Πάτρικ Λη Φέρμορ

Βρετανός συγγραφέας, ακαδημαϊκός και στρατιωτικός

Ο σερ Πάτρικ Μάικλ Λη Φέρμορ ή, όπως είναι ευρέως γνωστός, Πάτρικ Λι Φέρμορ[11][12][13][14][15] (αγγ. Patrick Michael Leigh Fermor, Λονδίνο 11 Φεβρουαρίου 1915 – Ντάμπλτον 10 Ιουνίου 2011), γνωστός και με το ψευδώνυμο «Πάντι» ήταν Βρετανός συγγραφέας, λόγιος στρατιώτης και φιλέλληνας,[16] που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση στην Κρήτη απέναντι στις δυνάμεις του Άξονα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Όσο ζούσε, θεωρείτο ως ένας "από τους μεγαλύτερους εν ζωή Βρετανούς περιηγητές"[17], ενώ περιγράφτηκε από τον δημοσιογράφο Ρίτσαρντ Γούντγουαρντ του BBC ως «κράμα ανάμεσα σε Ιντιάνα Τζόουνς, Τζέιμς Μποντ και Γκρέιαμ Γκριν».[18]

Πάτρικ Λι Φέρμορ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση11  Φεβρουαρίου 1915[1][2][3]
Λονδίνο[4]
Θάνατος10  Ιουνίου 2011[5][1][2]
Ντάμπλτον
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςChurch of St Peter, Dumbleton
ΚατοικίαΚαρδαμύλη Μεσσηνίας
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6][7]
νέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςThe King's School Canterbury
St Piran's School
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας
μυθιστοριογράφος
σεναριογράφος
στρατιωτικός
πράκτορας της βρετανικής οργάνωσης «Έκτελεστικό Ειδικών Επιχειρήσεων»
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤζόαν Λι Φέρμορ (από 1968)[8]
ΓονείςΛιούις Λι Φέρμορ και Aileen Taaffe Ambler[9]
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατόςταγματάρχης/Βρετανικός Στρατός
Πόλεμοι/μάχεςΒ΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΑξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
Τάγμα Διακεκριμένης Υπηρεσίας
Ptolémée Prize (2016)
Εταίρος της Βασιλικής Εταιρείας Λογοτεχνίας
Ιππότης του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων[10]
Knight Bachelor
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Νεαρή ηλικία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Λονδίνο και ήταν γιος του Λιούις Λι Φέρμορ διακεκριμένου γεωλόγου και της Μούριελ Αϊλίν. Λίγο μετά τη γέννησή του η μητέρα του έφυγε, προκειμένου να συναντήσει τον πατέρα του στις Ινδίες, αφήνοντάς τον πίσω στην Αγγλία με μια άλλη οικογένεια. Ως παιδί ο Λη Φέρμορ είχε προβλήματα με τη δομή και τους περιορισμούς της ακαδημαϊκής πειθαρχίας. Για αυτό τον έστειλαν σε σχολείο για "δύσκολα παιδιά". Αργότερα αποβλήθηκε από το Κινγκς Σκουλ, του Καντέρμπουρι. Συνέχισε τη μάθησή του διαβάζοντας κείμενα στην Ελληνική και τη Λατινική, έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ και ιστορία, με απώτερο στόχο τη Στρατιωτική Ακαδημία του Σάντχερστ.

Πρώτα ταξίδια

Επεξεργασία

Στην ηλικία των 18, ο Λη Φέρμορ αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ευρώπη, από το Χουκ της Ολλανδίας έως την Κωνσταντινούπολη.[19] Ξεκίνησε στις 8 Δεκεμβρίου 1933, λίγο μετά την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία, με λίγα ρούχα, το Βιβλίο Αγγλικών Στίχων της Οξφόρδης και ένα τόμο των Ωδών του Οράτιου. Κοιμόταν όπου έβρισκε, είτε σε αχυρώνες και καλύβες βοσκών, είτε σε σπίτια της αριστοκρατίας της Κεντρικής Ευρώπης, ακόμη και σε μοναστήρια. Δύο από τα περιηγητικά του έργα, Η εποχή της δωρεάς (1977) και το Ανάμεσα στα δάση και τα νερά (1986), περιγράφουν με λεπτομέρειες το ταξίδι του.

Ο Λη Φέρμορ έφθασε στην Κωνσταντινούπολη την 1η Ιανουαρίου 1935, και συνέχισε το ταξίδι του κατά μήκος της ελληνικής χερσονήσου. Τον Μάρτιο, ενεπλάκη με την εκστρατεία των βασιλικών δυνάμεων στη Μακεδονία ενάντια στη δημοκρατική εξέγερση του 1935. Στην Αθήνα, συνάντησε την Μπαλάσα Καντακουζηνού (Bălaşa Cantacuzino), Ρουμάνα ευγενή της οικογένειας των Καντακουζηνών, την οποία και ερωτεύτηκε. Έζησαν σε έναν παλαιό νερόμυλο, έξω από την πόλη, που έβλεπε προς τον Πόρο. Εκείνος έγραφε και εκείνη ζωγράφιζε. Αργότερα μετακόμισαν στο Μπάλενι (Băleni), τον οίκο της οικογένειας των Καντακουζηνών στη Μολδαβία, έως το ξέσπασμα του Β' Π.Π.[20]

Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος

Επεξεργασία
 
Η ομάδα απαγωγής του Κράιπε με τον Φέρμορ στο μέσο.

Με το ξέσπασμα του πολέμου, ο Φέρμορ κατατάχθηκε στην Ιρλανδική Φρουρά, αλλά εξαιτίας της γνώσης που είχε ήδη για τον ελλαδικό χώρο, απεστάλη στο Σώμα Γενικών Καθηκόντων (General Service Corps) και έγινε στρατιωτικός σύνδεσμος στην Αλβανία. Πολέμησε στην Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, επέστρεψε στην Κρήτη τρεις φορές, τη μία με αλεξίπτωτο. Ανήκε σε μια ολιγάριθμη ομάδα αξιωματικών που είχε ως στόχο της της οργάνωση της αντίστασης του νησιού στη γερμανική κατοχή. Μεταμφιεσμένος ως βοσκός με το ψευδώνυμο Μιχάλης ή Filedem (Φιλεντέμ = φίλε μου Αδάμ), έζησε περισσότερα από δύο χρόνια στα βουνά. Με τον Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος ως υπαρχηγό, Ο Λη Φέρμορ οδήγησε την ομάδα που απήγαγε το 1944 τον Γερμανό διοικητή Χάινριχ Κράιπε[21], κοντά στις Αρχάνες[22].

Ύστερα χρόνια

Επεξεργασία

Ο Λη Φέρμορ παντρεύτηκε το 1968 την Τζόαν Ελίζαμπεθ Ράινερ, που τον συνόδεψε σε πολλά από τα ταξίδια του μέχρι το θάνατό της στην Καρδαμύλη τον Ιούνιο του 2003 στην ηλικία των 91[23]. Ζούσαν ένα τμήμα του χρόνου στο σπίτι τους, σε έναν ελαιώνα στην Καρδαμύλη της Μάνης (για την οποία συνέγραψε ομότιτλο βιβλίο, που μετέφρασε στα ελληνικά ο προσωπικός του φίλος, πρώην πρωθυπουργός Τζαννής Τζαννετάκης) και το υπόλοιπο στο Γουορτσέστερσαϊρ. Το 2004 στις Τιμητικές Διακρίσεις Νέου Έτους ο Πάτρικ Λη Φέρμορ χρίστηκε ιππότης. Το 2007 ανέφερε πως αποφάσισε να χρησιμοποιήσει γραφομηχανή, έχοντας γράψει όλα τα βιβλία του έως τότε χειρόγραφα[17]. Σε πολλά από τα έργα του ύμνησε τα ελληνικά τοπία με λυρικό τρόπο[24], ενώ ειδικά στο βιβλίο του με τίτλο Ρούμελη αποτύπωσε τις δύο, κατά την άποψή του, φαινομενικά αντίθετες μεταξύ τους πλευρές του Έλληνα, δηλαδή αυτή του "ανθρωπάκου", αλλά και εκείνην του ευγενή και φιλόξενου οικοδεσπότη[25].

Ο Πάτρικ Λη Φέρμορ πέθανε στις 10 Ιουνίου 2011, σε ηλικία 96 ετών.[26]

 
Η Επιτύμβια στήλη του Λη Φέρμορ, με απόσπασμα από το ποίημα του Καβάφη "Επιτύμβιον Αντιόχου, βασιλέως Κομμαγηνής".








Εργογραφία

Επεξεργασία
  • The Traveller's Tree (1950)
  • The Violins of Saint Jaques (1953) κυκλοφόρησε το 1995 ως Τα βιολιά του Σαιν Ζακ από τις εκδόσεις Εστία σε μετάφραση Μαίρης Βοσταντζή[27]
  • A Time to Keep Silence (1957), κυκλοφόρησε το 2022 ως Καιρός του σιγάν - Στη σιωπή των μοναστηριών από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Μιχάλη Μακρόπουλου[28]
  • Mani, Travels in the Southern Peloponnese (1958) κυκλοφόρησε το 1978 ως Μάνη από τις εκδόσεις Κέδρος σε μετάφραση Τζαννή Τζαννετάκη[29]
  • Roumeli: Travels in Nothern Greece (1966) κυκλοφόρησε το 1991 ως Ρούμελη από τις εκδόσεις Ωκεανίδα σε μετάφραση Λίνας Κάσδαγλη[30]
  • A Time of Gifts (1977) κυκλοφόρησε το 2004 ως Η εποχή της δωρεάς από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Μαίρης Βοσταντζή[31]
  • Between the Woods and the Water (1986) κυκλοφόρησε το 2006 ως Ανάμεσα στα δάση και τα νερά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Νίκου Κούτρα[32]
  • Three Letters from the Andes (Τρία Γράμματα από τις Άνδεις) (1991)
  • Words of Mercury (Λόγοι του Ερμή) (2003) εκδόθηκε από την Άρτεμις Κούπερ (Artemis Cooper)
  • Θλιμμένη βιασύνη: Επιστολές ανάμεσα στην Ντέμπορα Ντέβονσιρ και τον Πάτρικ Λη Φέρμορ (2008), έκδοση Charlotte Mosley
  • The Broken Road: From the Iron Gates to Mount Athos (2013)[33] κυκλοφόρησε το 2014 ως Ατέλειωτος δρόμος - Από τις Σιδηρές Πύλες του Δούναβη ως τον Άθω από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Μυρσίνης Γκανά[34]
  • Abducting A General – The Kreipe Operation and SOE in Crete (2014)[35] κυκλοφόρησε το 2016 ως Η απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο σε μετάφραση Μυρσίνης Γκανά[36]

Εισαγωγές και πρόλογοι

Επεξεργασία
  • Εισαγωγή στο Into Colditz του Lt Colonel Miles Reid, Michael Russell Publishing Ltd, Wilton (1983)
  • Πρόλογος του Albanian Assignment του Ντέιβιντ Σμάιλι, Chatto & Windus, London (1984)

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 3  Μαΐου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12111087z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6k9409r. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 122478835. Ανακτήθηκε στις 12  Αυγούστου 2015.
  5. www.telegraph.co.uk/news/obituaries/military-obituaries/special-forces-obituaries/8568395/Sir-Patrick-Leigh-Fermor.html.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12111087z. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. CONOR.SI. 11552611.
  8. p15877.htm#i158763. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  9. 9,0 9,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  10. Ανακτήθηκε στις 1  Φεβρουαρίου 2019.
  11. Πουρνάρα, Μαργαρίτα (25 Μαΐου 2023). «Μιλώντας για τον θυελλώδη βίο του Πάτρικ Λι Φέρμορ στο σπίτι του στην Καρδαμύλη». Η Καθημερινή (στα greek). Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  12. Τριανταφύλλη, Κική. «Ο ξαφνικός έρωτας των Ισπανών για τον Πάτρικ Λι Φέρμορ». Protagon.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  13. Kiosse, Joy (28 Αυγούστου 2011). «Πάτρικ Λι Φέρμορ:«Πατρίδα είναι εκεί που έχει κανείς τα βιβλία του»». Patrick Leigh Fermor (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  14. ««Μάνη» – Απόσπασμα από το βιβλίο του Πάτρικ Λι Φέρμορ». openbook.gr. 
  15. ΑΝΕΣΤΗ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ Ι (28 Ιουλίου 2021). «O Πάτρικ Λι Φέρμορ γράφει μεθυστικά για το μάζεμα των ελιών στη Μάνη -Ενα αδημοσίευτο κείμενο, που λάμπει». iefimerida.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  16. Γ. Στάμου: Ο Ρωμιός Πάτρικ Λι Φέρμορ, Ελευθεροτυπία OnLine, 10 Απριλίου 2014, archived
  17. 17,0 17,1 Smith, Helena (2007-03-02). «Literary legend learning to type at 92» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2007/mar/02/news.travelbooks. Ανακτήθηκε στις 2024-08-04. 
  18. Woodward, Richard B. (11 June 2011). «Patrick Leigh Fermor, Travel Writer, Dies at 96». The New York Times. http://www.nytimes.com/2011/06/11/books/patrick-leigh-fermor-travel-writer-dies-at-96.html?pagewanted=1&hpw. Ανακτήθηκε στις 2011-06-11. 
  19. Gross, Matt (23 May 2010). «Frugal Europe, on Foot». New York Times. http://travel.nytimes.com/2010/05/23/travel/23frugalwalk.html?src=me&ref=general. Ανακτήθηκε στις 2010-05-23. «Ήταν Δεκέμβρης του 1933 και ένας 18άρης Βρετανός ονόματι Πάτρικ Λη Φέρμορ φόρεσε ένα ζευγάρι μπότες και ένα μεταχειρισμένο αμπέχωνο, μάζεψε τον σάκο του και έφυγε από το Λονδίνο πάνω σε ένα πλοίο που πήγαινε στο Ρότερνταμ, όπου σχεδίασε ένα ταξίδι 1,400 μιλίων στην Ιστανμπούλ πεζός» 
  20. «Sir Patrick Leigh Fermor». The Telegraph (στα Αγγλικά). 10 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  21. Howarth, Patrick. Undercover: The Men and Women of the SOE, London: Weidenfeld & Nicolson, 2000, ISBN 978-1-84212-240-2.
  22. «Photograph». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2011. 
  23. «The Independent obituary for Joan Leigh Fermor, 10 June 2003». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουνίου 2011. 
  24. David Brewer, "Ελλάδα 1940 - 49", σελ. 403 - 406, εκδόσεις Πατάκη, 2016
  25. David Brewer, ο. π., σελ. 405, 406
  26. «Obituary: Sir Patrick Leigh Fermor» (στα αγγλικά). BBC News. 2011-06-10. https://www.bbc.com/news/uk-13733309. Ανακτήθηκε στις 2024-03-25. 
  27. «Τα βιολιά του Σαιν Ζακ». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  28. «Καιρός του σιγάν». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  29. «Μάνη». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  30. «Ρούμελη». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  31. «Η εποχή της δωρεάς». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  32. «Ανάμεσα στα δάση και τα νερά». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  33. Dalrymple, William (2013-09-06). «The Broken Road: From the Iron Gates to Mount Athos by Patrick Leigh Fermor – review» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2013/sep/06/broken-road-fermor-dalrymple-review. Ανακτήθηκε στις 2024-08-04. 
  34. «Ατέλειωτος δρόμος». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 
  35. Fermor, Patrick Leigh (2014). Abducting a general: the Kreipe Operation and SOE in Crete. London : John Murray. ISBN 978-1-4447-9658-2. 
  36. «Η απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε». ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ. Ανακτήθηκε στις 4 Αυγούστου 2024. 

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Μαρία Σπηλιωτοπούλου, «Η πορεία του Πάτρικ Λη Φέρμορ στα βουνά της Κρήτης (1941-1944)», Νεοελληνικά Ιστορικά τομ.2, σελ. 87-126

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία