Ουρράκα της Θαμόρα

Η Ουρράκα, ισπαν.: Urraca de Zamora (1033/34 – 1101/03) ήταν μία Λεονέζα πριγκίπισσα (infanta), ένα από τα πέντε παιδιά του Φερδινάνδου Α΄ του Μεγάλου, που έλαβε την πόλη Θαμόρα ως κληρονομιά της και άσκησε παλατινή εξουσία σε αυτήν. Η ιστορία της ρομαντικοποιήθηκε στο cantar de gesta, που ονομάζεται Cantar de Mio Cid και στο Χρονικό του Σιντ του Ρόμπερτ Σάουθυ.

Ουρράκα της Θαμόρα
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1033 ή 1034 Λεόν
Θάνατος	1101 ή 1101 Λεόν
Τόπος ταφής	Πάνθεον των βασιλέων της Λεόν
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Λεόν
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	αριστοκράτης
Οικογένεια
Γονείς	Φερδινάνδος Α΄ του Λεόν και Σάντσα του Λεόν
Αδέλφια	Ελβίρα του Τόρο Σάντσο Β΄ της Καστίλης και Λεόν Γκαρθία Β΄ της Γαλικίας Αλφόνσος ΣΤ΄ του Λεόν και Καστίλης
Οικογένεια	Οίκος των Χιμένεθ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	lord
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Διαδοχική διαφορά

Το Δισκοπότηρο της Δόνια Ουρράκα του 12ου αι., που δωρήθηκε από την Ουρράκα στη Βασιλική του Σαν Ισίδορo δε Λεόν, όπου και παραμένει.

Πριν από το τέλος του το 1065, ο Φερδινάνδος μοίρασε τις εκτεταμένες κατακτήσεις του στην κεντρική Ισπανία μεταξύ των πέντε παιδιών του, λέγοντάς τους να ζήσουν ειρηνικά μεταξύ τους. Ο μεγαλύτερος γιος του Φερδινάνδου, ο Σάντσο Β', έλαβε την Καστίλη και τον φόρο υποτέλειας της Θαραγόθα. Ο Αλφόνσο ΣΤ' έλαβε το Λεόν και τον φόρο υποτέλειας από το Τολέδο, και ο Γκαρσία Β' έλαβε τη Γαλικία. Οι κόρες του, Ελβίρα και Ουρράκα, έλαβαν το Τόρο και τη Θαμόρα αντίστοιχα.

Ο Σάντσο Β΄, ωστόσο, αποφάσισε να κυβερνήσει ολόκληρο το βασίλειο τουύπατέρα του και έκανε πόλεμο με τα αδέλφια του. Μέχρι το 1072, ο Σάντσο Β΄ είχε ανατρέψει τον μικρότερο αδελφό του Γκαρσία και ανάγκασε τον άλλο αδελφό του Αλφόνσο να καταφύγει στη μαυριτανική υποτελή πόλη του Τολέδο. Το Τόρο, η πόλη της Ελβίρας, της αδελφής του Σάντσο Β΄, έπεσε εύκολα. Αλλά σε μία πολιορκία τής καλύτερα προστατευμένης πόλης τής Θαμόρα της Ουρράκα, ο βασιλιάς Σάντσo Β΄ ακινητοποιήθηκε, και στη συνέχεια δολοφονήθηκε μυστηριωδώς στις 7 Οκτωβρίου 1072. Υπήρχαν ευρέως υποψίες ότι η δολοφονία ήταν αποτέλεσμα μίας συμφωνίας μεταξύ του Αλφόνσο και της Ουρράκας. Το Χρονικό του Σιντ, που υποτίθεται ότι γράφτηκε από έναν από τους οπαδούς του Ελ Σιντ, δηλώνει ότι ο δολοφόνος ήταν ένας ευγενής της Θαμόρα, ο οποίος στη συνέχεια βρήκε καταφύγιο στην πόλη. Το Χρονικό φροντίζει να μην κατηγορεί άμεσα τον Αλφόνσο ΣΤ΄ ή την Ουρράκα, και επίσης τονίζει ότι η συμμετοχή του Σιντ στην πολιορκία της Θαμόρα ήταν ακούσια και υποτίθεται ότι του επιβλήθηκε από τον βασιλιά Σάντσο Β΄.

Η βασιλεία του Αλφόνσου ΣΤ΄

Οι ευγενείς της Καστίλης, πολύ καχύποπτοι τόσο για την Ουρράκα όσο και για τον Aλφόνσo, διατήρησαν την πολιορκία της Θαμόρα για μία περίοδο μετά το τέλος του Σάντσo. Ελλείψει του Σάντσο, όμως, η πολιορκία τους ήταν άσκοπη. Σύμφωνα με το χρονικό, η ενοχή της Θαμόρα αποφασίστηκε από μία δίκη με μάχη, η οποία αποδείχθηκε ασαφής. Η ΟΥρράκα έστειλε κλήσεις στους ευγενείς των επικρατειών του Σάντσo και ο Aλφόνσo αναγνωρίστηκε διστακτικά ως κληρονόμος τόσο της Καστίλης, όσο και της Λεόν. Η καχυποψία, ωστόσο, παρέμεινε και, με επικεφαλής τον Σιντ και μία 12άδα «βοηθούς του όρκου», οι ευγενείς ανάγκασαν τον Αλφόνσο ΣΤ΄ να ορκιστεί δημόσια για την αθωότητά του μπροστά στην εκκλησία του Αγ. Γαδέα στο Μπούργος. Από αυτό το περιστατικό χρονολογείται ο μετέπειτα ανταγωνισμός του Αλφόνσου ΣΤ΄ με τον Σιντ.

Το τέλος

Στα τελευταία της χρόνια, η Ουρράκα σταδιακά εγκατέλειψε τα κυβερνητικά της καθήκοντα, και τελικά αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι στο Λεόν, όπου υποτίθεται ότι απεβίωσε το 1101. Ωστόσο, ανακαλύφθηκε ένα έγγραφο από το 1103 όπου έκανε μία δωρεά, οπότε η Ινφάντα μπορεί να απεβίωσε λίγους μήνες ή χρόνια αργότερα.

Ενταφιάστηκε στο παρεκκλήσιο των Βασιλέων στη Βασιλική του Σαν Ισίδορο του Λεόν, μαζί με τα αδέλφια της Eλβίρα και Γκαρσία Β΄.

Στην επιτάφια πλάκα της ήταν σκαλισμένο το ακόλουθο επίγραμμα στα λατινικά:

H. R. DOMNA URRACA REGINA DE ZAMORA, FILIA REGIS MAGNI FERDINANDI. HAEC AMPLIFICAVIT ECCLESIAM ISTAM, ET MULTIS MUNERIBUS DITAVIT. ET QUIA BEATUM ISIDORUM SUPER OMNIA DILIGEBAT, EJUS SERVITIO SUBJUGAVIT. OBIIT ERA MCXXXVIIII...NOBILIS URRACA JACET HOC TUMULO TUMULATA HESPERIAEQUE DECUS HEU TENET HIC LOCULUS HAEC FUIT OPTANDI PROLES REGIS FREDENANDI. AST REGINA FUIT SANCTIA QUAE GENUIT CENTIES UNDECIES SOL VOLVERAT ET SEMEL ANNUM CARNE QUOD OBTECTUS SPONTE.

Δηλ. Ενθάδε κείται η δόνια Ουρράκα βασίλισσα της Θαμόρα, κόρη του βασιλιά Φερδινάνδου του Μεγάλου. Αυτή ενίσχυσε την εδώ εκκλησία και την εμπλούτισε με πολλές υπηρεσίες. Και επειδή αγάπησε την ευτυχία του Ιησού επάνω από όλα, στην υπηρεσία του υπόκειται. Απεβίωσε το έτος 1387... Η ευγενής Ουρράκα κείται σε αυτόν τον τάφο και η εσπερία κρατεί αυτόν το μνήμα. Αυτή η βασίλισσα είναι ιερή, που γεννήθηκε 111 χρόνια στέφεται ο ήλιος και μία φορά τον χρόνο η σάρκα που καλύπτει εθελοντικά.

Λογοτεχνία και κινηματογράφος

Η Ουρράκα της Θαμόρα, ρομαντική απεικόνιση του 19ου αι.

Στον ποιητικό μύθο, η Δόνα Ουρράκα είναι η αδικημένη infanta, βλέποντας τον Σάντσo Β΄ και τον Σιντ να λεηλατούν τα εδάφη της από τις επάλξεις του κάστρου της, λίγο πριν δολοφονηθεί ο Σάντσo Β΄. Ο αδελφός της Αλφόνσο ΣΤ΄ είναι ο πιστός και ιπποτικός υπερασπιστής της.

Η ταινία του Χόλιγουντ του 1961 El Cid ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό την αφήγηση του Χρονικού και των ποιητικών επών, προσθέτοντας στον χαρακτήρα της infanta έναν απορριφθέντα γυναικείο ρόλο, που μαλώνει εναντίον του Σιντ, όταν φαίνεται να έχει απορριφθεί από αυτόν. Ωστόσο, παραλείπει την ιστορία ότι η Ουρράκα και ο Ροδρίγo μεγάλωσαν ως στενοί σύντροφοι στη Θαμόρα και μπορεί να υπάρχουν και άλλες παραλείψεις. Και απλώνει το ψυχολογικό χαρτί ότι ως μεγαλύτερη και προκλητική αδελφή υποδύεται τους καβγάδες των αδελφών της Αλφόνσο ΣΤ΄ και Σάντσο Β΄ για την πόλη της και τον εαυτό της [εντυπώνει τις αιμομιξικές φήμες, που υπήρχαν για εκείνη και τον Αλφόνσο ΣΤ΄, αν και διακριτικά, όπως αρμόζει σε ταινία του '60] . Αργότερα στην ταινία, μετά το τέλος του αγέρωχου μεγαλύτερου αδελφού Σάντσο, εστιάζει τις χάρες της για να αποσπάσει από τον Αλφόνσο αποζημίωση για τις δικές της μνησικακίες με τον Ρούι Ντίαθ. Για κάποιο λόγο η ταινία λανθασμένα κάνει την Ουρράκα κυρίαρχο της Καλαχόρα, και όχι Θαμόρα. Την Ουρράκα υποδύεται η Γαλλίδα ηθοποιός Ζενεβιέβ Παζ.

Πρόγονοι

8. Γκαρθία Σάντσεθ Β΄ της Παμπλόνα

4. Σάντσο Γκαρθές Γ΄ της Παμπλόνα

9. Χιμένα Φερνάντεθ

2. Φερδινάνδος Α΄ του Λεόν

10. Σάντσο Γκαρσία της Καστίλης

5. Μουνιαδόνα της Καστίλης

11. Ουρράκα Γκόμεθ

1. Ουρράκα της Θαμόρα

12. Βερμούδο Β΄ του Λεόν

6. Αλφόνσος Ε΄ του Λεόν

13. Ελβίρα της Καστίλης, βασίλισσα του Λεόν

3. Σάντσα του Λεόν

14. Μένδο Γκονσάλβες

7. Ελβίρα Μενένδεθ (απεβ. 1022)

15. Τουταδόνα Μόνιθ δε Κοΐμβρα

Βιβλιογραφικές αναφορές

• Del Arco y Garay, Ricardo. Instituto Jerónimo Zurita. Consejo Superior de Investigaciones Científicas.. εκδ. Sepulcros de la Casa Real de Castilla. Μαδρίτη. OCLC 11366237.
• Blanco Lozano, Pilar. Colección diplomática de Fernando I (1037–1065). León: Centro de Estudios e Investigación «San Isidoro» (CSIC-CECEL) y Archivo Histórico Diocesano, 1987.(ISBN 84-00-06653-7) .
• Martínez Díez, Gonzalo. El Condado de Castilla (711–1065). La Historia frente a la leyenda. Valladolid, Junta de Castilla y León, 2004.(ISBN 978-84-9718-275-1)ISBN 978-84-9718-275-1 .
• Sánchez Candeira, Alfonso. Castilla y León en el siglo XI. Estudio del reinado de Fernando I. Madrid: Real Academia de la Historia, 1999. 349 p.(ISBN 84-89512-41-8)ISBN 84-89512-41-8 .
• Viñayo González, Antonio. Fernando I, el Magno (1035–1065). Burgos: La Olmeda, 1999. 309 p.(ISBN 84-89915-10-5)ISBN 84-89915-10-5 .

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Urraca of León, Lady of Zamora στο Wikimedia Commons
• Η μετάφραση του Southey του Chronicle of The Cid