-12-06.
  7. www.nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1923/.
  8. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  9. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004. 37061.
  10. 10,0 10,1 «W.B. Yeats dead». Obituaries. New York Times. 30 Ιανουαρίου 1939. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2008. 
  11. Routledge Classics > Features
  12. «Multitext - William Butler Yeats». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2008. 
  13. Literature 1923
  14. «A terrible beauty is sold». BBC NEWS. 23 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2008. 
  15. «Εργο του Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς σε δημοπρασία». ΕΘΝΟΣ ONLINE. 29 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2008. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία