Ουλουρού

μεγάλος μονόλιθος στην Αυστραλία

Το Ουλουρού (αγγλικά: Uluru, συχνά αποδίδεται ως Ουλούρου), γνωστό και ως Άγερς Ροκ (αγγλικά: Ayers Rock) και προσδιορίζεται επίσημα ως Ουλουρού/Άγερς Ροκ είναι μεγάλος μονόλιθος από ψαμμίτη στο νότιο άκρο της Βόρειας Επικράτειας, στην κεντρική Αυστραλία. Ο μονόλιθος απέχει από την κοντινότερη πόλη, το Άλις Σπρινγκς 335 χιλιόμετρα. Έχει ύψος 348 μέτρα και περιφέρεια 9,4 χιλιόμετρα[1]. Το Ουλουρού και η Κάτα Τιούτα (όρη Όλγκας) είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του Εθνικού Πάρκου Ουλουρού-Κάτα Τιούτα. Το Ουλουρού είναι ιερό για τους Ανανγκού, του Αβορίγινες της περιοχής. Η περιοχή γύρω από τον μονόλιθο έχει πληθώρα πηγών, νερόλακκων, σπηλαίων και αρχαίων ζωγραφιών. Το Ουλουρού ανήκει στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 1987.

Ουλουρού
ΧώραΑυστραλία
Διοικητική υπαγωγήΒόρεια Επικράτεια
Υψόμετρο863 μέτρα
Γεωγραφικές συντεταγμένες25°20′42″S 131°2′10″E
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος

Συντεταγμένες: 25°20′42″S 131°02′10″E / 25.34500°S 131.03611°E / -25.34500; 131.03611

Το Ουλουρού όπως φαίνεται από ελικόπτερο

Ονομασία Επεξεργασία

Οι ιθαγενείς Πιτιαντιατιάρα αποκαλούσαν τον μονόλιθο Ουλούρου (προφορά: [uluɻu]). Αυτή η λέξη δεν έχει καμία άλλη συγκεκριμένη σημασία στη γλώσσα τους, αν και έχει χρησιμοποιηθεί ως τοπικό οικογενειακό όνομα από τους γηραιούς Παραδοσιακούς Ιδιοκτήτες του Ουλουρού.[2]

Στις 19 Ιουλίου 1873, ο εξερευνητής Γουίλιαμ Γκος είδε τον μονόλιθο και το ονόμασε Άγερς Ροκ προς τιμήν του τότε Επικεφαλής Γραμματέα της Νότιας Αυστραλίας, τον Σερ Χένρυ Άγερς.[3] Από τότε χρησιμοποιούνται και τα δύο ονόματα.

Το 1993, υιοθετήθηκε μια πολιτική διπλής ονομασίας, η οποία επέτρεπε τα επίσημα ονόματα να αποτελούνται τόσο από το παραδοσιακό ιθαγενές όνομα όσο και από το Αγγλικό όνομα. Τις 15 Δεκεμβρίου 1993, ο μονόλιθος μετονομάστηκε σε «Άιρες Ροκ / Ουλουρού» και έγινε επισήμως το πρώτο μνημείο με διπλό όνομα στη Βόρεια Επικράτεια. Η σειρά του διπλού ονόματος επισήμως άλλαξε σε «Ουλουρού / Άγερς Ροκ» στις 6 Νοεμβρίου 2002 ύστερα από αίτημα από την Ένωση Τουρισμού στο Άλις Σπρινγκς.[4]

Περιγραφή Επεξεργασία

Το Ουλουρού είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα φυσικά αξιοθέατα της Αυστραλίας. Ο σχηματισμός ψαμμίτη έχει ύψος 348 μ. από τη βάση και 863 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, με το μεγαλύτερο μέρος του όγκου του να βρίσκεται κάτω από έδαφος. Έχει συνολική περίμετρο 9,4 χιλιόμετρα.[1] Τόσο το Ουλουρού όσο και ο κοντινός σχηματισμός Κάτα Τιούτα, 25 χιλιόμετρα δυτικά του Ουλουρού, έχουν μεγάλη πολιτιστική σημασία για τους Ανάνγκου, ιθαγενείς κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι πραγματοποιούν περιηγήσεις με τα πόδια για να ενημερώσουν τους επισκέπτες για την τοπική χλωρίδα και πανίδα και αφηγούνται ιστορίες της εποχής των ονείρων για την περιοχή.

Το Ουλουρού είναι αξιοσημείωτο για τις αλλαγές στο χρώμα του σε διαφορετικές ώρες της ημέρας και του έτους, κυρίως για το λαμπερό κόκκινο χρώμα του την αυγή και το ηλιοβασίλεμα.

 
Πανοραμική εικόνα του Ουλουρού κατά το ηλιοβασίλεμα, με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του.

Γεωλογία Επεξεργασία

Το Ουλουρού είναι "ίσελμπεργκ, κυριολεκτικά «νησί βουνό».[5] Ένα ίσελμπεργκ είναι ένας εξέχων απομονωμένος λόφος ή βουνό που υψώνεται απότομα και περιβάλλεται από εκτεταμένες και σχετικά επίπεδες διαβρωμένες πεδινές εκτάσεις σε ζεστή, ξηρή περιοχή.[6] Το Ουλουρού αναφέρεται συχνά ως μονόλιθος, αν και αυτός είναι ένας κάπως ασαφής όρος που γενικά αποφεύγεται από τους γεωλόγους. Το αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του Ουλουρού είναι η ομοιογένειά του και η έλλειψη συνδέσεων και διαχωρισμός σε στρώματα, με αποτέλεσμα την έλλειψη ανάπτυξης των σαρών στις πλαγιές. Αυτά τα χαρακτηριστικά οδήγησαν στην επιβίωσή του, ενώ τα περιβάλλοντα πετρώματα διαβρώθηκαν.[7] Για την χαρτογράφηση και την περιγραφή της γεωλογικής ιστορίας της περιοχής, οι γεωλόγοι αναφέρονται στα στρώματα πετρωμάτων που συνθέτουν το Ουλουρού ως Αρκόζη Μουτιτιουλού, και είναι ένας από τους πολλούς ιζηματογενείς σχηματισμούς που αποτελούν την λεκάνη Αμαντέους.[5]

Σύσταση Επεξεργασία

Το Ουλουρού αποτελείται κυρίως από χονδρόκοκκη αρκόζη (ένα είδος ψαμμίτη που χαρακτηρίζεται από αφθονία αστρίου) και κάποιων κροκαλοπαγών.[5][8] Η μέση σύστασή του είναι 50 % άστριοι, 25-35 % χαλαζίας και έως 25 % θραύσματα πετρωμάτων. Οι περισσότεροι άστριοι είναι καλιούχοι, με μικρά μόνο πλαγιόκλαστα με απεστρογγυλευμένα χαλίκια και πολύ αλλοιωμένα έγκλειστα μέσα στους αστρίους.[5]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Welcome to Aboriginal land: Kata Tjuṯa National Park – Visitor guide and maps (PDF). Canberra: Australian Department of the Environment and Water Resources. 2005. OCLC 754614279. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2007. 
  2. Issacs, Jennifer (1980). Australian Dreaming: 40,000 Years of Aboriginal History. Sydney: Lansdowne Press. σελίδες 40–41. ISBN 0-7018-1330-X. OCLC 6578832. 
  3. «Uluṟu – Kata Tjuṯa National Park – Early European history». Australian Department of the Environment and Water Resources. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2008. 
  4. «Dual Naming of Features». NT.gov.au. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Αυγούστου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2008. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Young, David N.; Duncan, N.; Camacho, A.; Ferenczi, P.A.; Madigan, T.L.A. (2002). Ayers Rock, Northern Territory, Map Sheet GS52-8 (2nd edition) (Map). 1:250 000. Northern Territory Geological Survey. Geological Map Series Explanatory Notes.
  6. Neuendorf, Klaus K.E.· Mehl, Jr., James P.· Jackson, Julia A., επιμ. (2005). Glossary of Geology (5th έκδοση). Alexandria, VA: American Geological Institute. ISBN 0-922152-76-4. 
  7. Sweet, I.P.· Crick, I.H. (1992). Uluru & Kata Tjuta: A Geological History (Monograph). Canberra: Australian Geological Survey Organisation. ISBN 0-644-25681-8. 
  8. «Uluṟu – Kata Tjuṯa National Park – Geology». Australian Department of the Environment and Water Resources. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2007.