Παύλος Νεράντζης (μακεδονομάχος)
Ο Παύλος Νεράντζης, ή Μέρμυγκας (καπετάν Περδίκας), ήταν Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα από τη Σιάτιστα της Κοζάνης. Δολοφονήθηκε την 1η Οκτωβρίου 1911 στη γενέτειρά του.
| Παύλος Νεράντζης | |
|---|---|
 Ο καπετάν Περδίκας | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | Δεκαετία του 1860 Σιάτιστα Κοζάνης |
| Θάνατος | 1 Οκτωβρίου 1911 Σιάτιστα Κοζάνης |
| Παρατσούκλι | Περδίκας |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός |
| Στρατιωτική σταδιοδρομία | |
| Πόλεμοι/μάχες | Μακεδονικός Αγώνας |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Πρώιμη δράση Επεξεργασία
Ο Παύλος Νεράντζης ή Μέρμυγκας γεννήθηκε στη Σιάτιστα[1][2] κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Ονομάζονταν και "Κόκκινος" λόγω του χρώματος της κόμης και της γενειάδας του. Αρχικά φοίτησε σε σχολείο της πατρίδας του και αργότερα εγκαταστάθηκε σε νεαρή ηλικία, στη Θεσσαλονίκη όπου εργαζόταν ως δερματέμπορος στο κατάστημα του Γεώργιου Μπόμπουρα. Την περίοδο εκείνη, βρισκόταν εκεί σε εξέλιξη η ιεραποστολική δράση των προτεσταντών μισιονάριων που επιχειρούσαν να προσελκύσουν τους κατοίκους της πόλης. Ο Νεράντζης, όντας φανατικός ορθόδοξος, οργάνωσε επίθεση με πέτρες στο οίκημα των προτεσταντών, με αποτέλεσμα να προξενηθούν υλικές ζημιές. Οι προτεστάντες από την πλευρά τους διαμαρτυρήθηκαν στις οθωμανικές αρχές και τότε, ο Νεράντζης αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Θεσσαλονίκη και να καταφύγει στα Τρίκαλα όπου συνέχισε τις εμπορικές του δραστηριότητες.[3] Αργότερα, με το ξέσπασμα του Ελληνοτουρκικού πολέμου το 1897, κατατάχθηκε ως εθελοντής και έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις του μετώπου της Ηπείρου.[3]
Στον Μακεδονικό Αγώνα Επεξεργασία
Την άνοιξη του 1905[4] εντάχθηκε στο Μακεδονικό Αγώνα συγκροτώντας δεκαμελές σώμα Σιατιστινών[3][5] με τομέα δράσης το βιλαέτι του Μοναστηρίου[6] και συγκεκριμένα τα Κορέστια και τα Καστανοχώρια.[5]
Στις 6 Αυγούστου του 1905[2] συμμετείχε με το σώμα του από κοινού με τους οπλαρχηγούς Ηλία Κουντουρά και Τρομάρα σε μάχη με Οθωμανικές δυνάμεις στο Μουρίκι, κοντά στη Βλάστη.[5] Στη συνέχεια οι συνασπισμένοι αντάρτες συγκρούστηκαν από κοινού με το σώμα του Κωνσταντίνου Ντόγρα με βουλγαρική ένοπλη ομάδα, στο δάσος της Μικρομπλάτσας (Οξυάς) στο Βέρνο καθώς και με οθωμανικό απόσπασμα που έσπευσε στην περιοχή όταν έγινε αντιληπτή η σύγκρουση. Μετά από αυτές τις μάχες, ο Νεράντζης αλλά και οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί βρήκαν καταφύγιο στην περιοχή του Μοριχόβου.[5]
Ο Μάρτιος του 1906 βρίσκει τον Νεράντζη εκ νέου στο Μορίχοβο μαζί με τα ένοπλα σώματα των Νικολούδη, Έσσλιν και Φιωτάκη.[7] Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, το σώμα του είχε περιοριστεί στους τρεις ενόπλους.[8] Στις αρχές του 1907[2] αναδείχτηκε ως υπαρχηγός του Παπαβιέρου ενώ κατά τα μέσα του ίδιου έτους είχε βρει για ένα διάστημα καταφύγιο στο Καϊμακτσαλάν, από κοινού με τους οπλαρχηγούς Κατσίγαρη και Παπαβιέρο.[9] Στις αρχές του 1908 έδρασε στην περιοχή του Μοριχόβου.[10] Συμμετείχε μάλιστα στη σφοδρή μάχη των Ελλήνων ανταρτών με οθωμανικό στρατό στη Μπέσιστα, την 6η Φεβρουαρίου.[11]
Μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων και τη χορήγηση γενικής αμνηστίας στους αντάρτες, παρέδωσε τα όπλα στο Μοναστήρι και εγκαταστάθηκε στη Χρούπιστα, όπου άνοιξε κατάστημα δερμάτων,[2] όμως οι οθωμανικές αρχές τον ανάγκασαν να επιστρέψει στη Σιάτιστα όπου και τον περιόρισαν.[12] Εκεί, το βράδυ της 1ης Οκτωβρίου του 1911 ο Νεράντζης δολοφονήθηκε από δύο Τούρκους αστυνομικούς τη στιγμή που επέστρεφε στην οικία του.[2][13][1]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 Συλλογικό έργο, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα 13 - Η ελληνική αντεπίθεση στη Μακεδονία ( 1905 - 1906 ) - 100 έγγραφα από το αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 253.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008, σελ. 115.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Φιλίππου Αν. Ζυγούρη, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, επιμ. Θεοδώρα Ζωγράφου - Βώρου, Σιάτιστα, 2010, σελ. 357
- ↑ Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, θεσσαλονίκη 1975, σελ. 240 και 267.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Τσάμη, 1975, σελ. 267.
- ↑ Τσάμη, 1975, σελ. 240.
- ↑ Η ελληνική αντεπίθεση στη Μακεδονία ( 1905 - 1906 ), 1997, σελ. 258.
- ↑ Η ελληνική αντεπίθεση στη Μακεδονία ( 1905 - 1906 ), 1997, σελ. 304.
- ↑ Τσάμη, 1975, σελ. 332.
- ↑ Τσάμη, 1975, σελ. 420.
- ↑ Τσάμη, 1975, σελ. 421 - 423.
- ↑ Συλλογικό, Θεσσαλονίκη - Επιστημονική επετηρίδα του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης του Δήμου Θεσσαλονίκης, τ. Γ', Θεσσαλονίκη 1992, σ. 207.
- ↑ Γεώργιος Μπόντας, Ο καπετάν Περδίκκας και η δολοφονία του, περιοδικό Μακεδονική Ζωή, τεύχος 283, 1989, σελ. 40 - 41
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Φιλίππου Αν. Ζυγούρη, Ιστορικά σημειώματα περί Σιατίστης και λαογραφικά αυτής, επιμ. Θεοδώρα Ζωγράφου - Βώρου, Σιάτιστα, 2010.
- Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος (επιστημονική επιμέλεια), Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2008.
- Γεώργιος Μπόντας, Ο καπετάν Περδίκκας και η δολοφονία του, περιοδικό Μακεδονική Ζωή, τεύχος 283, 1989.
- Παύλου Λ. Τσάμη, Μακεδονικός Αγών, ΕΜΣ, θεσσαλονίκη 1975.
- Συλλογικό έργο, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα 13 - Η ελληνική αντεπίθεση στη Μακεδονία ( 1905 - 1906 ) - 100 έγγραφα από το αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος, Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα, Θεσσαλονίκη 1997.